Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

CɅNTESɅNTEL 16

Chʼujutesan Dios cheʼ bajcheʼ miʼ mulan

Chʼujutesan Dios cheʼ bajcheʼ miʼ mulan

1, 2. ¿Baqui bʌ cʼajtiya yom maʼ melben a bʌ, i chucoch?

CHEʼ woli (choncol) a pejcan tilel jiñi Biblia, tsaʼ cʼoti a cʌn chaʼan an cabʌl wiñicob xʼixicob (quixtañujob) muʼ bʌ i yʌlob chaʼan miʼ chʼujutesañob Dios, pero mach cheʼiqui come miʼ melob (chaʼleñob) yicʼot miʼ pʌsob chuqui tac miʼ tsʼaʼlen (2 Corintios 6:17). Jin chaʼan, Jehová miʼ subeñonla chaʼan mi lac loqʼuel yaʼ ti «Ñuc bʌ Babilonia», jiñi mach bʌ i sujmic ñopbalʌl (Apocalipsis [Revelación] 18:2, 4). ¿Chuqui mi caj a mel jatet? Jujuntiquil mi lac ñaʼtan chuqui mi caj lac mel yicʼot mi laj cʼajtiben lac bʌ: «¿Cheʼ ba com c chʼujutesan Dios bajcheʼ miʼ mulan, o cheʼ bajcheʼ ñʌmʌl c mel?».

2 Mi tsaʼix a cʌyʌ jumpʼejl ñopbalʌl mach bʌ i sujmic, weñʌch tsaʼ bʌ a mele. Pero tajol muʼto a mulan a qʼuel o a mel jiñi costumbre tac. Wʌle mi caj lac taj ti tʼan chaʼpʼejl uxpʼejl qʼuiñijel o costumbre tac, cheʼ jiñi mi caj laj qʼuel bajcheʼ yilal miʼ qʼuel Jehová yicʼot chucoch ñuc i cʼʌjñibal mi lac ñaʼtan bajcheʼ miʼ ñaʼtan Jehová.

I CʼɅÑOL IMÁGEN TAC YICʼOT I MELOL ORACIÓN CHAʼAN JIÑI CHɅMEÑOBIX BɅ

3. a) ¿Chucoch an wocol bʌ miʼ yubiñob chaʼan miʼ cʌy i cʼʌñob imagen tac chaʼan miʼ chʼujutesañob Dios? b) ¿Chuqui miʼ pʌs jiñi Biblia chaʼan i cʼʌñol imagen tac tiʼ chʼujutesʌntel Dios?

3 An quixtañujob cabʌlix bʌ jab caj i cʼʌñob imagen tac yicʼot panteʼ chaʼan miʼ chʼujutesañob Dios. Mi cheʼ maʼ mel jaʼel, tajol lecoj o mach weñic maʼ qʼuel cheʼ maʼañic chuqui ma cʼʌn a chʼujutesan Dios. Pero yom maʼ cʼajtesan chaʼan Jehová miʼ cʌntesañonla bajcheʼ yom mi lac mel. Jiñi Biblia jamʌ tsiquil miʼ pʌs cheʼ bʌ miʼ yʌl chaʼan Jehová maʼañic miʼ mulan cheʼ mi laj cʼʌn imagen tac chaʼan mi lac chʼujutesan (pejcan Éxodo 20:4, 5; Salmo 115:4-8; Isaías 42:8; 1 Juan 5:21).

4. a) ¿Chucoch maʼañic mi lac mel oración tiʼ tojlel xchʌmelob? b) ¿Chucoch Jehová tiʼ sube jiñi israelob chaʼan mach yomic miʼ ñop i pejcañob xchʌmelob?

4 Tajol an quixtañujob muʼ bʌ i yʌcʼob i yorajlel, i pʼʌtʌlel yicʼot i taqʼuin chaʼan miʼ melob costumbre o yan tac bʌ chaʼan jiñi xchʌmelob, jumpʼejl ejemplo, an muʼ bʌ i melob oración tiʼ tojlelob. Tajol yomob utsʼat miʼ qʼuejlelob ti jiñi xchʌmel i miʼ cʼajtibeñob i coltaya. Pero tsaʼix laj cʌñʌ chaʼan mach yomic mi lac mel jiñi. Jiñi xchʌmelob maʼañic miʼ mejlel i coltañonla mi muqʼuic i mejlel i ticʼlañonla, i maʼañix baqui cuxulob. Cheʼ jaʼel, wen bʌbʌqʼuen cheʼ mi lac ñop lac pejcañob come pejtelel jiñi tʼan tilem bʌ ti lac piʼʌlob mi lac lon ñaʼtan, tilem ti xibajob. Jin chaʼan, Jehová tiʼ sube jiñi israelob chaʼan mach yomic miʼ ñop i pejcañob jiñi chʌmeñobix bʌ yicʼot maʼañic miʼ melob chuqui tac ochem tiʼ chaʼan bʌ xibajob (Deuteronomio 18:10-12; qʼuele jiñi nota 25 yicʼot 30).

5. ¿Chuqui miʼ mejlel i coltañet a cʌy a cʼʌn imagen tac tiʼ chʼujutesʌntel Dios yicʼot maʼ cʌy a mel costumbre tac tiʼ tojlel xchʌmelob?

5 ¿Chuqui miʼ mejlel i coltañet a cʌy a cʼʌn imagen tac tiʼ chʼujutesʌntel Dios yicʼot maʼ cʌy a mel costumbre tac chaʼan bʌ ñopbalʌl tac tiʼ tojlel xchʌmelob? Jiñʌch cheʼ maʼ pejcan jiñi Biblia yicʼot maʼ wen ñaʼtan bajcheʼ yilal miʼ qʼuel Jehová pejtelel iliyi. Dios «tsʼaʼ miʼ qʼuel» iliyi o bibiʼ (Deuteronomio 27:15). Cʼajtiben Jehová ti jujumpʼejl qʼuin chaʼan pejtelel chuqui tac an cheʼʌch maʼ qʼuel cheʼ bajcheʼ miʼ qʼuel yicʼot chaʼan maʼ chʼujutesan bajcheʼ miʼ mulan (Isaías 55:9). Jehová mi caj i yʌqʼueñet a pʼʌtʌlel chaʼan maʼ choc pejtelel ochem bʌ ti mach bʌ i sujmic chʼujutesaya.

¿YOM BA MI LAC MEL JIÑI NAVIDAD?

6. ¿Chucoch tsaʼ waʼchoconti jiñi 25 i chaʼan diciembre chaʼan miʼ mejlel i qʼuiñilel cheʼ bʌ tsaʼ chʼocʼa Jesús?

6 Jiñi Navidad jumpʼejlʌch qʼuiñijel wen cʌmbil bʌ, i lʌcʼʌ tiʼ pejtelel quixtañu miʼ ñaʼtañob chaʼan jiñʌch i qʼuiñilel cheʼ bʌ tsaʼ yila pañimil (chʼocʼa) Jesús. Pero tiʼ sujm ili ochem ti mach bʌ i sujmic ñopbalʌl. Jumpʼejl enciclopedia miʼ tsictesan chaʼan jiñi mach bʌ xñoptʼañobic yaʼ ti Roma tsiʼ meleyob i qʼuiñilel i pasel Qʼuin cheʼ ti 25 i chaʼan diciembre. Jiñi ñucoʼ bʌ i yeʼtel ti ñopbalʌl yomob chaʼan jiñi mach bʌ xñoptʼañobic miʼ sujtelob ti xñoptʼan. Jin chaʼan, tsiʼ ñaʼtayob i mel i qʼuiñilel cheʼ bʌ tsaʼ chʼocʼa Jesús cheʼ ti 25 i chaʼan diciembre anquese mach jiñic bʌ qʼuin tsaʼ chʼocʼa (Lucas 2:8-12). Jiñi xcʌntʼañob i chaʼan Jesús maʼañic tsiʼ meleyob jiñi Navidad. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl jiñi libro Los orígenes sagrados de las cosas profundas, cheʼ bʌ ñumeñix 200 jab i chʌmel (sajtel) Jesús, «maʼañic majch yujil yicʼot mach cabʌlobic yom bʌ i ñaʼtañob jalix tsiʼ yila pañimil Jesús». Cheʼto jaʼel, jiñi Navidad tsaʼ caji ti mejlel cheʼ bʌ ñumeñix 300 jab i chʌmel Jesús.

7. ¿Chucoch maʼañic miʼ melob Navidad jiñi i sujm bʌ xñoptʼañob?

7 Cabʌl yujilob baqui tilem jiñi Navidad yicʼot pejtelel muʼ bʌ i mejlel, bajcheʼ i chajpʌntel uchʼibʌl ti familia yicʼot cheʼ miʼ yʌcʼob majtañʌl. Jumpʼejl ejemplo, añix ñumen 300 jab yaʼ ti Inglaterra yicʼot ti tejclum tac chaʼan Norteamérica tsaʼ ajli chaʼan mach yomic miʼ mejlel jiñi Navidad come mach weñic baqui tilem. Pejtelel muʼ bʌ i mel miʼ yʌqʼuentel i toj i mul. Pero ti wiʼil, tsaʼ chaʼ caji i melob. ¿Chucoch jiñi i sujm bʌ xñoptʼañob maʼañic miʼ melob? Come yom i tijicñesañob Dios ti chuqui miʼ melob.

¿YOM BA MI LAC MEL CUMPLEAÑO TAC?

8, 9. ¿Chucoch jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob maʼañic tsiʼ meleyob cumpleaño?

8 Yambʌ qʼuiñijel wen cʌmbil bʌ jiñʌch jiñi cumpleaño. Jiñi cumpleaño tac muʼ bʌ i yʌjlel ti Biblia tsiʼ meleyob jiñi maʼañic bʌ miʼ chʼujutesañob Jehová (Génesis 40:20; Marcos 6:21). Ti jiñi qʼuiñijel miʼ yʌqʼuentel i ñuclel diosteʼ tac. Jin chaʼan, jiñi ñaxam bʌ xñoptʼañob tsiʼ qʼueleyob ili «cheʼ bajcheʼ muqʼuix bʌ i wʌn melob ti wajali jiñi maʼañic bʌ tsiʼ chʼujutesayob Dios» (Las cosas nuestras de cada día). Jin chaʼan, jiñi xñoptʼañob maʼañic miʼ melob.

9 Jiñi romanojob yicʼot griegojob ti wajali tsiʼ ñopoyob chaʼan an juntiquil espíritu cheʼ miʼ chʼocʼan juntiquil quixtañu i miʼ cʌntan cʼʌlʌl cheʼ cuxulto. Jiñi mach bʌ xñoptʼañobic tsiʼ meleyob jiñi cumpleaño come tsiʼ ñaʼtayob chaʼan cheʼ bajcheʼ jiñi jiñi diosob mi caj i cʌntañob jiñi woli (yʌquel) bʌ i tsʼʌctiyel i jabilel.

10. ¿Chucoch maʼañic miʼ melob cumpleaño tac jiñi xñoptʼañob ti ili ora?

10 ¿Muʼ ba i chʼʌm ti ñuc Jehová maʼ wʌl jiñi qʼuiñijel tac ochem bʌ ti mach bʌ i sujmic ñopbalʌl? (Isaías 65:11, 12). Maʼañic. Jin chaʼan, jiñi xñoptʼañonbʌla maʼañic mi lac mel cumpleaño mi yan tac bʌ qʼuiñijel ochem bʌ yaʼi.

¿ÑUC BA I CʼɅJÑIBAL BAQUI TILEM?

11. a) ¿Chucoch an muʼ bʌ i melob qʼuiñijel tac mach bʌ weñic? b) ¿Chuqui yom ñumen ñuc ti a tojlel?

11 An quixtañujob muʼto bʌ i chʌn melob jiñi Navidad yicʼot yan tac bʌ qʼuiñijel anquese yujilob baqui tilem. Miʼ ñaʼtañob chaʼan ili qʼuiñijel tac chaʼan jach miʼ tem ajñelob yicʼot i familia. ¿Cheʼ ba maʼ ñaʼtan jatet? Mach mulilic cheʼ mi lac mulan ajñel la quicʼot lac familia. Jehová jiñʌch tsiʼ mele jiñi familia i yom chaʼan tijicña la quicʼotob. Pero ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal jiñʌch bajcheʼ añonla la quicʼot Jehová, mach jiñic cheʼ mi lac tijicñesan lac familia tiʼ melol qʼuiñijel tac ochem bʌ ti mach bʌ i sujmic ñopbalʌl. Jin chaʼan, jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌlʌ: «Chaʼlenla wersa laʼ mel jini muʼ bʌ i mulan lac Yum» (Efesios 5:10).

12. ¿Baqui tac bʌ qʼuiñijel mach weñic miʼ qʼuel Jehová?

12 Cabʌl quixtañu miʼ ñaʼtañob chaʼan mach ñuquic i cʼʌjñibal baqui tilem jumpʼejl qʼuiñijel. Pero Jehová mach cheʼic miʼ ñaʼtan. Mach weñic miʼ qʼuel jiñi qʼuiñijel tac tilem bʌ ti mach bʌ i sujmic ñopbalʌl, mi jiñicto muʼ bʌ i yʌqʼuen i ñuclel quixtañujob o jumpʼejl país. Jumpʼejl ejemplo, jiñi egipciojob tsiʼ wen meleyob qʼuiñijel tac chaʼan i ñuclel jiñi mach bʌ i sujmic tac dios. Cheʼ bʌ jiñi israelob tsaʼix loqʼuiyob ti Egipto, tsiʼ meleyob jumpʼejl qʼuiñijel bajcheʼ i chaʼan egipciojob i tsiʼ cʌñʌyob bajcheʼ «i qʼuinilel lac Yum». Pero Jehová tsiʼ yʌqʼueyob i toj i mul (Éxodo 32:2-10). Joñonla yom mi lac mel bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ jiñi xʼaltʼan Isaías: «Mach yomic mi laʼ tʌl chuqui tac bibiʼ» (pejcan Isaías 52:11).

TSICTESAN TI UTS BɅ TʼAN ÑOPOL BɅ A CHAʼAN

13. ¿Chuqui ti cʼajtiya tac tajol maʼ melben a bʌ cheʼ bʌ maʼ cʌy a mel qʼuiñijel tac mach bʌ weñic?

13 Cheʼ bʌ maʼ cʌy a mel qʼuiñijel tac mach bʌ weñic, tajol maʼ melben a bʌ cʼajtiya tac. Jumpʼejl ejemplo: «¿Chuqui yom mic mel mi jiñi c piʼʌlob ti eʼtel (troñel) miʼ cʼajtibeñoñob chucoch maʼañic mic mel jiñi Navidad? ¿Chuqui yom mic mel mi an majqui miʼ yʌqʼueñon jumpʼejl majtañʌl? ¿Ixcu mi jiñi c ñoxiʼal o quijñam yom chaʼan mic mel jumpʼejl qʼuiñijel mach bʌ weñic tiʼ wut Dios? ¿Bajcheʼ miʼ mejlel j coltan calobilob chaʼan mach chʼijiyemic miʼ yubiñob cheʼ maʼañic mic melbeñob i cumpleaño o jumpʼejl qʼuiñijel?».

14, 15. ¿Chuqui miʼ mejlel a mel cheʼ bʌ maʼ subentel chaʼan tijicña maʼ ñusan ti navidad o maʼ wʌqʼuentel jumpʼejl majtañʌl?

14 Ñuc i cʼʌjñibal cheʼ mi lac ñaʼtan chuqui mi caj la cʌl yicʼot lac mel. Jumpʼejl ejemplo, mi an muʼ bʌ i subeñet chaʼan maʼ taj a tijicñʌyel ti Navidad, mach cheʼic jach yom maʼ ñʌchʼtan. Jasʌl maʼ wʌl «wocolix a wʌlʌ». Cheʼ jaʼel, mi an yom bʌ i ñumen cʌn, miʼ mejlel a tsictesʌben chucoch maʼañic maʼ mel jiñi qʼuiñijel. Pero yom utset yicʼot wen jach bajcheʼ maʼ chaʼlen tʼan. Jiñi Biblia miʼ yʌl: «Tiʼ pejtelel ora chaʼlenla uts bʌ tʼan am bʌ i yʌtsʼmil yubil. Ñaʼtanla bajcheʼ yom mi laʼ jacʼben i tʼan jujuntiquil» (Colosenses 4:6). Tajol miʼ mejlel a tsictesʌben chaʼan maʼ mulan a ñusan i yorajlel yicʼot yambʌ quixtañujob yicʼot a wʌcʼ majtañʌl, pero mach jin jach tiʼ yorajlel qʼuiñijel tac.

15 ¿Chuqui yom maʼ mel mi an majqui miʼ yʌqʼueñet jumpʼejl majtañʌl? Jiñi Biblia maʼañic miʼ yʌl jujunchajp yom bʌ miʼ mejlel, pero mucʼʌch i yʌl chaʼan yom an wem bʌ laj conciencia (1 Timoteo 1:18, 19). Tajol jiñi yom bʌ i yʌqʼueñet majtañʌl mach yujilic mi maʼañic maʼ mel jiñi qʼuiñijel. O tajol miʼ subeñet: «Cujil chaʼan maʼañic maʼ mel ili qʼuiñijel pero com cʌqʼueñet iliyi». Ti jujunchajp iliyi, jatet mi caj a ñaʼtan mi mucʼʌch caj a chʼʌm o maʼañic. Pero yom maʼ wen qʼuel chaʼan muʼ bʌ caj a ñaʼtan a mel maʼañic miʼ tʌcʼlan a conciencia. Mach la com lac mel chuqui tac miʼ jem bajcheʼ añonla la quicʼot Jehová.

BAJCHEʼ YOMET A WICʼOT A FAMILIA

Jiñi i wiñicob Jehová tijicñayob.

16. ¿Chuqui yom maʼ mel mi jiñi a familia yom i mel jumpʼejl qʼuiñijel mach bʌ weñic?

16 ¿Chuqui yom maʼ mel mi jiñi a familia yom i mel qʼuiñijel mach bʌ weñic? Mach a chaʼlen aʼleya a wicʼotob. Yom maʼ cʼajtesan chaʼan añob tiʼ wenta i ñaʼtan chuqui mi caj i melob. Yom utset yicʼot yom maʼ qʼuel ti ñuc muʼ bʌ i melob, cheʼ bajcheʼ a wom chaʼan miʼ melbeñetob jaʼel (pejcan Mateo 7:12). Pero ¿ixcu mi jiñi a familia yom chaʼan yaʼ maʼ wajñel? Ñaxan suben Jehová chaʼan miʼ coltañet a mel chuqui toj. Ñaʼtan jiñi woli bʌ i yujtel yicʼot sʌclan chuqui tac miʼ mejlel a mel. Yom maʼ chʌn cʼajtesan: A wom a mel chuqui miʼ mulan Jehová.

17. ¿Chuqui miʼ mejlel a mel chaʼan a walobilob maʼañic miʼ ñaʼtañob chaʼan woliʼ sʌtob chuqui wem bʌ cheʼ maʼañic miʼ melob qʼuiñijel tac?

17 ¿Chuqui miʼ mejlel a mel chaʼan jiñi a walobilob maʼañic miʼ ñaʼtañob chaʼan an chuqui wem bʌ woliʼ sʌtob cheʼ bʌ jiñi yambʌlob miʼ melob qʼuiñijel mach bʌ weñic? Bixel chajpʌbeñob chuqui tac miʼ mulañob. Miʼ mejlel a wʌqʼueñob jaʼel jumpʼejl majtañʌl. Jumpʼejl ñuc bʌ majtañʌl muʼ bʌ i mejlel a wʌqʼueñob jiñʌch cheʼ maʼ ñusan qʼuin a wicʼotob yicʼot cheʼ maʼ pʌsbeñob cʼuxbiya.

CHʼUJUTESAN DIOS CHEʼ BAJCHEʼ MIʼ MULAN

18. ¿Chucoch yom mi lac majlel ti tempa bʌ tac?

18 Mi la com lac tijicñesan Jehová, yom mi laj cʌy jiñi mach bʌ i sujmic ñopbalʌl, costumbre yicʼot yan tac bʌ ochem bʌ yaʼi. Cheʼ jaʼel, yom mi la cochel tiʼ sujm bʌ chʼujutesaya. ¿Bajcheʼ? Junchajp jiñʌch cheʼ mi lac majlel ti tempa bʌ tac ti jujumpʼejl semana (pejcan Hebreos 10:24, 25). Jiñi tempa bʌ tac jiñʌch junchajp ñuc bʌ i cʼʌjñibal ti jiñi i sujm bʌ chʼujutesaya (Salmo 22:22; 122:1). Yaʼi mi lac ñuqʼuesʌben lac bʌ lac pusicʼal (Romanos 1:12).

19. ¿Chucoch ñuc i cʼʌjñibal maʼ suben yambʌlob cʌmbilix bʌ a chaʼan?

19 Chaʼan maʼ mel jiñi i sujm bʌ chʼujutesaya, yom maʼ suben yambʌlob chuqui cʌmbil a chaʼan ti Biblia. Cabʌl quixtañujob miʼ cʼojoʼtañob chuqui miʼ yujtel ti pañimil (mulawil). Tajol an a cʌñʌ bʌ cheʼ bʌ miʼ yubiñob i bʌ bajcheʼ jiñi. Mi cheʼʌchi, subeñob jiñi utsʼatax bʌ a pijtaya chaʼan talto bʌ qʼuin. Cheʼ maʼ wajñel ti tempa bʌ tac yicʼot maʼ suben yambʌlob chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia, mi caj a qʼuel chaʼan maʼañix maʼ mulan ajñel ti jiñi mach bʌ i sujmic ñopbalʌl yicʼot chaʼan mach a womix a mel i costumbre tac. Miʼ mejlel a ñop chaʼan mi caj a taj a tijicñʌyel yicʼot chaʼan Jehová mi caj i yʌqʼueñet i bendición cheʼ woli a chaʼlen wersa a chʼujutesan cheʼ bajcheʼ miʼ mulan (Malaquías 3:10).