Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 16

Ndasakáʼnu Ndióxi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíra

Ndasakáʼnu Ndióxi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíra

1, 2. ¿Ndáaña xíniñúʼu ndaka̱xin ndiʼiyó keʼéyó?

XA̱ʼA̱ ña̱ xa̱a̱ káʼviún Biblia, na̱kunda̱a̱-iniún ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví káʼa̱nna ña̱ ndásakáʼnuna Ndióxi̱, soo mií ña̱ nda̱a̱ kéʼéna á sánáʼa̱na xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ va̱ása kútóora (2 Corintios 6:17). Ña̱kán, Jehová káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná keeyó ti̱xin veʼe-ñu̱ʼu vatá á “Babilonia ña̱ káʼnu” (Apocalipsis 18:2, 4). Ndiʼiyó xíniñúʼu ndaka̱xinyó keʼéyó iin ña̱ʼa: xíniñúʼu ndaka̱xinyó á ndasakáʼnuyó Ndióxi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíra á ndasakáʼnuyóra nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miívayó.

2 Tá yóʼó xa̱a̱ sa̱ndákoún veʼe-ñu̱ʼu vatá, va̱ʼaní ña̱ nda̱kaxiún ke̱ʼún. Soo sana kútóokavaún sava costumbre á inkaka ña̱ʼa ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ sava ña̱yóʼo ta saátu nda̱chun ndáyáʼviní kotoyóña nda̱a̱ táki̱ʼva xíto mií Jehová ña̱yóʼo.

NA̱ XÍNIÑÚʼU SANTO XÍʼIN NA̱ NDÁSAKÁʼNU NA̱ NI̱XI̱ʼI̱

3. a) ¿Nda̱chun íxayo̱ʼvi̱ña xíʼin sava na̱ yiví ña̱ sandákoona ña̱ kuniñúʼuna santo? b) ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱ kuniñúʼuyó santo ña̱ ndasakáʼnuyó Ndióxi̱?

3 Sava na̱ yiví xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ íyo santo á imagen veʼena, ta ña̱yóʼo kúú ña̱ xíniñúʼuna ña̱ ndásakáʼnuna Ndióxi̱. Tá saá kéʼún, sana túviún ña̱ va̱ása kivi ndasakáʼnún Ndióxi̱ tá kǒo santo kúúmiíún. Soo ndakaʼún chi mií Jehová kúú ta̱ sánáʼa̱ miíyó ndáa ki̱ʼva kúni̱ra ná ndasakáʼnuyóra. Ta ña̱ Biblia káxiní káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ kǒo kúni̱ Jehová ña̱ ná kuniñúʼuyó santo ña̱ ndasakáʼnuyóra (kaʼvi Éxodo 20:4, 5; Salmo 115:4-8; Isaías 42:8; 1 Juan 5:21).

4. a) ¿Nda̱chun va̱ása xíniñúʼu ndasakáʼnuyó na̱ ni̱xi̱ʼi̱? b) ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin na̱ ñuu Israel ña̱ va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱nna xíʼin na̱ ni̱xi̱ʼi̱?

4 Ku̱a̱ʼání ñuu távána vikó na̱ ni̱xi̱ʼi̱. Sava na̱ yiví xíniñúʼuna ku̱a̱ʼání tiempona xíʼin ndee̱na ña̱ keʼéna ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa sakúsi̱ína-ini na̱ táʼanna na̱ ni̱xi̱ʼi̱. Ta nda̱a̱ sana ndásakáʼnuna na̱yóʼo. Soo xa̱a̱ sa̱kuaʼayó ña̱ kǒo xíniñúʼu keʼéyó nda̱a̱ ni iin ña̱yóʼo, saáchi na̱ ni̱xi̱ʼi̱ va̱ása kivi chindeétáʼanna xíʼinyó ta ni kǒo kivi saxóʼvi̱na miíyó. Ta ni va̱ása tákukana nda̱a̱ ni iin lugar. Soo iin ña̱ i̱yo kúú ña̱ kuni̱yó ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ táʼanyó na̱ ni̱xi̱ʼi̱, chi su̱ví na̱yóʼo kúú na̱ káʼa̱nka xíʼinyó, na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa kúú na̱ káʼa̱n xíʼinyó. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu Israel ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nna xíʼin na̱ ni̱xi̱ʼi̱, ta saátu ná kǒo keʼéna nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa ña̱ kítáʼan xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa (Deuteronomio 18:10-12). (Koto nota 26, “Na̱ káʼa̱n xíʼin na̱ ni̱xi̱ʼi̱, xíʼin inkaka ña̱ kítáʼan xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa”, xíʼin ña̱ 31, “Na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa”).

5. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ sandákoún ña̱ ndasakáʼnún na̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta saátu ña̱ kuniñúʼún santo?

5 Tá yóʼó ndásakáʼnún na̱ ni̱xi̱ʼi̱ á xíniñúʼún santo ña̱ ndasakáʼnún Ndióxi̱, ¿ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼún ña̱ sandákoún ndiʼi ña̱yóʼo? Ña̱ kaʼviún Biblia ta ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ ndáa ki̱ʼva xíto Jehová ndiʼi ña̱ʼa yóʼo. Jehová kúndasíra xínira ndiʼi ña̱yóʼo ta ña̱ yaku̱a̱ kúúña nu̱úra (Deuteronomio 27:15). Ndiʼi ki̱vi̱ ka̱ʼún xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼún ña̱ kǒo keʼún ña̱yóʼo, tasaá va̱ʼa ndasakáʼnúnra nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíra (Isaías 55:9). Ta mií Jehová taxi ndee̱ ndaʼún ña̱ sandákoún ndiʼi ña̱ʼa ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá.

¿Á XÍNIÑÚʼU KEʼÉYÓ VIKÓ ÑA̱ NAVIDAD?

6. ¿Nda̱chun ki̱xáʼana kéʼéna vikó ña̱ ka̱ku ta̱ Jesús 25 tí diciembre?

6 Vikó ña̱ Navidad kúú ña̱ kéʼéníkana iníísaá ñuyǐví, ta ku̱a̱ʼání na̱ yiví ndákanixi̱nína ña̱ ndásakáʼnuna ki̱vi̱ ña̱ ka̱ku ta̱ Jesús. Soo mií ña̱ nda̱a̱, vikó ña̱ Navidad kítáʼanña xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá. Iin enciclopedia káchiña, na̱ ñuu Roma na̱ va̱ása níxi̱kandíxa ta̱ Jesús xi̱tavána vikó ña̱ ñu̱ʼu 25 tí diciembre. Ta na̱ su̱tu̱ na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu xi̱kuni̱na ña̱ ku̱a̱ʼáka na̱yóʼo ná xa̱a̱na kandíxana ta̱ Jesús. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ki̱xáʼana káʼa̱nna ña̱ ka̱ku ta̱ Jesús 25 tí diciembre ña̱kán ki̱xáʼana kéʼéna vikóra ña̱ ki̱vi̱ yóʼo, soo mií ña̱ nda̱a̱ va̱ása níkakura ña̱ ki̱vi̱ yóʼo (Lucas 2:8-12). Na̱ discípulo ta̱ Jesús kǒo níxi̱keʼéna vikó ña̱ Navidad. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi libro ña̱ naní Los orígenes sagrados de las cosas profundas, tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa 200 ku̱i̱ya̱ ña̱ ka̱ku ta̱ Jesús, “nda̱a̱ ni iinna va̱ása níxi̱xini̱ ama ka̱kura soo sava kuitína xi̱kuni̱ kunda̱a̱-ini xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo”. Tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa 300 ku̱i̱ya̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús saáví ki̱xáʼana kéʼéna vikó ña̱ Navidad.

7. ¿Nda̱chun va̱ása kéʼé na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ vikó ña̱ Navidad?

7 Ku̱a̱ʼání na̱ yiví xíni̱na ña̱ ti̱xin veʼe-ñu̱ʼu vatá ki̱xáʼa xa̱ʼa̱ vikó ña̱ Navidad ta saátu ndiʼika ña̱ kéʼéna ti̱xin vikó yóʼo, tá kúú ña̱ ndakutáʼanna kuxuna xíʼin na̱ veʼena ki̱vi̱ kán á ña̱ taxina regalo ndaʼa̱ táʼanna. Ni̱xi̱yo iin tiempo ña̱ va̱ása nítaxikana ña̱ keʼéna vikó ña̱ Navidad chí Inglaterra xíʼin inkaka ñuu ña̱ íyo chí Norteamérica, xa̱ʼa̱ ña̱ ka̱naña ti̱xin veʼe-ñu̱ʼu vatá. Ta ndiʼi na̱ xi̱keʼé ña̱ vikó yóʼo xi̱ndakiʼinna castigo. Soo tá ni̱ya̱ʼa tiempo, tuku ki̱xáʼana kéʼéna vikó ña̱ Navidad. ¿Nda̱chun va̱ása kéʼé na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ vikó ña̱ Navidad? Saáchi kúni̱na sakúsi̱ína-ini Ndióxi̱ xíʼin ndiʼi ña̱ kéʼéna.

¿Á XÍNIÑÚʼU KEʼÉYÓ VIKÓ ÑA̱ CUMPLEAÑO?

8, 9. ¿Nda̱chun va̱ása níxi̱keʼé na̱ xi̱ndasakáʼnu Jehová tá ya̱chi̱ vikó ña̱ cumpleaño?

8 Inka vikó ña̱ kéʼé ku̱a̱ʼánína iníísaá ñuyǐví kúú ña̱ cumpleaño. ¿Á xíniñúʼu keʼé na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ vikó ña̱ cumpleaño? Ña̱ Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ ke̱ʼé vikó ña̱ cumpleaño, soo na̱yóʼo va̱ása níxindasakáʼnuna Jehová (Génesis 40:20; Marcos 6:21). Ta ti̱xin ña̱ cumpleaño yóʼo xi̱ndasakáʼnuna ndióxi̱ vatá. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, na̱ xi̱ndasakáʼnu Jehová tá ya̱chi̱ kǒo níxi̱keʼéna vikó yóʼo, chi xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ “na̱ xi̱keʼé vikó yóʼo kúú na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá”(Las cosas nuestras de cada día).

9 Na̱ ñuu Roma xíʼin na̱ ñuu Grecia xi̱ndakanixi̱nína ña̱ ndiʼi na̱ yiví nani tá kákuna íyo iin espíritu ña̱ ndáa miína ndiʼi tiempo ña̱ tákuna. Íyotu iin libro ña̱ káʼa̱n: “Ña̱ espíritu yóʼo va̱ʼa kítáʼanña xíʼin ndióxi̱ ña̱ xínu ku̱i̱ya̱ ki̱vi̱ káku iin na̱ yiví” (The Lore of Birthdays [La tradición de los cumpleaños]). Ña̱kán, na̱ kǒo níxindasakáʼnu Jehová xi̱keʼéna vikó ña̱ cumpleaño, saáchi xi̱ndakanixi̱nína tá ná keʼéna ña̱yóʼo kivi kundaa ndióxi̱ kán miína.

10. ¿Nda̱chun va̱ása xíniñúʼu keʼé na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ vikó ña̱ cumpleaño?

10 ¿Á kútóo Jehová ña̱ keʼéyó vikó ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá túviún? (Isaías 65:11, 12). Va̱ása kútóoraña. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ tiempo vitin va̱ása xíniñúʼu keʼéna vikó ña̱ cumpleaño ni inkaka vikó ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá.

¿Á NDÁYÁʼVI KUNDA̱A̱-INIYÓ NDÁA MÍÍ KI̱XÁʼA XA̱ʼA̱ NDIʼI VIKÓ?

11. a) ¿Nda̱chun kéʼé sava na̱ yiví vikó ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá? b) ¿Ndáaña xíniñúʼu kundayáʼvika nu̱ún?

11 Sava na̱ yiví xíni̱na ña̱ ti̱xin veʼe-ñu̱ʼu vatá kúú nu̱ú ki̱xáʼa xa̱ʼa̱ ña̱ Navidad xíʼin inkaka vikó, soo ni saá kéʼévana ña̱yóʼo. Ndákanixi̱nína tá íyo vikó yóʼo saá kúú ña̱ va̱ʼa ndákutáʼanna xíʼin na̱ veʼena. ¿Á saá ndákanixi̱ní miíún? Iin ña̱ va̱ʼaníva kúú ña̱ ndakutáʼanyó xíʼin na̱ veʼeyó. Chi mií Jehová kúú ta̱ ta̱xi ña̱ ná koo na̱ familiayó ta kúni̱ra ña̱ vií ná kutáʼanyó xíʼinna (Efesios 3:14, 15). Soo ña̱ xíniñúʼu kundayáʼvika nu̱úyó kúú ña̱ kítáʼanyó xíʼin Jehová, ta su̱víka ña̱ kuni̱yó sakúsi̱íyó-ini na̱ veʼeyó ta keʼéyó vikó ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra: “Kǒo sandákoondó keʼéndó ña̱ kúni̱ mií tátayó” (Efesios 5:10).

12. ¿Ndáa vikó kúú ña̱ va̱ása kútóo Jehová?

12 Ku̱a̱ʼání na̱ yiví ndákanixi̱nína ña̱ va̱ása ndáyáʼvi kunda̱a̱-inina ndáa míí ki̱xáʼa xa̱ʼa̱ vikó. Soo Jehová kǒo ndákanixi̱níra saá. Chi ta̱kán va̱ása kútóora vikó ña̱ kítáʼan xíʼin veʼe-ñu̱ʼu vatá ta ni vikó ña̱ ndásakáʼnuna inka na̱ yiví á ña̱ ndásakáʼnuna país nu̱ú íyona. Tá kúú na̱ ñuu Egipto xi̱keʼéna ku̱a̱ʼání vikó ña̱ xi̱ndasakáʼnuna ndióxi̱ vatá. Tá ke̱e na̱ ñuu Israel ña̱ ñuu Egipto ki̱xáʼana kéʼéna vikó nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼé na̱ ñuu Egipto ta ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ kúúña vikó Jehová. Soo Jehová ta̱xira castigo ndaʼa̱na xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéna ña̱yóʼo (Éxodo 32:2-10). Ta miíyó xíniñúʼu keʼéyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ profeta Isaías, ta̱yóʼo ka̱chira: “Kǒo tiinndó ña̱ yaku̱a̱” (kaʼvi Isaías 52:11).

VIÍNÍ KA̱ʼÚN XA̱ʼA̱ ÑA̱ KÁNDÍXAÚN

13. ¿Ndáaña kivi nda̱ka̱tu̱ʼún miíún tá ná sandákoún ña̱ keʼún vikó?

13 Tá ná sandákoún keʼún vikó ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá, kivi nda̱ka̱tu̱ʼún miíún ku̱a̱ʼání ña̱ʼa. Tá kúú ña̱yóʼo: “¿Ndáaña keʼíi̱ tá na̱ káchíñu xíʼi̱n ná nda̱ka̱tu̱ʼunna yi̱ʼi̱ nda̱chun va̱ása kéʼíi̱ vikó ña̱ Navidad? ¿Ndáaña keʼíi̱ tá iinna táxina iin regalo ndaʼíi̱ tá xíyo vikó ña̱ Navidad? ¿Ndáaña keʼíi̱ tá káʼa̱n yiíi̱ á ñá síʼíi̱ xíʼi̱n ña̱ ná keʼíi̱ iin vikó ña̱ va̱ása kútóo Ndióxi̱? ¿Ndáa ki̱ʼva kivi chindeétáʼi̱n xíʼin na̱ va̱lí se̱ʼi̱ ña̱ va̱ása kusuchí-inina xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása kéʼéndi̱ sava vikó á ña̱ kǒo kéʼéndi̱ cumpleañona?”.

14, 15. ¿Ndáaña kivi keʼún tá káʼa̱n iinna xíʼún á keʼún vikó, ta saátu tá táxina iin regalo ndaʼún?

14 Viíní kuniñúʼún ña̱ xínitúni̱ún tá ndáka̱xiún ña̱ ka̱ʼún á ña̱ keʼún. Tá iin na̱ yiví ná nda̱ka̱tu̱ʼunna yóʼó ndáa ña̱ keʼún tá ná koo vikó táʼan ña̱ kéʼé miína, kivi ka̱ʼún xíʼinna ña̱ kǒo ña̱ʼaví keʼún. Soo tá kúni̱kana kunda̱a̱-inina nda̱chun va̱ása kéʼún vikó yóʼo, kivi ka̱ʼa̱nkaún xíʼinna nda̱chun kǒo kéʼúnña. Soo viíní ka̱ʼún xíʼinna ta ixato̱ʼúnna. Ña̱ Biblia káchiña: “Tá káʼa̱nndó xíʼinna viíní ka̱ʼa̱nndó ña̱ va̱ʼa ná kusi̱í-inina, ta viíní ndakuiinndó ña̱ ndáka̱tu̱ʼun iin tá iinna” (Colosenses 4:6). Sana kivi ka̱ʼún xíʼinna ña̱ kútóovaún taváún tiempo ña̱ koún xíʼin inka na̱ yiví ta taxiún regalo ndaʼa̱na, soo su̱ví nda̱saa tá íyo vikó kéʼún ña̱yóʼo.

15 ¿Ndáaña keʼún tá táxina iin regalo ndaʼún? Nu̱ú Biblia va̱ása va̱xi iin lista nu̱ú káʼa̱nña xíʼinyó ndáa ña̱ keʼéyó ta ndáa ña̱ va̱ása keʼéyó, soo káʼa̱nvaña xíʼinyó ña̱ xíniñúʼu limpio koo ña̱ xínitúni̱yó (1 Timoteo 1:18, 19). Sana, na̱ yiví na̱ kúni̱ taxi regalo ndaʼún kǒo kúnda̱a̱-inina ña̱ va̱ása kéʼún vikó. Ta sanatu kivi ka̱ʼa̱nna xíʼún: “Xíni̱vai̱ ña̱ va̱ása kéʼún vikó, soo ni saá kúni̱vai̱ taxii̱ regalo yóʼo ndaʼún”. Soo miíún kúú na̱ xíniñúʼu ndaka̱xin á kiʼún ña̱ regalo yóʼo á va̱ása kiʼúnña. Ta tá kéʼún ña̱yóʼo xíniñúʼu kiʼún kuenta ña̱ vií ná koo ña̱ xínitúni̱ún. Chi va̱ása kúni̱yó keʼéyó nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa ña̱ kivi sakúxíka miíyó nu̱ú Jehová.

¿NDÁAÑA XÍNIÑÚʼU KEʼÉYÓ XÍʼIN NA̱ VEʼEYÓ?

Si̱íní ndóo na̱ káchíñu nu̱ú Jehová.

16. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼún tá kúni̱ na̱ veʼún keʼéna iin vikó ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá?

16 ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼún tá kúni̱ na̱ veʼún keʼéna iin vikó ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá? Va̱ása kanitáʼanndó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ndakaʼún ña̱ kúúmiína derecho ña̱ keʼéna ña̱ kúni̱ miína. Viíní ka̱ʼún xíʼinna ta ixato̱ʼúnna nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíún ná ixato̱ʼóna ña̱ ndáka̱xiún keʼún (kaʼvi Mateo 7:12). Soo, ¿ndáaña keʼún tá kúni̱ na̱ veʼún ña̱ ná koún xíʼinna tá kéʼéna vikó? Siʼna ka̱ʼún xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼún ña̱ keʼún ña̱ va̱ʼa, ta ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta nandukún ña̱ káʼa̱nka xa̱ʼa̱ña, tasaá ndaka̱xiún ña̱ keʼún. Soo ndakaʼún chi ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ sakúsi̱íyó-ini Jehová ndiʼi tiempo.

17. ¿Ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ʼa kusi̱í-ini na̱ va̱lí se̱ʼún ta va̱ása ndakava-inina tá xítona ña̱ kéʼé inkana vikó?

17 ¿Ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ʼa kusi̱í-ini na̱ va̱lí se̱ʼún ta va̱ása ndakava-inina tá xítona ña̱ kéʼé inkana vikó ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá? Sava yichi̱ keʼéndó iin ña̱ʼa ña̱ kivi sakúsi̱í-inina, ta saátu kivi taxindó regalo ndaʼa̱na. Soo iin ña̱ va̱ʼaníka ña̱ kivi taxindó ndaʼa̱ se̱ʼendó kúú ña̱ tavándó tiempo ña̱ koondó xíʼinna ta kuʼvi̱-inindó kunindóna.

NDASAKÁʼNU NDIÓXI̱ NDA̱A̱ TÁKI̱ʼVA KÚNI̱ MIÍRA

18. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ku̱ʼu̱nyó reunión?

18 Ña̱ va̱ʼa sakúsi̱íyó-ini Jehová xíniñúʼu sandákooyó ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá xíʼin ndiʼika costumbre ña̱ kúúmiíña. Soo saátu xíniñúʼu keʼéyó ña̱ kéʼé na̱ ñúʼu ti̱xin religión ña̱ nda̱a̱. ¿Ndáa ki̱ʼva keʼéyóña? Ña̱ ku̱ʼu̱nyó reunión ndiʼi semana (kaʼvi Hebreos 10:24, 25). Ña̱ ku̱ʼu̱nyó reunión kúú ña̱ ndáyáʼviní, chi saá kúú ña̱ ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ (Salmo 22:22; 122:1). Ta kán kúú nu̱ú chíka̱a̱yó ndee̱ xíʼin táʼanyó (Romanos 1:12).

19. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní natúʼún xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ sákuaʼún nu̱ú Biblia?

19 Ña̱ va̱ʼa na̱ʼún ña̱ kéʼún ña̱ kúni̱ Ndióxi̱, xíniñúʼu natúʼún xíʼin inka na̱ yiví xa̱ʼa̱ ña̱ sákuaʼún nu̱ú Biblia. Ku̱a̱ʼání na̱ yiví ndíʼi̱ní-inina xa̱ʼa̱ ña̱ xítona ña̱ íyoní ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱ú ñuyǐví yóʼo. Sana xíni̱ún sava na̱ yiví na̱ ndóʼo saá. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, kivi ka̱ʼún xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ ndátún ndakiʼún chí nu̱únínu. Tá ná ndakundeún ku̱ʼún reunión ta natúʼún xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Biblia, kiʼún kuenta ña̱ va̱ása kúni̱kaún kundika̱ún ti̱xin veʼe-ñu̱ʼu vatá ta ni va̱ása kúni̱kaún keʼún ndiʼika ña̱ kítáʼan xíʼin ña̱yóʼo. Kivi kandíxaún ña̱ ku̱a̱ʼání bendición taxi Jehová ndaʼún xa̱ʼa̱ ña̱ chíka̱ún ndee̱ ña̱ ndasakáʼnúnra nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ miíra, ta kusi̱íní-iniún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo (Malaquías 3:10).