Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

KAPITULU 16

Ísï kómarhi je Tata Diosïni eska ima na uéjka

Ísï kómarhi je Tata Diosïni eska ima na uéjka

1, 2. ¿Ambechi jatsiski para erakuni iáminduecha?

ENGAJTSÏ ísï jorhenguarhini jaka Bibliaeri ambe, exeskajtsïa eskaksï uánikua kʼuiripuecha uandasïnga eskaksï Tata Diosïni kómarhixaka joperuksï imani ambe úsïndi o jorhentpini enga Tata Diosï kurhunhijka (2 Korintu 6:17). Ísï jimbo, Jeobajtsïni juramuchisïndi eskachi jatsiska para jurajkuni relijioni no jurhimbitini, enga Bibliarhu ísï mítekateka komueska “Kʼéri ireta Babilonia” (Jaŋaskuecha 18:2, 4). Iáminduchi jatsiska para erakuni: marhuakuni Tata Diosïni eska ima na uékajka o na engachi jucha uékaaka.

2 Engajtsï cha jurajkukia relijioni no jurhimbitini ma ojtsï nóteru uékania imani jingoni kuenta úkuarhini, kánikuajtsï sési úska. Joperu jamberijtsï útasï chári mintsitarhu pʼikuarhinhejka ambe ma, o tsitini úni imani pʼindekuechani engaksï relijioni no jurhimbitirhu anapueka ka engajtsï no úni jaka jurajkuani. Ju je exeni máru pʼindekuechani ka andisï xáni jukaparhakue eskachi ísï exeauaka eska Jeoba na exeajka.

IMAJENICHANI ÚRAANI KA UARHIRICHANI KÓMARHIJPIKUANI

3. a) ¿Andisï úkua jukajki para máru kʼuiripuecha nóteru úraania imajenichani para Tata Diosïni kómarhini? b) ¿Ambe uandasïni Biblia para imajenichani úraani engachi Tata Diosïni kómarhini jauaka?

3 Para Tata Diosïni kómarhini, máru kʼuiripuechaksï imajenichani jatsiasïndi o kéjtsïtakua sapirhatichani uánikua uéxurhini jimbo. Enga cha ini ambe úrajka, jamberijtsï no nani máru pʼikuarheraaka o astajtsï ísï exeni eska no sési jarhaska no úrani ini ambe para Tata Diosïni kómarhini. Joperu miá je eskajtsïni Jeoba jorhendasïnga na enga uéjka eskachi kómarhiaka. Ka Biblia jurhimbitku uandasïndi eska Jeoba méntku no uékasïnga eskachi imajenichani úrauaka parachi imani kómarhini (arhinta je Ukuecha 17:29, 30; Salmo 115:4-8; Isaías 42:8; 1 Juanu 5:21).

4. a) ¿Andichisï no kómarhijpikuajki uarhirichani? b) ¿Andisï Jeoba juramukuapi israelitechani eskaksï no jámapiringa uarhiricha jingoni uandontskuarheni?

4 Jamberiksï uánikua kʼuiripuecha kánikua tiempu arhutajti ka uinhapikua paraksï pʼindekua ambe úntani uarhirichani jimbo o máteru ambe, por ejemplu, máru kʼuiripuechaksï kómarhijpikuasïndi uarhirichani. Jamberiksï uéjti sési pʼikuastaani ka jarhuajperata kurhakuani. Peruchi jorhenguarhiskia eskachi no jatsiska para indeni ambe úni, jimbokajtsïni uarhiricha no úsïnga jarhuatani ni no sési ambe úchini. Níjtuksï útasï irekani jarhajki máteru nanisï. Ka kánikua no sési jarhasti uékani uarhiricha jingoni uandontskuarheni, jimboka ambe uéjki engachi ísï exeaka eska juchari parienti ma jimbo jurhasïnga enga uarhikia no imesïndi sino demoniuecha. Ini ambe jimbosï Jeoba juramukuapti israelitechani eskaksï no jámapiringa uarhiricha jingoni uandontskuarheni ka eskaksï méntku no jámapiringa imani ambe úni enga demoniuecheri ambeka (Deuteronomio 18:10-12). (Exe je nota 26 ka 31).

5. ¿Ambeksïni jarhuataa parajtsï nóteru imajenichani úraania parajtsï Tata Diosïni kómarhini o parajtsï nóteru uandatsekuarhikuania uarhirichani?

5 ¿Ambeksïni jarhuataa parajtsï nóteru imajenichani úraania parajtsï Tata Diosïni kómarhini o parajtsï nóteru uandatsekuarhikuania uarhirichani? Bibliani arhintani ka eratsentani néna exesïni Jeoba ini ambe. Para Jeoba, i ambe kánikua ikichakueni jásï ambesti (Deuteronomio 27:15). Pauani pauani kurhaku je Jeobani eskaksïni jarhuataaka ísï exeni ambe ma eska ima na exejka ka parajtsï úni ísï kómarhini eska ima na uéjka (Isaías 55:9). Jeobaksïni jarhuataati parajtsï úni jurajkuni iámindu ambe enga relijioni no jurhimbitirhu anapueka.

¿JATSIPIRINCHI PARA NABIDADINI ÚNTANI?

6. ¿Andisï 25 de disiembrini erakunha para kʼuínchikua ma úntani para jiáni enga tata Jesukristu andajpenupka?

6 Nabidadi, kʼuínchikua máesti enga sánderu mítekateka interu parhakpinirhu ka sáno iámindu kʼuiripuechaksï ísï eratsesïndi eska kʼuínchikua máeska para ima jurhiatikuani miántani enga tata Jesukristu andajpenupka. Joperu ambe enga ísïka, jindesti eska Nabidadi relijioni no jurhimbitirhu anapueska. Ambakiti informasioni ma uandasïndi eska Roma anapu kʼuiripuecha engaksï no uénga ambe enga Biblia jorhentpijka, 25 de disiembrinksï úntasïrenga kʼuínchikua para Jurhiata andajpenukueri. Relijioniri orhejtsïkutichaksï uékasïrendi eskaksï sánderu kʼuiripuecha kristianu úkuarhipiringa. Jimboksïsï 25 de disiembrini erakupti para kʼuínchikua ma úntani para jiáni enga tata Jesukristu andajpenupka joperu Jesusi no ima jurhiatikua andajpenusti (Lukasʌ 2:8-12). Tata Jesukristueri chúxapatichaksï no úntasïrendi Nabidadini. Seguni libru Los orígenes sagrados de las cosas profundas, iámu imani 200 uéxurhini jimbo enga nitamapka ísï tátsekua enga Jesusi uarhipkia “no nema mítespti, ka sáno iáminduksï ni uékeni míteni na enga jatini meru andajpenupka Jesusi”. Ka máteru ambe, Nabidadi jukari 300 uéxurhini ísï tátsekua uénaspti úkuarhini enga Jesusi na uarhipkia.

7. ¿Andiksïsï ambakiti Jesusiri chúxapaticha no úntajki Nabidadini?

7 Uánikua kʼuiripuechaksï mítesti eska Nabidadi ka ambe enga xáni úkuarhijka, komu tʼirekua ambe úntani familiaricha jingoni ka intsïkuarpini ambe ma, no Bibliarhu jupindaskuarhisïnga. Por ejemplu, ma tiempu jimbo, jini Inglaterra kʼuiripu no sésikua jatsispti para Nabidadini úntani ni máteru lugaricha jimbo jini Norteamérica, jimboka i kʼuínchikua no Bibliarhu jupindaskuarhisïnga. Ima kʼuiripuecha engaksï úntenga, kastigarinhasïrendiksï. Peru ísï tátsekua, kʼuiripu ménderu uéntaspti úntani Nabidadini. ¿Andiksïsï ambakiti Jesusiri chúxapaticha no úntajki Nabidadini? Jimbokaksï uékasïnga Tata Diosïni tsíperani iámindu ambe jimbo engaksï újka.

¿SÉSI JAKI UÁNTANI KUMPLEANIUECHANI?

8, 9. ¿Andiksïsï ióntki anapu Jesusiri chúxapaticha no uántaueni kumpleaniuechani?

8 Máteru kʼuínchikua enga kánikua mítekateka jindesti kumpleaniu ambe úntani. ¿Jesusiri chúxapatichaksï jatsiski para uántani kumpleaniuechani? Solu ima kumpleaniuecha enga Biblia uandajka eskaksï úkuarhispka, ima kʼuiripuechaksï uántaaspti engaksï no kómarhienga Jeobani (Génesis 40:20; Markusʌ 6:21). Imani kumpleaniuecha jimbo, diosï no jurhimbitichanksï kʼéri ambe arhiasïrendi. Ísï jimbo, Jesusiri chúxapatichaksï ísï exesïrendi ini ambe komu “kʼuínchikuecha engaksï no Bibliarhu jupindaskuarhienga” (Las cosas nuestras de cada día).

9 Ióntki, jini Roma anapu kʼuiripuecha ka Gresia anapuecha, ísïksï jakajkusïrendi eska mándani kʼuiripu jiáni andajpenusïrenga enga diosïri ma kumpleaniuepiringa. Imani tiempu jimbo, imecha engaksï no uénga ambe enga Biblia jorhentpijka, ísïksï jakajkusïrendi eska kʼuiripu ma jatsipka para kumpleaniu úntani paraka imeri diosï kuájchakupiringa imeri tsípikuani.

10. ¿Andiksïsï iásï anapu Jesusiri chúxapaticha no uántajki kumpleaniuechani?

10 ¿Cha exesïni eska Jeoba jaiapanhiantasïnga kʼuínchikuechani engaksï relijioni no jurhimbitirhu anapueka? (Isaías 65:11, 12). Méntku nómbe. Ísï jimbochisï iásï anapu Jesusiri chúxapaticha no uántajka ni kumpleaniuechani ni máteru kʼuínchikua ambe enga relijioni no jurhimbitirhu anapueka.

¿JUKAPARHAKUESKI NANI ENGA UÉRAKA KʼUÍNCHIKUA MA?

11. a) ¿Andiksïsï máru kʼuiripuecha uántajki kʼuínchikuechani engaksï no Bibliarhu jupindaskuarhijka? b) ¿Ambe jatsiski para sánderu jukaparhakueni para cha?

11 Máru kʼuiripuecha engaksï míteka eska Nabidadi ka máteru kʼuínchikuecha no Bibliarhu jupindaskuarhisïnga, seguirini jarhasïndiksï uántani. Uandasïndiksï eskaksï i kʼuínchikuecha solu jindeska para imecheri familiauecha jingoni sáni nitamakuarhini. ¿Chájtsï májkueni eratsesïni? No no sési jarhasti juchari familia jingoni sáni uékani nitamakuarhini. Jeoba kueraasti familiani ka uékasïndi eskachi sési pájperaaka juchari parienticha jingoni. Joperu juchari pájperakua Jeoba jingoni jatsisti para sánderu jukaparhakueni para jucha ka eska juchari familiani jaiapanherantani kʼuínchikua ambe úntaparini enga relijioni no jurhimbitirhu anapueka. Jimbosï apostuli Pablu uandapti: “Ísï jimbo, jaiapanhenta je solu indeni ambe enga juchari Tata jaiapanhintajka” (Efesu 5:10).

12. ¿Na járhati kʼuínchikuechani no jaiapanheantasïni Jeoba?

12 Uánikua kʼuiripuechaksï eratsesïndi eska no xáni jukaparhakueska nani enga uéraka kʼuínchikua ma. Joperu Jeoba no ísï eratsesïndi. Ima no jaiapanheantasïndi kʼuínchikuechani engaksï relijioni no jurhimbitirhu anapueka ni imechani engaksï kʼuiripuechani kʼéri ambe arhiajka o paisiri anapu kʼuínchikuechani. Por ejemplu, Ejiptu anapuechaksï uánikua kʼuínchikuechani uántasïrendi paraksï imecheri diosï no jurhimbitichani kʼéri ambe arhiani. Engaksï israelitecha uéakuntapkia Ejiptu, jini anapu kʼuínchikuaksï ma úntaspti enga no Bibliarhu jupindaskuarhienga ka uandasptiksï eska kʼuínchikua máespka para Jeoba. Peru Jeoba kastigariuaspti engaksï ini ambe úpka (Éxodo 32:2-10). Juchachi jatsiska para kurhajchani apostuli Pabluni enga uandapka: “Ásteru jáma je pʼárhini no sési jásï ambe” (arhinta je 2 Korintu 6:17).

UÉKPERAKUA JINGONI UANDANTA JE AMBE ENGAJTSÏ JAKAJKUJKA

13. ¿Ambejtsï niáraa kurhamarhikuarhini cha engajtsï nóteru uántauakia kʼuínchikuechani engaksï no Bibliarhu jupindaskuarhijka?

13 Engajtsï cha nóteru uántauakia kʼuínchikuechani engaksï no Bibliarhu jupindaskuarhijka, jamberijtsï uánikua ambe kurhamarhikuarhiaka. Por ejemplu: “¿Ambe jatsiski para úni engajtsïni juchiti ánchikuarhitarhu anapu kompanieruecha kurhamarhiaka andisïni no úntajki Nabidadini? ¿Ambe jatsiski para úni engarini nema intsïkuarhiaka ambe ma Nabidadirhu? ¿Ka enga juchiti acheeti o juchiti uarhiiti kʼuínchikua ma uékaakia úntani enga Tata Diosï no jaiapanhintajka? ¿Néna uá jarhuataani juchiti sapiichani paraksï no kómu pʼikuarherani engachi no úntaaka kʼuínchikua ma o imecheri kumpleaniu?”.

14, 15. ¿Ambejtsï uá úni cha engaksïni nema arhiaka eskajtsï sési nitamakuarhiaka kʼuínchikuarhu ma oksïni intsïkuarhini ambe ma?

14 Jukaparhakuesti kurhangukuani máteruechani engachi uékaaka uandani ambe ma ka ambe engachi uáka mándani kʼuínchikua jimbo. Por ejemplu, engaksïni nema arhiaka eskajtsï sési nitamakuarhiaka kʼuínchikuecharhu, asï ísku kurhajcha je. Uákajtsï xántku arhini “diosmeiamu je”. Joperu enga nema uékaaka sánderu ambe míteni, chájtsï uáka aianguni andijtsïsï no úntajki imani kʼuínchikuani. Peru méntkisï uékperakua xarhata je, uékperakua jingoni uandani ka janhanharhikua jingoni. Biblia uandasïndi: “Eska chári uandakuecha méntkisï sési eratsekateuaka komueska ma tʼirekua enga sési ásperakata jarhajka itukua jimbo, parakajtsï míteaka na enga terukuntajka eskajtsï mókukuaka nákinterku nemani” (Kolosasi 4:6). Jamberijtsï uáka arhini eskajtsï tsitisïnga máteru kʼuiripuecha jingoni sáni nitamakuarhini ka intsïkuarpini ambe ma, peru eskajtsï no úsïnga jiáni enga i jásï kʼuínchikua ma úkuarhijka.

15 ¿Ambejtsï jatsiski para úni engaksïni nema intsïkuarhini jauaka ambe ma? Bibliarhu no jarhasti lista ma parachi míteni ambeminduchisï jatsi para úni, perujtsïni kʼóru arhisïndi eskachi no imani ambe uáka engajtsïni juchari konsiensia no sési pʼikuastani jauaka (1 Timoteo 1:18, 19). Jamberi ima kʼuiripu engaksïni intsïkuarhini jaka ambe ma no míteti eskajtsï cha no úntasïnga imani kʼuínchikuani. Oksïni arhini: “Míteska eskari no úntasïnga ini kʼuínchikuani, perukini uékasïnga arini ambe intsïkuarhini”. Chájtsï jatsiska para exeni sini jiókuarhini o nómbe, seguni ambe enga sánderu sési jauaka. Peru jánguarhi je imani ambe úni engaksïni chári konsiensia no no sési pʼikuastani jauaka. Méntkuchi no uékasïnga imani ambe úni engachi jimbo uáka nóteru sési pájperania Jeoba jingoni.

NÉNA KÁMANI CHÁRI FAMILIANI

Tsípikua jingonksï irekasïndi imecha engaksï Jeobani marhuakujka.

16. ¿Ambejtsï jatsiski para úni enga chári familia kʼuínchikua ma uékaaka úntani enga no Bibliarhu jupindaskuarhijka?

16 ¿Ambejtsï jatsiski para úni enga chári familia kʼuínchikua ma uékaaka úntani enga no Bibliarhu jupindaskuarhijka? Asï arhijpera je imecha jingoni. Miá je eskaksï imecha uáka erakuni ambe engaksï uékaaka úni. Uékperakua jingoni kámaa je ka janhanharhi je ambe engaksï erakuaka úni ísï komueskajtsï na uéjka cha eskaksïni imecha janhanharhiaka (arhinta je Mateu 7:12). Peru ¿ambejtsï uá jiáni enga chári familia uékaaka eskajtsï imecha jingoni jauaka kʼuínchikuarhu? Ante dejtsï exeni ambe úni, kurhaku je Jeobani eskaksïni jarhuataaka imani ambe úni enga sési jaka. Sési eratsenta je ka jirinhanta je informasioni imeri ambe. Asï mirikurhi je: ambe engajtsï cha uéjka jindesti méntkisï Jeobani jaiapanherantani.

17. Paraksï chári sapiicha no ísï exeni eskaksï ambakiti ambe tsïtakuarhixaka engajtsï no uántajka kʼuínchikuechani engaksï no Bibliarhu jupindaskuarhijka, ¿ambejtsï uá úni?

17 Paraksï chári sapiicha no ísï exeni eskaksï ambakiti ambe tsïtakuarhixaka engajtsï no uántajka kʼuínchikuechani engaksï no Bibliarhu jupindaskuarhijka, ¿ambejtsï uá úni? Buenu, uákajtsï ménisï ambe ma úni chári sapiicha jingoni engaksï imecha kánikua tsitijka. Ístujtsï uáka intsïkuarhiani ambe ma jiáni engaksï imecha no erokuarhini jarhajka. Sánderu ambakiti intsïmperakua ma engajtsï uáka íntsaani, jindesti eskajtsï arhutaaka tiempu parajtsï imecha jingoni jarhani ka xénchaani.

ÍSÏ KÓMARHI JE TATA DIOSÏNI ESKA IMA NA UÉJKA

18. ¿Andichisï jatsi para Jeobaeri testiguecheri tánguarhikuecharhu nirani?

18 Engachi uéjka jaiapanherantani Jeobani, jatsiskachi para jurajkuni relijioni no jurhimbitini, pʼindekuechani ka kʼuínchikuechani engaksï jima anapueka. Ka ístu, jatsiskachi para úni ambe enga relijioni jurhimbiti jorhentpijka. ¿Néna? Ma ambe engachi uáka úni jindesti méntkisï nirani Jeobaeri testiguecheri tánguarhikuecharhu (arhinta je Ebreu 10:24, 25). Tánguarhikuechaksï kánikua jukaparhakua ambesti para imecha engaksï Tata Diosïni jurhimbikua jingoni kómarhijka (Salmo 22:22; 122:1). Ini tánguarhikuecharhuchi uinhaperperantasïnga (Roma 1:12).

19. ¿Andisï xáni jukaparhakue eska cha aianguauaka máteruechani ambe engajtsï jorhenguarhikia Bibliarhu?

19 Parajtsï úni ambe enga relijioni jurhimbiti jorhentpijka, jatsiskajtsï para aianguani máteru kʼuiripuechani ambe engajtsï jorhenguarhikia Bibliarhu. Uánikua kʼuiripu uandanhiaxati xáni no sési jásï ambe jimbo enga úkuarhini jaka parhakpinirhu. Jamberijtsï míteaka máru kʼuiripuechani engaksï ísï pʼikuarherani jaka. Jiájkani, aiangua je imani xáni ambakiti ambe enga úkuarhiaka sánderu orhepani. Engajtsï seguirini jauaka nirani tánguarhikuecharhu ka aianguani máteruechani ambe enga arhijka Biblia, exeakajtsï eskajtsï nóteru uékasïnguia relijioni no jurhimbitirhu jarhani ni jima anapu kʼuínchikuechani uántani. Uákajtsï mintsikani eskajtsï tsípikua jingoni irekaaka ka eskaksïni Jeoba jarhuataaka engajtsï jánguarhintani jaka ísï kómarhini eska ima na uéjka (Malaquías 3:10).