Tolokeleni

Tolokeleni muye pa filukusangwamo

ICAPITALA 16

Salululenipo Ukupempela BaLesa

Salululenipo Ukupempela BaLesa

1, 2. Nicisa cakwipusha mungalipusha, kabili nindo cicindamine?

UKWELELWA na fyefyo musambilile muli Baibolo, mulisangile ati abantu abengi abalabila ati balapempela baLesa, balacita ifintu ifi baLesa bapatile. (2 AbaKolinto 6:17) E mulandu baYawe batukomekela ukufumamo mu kupempela kwa bufi, “Babiloni umukulu.” (Ukufisulula 18:2, 4) Findo mwebo mukasalululapo ukucita? Fwense umo umo tulikwete amakosa akusalululapo ifi tungacita, kabili tungalipusha ati, ‘Kani ndukufwaya ukulukupempela baYawe ukwelelwa na fyefyo bafwaya, neli ndukufwaya ukulukubapempela ukwelelwa na fyefyo mfwaya?’

2 Kani mulifuminemo mu kupempela kwa bufi, mulicitile bwino. Pano, cipale kungashalako muli mwebo fimo fimo ifi mwalukucita ili mwali mu kupempela kwa bufi ifi mumfwa bwino ukucita na bukumo. Lekeni twambaalepo pali fimo fimo ifili mu kupempela kwa bufi ne kwishiba ifi cicindamine ukufibona koti ni fyefyo baYawe bafibona.

UKUPEMPELA IFIBUMBWABUMBWA NE BAKALE

3. (a) Nindo cikosela kuli bambi ukuleka ukupyungisha ifibumbwabumbwa pa kupempela? (b) Findo Baibolo ilabiilepo pa kupyungisha ifibumbwabumbwa pa kupempela baLesa?

3 Abantu bambi balipyungishe ifibumbwabumbwa mu mang’anda abo mu kupempela baLesa pa myaka iingi. Kani efi cili na kuli mwebo, mungabona koti censu kabili koti kubifya ukupempela baLesa ukwakubula ukupyungisha ifibumbwabumbwa. Pano mulukwanuka ati, baYawe balatusambisha ifi twelelwe ukubapempela. Kabili Baibolo ilatubuulishisha ati baYawe tabafwayapo fwebo ukupyungisha ifibumbwabumbwa mu kupempela kwesu.Pendeni Ifyakufuma 20:4, 5; Amasamo 115:4-8; Yisaya 42:8; 1 Yoane 5:21.

4. (a) Nindo tatwelelwepo ukupempelela abakale abafwile? (b) Nindo baYawe baabuliile abantu babo ukubula ukwesha ukulabila ne bafwile?

4 Abantu bambi bangalukupyungisha impindi iikulu ku kwesha ukusangalasha abakale abafwile. Bangatatika ne kubapempela. Pano tulisambilile ati abafwile tekuti batofwepo neli kutusomesha. Tabalipo ku mupunda uuli onse. Cibipile ukwesha ukwambaala ne bafwile, pakuti amashiwi aali onse tungomfwa koti alukufuma ku bakwabesu abafwile ninshi alukufuma ku fibanda. Emulandu baYawe baakomekeele abaIshilaeli ukubula ukwesha ukulabila ne bafwile neli ukulibikamo mu nshila iili yonse iisankenemo ukwambaala ne fibanda.—Ndutelonomi 18:10-12; boneni Ifyebo na Fimbi 26 na 31.

5. Findo fingamofweniko ukuleka ukupyungisha ifibumbwabumbwa mu kupempela baLesa, ne kuleka ukupempela abakale abafwile?

5 Findo fingamofweniko ukuleka ukupyungisha ifibumbwabumbwa pa kupempela baLesa neli ukuleka ukupempela abakale abafwile? Mulyelelwe ukulukupenda Baibolo ne kwalakanyapo makosa pali fyefyo baYawe babona ifibumbwabumbwa. Balafibona ati “fipakabi,” neli ati ifyakunekaasha. (Ndutelonomi 27:15) Mulukutembela kuli baYawe lyonse ati bamofweniko ukubona ifintu koti ni fyefyo bafibona, na pakweba ati bamofweniko ukubapempela mu nshila abene bafwaya. (Yisaya 55:9) Mungacetekela ati baYawe bakamupeeleni amakosa mulukupengela pakweba ati monaale fyonse ifikumine ukupempela kwa bufi.

KANI TULYELELWE UKUSEFYA ICILISHIMISHI?

6. Nindo abantu basalulwililepo ukulukusefya ukufyalwa kwa baYesu pa December 25?

6 Mu calo conse, Icilishimishi cili pa maolide aeshibikilwe makosa, kabili abantu abengi balishi ati Icilishimishi kusefya ukufyalwa kwa baYesu. Pano iyi ni olide iifumine mu kupempela kwa bufi. Ibuuku limo ilya encyclopedia lilabuulishisha ati abaLoma aba tabalukupempelapo baLesa bacine baalukusefya ukufyalwa kwa Kasuba pa December 25. Intangishi sha mapempelo shalukufwaya abantu aba tabaishipo baLesa ukuba abaKlistu, pano nangaba ati baYesu tabafyelwepo pa December 25, shalisalululwilepo ukulukusefya ukufyalwa kwa baYesu pa kasuba aka. (Luku 2:8-12) Abasambile ba baYesu tabalukusefyapo Icilishimishi. Ibuuku limo lilabuulishisha ati mu myaka 200 iipitilepo ukufuma apo baYesu bafyalilwe, “tapalipo uwaishi, kabili banini lukoso abaalukufwaya ukwishiba, ili baYesu bafyelwe.” (Sacred Origins of Profound Things) Ukusefya Icilishimishi kwalitatikile panuma ya myaka iingi ukufuma ili baYesu baali pa calo.

7. Nindo abaKlistu bacine tabasefeshako Icilishimishi?

7 Abantu abengi balishi ati Icilishimishi ne fyakutantaka ifilimo filifumine mu kupempela kwa bufi, kabili balishi ati pa kusefya kulaba ukulitemwesha, ukulya ne kupeela impese. Ku cakubwenako, kwali impindi bakeenye ukusefya Icilishimishi mu England na mu mipunda imbi iya America, nipakuti fyalifumine mu kupempela kwa bufi. Onse uwalukusefyako Icilishimishi balukumupeela umulandu. Mukupita kwa mpindi, abantu baalitatikile libili ukusefya Icilishimishi. Nindo abaKlistu bacine tabasefeshako Icilishimishi? Ni pakuti balafwaya ukusangalasha baLesa muli fyonse lukoso ifi bacita.

KANI TULYELELWE UKUSEFYA AKASUBA KA KUFYALWA?

8, 9. Nindo abaKlistu bakutanga tabalukusefeshapo inshiku sha kufyalwa?

8 Na kumbi ukusefya ukwishibikilwe mu calo, kusefya akasuba ka kufyalwa. Kani abaKlistu balyelelwe ukusefya akasuba ka kufyalwa? Ukusefya akasuba ka kufyalwa ukushimbwilwe lukoso mu Baibolo, kwalicitilwe ne bantu aba tabalukupempelapo baYawe. (Ifyakutanga 40:20; Mako 6:21) Ukusefya akasuba ka kufyalwa kwalukucitwa pakuti pa kufwaya ukusangalasha tulesa twa bufi. E mulandu abaKlistu bakutanga “balukubwena ati ukusefya akasuba ka kufyalwa kwa muntu, kwalifumine ku kupempela kwa bufi.” Efilabila ibuuku lya The World Book Encyclopedia.

9 AbaLoma ne baGiliki baalicetekele ati umupashi walukusangwapo pa kufyalwa kwa muntu kabili ati uyo mupashi wakulukumulama mu mweo wakwe onse. “Uyu umupashi walukumfwana mu bumfiso na kalesa ka pa kasuba umuntu afyalilwepo,” efilabila ibuuku lya The Lore of Birthdays.

10. Nindo abaKlistu tabelelwepo ukusefya inshiku sha kufyalwa?

10 Kani mwebo mulukulanguluka ati baYawe balisuminishe ukusefya uko ukufumine mu kupempela kwa bufi? (Yisaya 65:11, 12) Tabasuminishepo neli panini. E mulandu tatusefeshapo inshiku sha kufyalwa neli amaolide onse aafumine mu kupempela kwa bufi.

KANI CICINDEME UKWISHIBA IFYATATIKILE AMAOLIDE?

11. Nindo abantu bambi basefeshako amaolide? Cindo icelelwe ukuba icicindeme kuli mwebo?

11 Abantu bambi baliishi ati Icilishimishi ne maolide ambi alifumine mu kupempela kwa bufi, pano balipitilishe lukoso ukulukuasefya. Balabona ati amaolide ni mpindi lukoso ishiweme isha kubako pamo ne cisoolo cabo. Kani ifi efi na mwebo mumfwa? Tacibipilepo ukufwaya ukulisangalasha pamo ne cisoolo cenu. BaYawe e batatikile icisoolo, kabili balafwaya fwebo ukuba na bucibusa ubuweme naco. (AbaEfesa 3:14, 15) Nangabe’fyo, tulyelelwe ukubika akalango ku kuba na bucibusa ubuweme na baYawe ukucila ukufwaya ukusangalasha aba mu cisoolo pa kulukusefyako amaolide amukupempela kwa bufi. E mulandu intangishi Paulu aalabiliile ati: ‘Mulukufyesha ifya ku batemwesha baShikulu.’—AbaEfesa 5:10.

12. Findo fingalengesha olide ukubula ukusuminishiwa na baYawe?

12 Abantu abengi balalabila ati ukwishiba ukufumine olide takucindemepo, pano ifyo talipo efi baYawe bomfwa. BaYawe tabasuminishepo ukulukusefya amaolide aafumine mu kupempela kwa bufi neli aalemya abantunshi neli utwishibilo twa fyalo. Ku cakubwenako, abaIjipiti balukusefya ifitenje ifingi ifya kuli tulesa twabo. Ili abaIshilaeli bafumine mu Ijipiti, balitatikile ukusefya ukwalukucitwako mu Ijipiti uku balukwita ati “icitenje ica kuli baYawe.” Pano baYawe balibapanikile. (Ifyakufuma 32:2-10) Koti ni fyefyo uwakutulisha Yisaya alabiile, tatwelelwepo ‘ukukumako ku cibipile neli cimo!’—Pendeni Yisaya 52:11.

BENI NE NKUMBU PA KUBUULISHISHA BAMBI IFI MUSUMIINEMO

13. Nifisa fyakwipusha mungaba nafyo ili mwasalululapo ukuleka ukusefyako amaolide?

13 Ili mwasalululapo ukuleka ukusefya amaolide, mungaba ne fyakwipusha ifingi. Ku cakubwenako: Ningasuka shani kani aba mpyunga nabo banjipusha umulandu nshisefeshako Icilishimishi? Ningacita shani kani umuntu umbi ampeela impese ya Cilishimishi? Ningacita shani kani ba mukakwanji balukufwaya ati nsefyeko icitenje ca maolide? Kani ningofwako shani abana banji ukubula ukumfwa ububi pakuti pa kubula ukusefyako olide neli akasuba kabo aka kufyalwa?

14, 15. Mungacita shani kani umuntu amusekeleni ukupyungisha ishina lya olide neli amupeeleni impese pa kasuba ka olide?

14 Cicindeme ukucenjela pa kwishiba ifyakwasuka ne fyakucita ili mulukupita mu fyakube’fyo. Ku cakubwenako, kani umuntu amusekeleni ukupyungisha ishina lya maolide, tamwelelwepo ukwikala lukoso celele. Mungalabila lukoso ati, “Namutooteni mwane.” Pano kani umuntu alukufwaya ukwishiba ifingi, mungasalululapo cipale ukubuulishisha umulandu tamusefeshako iyo olide. Nangabe’fyo, mulukuba aba nkumbu, abacenjele, ne kulangisha ubuleme. Baibolo ilalabila ati: “Ukwambaala kwenu ngakukalukuli ne luse inshiku shonse ukulunjilwe ne mucele, ati mukeshibe umwakwasukila bonse umo umo.” (AbaKolosai 4:6) Cipale mungabuulishisha ati mulomfwa bwino ukulitemwesha pamo ne bantu bambi ne kupeela ifya mpese, pano tamucitapo ifyo pa maolide.

15 Mungacita shani kani umuntu umbi amupeeleni impese? Baibolo taibuulishishapo amafunde onse, pano ilalabila ati cimanga wesu alyelelwe ukuba umuweme. (1 Timote 1:18, 19) Cipale umuntu uulukumupeeleni impese teshipo ati tamusefyapo iyo olide. Neli angalabila ati, “ndishi ati tamusefyako iyi olide, pano ndukufwaya lukoso ukumupeeleni iyi impese.” Nangabe’fyo, mungasalululapo kani mungasumina impese neli ukukaana. Ifili fyonse ifi mwasalululapo ukucita, boneni ati cimanga wenu alyelelwe ukubula ukumupeeleni umulandu. Tatufwayapo ukucita ifili fyonse ifingalenga bucibusa bwesu na baYawe ukubipa.

MWEBO NE CISOOLO CENU

Abapyungila baYawe balasangalala

16. Mungacita shani kani icisoolo cilukufwaya ukusefya amaolide?

16 Mungacita shani kani icisoolo cenu cilukufwaya ukusefyako icitenje ca olide? Tamwelelwepo ukutatika ukupikishanya nabo. Anukeni ati balikwete amakosa akusalululapo ifi balukufwaya ukucita. Mube aba nkumbu ne kucindika ifi basalululapo koti ni fyefyo mulukufwaya bo ukumucindikeni. (Pendeni Matayo 7:12.) Pano kani icisoolo cenu cilukufwaya ati mube pamo nabo ili balukusefya, findo mungacita? Ili tamungasalululapo ifyakucita, tembeleni kuli baYawe pakweba ati bamofweniko ukusalululapo ukucita ifilungeme. Langulukeni pa fikalukucitwa ne kufwaya-fwayapo ifyebo mungambaala nabo. Anukeni ati mulukufwaya ukusangalasha baYawe.

17. Findo mungacita pa kofwako abana benu ukubula ukukumbwa ili bambi balukusefya amaolide?

17 Findo mungacita pa kofwako abana benu ili babona ababyabo balukusefya amaolide? Ukuba, impindi ne mpindi mungalukusangalalila pamo ne cisoolo cenu. Mungalukubapeelako impese ishi tabacicetekelapo ati mulukubaletela. Kabili impese iiweme mungapeela abana benu ni mpindi ne kutemwa kwenu.

MULUKUCITA IFILI MU KUPEMPELA KWA CINE

18. Nindo tusangilwa ku kubungana kwa buKlistu?

18 Pa kusangalasha baYawe, tulyelelwe ukuleka ukuya mu kupempela kwa bufi ukubikako ne fyakutantaka ne maolide aalimo. Tulyelelwe ukulukucita ifili mu kupempela kwa cine. Tungacita shani ifyo? Inshila imo kulukusangwa ku kubungana kwa buKlistu lyonse. (Pendeni AbaEbeya 10:24, 25.) Ukubungana kulicindeme ukwakuti mu kupempela kwa cine. (Amasamo 22:22; 122:1) Tungakoseleshanya ili tulukukumana pamo.—AbaLoma 1:12.

19. Nindo cicindamine ukubuulako bambi pali bucine bwa mu Baibolo musambilile?

19 Naimbi inshila iya kusalululapo ukupempela kwa cine kulabila kuli bambi ifi mulukusambilila muli Baibolo. Abantu abengi balapenga pa fintu ifibipile ifilukucitika mu calo. (Esiceli 9:4) Cipale mulishiko bambi abapenga. Babuulishisheni pa bucetekelo ne fintu ifiweme ifikacitika kuntangiile. Ili mulukusangwa ku kubungana kwa buKlistu ne kubuulako bambi pali bucine bwa mu Baibolo, mukasangana ati tamukalukufwayapo ukuba ku kabeya ka kupempela kwa bufi. Mungacetekela ati mukaba abasangalele kabili ati baYawe bakamushukisheni ili mwasalululapo ukubapempela mu nshila iilungeme.—Malaci 3:10.