Skip to content

Skip to table of contents

NDZRIMA 16

Fulazrela Swihena Leswi Khunguvanyisaka Xikwembu Nkulukumba

Fulazrela Swihena Leswi Khunguvanyisaka Xikwembu Nkulukumba

1, 2. I yini leswi u faneliki ku tivutisa, nakone ha yini swi li swa lisima?

LOKO u li kazri u dondzra Bibele, u kume leswaku vhanu va ku tala lava hlayaka leswaku va tizrela Xikwembu Nkulukumba, hi ntiyiso wa kone va dondzrisa kumbe va yentxa mintxhumu leyi mu nyenyentsaka. (2 Ba-le-Korinte 6:17) Hi mhaka leyo, Yehovha a hi byela leswaku hi huma ka wugandzreli bya madzrimi, ‘Babilona Lwenkulu’. (Apfuletelo 18:2, 4) Xana wene u ta yentxa yini? Mun’wana ni mun’wana wezru a fanela ku tilangela, nakone a fanela ku tivutisa leswi: ‘Xana ni djula ku gandzrela Xikwembu Nkulukumba hi ndlela leyi yene a yi djulaka, kumbe ni djula ku tama ni mu gandzrela hi ndlela leyi a ni mu gandzrela ha yone khale?’

2 Loko u tsrhike wugandzreli bya madzrimi, u yentxe swone. Kambe swi nga ha yentxeka ka ha sale swiyentxo swa kukazri leswi swa ha ku nyonxisaka. Swoswi a hi kambisiseni swiyentxo ni swihena swimbeni hi tlhela hi vona leswaku ha yini swi li swa lisima ku swi vona hi ndlela leyi Yehovha a swi vonaka ha yone.

SWIFANISO NI TIMHAMBA

3. a) I yini lexi nga yentxaka vambeni swi va bindzrela ku tsrhika ku tizrisa swifaniso a wugandzrelini byavu? b) Xana Bibele dzri li yini hi ku tizrisa swifaniso loko hi gandzrela Xikwembu Nkulukumba?

3 Vhanu vambeni va ni malembe ya ku tala na va gandzrela Xikwembu Nkulukumba hi ku tizrisa swifaniso. Loko na wene u swi tizrisa, swi nga ku lutukela loko u gandzrela Xikwembu Nkulukumba na u nga li naswu. Kambe dzrimuka leswaku Yehovha a hi dondzrisa ndlela leyinene ya ku mu gandzrela. Nakone a Bibele dzri swi beka a livaleni leswaku Yehovha a nga swi djuli kuva hi tizrisa swifaniso a wugandzrelini byezru.​—Dondzra Eksoda 20:4, 5; Amapsalma 115:4-8; Ezaya 42:8; 1 Yohan 5:21.

4. a) Ha yini hi nga fanelanga ku gandzrela vakokwana? b) Ha yini Yehovha a byele malandzra yakwe leswaku ma nga dzringisi ku vulavula ni vafi?

4 Vambenyana va nga ha heta nkama wa ku tala ni mali yavu va li kazri va dzringisa ku nyonxisa vakokwana vavu lava fiki. N’waninkama va ni xihena xa ku va hambela timhamba. Kambe, hi lani hi dondzriki ha kone, lava fiki va nge swi koti ku hi pfuna nambi ku hi vavisa. A va ha hanyi a mbangwini wumbeni. Kunene, swi ni khombo ku dzringisa ku vulavula navu hikusa mazritu hinkwawu lama nga ha tikombaka na ma pfa ka mufi, hi ntiyiso wa kone ma pfa ka mademona. Hi mhaka yoleyo, Yehovha a byele va-Israyele leswaku va nga dzringisi ku vulavula ni vafi kumbe ku tipatsra ka xiyentxo xin’wana ni xin’wana xa wudemona.​—Deuteronoma 18:10-12; yana ka “Dondzra Swin’wana”, 26 ni 31.

5. I yini leswi nga ku pfunaka ku tsrhika ku tizrisa swifaniso loko u gandzrela Xikwembu Nkulukumba kumbe ku tsrhika ku phahla vakokwana?

5 I yini lexi nga ku pfunaka ku tsrhika ku tizrisa swifaniso loko u gandzrela Xikwembu Nkulukumba kumbe ku tsrhika ku phahla vakokwana? U fanela ku dondzra Bibele ni ku yanakanyisisa ha hombe hi ndlela leyi Yehovha a swi vonaka ha yone swiyentxo leswo. A swi vona na swi li ‘likasi’ kumbe ntxhumu wa manyala. (Deuteronoma 27:15) Khongota ka Yehovha siku ni siku leswaku a ku pfuna ku vona mintxhumu hi lani a yi vonaka ha kone, ni ku mu gandzrela hi ndlela leyi a yi djulaka. (Ezaya 55:9) U nga dumba leswaku Yehovha a ta ku nyika ntamu lowu u wu djulaka leswaku u kota ku susa hinkwaswu leswi fambisanaka ni wugandzreli bya madzrimi a wuton’wini byaku.

XANA HI FANELA KU DA KHISIMUSI?

6. Swi sukele kwini kuva ku diwa khisimusi hi 25 ka Dezembru na ku hlayiwa leswaku i siku dzra ku pswaliwa ka Yesu?

6 A misaveni hinkwayu, khisimusi i wun’wana wa minkhuvu leyi tolovelekiki a vhanwini nakone vanyingi va pimisa leswaku i ku tlangela ku pswaliwa ka Yesu. Kambe hi ntiyiso wa mhaka, dzri fambisana ni wugandzreli bya madzrimi. A buku dzrin’wana Enciclopédia dzri hlaya leswaku a vahedeni va le Roma a va tlangela ku pswaliwa ka dambu hi 25 ka Dezembru. Vazrangeli va makezreke va teke siku ledzro va dzri yentxa siku dzra ku tlangela ku pswaliwa ka Yesu. Ha yini? Hikusa a va djula leswaku vahedeni va ndzruluka vakriste. (Luka 2:8-12) A vadondzrisiwa va Yesu a va nga di khisimusi. Buku dzrin’wanyana dzri hlaya leswaku ku sukela loko Yesu a pswaliwile ku kota ku khaluta 200 wa malembe, “a swi nga tiviwi ha mhunu leswaku Yesu a pswaliwe siku muni, nakone vanyingi a va nge na mhaka na swone”. (Sacred Origins of Profound Things) Khisimusi dzri sungule ku diwa ntsrhaku ka kolomu ka 300 wa malembe na Yesu a sukile a misaveni.

7. Ha yini vakriste va ntiyiso va nga di khisimusi?

7 Vanyingi va swi tiva leswaku khisimusi ni swihena swa ku fana ni ku b’usa hi tinyama ni mabyala, ni ku nyikana swihanano, swi huma wuhedenini. Hi xikombiso, a Inglaterra ni le mimbangwini yin’wana ya América, ku ve ni nkama lowu ku da khisimusi a swi tsimbisiwa hi leswi dzri humaka wuhedenini. Lweyi a a kumiwa na a da khisimusi a a khatisiwa. Kambe hi ku kahlula vhanu va tlhele va sungula ku da khisimusi. Ha yini vakriste va ntiyiso va nga di khisimusi? A va di hikusa va djula ku nyonxisa Xikwembu Nkulukumba ka hinkwaswu leswi va swi yentxaka.

XANA I SWINENE KU HAMBA NKHUVU WA KU TLHANGANISA MALEMBE?

8, 9. Ha yini vakriste va dzana dzra ku sungula a va nga hambi nkhuvu wa ku tlhanganisa malembe ya ku hanya?

8 Nkhuvu wumbeni lowu vanyingi va wu toloveliki i wa ku tlhanganisa malembe. Xana i swinene kuva vakriste va hamba nkhuvu wa ku tlhanganisa malembe ya ku hanya? Minkhuvu ya ku tlangela siku dzra ku belekiwa leyi Bibele dzri vulavulaka ha yone yi yentxiwe hi vhanu lava a va nga gandzreli Yehovha. (Genesis 40:20; Marka 6:21) Ku tlangela siku dzra ku belekiwa a swi yentxeliwa ku dzrumisa swikwembu swa madzrimi. Hi swone leswi yentxiki leswaku vakriste va dzana dzra ku sungula “va vona ku tlangeliwa kun’wana ni kun’wana ka siku dzra ku pswaliwa swanga xihena xa wuhedeni”.​—The World Book Encyclopedia.

9 Va-Roma ni va-Grika va khale a va kholwa ka leswaku ku pswaliwa ka mhunu a ku kotlana ni siku dzra ku pswaliwa ka xikwembu xa kukazri. Handle ka leswo, a va kholwa ka leswaku ku ni ntsrumi leyi tizrisanaka ni xikwembu lexo akuva yi sizrelela a wutomi bya mhunu lweyo. A buku ledzri liki The Lore of Birthdays dzri tlhamuxela leswaku a vahedeni a va kholwa ka leswaku akuva mhunu a sizreleliwa hi ntsrumi leyo, a a fanela ku hamba nkhuvu wa ku tlhanganisa malembe hi siku dzra ku pswaliwa kwakwe.

10. Ha yini vakriste va ntiyiso va nga hambi minkhuvu ya ku tlhanganisa malembe ya ku hanya?

10 Xana u yanakanya leswaku Yehovha awa yi yamukela minkhuvu leyi yelanaka ni wugandzreli bya madzrimi? (Ezaya 65:11, 12) Nikutsrongo. Hi xone xivangelo lexi yentxaka hi nga hambi nkhuvu wa ku tlhanganisa malembe ya ku hanya kumbe minkhuvu hinkwayu leyi fambisanaka ni wugandzreli bya madzrimi.

SWI NI MHAKA KU TIVA MASUNGULU YA NKHUVU WA KUKAZRI?

11. a) Ha yini van’wana va ha tama va landzrelela masiku ya minkhuvu? b) I yini lexi u fanelaka ku tikazratela xone?

11 Vambeni va swi tiva leswaku khisimusi ni minkhuvu yin’wana swi sukela wuhedenini, kambe va ha tama va yi landzrelela. Ha yini? Hikusa va yanakanya leswaku minkhuvu yoleyo i mikhandlu yinene ya ku va kun’we ni maxaka. Na wene u titwa hi ndlela yoleyo? A swi bihanga kuva u djula ku va kun’we ni maxaka yaku. Yehovha hi yene a vumbiki ndangu, nakone a djula leswaku hi va ni wuxaka lebyinene na wone. (Ba-le-Efesa 3:14, 15) Nambitanu, hi fanela ku tikazrata leswaku hi va ni wuxaka lebyinene na Yehovha ku tlula ku zrandzra ku hamba minkhuvu leyi fambisanaka ni wukhongoti bya madzrimi. Hi mhaka leyo, mupostola Pawulo a hi tsratsriye ku ‘kambisisa leswi tsrhavisaka Hosi’.​—Ba-le-Efesa 5:10.

12. Ha yini Yehovha a nga nyonxi hi minkhuvu yin’wana?

12 Vhanu vanyingi a va djuli ku tiva lomu minkhuvu ya kukazri yi sukeliki kone. Kambe Yehovha a khumbeka ngopfu hi lomu nkhuvu wu sukeliki kone. A nga nyonxi hi minkhuvu leyi pfaka ka wukhongoti bya madzrimi kumbe leyi dzrumisaka vhanu kumbe tiko dzra kukazri. Hi xikombiso, a va-Egipta a va ni minkhuvu yinyingi ya ku tlangela swikwembu swavu swa madzrimi. Ntsrhaku ka loko va-Israyele va humile a Egipta, va tekelele wun’wana wa minkhuvu yavu ya wuhedeni kutani va wu vitana ‘festa dzra Yehovha’. Kambe Yehovha a va khatisile hi ku yentxa leswo. (Eksoda 32:2-10) Hi lani muprofeta Ezaya a hlayiki ha kone, a hi fanelanga ku ‘khumba ntxhumu lowu nga ni ntima’!​—Dondzra Ezaya 52:11.

YANGULA VAN’WANA HA HOMBE

13. U nga tivutisa yini loko u hlawula ku tsrhika ku tlangela minkhuvu?

13 Loko u hlawula ku tsrhika ku tlangela minkhuvu, u nga ha va ni swivutiso swinyingi. Hi xikombiso, u nga ha tivutisa leswi: Ni fanela ku yentxa yini loko mun’we wa vatizri-kulozri a ni vutisa leswaku ha yini ni nga di na vone khisimusi? Ni fanela ku yentxa yini loko va ni hanana swihiwa swa khisimusi? Ni fanela ku yentxa yini loko nkatanga a djula leswaku ni kumeka ka nkhuvu wa kukazri? Ni nga va pfunisa kuyini vananga akuva va nga kwati hi leswi hi nga diki khisimusi kumbe ku va hambela nkhuvu loko va tlhanganisa malembe?

14, 15. Xana u nga yentxa yini loko mhunu a ku navelela makhisimusi lamanene kumbe a ku nyika xihiwa?

14 I swinene ku tiva ku yangula ha hombe ka xiyimu xin’wana ni xin’wana. Hi xikombiso, a swi sindzrisi ku mu miyelela mhunu loko a ku: “Hi ku navelela makhisimusi lamanene.” U nga ha ku: “Khanimambu”, u va u ku tititi. Kambe ka swiyimu leswi mhunu a djulaka ku tiva leswi yengetelekiki, u nga ha mu byela xivangelo. Nambitanu, minkama hinkwayu vulavulela ku zruleni, u hlawula mazritu u tlhela u va ni xitxhavu. Bibele dzri li: ‘A ku vulavula kwenu a ku ve ni timpswalu minkama hinkwayu, ku lungiwa hi munyu, akuva n’wi ta kota ku yangula vhanu hinkwavu hi la swi fanekelaka.’ (Ba-le-Kolosa 4:6) U nga ha tlhamuxela leswaku wa swi zrandzra ku hungata ni van’wana ni ku nyikela swihiwa, kambe ke, u hlawula kuva u nga swi yentxi loko swi fambisana ni khisimusi kumbe minkhuvu leyi khunguvanyisaka Yehovha.

15 U fanela ku yentxa yini loko mhunu a ku nyika xihiwa xa kukazri? Bibele a dzri longoloxi milawu ya leswi u fanelaka ku swi yentxa, kambe dzri hi byela leswaku hi fanela ku va ni lipfalu ledzrinene. (1 Timoteo 1:18, 19) Swi nga ha yentxeka mhunu a ku nyika xihiwa na a nga swi tivi leswaku a wu yi tlangeli minkhuvu. Kumbe a nga ha ku: “Na swi tiva leswaku a wu di khisimusi, kambe no djula ku ku nyika leswi.” A mhakeni leyi, u nga ha tihlawulela ku yi yamukela kumbe im-him. Kambe ka leswi u taka swi hlawula, tiyiseka leswaku u ta sala ni lipfalu ledzri basiki. A hi swi djuli ku yentxa ntxhumu lowu nga honaka wuxaka byezru na Yehovha.

LOKO VA NDANGU VA NGA LONGOLOKI NA WENE

Lava va tizrelaka Yehovha va nyonxile

16. U fanela ku yentxa yini loko va ndangu va djula ku da khisimusi kumbe nkhuvu wun’wana lowu khunguvanyisaka Yehovha?

16 U fanela ku yentxa yini loko va ndangu va djula ku tlangela nkhuvu wa kukazri? A wu fanelanga ku lwa navu. Dzrimuka leswaku mun’wana ni mun’wana a ni mfanelo ya ku tihlawulela leswi a djulaka ku swi yentxa. Va khome ha hombe u tlhela u hlonipha leswi va tihlawuleliki swone, ku fana ni leswi na wene u djulaka ku hloniphiwa. (Dondzra Mattheo 7:12.) Kambe loko va ndangu va djula leswaku u tsrhama na vone hi siku dzra kone ke, xana u fanela ku yentxa yini? Na u nga si na teka xiboho, khongota ka Yehovha leswaku a ku pfuna ku teka xiboho lexinene. Yanakanyisisa ha swone, kutani u kambisisa mabuku lawa ma khanelaka ha swone. Dzrimuka leswaku nkama hinkwawu u djula ku nyonxisa Yehovha.

17. U nga va pfunisa kuyini vanaku akuva va nga xukuvali loko va vona van’wana na va tlangela minkhuvu leyi khunguvanyisaka Yehovha?

17 U nga va pfunisa kuyini vanaku akuva va nga xukuvali loko va vona van’wana na va tlangela minkhuvu leyi khunguvanyisaka Yehovha? Hi masiku mambeni, u nga va yentxela ntxhumunyana wa ku xonga kumbe wa ku hlawuleka. U nga ha va nyika swihiwa na va nga swi zrindzrelanga. Nakone xin’wana xa swihiwa lexi u nga ha nyikaka vanaku i ku heta nkama na vone ni ku va komba lizrandzru.

HANYA HI WUGANDZRELI BYA NTIYISO

18. Ha yini hi va kone a mintlhanganwini ya wukriste?

18 Akuva hi nyonxisa Yehovha, hi fanela ku tsrhika wukhongoti bya madzrimi, swihena ni minkhuvu leyi fambisanaka na byone. Kambe swi djula hi tlhela hi hanya hi wugandzreli bya ntiyiso. Hi ndlela yini? Ndlela yimbeni i ku va kone a mintlhanganwini ya wukriste nkama ni nkama. (Dondzra Ba-Heberu 10:24, 25.) Mintlhanganu i xiyenge xa lisima xa wugandzreli bya ntiyiso. (Amapsalma 22:22; 122:1) Loko hi kumeka ka yone hi nga tiyisanana.​—Ba-le-Roma 1:12.

19. Ha yini swi li swa lisima ku byela vambeni hi tindondzro ta ntiyiso wa Bibele leti u ti dondzriki?

19 Xiyenge ximbeni xa wugandzreli bya ntiyiso i ku byela vambeni mayelanu ni leswi u swi dondzriki a Bibeleni. Vanyingi va hlatiyela hi mintxhumu ya ku biha leyi yentxekaka la misaveni. Swi nga yentxeka u tiva vambeni lava titwaka hi ndlela leyo. Va byele hi dumbo dzra ku hlamalisa dzra wumundzruku. Loko u kumeka a mintlhanganwini ni ku byela vambeni mayelanu ni ntiyiso wa Bibele, u ta ya u nga ha swi naveli ku va xiyenge xa wukhongoti bya madzrimi ni swihena swa byone. U nga tiyiseka leswaku u ta nyonxa nakone Yehovha a ta tovokisa ku tihita kwaku loko u hlawula ku gandzrela yene hi ndlela leyinene.​—Malaki 3:10.