Julani

Lutani pa vo ve mukati

MUTU 16

Sankhani Kusopa Chiuta

Sankhani Kusopa Chiuta

1, 2. Kumbi tikhumbika kujifumba fumbu nili, nanga ntchifukwa wuli kuchita viyo nkhwakukhumbika?

KUSAMBIRA Bayibolu kwakuwovyani kuziŵa kuti ŵanthu anandi wo akamba kuti asopa Chiuta, asambiza ndipuso achita vinthu vo Chiuta watinkhana navu. (2 Ŵakorinte 6:17) Ndichu chifukwa chaki Yehova watitilamula kuti tituwemu mu “Babiloni Mukulu” yo wamiya visopa vosi vaboza. (Chivumbuzi 18:2, 4) Kumbi imwi muchitengenji? Weyosi wangasankha yija vo wangachita. Mwaviyo, tikhumbika kujifumba kuti, ‘Kumbi ndikhumba kusopa Chiuta mu nthowa yo iyu wakhumba pamwenga ndilutirizengi kumusopa nge mo ndachitiyanga kali?’

2 Asani mukutuwamu kali muchisopa chaboza, mukuchita umampha. Kweni pangaŵa miyambu ndipuso vinthu vinyaki va chisopa chaboza vo imwi pasi pa mtima muziŵa kuti mweche kuchitaku. Tiyeni tikambisani vinyaki mwa vinthu venivi ndipuso tiwoni chifukwa cho tikhumbikiya kuviwona nge mo Yehova wativiwone.

KUSOPA VIKOZGU KWENISO KUKONDWESA ŴANTHU AKUFWA

3. (a) Ntchifukwa wuli anyaki angawona kuti nkhwakusuza kuleka kugwirisiya ntchitu vikozgu pakusopa? (b) Kumbi Bayibolu likambanji pa nkhani yakugwirisiya ntchitu vikozgu pakusopa Chiuta?

3 Ŵanthu anyaki aja achigwirisiya ntchitu vikozgu pakusopa Chiuta kwa vyaka vinandi. Asani ndivu namwi muchita, mungawona nge kuti nkhunanga kusopa Chiuta kwambula kugwirisiya ntchitu vinthu venivi. Kumbukani kuti Yehova ndiyu watitikambiya mo tingamusope. Bayibolu lititikambiya kuti Yehova wakhumba cha kuti tigwirisiyengi ntchitu vikozgu pakusopa.Ŵerengani Chituwa 20:4, 5; Sumu 115:4-8; Yesaya 42:8; 1 Yohane 5:21.

4. (a) Ntchifukwa wuli tikhumbika cha kukondwesa ŵanthu wo akufwa? (b) Ntchifukwa wuli Yehova wangukambiya ŵanthu ŵaki kuti angayesanga cha kulongoro ndi ŵanthu wo akufwa?

4 Ŵanthu anyaki amala nyengu kweniso nthazi zawu kuti akondwesi abali ŵawu wo akufwa. Yiwu awonesesa kuti miwunda ya abali ŵawu atiyipeyere. Ŵanthu ŵenaŵa, aŵanaŵana kuti asani achita venivi mizimu ya abali ŵawu yikondwengi kweniso yiŵapwetekengi cha. Anyaki asopa ŵanthu wo akufwa. Chinanga kuti yiwu achita viyo, kweni tiziŵa kuti ŵanthu wo akufwa angatiwovya cha pamwenga kutipweteka, yiwu aluta kumalu nganyaki cha. Kukamba unenesa, kuyesa kukambisana ndi ŵanthu akufwa nkhwakofya chifukwa ndiwu cha wo aŵereŵeta kweni ndi viŵanda. Ndichu chifukwa chaki Yehova wangulamula Ayisraele kuti angayesanga cha kukambisana ndi ŵanthu akufwa pamwenga kuchita vinthu vevosi vakukwasana ndi viŵanda.Marangu 18:10-12; wonani Fundu Yakukumaliya ya nambala 26 ndi 31.

5. Ntchinthu wuli cho chingakuwovyani kuti muleki kugwirisiya ntchitu vikozgu pakusopa Chiuta pamwenga kuti muleki kukondwesa ŵanthu wo akufwa?

5 Ntchinthu wuli cho chingakuwovyani kuti muleki kugwirisiya ntchitu vikozgu pakusopa Chiuta pamwenga kuti muleki kukondwesa ŵanthu wo akufwa? Mukhumbika kuŵerenganga Bayibolu ndipuso kuŵanaŵaniya mo Yehova wawone vinthu venivi. Iyu wativiwona kuti ndi “vinthu vaukazuzi” ndipu wativitinkha. (Marangu 27:15) Mupempherengi kwaku Yehova zuŵa lelosi kuti wakuwovyeni kuwona vinthu nge mo iyu wativiwone ndipuso kuti mumusopengi mu nthowa yo wakhumba. (Yesaya 55:9) Yehova wakuwovyeningi kuti muleki kuchita chechosi chakukwasana ndi kusopa kwaboza.

KUMBI TIKHUMBIKA KUKONDWERE KHIRISIMASI?

6. Ntchifukwa wuli ŵanthu angusankha kuti akondweriyengi kuwa kwaku Yesu pa 25 December?

6 Khirisimasi njimoza mwa maholidi ngakutchuka ukongwa pacharu chapasi. Asani ŵanthu akondwere Khirisimasi, aŵanaŵana kuti akondwere kuwa kwaku Yesu. Kweni unenesa ngwakuti, Khirisimasi yikwambiya ku chisopa chaboza. Buku linyaki likamba kuti ŵanthu anyaki ku Roma wo ŵenga Akhristu cha, akondweriyanga kuwa kwa lumwi pa 25 December. Alongozi a matchalitchi akhumbanga kuti ŵanthu ŵenaŵa aje Akhristu. Mwaviyo, chinanga kuti Yesu wakuwa pa 25 December cha, yiwu angwamba kukondwere kuwa kwaku Yesu pa zuŵa lenili kuti akopi ŵanthu wo ŵenga Akhristu cha. (Luka 2:8-12) Akusambira aku Yesu akondweriyanga cha Khirisimasi. Buku linyaki likamba kuti pati pajumpha vyaka 200 kutuliya po Yesu wanguwiya, pacharu “pengavi munthu yo waziŵanga zuŵa leneku lo iyu wanguwiya, ndipu mbanthu amanavi wo aliŵanaŵaniyanga.” (Sacred Origins of Profound Things) Ŵanthu angwamba kukondwere Khirisimasi pati pajumpha vyaka vinandi kutuliya pa nyengu yo Yesu wenga pacharu chapasi.

7. Ntchifukwa wuli Akhristu aunenesa akondwere cha Khirisimasi?

7 Ŵanthu anandi aziŵa kuti mbakhristu cha wo akwambisa Khirisimasi kweniso vo vichitika pa Khirisimasi nge maphwandu ndipuso kupasana mphasu. Mwakuyeruziyapu, nyengu yinyaki ku England ndipuso vigaŵa vinyaki va ku America, kukondwere Khirisimasi kwenga kwakukanizika chifukwa chakuti wo angwambisa ŵenga Akhristu cha. Weyosi yo wakondweriyanga Khirisimasi walangikanga. Pati pajumpha nyengu, ŵanthu angwamba so kukondwere Khirisimasi. Ntchifukwa wuli Akhristu aunenesa akondwere cha Khirisimasi? Chifukwa chakuti akhumba kukondwesa Chiuta pa vosi vo achita.

KUMBI TIKHUMBIKA KUKONDWERE ZUŴA LAKUWIYA?

8, 9. Ntchifukwa wuli Akhristu a mu nyengu ya akutumika akondweriyanga cha zuŵa lakuwiya?

8 Ŵanthu anandi atanja kukondwere zuŵa lo akuwiya. Kumbi Akhristu atenere kukondwere zuŵa lakuwiya? M’Bayibolu mwe nkhani za ŵanthu anyaki wo akondweriyanga mazuŵa ngo anguwiya kweni yiwu asopanga Yehova cha. (Chiyambo 40:20; Marko 6:21) Ŵanthu achitanga venivi kuti atumbiki achiuta aboza. Ndichu chifukwa chaki Akhristu a mu nyengu ya akutumika “awonanga kuti kukondwere zuŵa lakuwiya wenga mwambu wakutuliya ku chisopa chaboza.”The World Book Encyclopedia.

9 Aroma ndi Agiriki agomezanga kuti pa nyengu yo munthu wabalika pajanga mzimu wo walindiziyanga kuwa kwaki ndipu mzimu wenuwu wavikiliyanga munthu yo pa umoyu waki wosi. Buku linyaki likamba kuti: “Mzimu wo wakoliyananga ndi chiuta yo wakuwa pa zuŵa lo munthu yo wanguwiya.”The Lore of Birthdays.

10. Ntchifukwa wuli mazuŵa nganu Akhristu atenere cha kukondwere zuŵa lakuwiya?

10 Kumbi muŵanaŵana kuti Yehova wazomereza kuti tikondweriyengi maphwandu ngo ngakutuliya ku chisopa chaboza? (Yesaya 65:11, 12) Awa. Ndichu chifukwa chaki tichitaku cha maphwandu pamwenga maholidi ngenanga.

KUMBI PE SUZU LELOSI KUKONDWERE MAHOLIDI?

11. Ntchifukwa wuli ŵanthu anyaki akondwere maholidi? Ntchinthu wuli cho mutenere kuchiwona kuti ntchakukhumbika ukongwa kwaku imwi?

11 Chinanga kuti ŵanthu anyaki aziŵa kuti mbakhristu cha wo akwambisa Khirisimasi ndipuso maholidi nganyaki kweni atingakondwere mbwenu. Yiwu awona kuti nyengu ya maholidi ndiyu nyengu yamampha yakucheze ndi ŵanthu a mubanja lawu. Kumbi namwi muwona viyo? Kucheza ndi ŵanthu a mubanja linu nkhunanga cha. Yehova ndiyu wakwambisa banja ndipu wapenja kuti tikondwengi ndi a mubanja lidu. (Ŵaefesu 3:14, 15) Chinanga kuti ve viyo, tikhumbika kuwona kuti ubwezi widu ndi Yehova ndiwu wakukhumbika ukongwa kuphara kukondwesa abali ŵidu mwakuchita maphwandu ngo ngakutuliya ku chisopa chaboza. Ndichu chifukwa chaki wakutumika Paulo wangukamba kuti: “Lutirizani kusimikiziya kuti chakuzomerezeka kwa Ambuya ndi nichi.”Ŵaefesu 5:10.

12. Ntchifukwa wuli Yehova wazomereza cha maphwandu nganyaki?

12 Ŵanthu anandi aŵanaŵana kuti palivi suzu lelosi kukondwere maholidi chinanga ngatuliyi ku chisopa chaboza. Yehova wawona viyo cha. Iyu wazomereza cha kuti tikondweriyengi maholidi ngo ngatuliya ku chisopa chaboza pamwenga ngo ngatumbika ŵanthu pamwenga charu. Mwakuyeruziyapu, Aegipiti achitanga maphwandu nganandi pakutumbika achiuta ŵawu. Ayisraele ŵati atuwa ku Egipiti, anguchita phwandu linyaki lo lachitikanga ku Egipiti ndipu angulidana kuti “phwandu laku Yehova.” Yehova wanguŵalanga chifukwa chakuchita venivi. (Chituwa 32:2-10) Nge mo mchimi Yesaya wakukambiya, tikhumbika cha “kuko chinthu chechosi chaukazuzi!”Ŵerengani Yesaya 52:11.

MUCHITENGI VINTHU MWAULEMU

13. Kumbi ndi mafumbu nanga ngo mungajifumba asani mwaleka kukondwere maholidi?

13 Asani mwaleka kukondwere maholidi mungajifumba mafumbu nganandi. Mwakuyeruziyapu, mungajifumba kuti: Kumbi ndingamukanji asani anyangu a ku ntchitu atindifumba chifukwa cho ndileke kukondwere Khirisimasi? Kumbi ndingachitanji asani munthu munyaki wandipasa mphasu ya Khirisimasi? Ndingachita wuli asani munthu yo ndikutolana nayu wakhumba kuti ndikondwere holidi? Kumbi ndingaŵawovya wuli ŵana ŵangu kuti aleki kudandawula chifukwa chakuleka kukondwere holidi pamwenga kukondwere zuŵa lawu lakuwiya?

14, 15. Kumbi mungachita wuli asani munthu munyaki watikukambiyani kuti ‘vamampha vosi’ pa nyengu ya holidi pamwenga watikupasani mphasu?

14 Mukhumbika kuŵanaŵana mwazeru kuti muziŵi vo mungakamba kweniso kuchita. Mwakuyeruziyapu, asani ŵanthu atikukambiyani kuti ‘vamampha vosi’ pa nyengu ya holidi, mukhumbika cha kuleka kuŵamuka. Mungaŵakambiya ŵaka kuti, “Ndawonga.” Kweni asani mwawona kuti munthu munyaki wakhumba kuziŵa vinandi, mungamukonkhose chifukwa cho muleke kuchitiya phwandu lo. Nyengu zosi mukhumbika kuŵakonkhose mwaulemu kweniso mwazeru kuti muleki kuŵaguŵisa. Bayibolu likamba kuti: “Nyengu zosi mazu nginu ngajengi ngakukondwesa, ngakunowa nge kuti mwadaku muche, kuti muziŵi mo mungamukiya munthu weyosi.” (Ŵakolose 4:6) Panyaki mungaŵakambiya kuti mutanja kucheza ndi ŵanthu ndipuso kupereka mphasu kweni muchita viyo chifukwa cha maholidi cha.

15 Kumbi mukhumbika kuchitanji asani munthu watikupasani mphasu? Bayibolu le ndi marangu ngosi cha pa nkhani iyi, kweni likamba kuti tikhumbika cha kuchita vinthu vo vingachitisa kuti tijimbengi mulandu. (1 Timote 1:18, 19) Panyaki munthu yo waziŵa cha kuti mukondwere cha maholidi. Nyengu zinyaki munthu wangakamba kuti, “Ndiziŵa kuti mukondwere cha maholidi kweni ndikhumba ŵaka kukupasani mphasu.” Mosi mo vingaŵiya, mungasankha kulonde mphasu yo pamwenga kukana. Mutenere kuwonesesa kuti vo mwasankha vingachitisanga kuti mujimbengi mulandu cha. Tikhumbika cha kuchita chechosi cho chingatimbanyiza ubwezi widu ndi Yehova.

VO MUNGACHITA NDI ŴANTHU A MUBANJA LINU

Ŵanthu wo ateŵete Yehova akondwa

16. Kumbi mungachita wuli asani ŵanthu a mubanja linu akhumba kukondwere holidi?

16 Kumbi mungachita wuli asani ŵanthu a mubanja linu akhumba kukondwere holidi? Mukhumbika cha kulimbana nawu. Mukumbukengi kuti nawu ŵe ndi wanangwa wakusankha vo akhumba kuchita. Muchitengi vinthu mwaulemu ndipuso mutumbikengi vo asankha. Asani muchitengi viyo, nawu atumbikengi vo imwi musankha. (Ŵerengani Mateyu 7:12.) Nanga mungachita wuli asani ŵanthu a mubanja linu akhumba kuti mukaje nawu limoza pa nyengu yakukondwere holidi? Mwechendasankhi vo mungachita, pempherani kwaku Yehova kuti wakuwovyeni kusankha umampha. Ŵanaŵaniyani nkhani yo ndipu fufuzani vo mungachita. Kumbukani kuti nyengu zosi mukhumbika kukondwesa Yehova.

17. Kumbi mungachita wuli kuti muwovyi ŵana ŵinu kuti aleki kukhumbira asani anyawu akondwere maholidi?

17 Kumbi mungachita wuli kuti muwovyi ŵana ŵinu asani anyawu akondwere maholidi? Mukhumbika kuŵachitiyanga vinthu vo vingachitisa kuti akondwengi. Mutenere kuchita venivi kaŵikaŵi. Muŵapasengi so mphasu ndipu mphasu yamampha ukongwa yo mungaŵapasa, nkhucheza nawu ndipuso kuŵayanja.

MUSOPENGI CHIUTA MWAUNENESA

18. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuwungana?

18 Kuti tikondwesi Yehova, tikhumbika kutuwa muchisopa chaboza ndipuso kuleka kuchitaku miyambu ndi maholidi ngo ngakutuliya ku chisopa chaboza. Tikhumbika so kusopa Chiuta mwaunenesa. Kumbi tingachita wuli venivi? Chakwamba, titenere kuwungana nyengu zosi. (Ŵerengani Ŵahebere 10:24, 25.) Maunganu ngakukhumbika ukongwa pakusopa kwaunenesa. (Sumu 22:22; 122:1) Asani te pa maunganu tichisana.Ŵaroma 1:12.

19. Ntchifukwa wuli mukhumbika kukambiyaku ŵanthu anyaki vinthu vo mwasambira m’Bayibolu?

19 Chinthu chinyaki cho tingachita kuti tilongo kuti tasankha kusopa Chiuta mwaunenesa, nkhukambiyaku ŵanthu anyaki vinthu vo tasambira m’Bayibolu. Ŵanthu anandi akondwa cha chifukwa cha vinthu viheni vo vichitika pacharu chapasi. (Ezekiele 9:4) Panyaki muziŵa ŵanthu anyaki wo akondwa cha. Akambiyeni vinthu vamampha vo vichitikengi kunthazi. Asani musanirikengi pa maunganu ngachikhristu kweniso mukambiyengeku anyinu vinthu vo Bayibolu likamba, mukhumbirengi cha kuwere ku chisopa chaboza kweniso kuchitaku miyambu yaki. Mukondwengi ukongwa ndipu Yehova wakutumbikeningi chifukwa chakuti mwasankha kumusopa mu nthowa yo iyu wazomereza.Malaki 3:10.