1, 2. Le azi ama ngulupi zita ngosi? Eri orodriru zita nde zizu a’dusi?

MINI oni Biblia ma alea ’bo rile, e’yo ’ba kakau ’yopi eyi Mungu ni inzi ’diyi ni ’ye, azini imbari ovuni e’yo Mungu ni lele ra ri i ku. (2 ’Ba Korintoa ’Diyi 6:17) ’Di bani asisile Yehova ni ’yozu ama ma efu dini inzoru, omvele “Babuloni Amboru” ri ma alea risi ra ri i. (E’yo Eceza 18:2, 4) Mi di nga a’du afa ’ye? Ama alu alu dria ovu e’yo be pezaru. Ani le di azi ama ngulupi ’dini, ‘Ale Mungu ni inzi geri erini lezu ma ma inzi i ani risi ya, kani ale eri inzi geri mani ebizu eri inzizu drio risi?’

² Ika efu dini inzoru ri ma alea risi ’bo, e’yo mini ’ye ’di onyiru tu. Te afa azi ’ba dini inzoru ri ma alea ’diyi ni inzi ekile o’du ambo yi le ’diyi ma ava eco nga kiri awi mi asia okporu. Ama ma oni di nga e’yo inzita ’diyi ma azi yi ma dria, o’du ambo eyini ’diyi ma azi yi pie. Dika ama ma oni vini eri orodriru amani eyi nezu geri Yehova ni eyi nezu risi a’dusi yari.

3. (a) Wura azi ayuzu inzita ma alea ku ri ’ba azi ’diyi ni ewaru a’dusi? (b) Biblia nze e’yo wura inzile inzi ri ayuzu Mungu ni inzizu ri ma dria ngoni?

³ ’Ba azi ebiki wura inzile inzi ’diyi ayu, kaniku pari anyapa owizu ’diyi ayu aku eyini ria Mungu ni inzizu eli kakau ’bo. Ika ebi ’ye ’dile oku drio ra, eco nga e’da mini ewaru, kaniku ezataru Mungu ni inzizu afa ’dileri kokoru. Te le mi ma ni ra Yehova ni amani geri inzita fezu ini ri  imba ni. Biblia ece vini amani nditiri kini, Yehova leni amani wura azi ayuzu inzita fezu ini ’dini ku.​—Mi la Efuza 20:4, 5; Zaburi 115:4-8; Isaya 42:8; 1 Yohana 5:21.

4. (a) Le ama ma inzi ama a’bipi odrapi ’bo ’diyi ku a’dusi? (b) Yehova li ndra ima ’ba yi ma bilendu e’yo nzeza ’ba odrapi ’bo ’diyi be risi a’dusi?

⁴ ’Ba azi ’diyi sa eza angiri azini eyi okpo ’ba angiri lezu ayiko fezu eyi ma a’bipi odrapi ’bo ’diyi ni. Eyi inzita fe ’ba odrapi ’bo ’dayi ni. Te amani ndra oni ’bo rile, ’ba drapi ’bo ri econi ama aza ko kaniku e’yo onzi ’ye ama rua ku. Ovuni kini eyi vini idriru pari azia ’dini ku. Adani si, lezu e’yo nzezu ’ba drapi ’bo ri beri ovuni muke ku a’dusiku o’duko ekupi ’ba drapi ’bo ri vuri le ’dari enga orindi onzi yi vu. ’Di bani asisile Yehova ni ndra anzi Israeli ni ’diyi ma bilendu lizu e’yo nzeza ’ba odrapi ’bo ’diyi be risi, azini e’yo i ecipi orindi onzi ma azi be risi ri i.​—Azita Amvizu 18:10-12; mi ne E’yo O’bazaru ’Diyi 26 azini 31.

5. A’du eco mi aza ko wura inzile inzi ’diyi kuzu, azini ama a’bipi odrapi ’bo ’diyi inzizu ri kuzu ni?

⁵ A’du eco mi aza ko wura inzile inzi ’diyi kuzu azini ama a’bipi odrapi ’bo ’diyi inzizu ri kuzu ni? Le mi ma la Biblia, dika mi ma dro asisile angiri geri Yehova ni e’yo ’dile ’diyi nezu ri ma dria. Eri afa ’diyi ne afa azi ini “ngule onzi” ’diyi ru. (Azita Amvizu 27:15) Mi ma zi Yehova ni o’du dria si mi aza kozu e’yo nezu geri erini eyi nezu risi, azini inzita fezu erini geri erini lele ra risi. (Isaya 55:9) Mi eco asi ’ba kini Yehova ni nga mini okpo fe afa azi idri mini ri ma alea i ecipi dini inzoru ri pie ’diyi kuzu ra.

6. Asisile bani ndra Mba Mudri Drini Iri ma o’du 25 ni pezu o’du Yesu ni osizuri inzizu ri ngoni?

⁶ Wudrikuru ma kalaa ndu ndu ’diyi ma alea, o’du ambo azi ’ba yini inzi saaru ri ma azi Krisimasi ni, dika ’ba  kakau yi ega eri o’du Yesu ni ndra osizu ri i. Te e’yo adasi ria, Krisimasi eri inzita inzoru ni. Buku azi ’bani omve encyclopedia ruri ece kini ’ba Rumia kafiri ru ’diyi Mba Mudri Drini Iri ma o’du 25 ni ayu o’du etu ni e’dazu ri inzizu. Yesu ni tro ndra osizu Mba Mudri drini Iri ma o’du 25 si ku ti, ’ba dini ma drileru ’diyi e’do o’du ’di ayu osita Yesu niri inzizu, eyini ecozu ’ba kafiri ru ’dayi ojazu beni. (Luka 2:8-12) ’Ba Yesu ma vuti bipi ’diyi awini ndra Krisimasi inzi ku. Buku azi aluni ece kini, “eli ni agazu 200 Yesu ni drazu ’bo ri ma vutia, ’ba azi nini ndra o’du Yesu ni osizu ri ku, dika ’ba azi asini vini e’yo o’du erini osizu ri ma ta mbazu risi ku.” (Sacred Origins of Profound Things) Eli aga turu turu Yesu ni nyaku ’di kuzu ’bo ri ma vutia raka, ’ba e’do o’du Krisimasi niri inzi ndo.

7. Kristiani ada ’diyi inzi ni o’du Krisimasi niri ku a’dusi?

⁷ ’Ba kakau ni e’yo e’dota Krisimasi niri ma dria, azini e’yo ’ba yini ’ye o’du nde si ekile omu ’baza le, azini feta feza le ’diyi ma dria ra. Ecetasi, mundu ma angu England ru, azini America ru ri ma alea, ’ba oga ndra sa azini si o’du Krisimasi niri ma inzita si, inzita nde ni e’dozu ’ba kafiri ru ’diyi vu risi. ’Ba o’du nde inzipi ra ri ni ndra panga amboru ni isu. Te di sa azi ma vutia, inzita Krisimasi niri e’do i dika. Kristiani ada ’diyi inzi ni o’du Krisimasi niri ku a’dusi? E’yi ’ye ’dini eyini lezu e’yo dria eyini ’ye ri ma fe ayiko Mungu ni ra risi.

8, 9. Kristiani ndra drio ’diyi inzi ni o’du ’bani osizu ri ku a’dusi?

⁸ Afa azi ’ba yini inzi saaru ri o’du eyini osizu ri i. Kristiani yi o’du ’bani osizu ri inzi ra ya? ’Ba o’du eyini osizu ri inzipi ’bani e’yo ni sizu Biblia ma alea ra ’diyi ’ba Yehova ni inzipi ku ’diyi. (E’doza 40:20; Marako 6:21) ’Ba yi ndra o’du eyini osizu ri inzi inzita fezu mungu inzoru ’diyi  ni. ’Di bani asisile Kristiani ndra drio ’diyi ni ’ba azi ma “o’du osizu ri inzizu ri nezu, inzita kafiri niri ru” ri i.​—The World Book Encyclopedia.

⁹ ’Ba Rumia azini Girikia ’diyi ega kini ’ba azi aluni ka osi ’bo, orindi azi ni emu erivu o’du erini osizu ’dasi, dika eri ’ba osipi ’da ma ta mba idri erini ri ma alea dria. Buku ’bani omve The Lore of Birthdays ru rini ece risi, “orindi ’da ni azi nga tualu mungu osipi o’du agu ’dani osizu ’dasi ri be.”

10. Le Kristiani sa ’disi ri ma inzi o’du ’bani osizu ri ku a’dusi?

¹⁰ Mini ega risi Yehova ni o’a ayikosi o’du ’ba yini inzi i ecipi dini inzoru ri pie ’diyi si ra ya? (Isaya 65:11, 12) Yo, o’ani ayikosi ku. ’Di bani asisile amani o’du ’ba yini osizu ri inzizu ku, azini amani o’du ambo i ecipi dini inzoru ri pie ’diyi inzizu ku ri.

11. Asisile ’ba azi ’diyi ni o’du ambo yi inzizu ri ngoni? Le afa mini orodriru tu ri ma ovu a’duni?

¹¹ ’Ba azi ’diyi ni tro nizu ra ’ba kafiri ru ’diyi ndra Krisimasi inzi o’du ambo azi ’diyi pie ni ra ti, eyi mu drile o’du ambo ’diyi inzizu. Eyi ega kini o’du ambo ’diyi inzizu ri sa azi muke eyini ecozu o’azu ’ba akua ’diyi pie ri. Mi ma egata vini ’dile ya? Mini lezu o’azu ’ba mivu akua ’diyi pie tualu ri ovuni onzi ku. Yehova e’do aku siza ni, dika le ama ma o’a ’ba akua ’diyi pie tualu ayikosi. (’Ba Efesoa ’Diyi 3:14, 15) Te di, le ama ma ’ba asi agyi amani Yehova beri ’bazu okporu, aga amani lezu ayiko fezu ori’ba amani ’diyi ni, o’du ambo i ecipi dini inzoru ri pie ’diyi inzizu risi ri ra. ’Di bani asisile ’ba ti pele Paulo ni ’yozu: “Emi o’bi e’yo ngori ayiko fe Opi driniari nizu” ri i.​—’Ba Efesoa ’Diyi 5:10.

12. Afa fepi Yehova o’ani o’du ambo azi ’diyi si ayikosi ku ri a’duni?

 ¹² ’Ba kakau eyi ega kini, o’du ambo azi ka tro ndra i e’do geri onzi risi, o’du nde inzizu ri ovuni onzi ku ’dini, te egata Yehova vuri ovuni ’dale ku. Yehova ovuni ayikosi o’du ambo e’dopi inzita inzoru ri ma alea, azini inzita fepi ’ba azi ni, kaniku suru azi ni ’diyi si ku. Eceta si, ’ba Misiria ’diyi ndra o’du ambo kakau yi inzi, inzita fezu mungu eyini inzoru ’diyi ni. Anzi Israeli ni ’diyi ni apazu Misiria risi ’bo ri ma vutia, e’do ndra o’du ’diyi ma azi aluni inzi, te omve eri “omu Yehovani” ri i. Te Yehova fe eyini panga eyini e’yo ’yezu ’dale risi. (Efuza 32:2-10) Nabi Isaya ni ndra e’yo ni ecele ri le, le ama ma ‘elo afa alatara kokoru ri ma rua ku!’​—Mi la Isaya 52:11.

13. Ika pe o’du ambo yi inzizu ku, zita ngapi imupi mi omia ’diyi ngoyi?

¹³ Ika pe o’du ambo yi inzizu ku, zita kakau yi kiri emu mi omia ra. Eceta si, mi eco zita zi ’dini: Ma eco a’du afa ’ye, ’ba mani azi ngazu eyi pie tualu ’diyi ka ma zi ma inzi Krisimasi ku a’dusi? Ma eco a’du afa ’ye ’ba azi ka mani feta Krisimasi niri fe? ’Ba ma aje ma azi ru ri ka le ma inzi o’du ambo azi Mungu ni ayiko fepi ku ni, ma di nga ’ye ngoni? Anzi mavu ’diyi ni o’du ambo ’diyi inzizu o’du ’bani eyi osizu ’diyi pie ku risi, ma eco eyi ma aza ko o’azu candi si ku ngoniru?

14, 15. ’Ba azi ka mini feta fe, kaniku zita o’du ambo inzizu ri zi, le mi ma ’ye a’duni?

¹⁴ E’yo ndu ndu mini dri fuzu yi pie ’diyi ma alea, le e’yo mini ’ye kaniku nze ri ma ovu ondua si. Eceta si, ’ba azi ka mi zi, “o’du ambo ni aci ngoni?” Le mi ma ovu ciri ku. Mi eco erini awa’difo fe erini mi zizu ra risi. ’Ba azi ka vini le e’yo oni mivu angiri, mi eco erini asisile mini o’du ambo yi inzizu ku ri ece ra. Te di le geri mini e’yo nde ecezu  ri ma ovu asi ndriza si, ondua si, azini inzita si. Biblia ’yo ’dini: “E’yo ’yoza emini ma ovu etuzu ’yeta anzutiri be ekile afa alupi a’isirile, emi ma ni ani e’yo omvizu ’ba alu alu ma tia ’yeke.” (’Ba Kolosaia ’Diyi 4:6) Mi eco ece erini mi ava angiri o’azu ’ba azi ’diyi pie, azini feta fezu eyini, te mi econi e’yo ’dileri ’ye o’du ambo ’diyi inzizu ku.

¹⁵ ’Ba azi ka mini feta fe o’du ambo si, le mi ma ’ye a’duni? Biblia awini amani azita yi fe e’yo feta ni ri ma dria ku, te ece amani le ama ma mba asisile amani ri ma ta alaru ri ra. (1 Timoteo 1:18, 19) Sa azini si agu mini feta fepi ri econi mi inzini o’du ambo ’daleri ku ri niku. Kaniku, eri ’yo mini ’dini, “Ani ra mi inzini o’du ambo ’dileri ku, te ale kiri mini afa ’di fe ra, ovuni o’du ambo inzizu ku.” E’yo ’dileri ma alea, feta ’daleri a’izu ra kaniku a’izu ku ri di peta ’ba alu alu ni. Le e’yo mini peleri ma ovu mi asisile ni awizu alaru ri i. Aleni e’yo azi ecopi agyi amani Yehova beri ezapi ra ni ’ye ku.

16. ’Ba mivu akua ’diyi ka le o’du ambo azi inzi, le di mi ma ’ye a’duni?

¹⁶ ’Ba mivu akua ’diyi ka le o’du ambo azi inzi, le di mi ma ’ye a’duni? Mi econi e’do omba ’ba eyi pie i ’dini ku. Le mi ma ni ra, eyi ma driwala vini ci e’yo eyini leleri ’yezu. Mi ma ’ye e’yo eyi be asi ndriza si, azini inzita si, mini lele ma ’ye vini mini indi ri le. (Mi la Matayo 7:12.) Te ’ba mivu akua ’diyi ka le mi ma ovu eyi be tualu sa eyini o’du ambo inzizu ria indi, le di mi ma ’ye a’duni? Mi ma zi Yehova ni mi aza kozu peta kililiru ri pezu raka, mi ma pe e’yo ’yezu ndo. Le mi ma dro asisile e’yo nde ma dria angiri, azini mi ma onda e’yo eti egata kililiru ri isuzu raka. Le mi ma ni ra, ’ba mini sa dria si lezu ayiko fezu erini ri ma ovu Yehova i.

17. Anzi mini ’diyi ka ega eyi afa azi orodriru ni ece eyini o’du ambo inzizu ku risi, mi eco eyi ma aza ko ngoniru?

 ¹⁷ Anzi mini ’diyi ka o’a candi si eyini o’du ambo inzizu ’ba azi ’diyi vuri le ku risi, mi eco di a’du ’ye eyi ma aza kozu? Le di mi ’ye eyini e’yo azi onyiru ni o’du azi ndu ’diyi si indi. Mi eco vini eyini feta azi ayiko fepi eyini saaru ni fe o’du azi ndu ni si. Feta mini eco fe anzi mini ’diyi ni onyiru ndeni ri mi ma sa ni, azini leta ni.

18. Le ama ma ece okuta amani Kristiani ru ri ku a’dusi?

¹⁸ Ecozu inzita fezu Yehova ni, le mi ma ku dini inzoru ri inzita eyini ’diyi pie, azini o’du ambo eyini ’diyi pie dria ja. Te di le vini ama ma o’a inzita ada ri ma alea. Ama eco ’dileri ’ye ngoniru? Geri alu amani ecozu ’dileri ’yezu ri, amani acizu okuta amani Kristiani niri ma alea ecekokoru risi. (Mi la ’Ba Ebraniani 10:24, 25.) Okuta amani ’diyi geri azi orodriru amani Mungu ni inzizu ri i. (Zaburi 22:22; 122:1) Sa amani ama okuzu tualu risi, ama asi omiza fe amani ama eselea.​—’Ba Rumia ’Diyi 1:12.

19. Eri orodriru mini e’yo ada mini oni Biblia ma alea ’diyi ecezu ’ba azi ’diyi ni indi a’dusi?

¹⁹ Ama vini o’a inzita adari ma alea amani ’ba azi ’diyi ni e’yo amani oni Biblia ma alea ri ecezu indi risi. E’yo onzi eyi ’yepi nyakua ’diyi fe ’ba kakau yi o’a candi si. (Ezekieli 9:4) Mi eco ’dile ’ba candi si ’dale ’diyi ma azi ni ra. Mi ece eyini e’yo ewu onyiru ngapi emupi, mini asi ’bazu drinia ri ma dria. Ika emu okuta amani Kristiani niri ma alea azini e’yo ada mini oni Biblia ma alea ri ece ’ba azi ’diyi ni ra, mi nga isu egata azi ndra mi asia lezu e’yo azi ’bani ’ye dini inzoru ri ma alea ’diyi ’yezu ri avi ’bo. Le mi ma ni ra mi nga ovu ayikosi, dika Yehova ni nga tusu co mi dria angiri mini pezu eri inzizu geri kililiru si risi.​—Malaki 3:10.