1, 2. Kanbiọ tẹwẹ a dona kanse dewe, podọ etẹwutu enẹ do yin nujọnu?

BIBLU pinplọn towe ko gọalọna we nado mọdọ susu mẹhe nọ sọalọakọ́n dọ emi to Jiwheyẹwhe sẹ̀n lẹ tọn wẹ nọ plọnmẹ kavi wà nuhe Jiwheyẹwhe gbẹwanna lẹ. (2 Kọlintinu lẹ 6:17) Enẹwutu wẹ Jehovah do degbena mí nado tọ́n sọn sinsẹ̀n lalo, yèdọ “Babilọni Daho lọ” mẹ. (Osọhia 18:2, 4) Etẹwẹ a na wà? Dopodopo mítọn wẹ pannukọn nudide de, podọ mí dona kanse míde dọ, ‘Be n’jlo na sẹ̀n Jiwheyẹwhe to aliho he ewọ jlo mẹ ya, kavi lehe n’ko nọ sẹ̀n ẹn do tẹgbẹ wẹ n’jlo na sẹ̀n ẹn do poun?’

² Eyin a ko jo sinsẹ̀n lalo do kavi kanwe nado tọ́n sọn ogbẹ́ yetọn mẹ janwẹ, enẹ yọ́n taun. Ṣigba, nuyiwa po aṣa sinsẹ̀n lalo tọn delẹ po sọgan tin he a gbẹ́ yiwanna to ahun towe mẹ. Gbọ mí ni dọhodo delẹ to nuyiwa po aṣa enẹlẹ po mẹ ji nado mọ nuhewutu e do yin nujọnu dọ mí ni tindo pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn nkọ gando yé go.

3. (a) Etẹwutu e sọgan vẹawuna mẹdelẹ nado doalọtena boṣiọ lẹ yiyizan to sinsẹ̀n-bibasi yetọn mẹ? (b) Etẹwẹ Biblu dọ gando boṣiọ lẹ yiyizan nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe go?

³ Mẹdelẹ ko yí boṣiọ kavi numẹsẹ̀n lẹ zan nado basi sinsẹ̀n hlan Jiwheyẹwhe to owhé yetọn lẹ gbè na owhe susu. Eyin hiẹ lọsu ko wàmọ wayi, sinsẹ̀n-bibasi hlan Jiwheyẹwhe matin yizan onú ehelẹ tọn sọgan nọ jẹ amiyọn ji na we kavi a tlẹ gán nọ mọ ẹn di nuhe ma sọgbe. Ṣigba, flindọ Jehovah wẹ nọ do lehe mí dona sẹ̀n ẹn  do hia mí. Biblu ka dọna mí tlọlọ dọ Jehovah ma jlo dọ mí ni nọ yí boṣiọ lẹ zan to sinsẹ̀n-bibasi mítọn mẹ.—Hia Eksọdusi 20:4, 5; Salmu lẹ 115:4-8; Isaia 42:8; 1 Johanu 5:21.

4. (a) Naegbọn mí ma dona nọ basi sinsẹ̀n hlan tọgbo mítọn lẹ? (b) Naegbọn Jehovah do dọna omẹ etọn lẹ dọ yé ma dona tẹnpọn nado dọho hẹ oṣiọ lẹ?

⁴ Mẹdelẹ sọgan nọ yí whenu po huhlọn susu po zan to vivẹnudido mẹ nado wà nuhe na hẹn homẹhun tọgbo yetọn he ko kú lẹ. Yé tlẹ sọgan nọ sẹ̀n tọgbo enẹlẹ. Ṣigba, mí ko plọn dọ oṣiọ lẹ ma sọgan gọalọna mí kavi gbleawuna mí. Yé ma to gbẹnọ to fidevo de. Nado dọ hójọhó, owùnu wẹ e yin nado tẹnpọn bo dọhodopọ hẹ yé, na eyin wẹndomẹ depope tlẹ sọawuhia di nuhe wá sọn hẹnnumẹ mítọn he ko kú de dè, mẹhe yin asisa etọn na taun tọn wẹ aovi lẹ. Nuhe zọ́n niyẹn bọ Jehovah do degbena Islaelivi lẹ dọ yé ma dona tẹnpọn nado dọho hẹ oṣiọ lẹ kavi doalọ to aovinuwiwa wunmẹ devo depope mẹ.—Deutelonomi 18:10-12; pọ́n Nudọnamẹ Dogọ 26tọ po 31tọ po.

5. Etẹwẹ sọgan gọalọna we nado doalọtena boṣiọ lẹ yiyizan to sinsẹ̀n-bibasi towe hlan Jiwheyẹwhe mẹ, podọ nado doalọtena sinsẹ̀n-bibasi hlan tọgbo towe lẹ?

⁵ Etẹwẹ sọgan gọalọna we nado doalọtena boṣiọ lẹ yiyizan to sinsẹ̀n-bibasi towe hlan Jiwheyẹwhe mẹ, kavi nado doalọtena sinsẹ̀n-bibasi hlan tọgbo towe lẹ? A dona nọ hia Biblu bo nọ yí sọwhiwhe do lẹnnupọndo nukun he Jehovah nọ yí do pọ́n onú enẹlẹ ji. Ewọ nọ pọ́n yé hlan di “osùnú,” kavi awuhiọnu de. (Deutelonomi 27:15) Nọ hodẹ̀ hlan Jehovah egbesọegbesọ dọ e ni gọalọna we nado tindo pọndohlan etọn nkọ podọ nado nọ sẹ̀n ẹn to aliho he ewọ jlo mẹ. (Isaia 55:9) A sọgan deji dọ Jehovah na na we huhlọn he a tindo nuhudo etọn nado de  nuhe tindo kanṣiṣa hẹ sinsẹ̀n lalo lẹpo sẹ̀ sọn gbẹzan towe mẹ.

6. Naegbọn 25 décembre do yin dide taidi azán he gbè hùnwhẹ jijizan Jesu tọn na nọ yin bibasi te?

⁶ Lẹdo aihọn pé, Noẹli yin dopo to hùnwhẹ he gbayipe hugan lẹ mẹ, bọ suhugan gbẹtọ lẹ tọn nọ lẹndọ hùnwhẹ jijizan Jesu tọn wẹ e yin. Ṣigba, nado dọ hójọhó, hùnwhẹ Noẹli tọn tindo kanṣiṣa hẹ sinsẹ̀n lalo. Otànwe de basi zẹẹmẹ dọ Lomunu he yin kosi lẹ wẹ nọ dù hùnwhẹ jijizan owhè tọn to azán 25 décembre tọn ji dai. Na nukọntọ ṣọṣi tọn lẹ jlo dọ kosi susu ni lẹzun Klistiani wutu, yé magbe nado nọ dù hùnwhẹ jijizan Jesu tọn to azán enẹ gbè, dile etlẹ yindọ Jesu ma yin jiji to azán 25 décembre tọn ji. (Luku 2:8-12) Devi Jesu tọn lẹ ma nọ dù hùnwhẹ Noẹli tọn. Owe alọdlẹndonu tọn de basi zẹẹmẹ dọ to owhe 200 he bọdo jiji Jesu tọn go lẹ mẹ, “mẹdepope ma yọ́n azán he gbè e yin jiji te taun, podọ enẹ ma nọ duahunmẹna mẹsusu.” (Sacred Origins of Profound Things) Owhe kanweko susu to gbẹninọ Jesu tọn to aigba ji godo wẹ gbẹtọ lẹ wá jẹ hùnwhẹ Noẹli tọn dù ji.

7. Naegbọn Klistiani nugbo lẹ ma nọ dù hùnwhẹ Noẹli tọn?

⁷ Mẹsusu wẹ yọnẹn dọ kosi lẹ dè wẹ hùnwhẹ Noẹli tọn po aṣa he nọ zọnpọ hẹ ẹ lẹ po taidi agọ́dudu po nunina ode awetọ po wá sọn. Di apajlẹ, to ojlẹ de mẹ wayi to Angleterre podọ to awà Amelika tọn delẹ ji, osẹ́n yin dido dọ mẹde ma dona dù hùnwhẹ Noẹli tọn, na kosi lẹ dè wẹ e wá sọn wutu. Mẹdepope he dù hùnwhẹ enẹ nọ yin yasana. Amọ́ to godo mẹ, mẹlẹ sọ wá jẹ hùnwhẹ Noẹli tọn dù ji. Naegbọn Klistiani nugbo lẹ ma nọ dù hùnwhẹ Noẹli tọn? Na yé nọ jlo na hẹn homẹhun Jiwheyẹwhe to nuhe wà yé te lẹpo mẹ wutu wẹ.

8, 9. Naegbọn Klistiani dowhenu tọn lẹ ma nọ dù hùnwhẹ jijizan tọn lẹ?

⁸ Hùnwhẹ devo he mẹsusu nọ dù to egbehe wẹ hùnwhẹ jijizan tọn. Be Klistiani lẹ dona nọ dù hùnwhẹ jijizan tọn lẹ wẹ ya? Hùnwhẹ jijizan tọn he go Biblu donù lẹpo wẹ yin bibasi gbọn mẹhe ma nọ sẹ̀n Jehovah lẹ dali. (Jenẹsisi 40:20; Malku 6:21) Hùnwhẹ jijizan tọn lẹ nọ yin bibasi nado gbògbéna yẹwhe lalo lẹ. Nuhe zọ́n niyẹn bọ Klistiani dowhenu tọn lẹ “nọ pọ́n hùnwhẹ jijizan tọn bibasi hlan taidi aṣa kosi tọn de.”—The World Book Encyclopedia.

⁹ Lomunu po Glẹkinu hohowhenu tọn lẹ po yise dọ gbigbọ de nọ wá jiji mẹdopodopo tọn tẹnmẹ bo nọ basi hihọ́na mẹlọ to gbẹwhenu etọn blebu. “Gbigbọ ehe tindo haṣinṣan dabla de hẹ yẹwhe lọ he sin jijizan gbè mẹlọ yin jiji te,” wẹ owe lọ The Lore of Birthdays dọ.

10. Naegbọn Klistiani lẹ ma dona nọ dù hùnwhẹ jijizan tọn lẹ to egbehe?

¹⁰ Be a lẹndọ Jehovah nọ kẹalọyi hùnwhẹ he tindo kanṣiṣa hẹ sinsẹ̀n lalo lẹ wẹ ya? (Isaia 65:11, 12) Lala, e ma nọ kẹalọyi. Enẹwutu wẹ mí ma nọ dù hùnwhẹ jijizan tọn kavi hùnwhẹ depope he tindo kanṣiṣa hẹ sinsẹ̀n lalo.

11. Naegbọn mẹdelẹ do nọ dù hùnwhẹ lẹ? Etẹwẹ dona nọ duahunmẹna we hugan?

¹¹ Mẹdelẹ yọnẹn ganji dọ hùnwhẹ kosi tọn wẹ Noẹli po hùnwhẹ devo lẹ po yin, ṣogan yé gbẹ́ nọ dù hùnwhẹ enẹlẹ. Linlẹn yetọn wẹ yindọ dotẹnmẹ hundote dagbe de wẹ hùnwhẹ lẹ nọ yin poun nado yí whenu zan dopọ hẹ whẹndo yetọn. Be linlẹn hiẹ lọsu tọn niyẹn ya? Nude ma ylan to e mẹ dọ mẹde ni do ojlo nado yí whenu zan dopọ hẹ whẹndo etọn. Jehovah wẹ yin dowatọ whẹndo tọn, podọ ojlo  etọn wẹ yindọ mí ni duvivi haṣinṣan dagbe tọn hẹ hagbẹ whẹndo mítọn tọn lẹ. (Efesunu lẹ 3:14, 15) Ṣigba, haṣinṣan dagbe de tintindo hẹ Jehovah dona nọ duahunmẹna mí hú vivẹnudido nado hẹn homẹhun hẹnnumẹ mítọn lẹ gbọn mahẹ tintindo to hùnwhẹ sinsẹ̀n lalo tọn lẹ mẹ dali. Enẹ wẹ zọ́n bọ apọsteli Paulu do dọmọ: “Mì nọ to dodinna nuhe Oklunọ kẹalọyi lẹ zọnmii.”—Efesunu lẹ 5:10.

12. Etẹwẹ gán zọ́n bọ Jehovah ma na kẹalọyi hùnwhẹ de?

¹² Mẹsusu nọ lẹndọ e ma yin fie hùnwhẹ de wá sọn wẹ yin nujọnu lọ, amọ́ e ma yin pọndohlan Jehovah tọn niyẹn. Ewọ ma nọ kẹalọyi hùnwhẹ he wá sọn sinsẹ̀n lalo mẹ lẹ kavi dehe nọ ze gbẹtọvi kavi ohia otò tọn daga lẹ. Di apajlẹ, hùnwhẹ susu wẹ Egiptinu lẹ nọ basi na yẹwhe lalo yetọn lẹ. To whenue Islaelivi lẹ ko tọ́n sọn Egipti godo, yé ze hùnwhẹ kosi tọn he nkọ Egiptinu lẹ nọ basi de dai bo ylọ ẹ dọ “hùnwhẹ de . . . hlan Jehovah.” Ṣigba, Jehovah domẹplọnlọ yé go na enẹ he yé wà wutu. (Eksọdusi 32:2-10) Dile yẹwhegán Isaia dọ do, mí ma dona nọ “doalọ onú mawé depope go!”—Hia Isaia 52:11.

13. Kanbiọ tẹlẹ wẹ sọgan fọndote to ayiha towe mẹ eyin a magbe ma nado nọ dù hùnwhẹ aihọn tọn lẹ ba?

¹³ Eyin a magbe ma nado nọ dù hùnwhẹ aihọn tọn lẹ ba, kanbiọ susu wẹ sọgan fọndote to ayiha towe mẹ. Di apajlẹ: Etẹwẹ n’na wà eyin azọ́nwatọgbẹ́ ṣie lẹ kàn nuhewutu n’ma nọ dù hùnwhẹ Noẹli tọn hẹ yé sè mi? Etẹwẹ n’na wà eyin mẹde na mi nunina Noẹli tọn? Etẹwẹ n’na wà eyin alọwlemẹ ṣie jlo dọ ma doalọ to hùnwhẹ de mẹ? Nawẹ n’sọgan gọalọna ovi ṣie lẹ gbọn bọ yé ma na nọ blawu, na yé ma nọ dùwhe kavi dù jijizan yetọn wutu?

14, 15. Etẹwẹ a sọgan wà eyin mẹde dọ owhe-nú do we kavi na we nunina de?

¹⁴ Nujọnu wẹ e yin nado nọ yí lẹnpọn dagbe zan to whenue  a to nudide basi gando nuhe a na dọ kavi wà to ninọmẹ dopodopo mẹ go. Di apajlẹ, eyin mẹde dọ owhe-nú do we, e ma yin dandan dọ a ni dovọ́na mẹlọ. A gán dọ poun dọ, “Mì wanu.” Amọ́, eyin mẹde jlo na yọ́n nususu dogọ, a sọgan de nado basi zẹẹmẹ nuhewutu a ma nọ dùwhe tọn na ẹn. Ṣigba, nọ yí homẹdagbe, zinzin po sisi po zan to whelẹponu. Biblu dọmọ: “Mì gbọ ohó mìtọn ni nọ gọ́ na ojọmiọn, na ojẹ̀ ni nọ pé e to whepoponu, na mì nido sọgan yọ́n lehe mì na nọ gblọnhona mẹdopodopo do.” (Kolosinu lẹ 4:6) Vlavo a sọgan basi zẹẹmẹ dọ emi yiwanna whenu yiyizan dopọ hẹ mẹdevo lẹ po nunina ode awetọ po, ṣigba dọ emi ko de ma nado nọ wàmọ to hùnwhẹ ehelẹ whenu.

¹⁵ Etẹwẹ a dona wà eyin mẹde na we nunina de? Biblu ma slẹ osẹ́n voovo he mí dona nọ hodo lẹ, amọ́ e zinnudeji dọ mí dona hẹn ayihadawhẹnamẹnu dagbe de go. (1 Timoti 1:18, 19) E yọnbasi dọ mẹhe na we nulọ ma yọnẹn dọ a ma nọ dùwhe. Kavi mẹlọ sọgan dọ dọ, “N’yọnẹn dọ a ma nọ dùwhe, amọ́ n’jlo na na we onú ehe poun wẹ.” To ninọmẹ ehelẹ mẹ, a sọgan de nado kẹalọyi nunina lọ kavi lala. Ṣigba, depope he nudide towe na yin, hẹn ẹn diun dọ emi hẹn ayihadawhẹnamẹnu dagbe de go. Mí ma na jlo nado wà nudepope he na hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah gble.

16. Etẹwẹ a dona wà eyin whẹndo towe jlo na basi hùnwhẹ de?

¹⁶ Etẹwẹ a dona wà eyin whẹndo towe jlo na basi hùnwhẹ de? E ma yin dandan dọ a ni dọnnu hẹ yé. Flindọ, yé tindo jlọjẹ nado de nuhe jlo yé. Nọ do homẹdagbe hia bo nọ na sisi nudide yetọn lẹ dile a na jlo dọ yé ni wà na we do. (Hia Matiu 7:12.) Amọ́, eyin whẹndo towe jlo dọ a ni nọpọ́ hẹ yé to hùnwhẹ lọ whenu lo, etẹwẹ a dona wà? Whẹpo a nado magbe nuhe a na wà tọn, hodẹ̀ bo biọ alọgọ Jehovah tọn nado basi nudide he sọgbe lọ. Lẹnnupọndo ninọmẹ lọ ji bo  basi dodinnanu gandego. Flindọ, ojlo towe wẹ nado nọ hẹn homẹhun Jehovah to whepoponu.

17. Etẹwẹ a sọgan wà, na ovi towe lẹ nikaa nọ mọtolanmẹ dọ yé jẹdò nude tọn to whenue mẹdevo lẹ to whedù?

¹⁷ Etẹwẹ a sọgan wà nado gọalọna ovi towe lẹ to whenue yé mọ bọ mẹdevo lẹ to whedù? Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, a sọgan nọ basi tito nuwiwa vonọtaun de tọn na yé. A sọ sọgan nọ basi nunina madonukun lẹ na yé. Podọ dopo to nunina dagbe hugan he a sọgan na ovi towe lẹ mẹ wẹ nado nọ yí whenu zan hẹ yé bo nọ do owanyi hia yé.

18. Naegbọn mí dona nọ yì opli Klistiani tọn lẹ?

¹⁸ Nado hẹn homẹ Jehovah tọn hùn, mí dona gbẹ́ sinsẹ̀n lalo gọna aṣa po hùnwhẹ he gandego lẹ po dai. Ṣigba, mí sọ dona nọ basi sinsẹ̀n nugbo. Gbọnna? Aliho dopo wẹ nado nọ yì opli Klistiani tọn lẹ to gbesisọ mẹ. (Hia Heblu lẹ 10:24, 25.) Adà tangan sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn de wẹ opli lẹ yin. (Salmu lẹ 22:22; 122:1) Mí nọ na tuli ode awetọ to whenue mí pli dopọ.—Lomunu lẹ 1:12.

19. Naegbọn e do yin nujọnu dọ a ni nọ dọhona mẹdevo lẹ gando nugbo Biblu tọn he a ko plọn lẹ go?

¹⁹ Adà sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn devo wẹ nado nọ dọhona mẹdevo lẹ gando nuhe plọn a te to Biblu mẹ lẹ go. Mẹsusu wẹ nọ jẹflumẹ na nuylankan he to jijọ to aigba ji to egbehe lẹ wutu. Vlavo a na ko yọ́n mẹdelẹ he to numọtolanmẹ mọnkọtọn tindo. Dọhona yé gando todido jiawu he a tindo na sọgodo go. Dile a to opli Klistiani tọn lẹ yì bo to hodọna mẹdevo lẹ gando nugbo Biblu tọn go, a na mọdọ a ma nasọ nọ tindo ojlo nado doalọ to sinsẹ̀n lalo po aṣa etọn lẹ po mẹ ba. A sọgan deji dọ a na do ayajẹ bọ Jehovah nasọ dona we susugege dile a to vivẹnudo nado nọ sẹ̀n ẹn to aliho he sọgbe lọ mẹ.—Malaki 3:10.