1, 2. Enọ vọ yen avwanre sa nọ oma rẹ avwanre, diesorọ ọ vwọ ghanre?

UVWRE ọke wo vwo yono Baibol na, wo yonori nẹ ihwo buebun re tanẹ ayen ga Ọghẹnẹ yono yẹrẹ ru erọnvwọn rẹ Ọghẹnẹ vwo utuoma kpahen. (2 Kọrẹnt 6:17) Kọyensorọ Jihova vwọ vwẹ iji kẹ avwanre nẹ e vrẹn nẹ “Babilọn Rode.” (Ẹvwọphia 18:2, 4) Die wo che ru? Avwanre ohwo ọvuọvo vwo ojẹ rẹ avwanre cha jẹ, kọyensorọ o vwo fo nẹ avwanre nọ oma rẹ avwanre, ‘Me guọnọ ga Ọghẹnẹ vwẹ idjerhe rọ guọnọre, gbanẹ idjerhe me vwọ ga jovwo ọyen me je vwọ ga?’

² Ọ da dianẹ wo vrẹn nẹ ẹga rẹ efian re, ọyena shephiyọ. Ẹkẹvuọvo, o ji se vwo irueru rẹ ẹga na evo re je vwerhen owẹ oma. E jẹ a ta ota kpahen irueru rẹ ẹga nana evo rere a mrẹ oborẹ ọghanre te a vwọ vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo ni emu vwo ni ayen.

3. (a) Diesorọ ọ vwọ dia bẹnbẹn vwọ kẹ ihwo evo rẹ ayen vwọ ga ababọ rẹ ema? (b) Die yen Baibol na ta kpahen a vwọ vwẹ ema vwọ ga Ọghẹnẹ?

³ Ihwo evo vwo ema yẹrẹ ọrhan vwẹ uwevwin rayen rẹ ayen reyọ vwọ ga Ọghẹnẹ vwẹ ikpe buebun re. Ọ da dianẹ ọtiọyen wo ji ruẹ, ọ cha bẹn kẹ wẹ wọ vwọ rhọnvwe nẹ a sa ga Ọghẹnẹ ababọ rẹ erọnvwọn yena. Ẹkẹvuọvo, karophiyọ nẹ Jihova yono avwanre oborẹ a ga wan. Vwọba, Baibol na vuẹ avwanre nẹ Jihova guọnọre nẹ avwanre vwẹ ema vwọ ga-a.—Se Eyanno 20:4, 5; Une Rẹ Ejiro 115:4-8; Aizaya 42:8; 1 Jọn 5:21.

4. (a) Diesorọ avwanre vwo jẹ esẹ ride rẹ avwanre ri ghwure ẹga? (b) Diesorọ Jihova vwọ vuẹ ihwo rọyen nẹ ayen davwẹngba rẹ ayen vwọ ta ota kẹ ihwo ri ghwuru-u?

 ⁴ Ihwo evo sa ghwọrọ ọke vẹ ẹgba rayen rẹ ayen vwọ davwẹngba rẹ ayen vwo ru obo re cha vwerhen esẹ ride rayen ri ghwure oma. Ayen tobọ sa ga ayen. Ẹkẹvuọvo, avwanre yonori nẹ ihwo ri ghwure na cha sa vwẹ ukẹcha kẹ avwanre yẹrẹ wan avwanre oma-a. Ayen yerẹn vwẹ asan vuọvo-o. Vwọrẹ uyota, ọyen emu rẹ imuoshọ ra vwọ davwẹngba vwọ ta ota kẹ ayen, kiridie ovuẹ ro nẹ obọ rayen rhe eje, obọ rẹ emekashe rẹ Idẹbono yen ovuẹ tiọyena nurhe. Kọyensorọ Jihova vwo si ihwo rẹ Izrẹl orhọ nẹ ayen davwẹngba rẹ ayen vwọ ta ota kẹ ihwo ri ghwure na-a, yẹrẹ ayen vwobọ vwẹ oka rẹ uruemu rẹ orhan vuọvo-o.—Urhi Rivẹ 18:10-12; ni Eta rẹ Odjefiotọ 26 vẹ 31.

5. Die yen sa vwẹ ukẹcha kẹ wẹ vwọ dobọ rẹ ema ra reyọ vwọba ga Ọghẹnẹ ji, yẹrẹ dobọ rẹ ẹga ra vwọ kẹ esẹ ride ri ghwure ji?

⁵ Die yen sa vwẹ ukẹcha kẹ wẹ vwọ dobọ rẹ ema ra reyọ vwọba ga Ọghẹnẹ ji, yẹrẹ dobọ rẹ ẹga ra vwọ kẹ esẹ ride ri ghwure ji? Ofori nẹ wo se Baibol na rere wọ nabọ roro kpahen ẹro rẹ Jihova vwo ni erọnvwọn nana. Ayen emu rẹ “ẹgua” vwọ kẹ. (Urhi Rivẹ 27:15) Nẹrhovwo rhe Jihova kẹdẹ kẹdẹ rere ọ vwẹ ukẹcha kẹ wẹ vwọ vwẹ ẹro ro vwo ni erọnvwọn nana vwo ni ayen, wọ je ga vwẹ idjerhe rọ guọnọre. (Aizaya 55:9) Jẹ o muwẹro nẹ Jihova cha kẹ wẹ ẹgba ru wo vwo si kemu kemu ro churobọ si ẹga rẹ efian nẹ akpeyeren wẹn.

6. Diesorọ a vwọ jẹ December 25 nẹ ọyen ẹdẹ re vwo ru orẹ rẹ ẹdẹ re vwo vwiẹ Jesu?

⁶ Vwẹ akpọneje, Ikrismasi ọyen orẹ ọvo ro me titi  kparobọ, buebun rẹ ihwo roro nẹ ọyen orẹ ra vwọ karophiyọ ẹdẹ re vwo vwiẹ Jesu. Ẹkẹvuọvo, Ikrismasi ọyen orẹ ro churobọ si ẹga rẹ efian. Ọbe rẹ encyclopedia ọvo djere nẹ ihwo rẹ Rom re ga edjọ ruẹ orẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ọnre na vwẹ December 25. Isun rẹ ẹga guọnọre nẹ egedjọ buebun rhe dia Inenikristi, kọyensorọ, ayen vwo re orẹ na vwẹ December 25, dede nẹ ọ dia ẹdẹ yena yen e vwiẹ Jesu-u. (Luk 2:8-12) Idibo rẹ Jesu ru orẹ rẹ Ikrismasi-i. Ọbe ọvo djere nẹ ikpe 200 vwọ wan nu vwo nẹ ọke rẹ vwo vwiẹ Jesu, “o vwo ohwo vuọvo rọ riẹn ẹdẹ re vwo vwiẹ-ẹ, imihwo krẹn yen guọnọ riẹn ẹdẹ na.” (Sacred Origins of Profound Things) Orẹ rẹ Ikrismasi tonphiyọ ikpe ujorin evo rẹ Jesu vwo rhivwin kpo odjuvwu nu.

7. Diesorọ Inenikristi rẹ uyota ruẹ Ikrismasi-i?

⁷ Buebun rẹ ihwo riẹnre nẹ orẹ rẹ Ikrismasi tonphiyọ vwẹ obọ rẹ egedjọ, ọtiọyen ji te okẹ rẹ ayen ghara ọke yena. Kerẹ udje, vwẹ England vẹ ẹbẹre evo vwẹ America, o vwo ọke ọvo ra vwọ dobọ rẹ orẹ rẹ Ikrismasi ji, kiridie obọ rẹ egedjọ yen o nurhe. Kohwo kohwo ro vwobọ vwọ, e gboja kẹ. Jẹ ọke vwọ yan obaro, ihwo ke rhoma ton orẹ na phiyọ. Diesorọ Inenikristi rẹ uyota rhe ruẹ orẹ rẹ Ikrismasi-i? Kiridie ayen guọnọ ru obo ri cha vwerhen Ọghẹnẹ oma vwẹ kemu kemu.

8, 9. Diesorọ Inenikristi rẹsosuọ vwo jẹ orẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ohwo eruo?

⁸ Orẹ ọfa ro titiri rẹ ihwo ji ruẹ yen orẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ayen. Ofori rẹ Inenikristi vwo ru orẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ohwo? Ihwo ri ga Jihova-a, yen ru orẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ohwo re djunute vwẹ Baibol na. (Jẹnẹsis 40:20;  Mak 6:21) A vwẹ erẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ohwo vwo bru ọghọ phiyọ eghẹnẹ rẹ efian oma. Kọyensorọ Inenikristi rẹsosuọ “vwo ni orẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ohwo nẹ ọ rẹ egedjọ.”—The World Book Encyclopedia.

⁹ Ihwo rẹ Rom vẹ Grik rẹ ọke awanre vwo esegbuyota nẹ o vwo amakashe rẹ Idẹbono ọvo rọ dia vwẹ ẹdẹ re vwo vwiẹ ohwo ọvuọvo, nẹ amakashe yena kọyen chochọ rẹ ohwo yena vwẹ akpeyeren rọyen eje. Ọbe re se The Lore of Birthdays djere nẹ, “E vwiẹ ohwo na vwẹ ẹdẹ re vwiẹ ọghẹnẹ ro vwo oyerinkugbe vẹ amakashe yena.”

10. Diesorọ Inenikristi uyota nonẹna ruẹ orẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ohwo-o?

¹⁰ Wo rorori nẹ Jihova che vwo omavwerhovwẹn kpahen erẹ ri churobọ si ẹga rẹ efian? (Aizaya 65:11, 12) Ẹjo. Kọyensorọ avwanre rhe vwobọ vwẹ erẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ohwo yẹrẹ erẹ efa ri churobọ si ẹga rẹ efia-an.

11. Diesorọ ihwo evo vwọ vwobọ vwẹ erẹ? Die ofori nẹ ọ dia obo re ma ghanre kẹ avwanre?

¹¹ Ihwo evo riẹnre nẹ Ikrismasi vẹ erẹ efa nẹ obọ rẹ egedjọ rhe, jẹ ayen ji vwobọ vwọ. Ayen rorori nẹ ọke orẹ na yen ihwo rẹ orua na vwọ mrẹ ọke ghwọrọ kuẹgbe. Ọtiọyen wo ji roro? Ọ chọre wẹ vẹ orua wẹn vwọ ghwọrọ ọke kugbe-e. Jihova yen ton orua na phiyọ, ọ je guọnọ nẹ avwanre vwo omamọ rẹ oyerinkugbe. (Ẹfesọs 3:14, 15) Ẹkẹvuọvo, ofori nẹ avwanre tẹnrovi oborẹ avwanre se vwo vwo omamọ rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova ukperẹ e vwo vwobọ vwẹ erẹ rẹ ẹga rẹ efian kiridie avwanre guọnọ nẹrhẹ oma vwerhen ihwo orua rẹ avwanre. Kọyensorọ ọyinkọn Pọl vwọ ta: “Gba davwe wo yono obo ri je Ọrovwohwo.”—Ẹfesọs 5:10.

12. Die yen sa nẹrhẹ Jihova sen erẹ evo?

 ¹² Ihwo buebun rorori nẹ ọtonphiyọ rẹ orẹ fiemu-u, jẹ ọ dia ẹro yena Jihova vwo no-o. O vwo omavwerhovwẹn kpahen erẹ ri tonphiyọ vwẹ ẹga rẹ efia-an, yẹrẹ erẹ ri titi ihworakpọ yẹrẹ ẹkuotọ-ọ. Kerẹ udje, ihwo rẹ Ijipt vwo erẹ buebun rẹ ayen ruẹ kẹ edjọ rayen. Ihwo rẹ Izrẹl vwo vrẹn nẹ Ijipt nu, ayen da vwẹrokere orẹ rẹ ihwo rẹ Ijipt ọvo, ayen de mu odẹ kẹ nẹ “Orẹ kẹ Ọrovwohwo.” Ẹkẹvuọvo, Jihova da vwẹ oja re ayen fikirẹ orẹ yena. (Eyanno 32:2-10) Ọmraro Aizaya tare nẹ, avwanre “vwẹ obọ te emu ogbegbe-e!”—Se Aizaya 52:11.

13. Enọ vọ yen wo se roro kpahen ọke wo de brorhiẹn nẹ wo rhe che vwobọ vwẹ erẹ ọfa-a?

¹³ Wo vwo brorhiẹn nẹ wọ cha dobọ rẹ erẹ tiọyen ji na, ọkiọvo vwo roro kpahen enọ buebun. Kerẹ udje: Die yen mi che ru siẹrẹ ihwo re mẹ vẹ ayen gba wian da nọ vwẹ oboresorọ mi rhe vwobọ vwẹ orẹ rẹ Ikrismasi-i? Die yen mi che ru siẹrẹ ohwo da kẹ vwẹ okẹ rẹ Ikrismasi? Die yen mi che ru siẹrẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe mẹ da guọnọ nẹ mi vwobọ vwẹ orẹ na? Ukẹcha vọ yen me sa vwọ kẹ emọ mẹ rere ayen vwo jẹ oma emuophiyọ kidie nẹ ayen vwobọ vwẹ orẹ rẹ ẹdẹ re vwiẹ ayen yẹrẹ orẹ ọfa-a?

14, 15. Die wo che ru siẹrẹ ohwo de yeren uwe uyeren rẹ orẹ yẹrẹ kẹ wẹ okẹ?

¹⁴ Ọghanre mamọ wọ vwọ riẹn oborẹ wo che ru yẹrẹ ta vwẹ ẹdia sansan. Kerẹ udje, ihwo de yeren uwe uyeren rẹ orẹ na, wọ jẹ ihwo na fia-a. Wọ sa vuẹ ayen nẹ, “Wẹ kobiruo.” Ẹkẹvuọvo, siẹrẹ ohwo da guọnọ riẹn kpobarophiyọ, wo se djefiotọ kẹ oboresorọ wo vwobọ vwẹ orẹ yena-a. Jẹ, ofori nẹ wo dje uruemu esiri, oniso,  vẹ ọghọ phia. Baibol na da ta: “We jẹ ota rẹ ovwan dia dẹndẹn rere ota avwerhe nẹ unu rẹ ovwan rhe, re ovwan riẹn obo rẹ ovwan kpahe ota kẹ ohwohwo.” (Kọlose 4:6) Ọkiọvo wọ sa tanẹ, oma vwerhen owẹ siẹrẹ wẹ vẹ ihwo efa da ghwọrọ ọke kugbe, je vwẹ okẹ kẹ ihwo efa ẹkẹvuọvo wọ guọnọ ruo ọke rẹ erẹ nana-a.

¹⁵ Die wo che ru siẹrẹ ohwo da kẹ wẹ okẹ? Baibol na ghwa ta ota kpahen ọnana-a, ẹkẹvuọvo, ọ tare nẹ avwanre vwo omamọ rẹ ẹwẹn obrorhiẹn. (1 Timoti 1:18, 19) Ọkiọvo, ohwo rọ kẹ wẹ okẹ na riẹnre nẹ wo vwobọ vwẹ orẹ na-a. Yẹrẹ ọ sa ta: “Me riẹnre nẹ wo vwobọ vwẹ orẹ nana-a, jẹ mi ji guọnọ kẹ wẹ okẹ nana.” Vwẹ ẹdia ivẹ nana, wẹwẹ yen che brorhiẹn sẹ wọ cha reyọ okẹ na yẹrẹ wọ cha reyọ-ọ. Ẹkẹvuọvo, vwẹ orhiẹn wo bruru eje, jẹ o muwẹro nẹ wo vwo omamọ rẹ ẹwẹn obrorhiẹn. Avwanre guọnọ ru emu ọvuọvo ro che djobọte oyerinkugbe avwanre vẹ ọ rẹ Jihova vwẹ idjerhe rọ chọre-e.

16. Die wo che ru siẹrẹ ihwo rẹ orua wẹn da guọnọ ru erẹ tiọyena?

¹⁶ Die wo che ru siẹrẹ ihwo rẹ orua wẹn da guọnọ ruẹ orẹ ọtiọyena? Wo nene ayen kunu-u. Karophiyọ nẹ ayen vwo egbomọphẹ rẹ ayen vwo brorhiẹn rẹ oborẹ ayen guọnọ ru. Ọtiọyena, dia dẹndẹn rere wo muọghọ kẹ orhiẹn rẹ ayen bruru kirobo ru wọ guọnọre nẹ ayen ji ru kẹ wẹ. (Se Matiu 7:12.) Ẹkẹvuọvo, ọ da dianẹ ihwo rẹ orua wẹn guọnọre nẹ wẹ vẹ ayen ghwọrọ ọke kugbe vwẹ ọke rẹ orẹ na, die wo che ru? Tavwen wo ki brorhiẹn, nẹrhovwo rhe Jihova vwọ kẹ ukẹcha wo vwo bru omamọ rẹ orhiẹn. Roro kpahen ẹdia na, rere wo ru ehiahiẹ kpahọn. Karophiyọ nẹ wọ guọnọ ru obo re cha vwerhen Jihova ivun.

17. Die wo se ru vwọ chọn emọ wẹn uko rere ayen vwo jẹ eroro nẹ emu ọvo vrẹ ayen obọ ọke rẹ ihwo efa de ruẹ erẹ tiọyena?

 ¹⁷ Ukẹcha vọ wọ sa vwọ kẹ emọ wẹn ọke rẹ ayen da mrẹ ihwo efa ri ru erẹ tiọyena? Nọke kpọke, wo se ru orọnvwọn rẹ oghẹresan kẹ ayen. Wo se ruẹse kẹ ayen vwẹ ọke rẹ ayen vwẹ ẹro roro-o. Ọke kugbe ẹguọnọ wẹn yen okẹ ọvo ro me yovwin ru wọ sa vwọ kẹ emọ wẹn.

18. Diesorọ avwanre vwo kpo emẹvwa rẹ Inenikristi?

¹⁸ Re vwo ru obo re cha vwerhen Jihova ivun, ofori nẹ avwanre vrẹn nẹ ẹga rẹ efian, ji dobọ rẹ irueru kugbe erẹ rayen ji. Vwọ vrẹ ọyena, ofori nẹ wọ ga ẹga rẹ uyota. Idjerhe vọ? Idjerhe ọvo ọyen wo vwo kpo emẹvwa rẹ Inenikristi ọkeneje. (Se Hibru 10:24, 25.) Emẹvwa nana ẹbẹre ọvo rọ pha ghanghanre vwẹ ẹga rẹ uyota. (Une Rẹ Ejiro 22:22; 122:1) Avwanre se phiuduphiyọ ohwohwo awọ siẹrẹ avwanre de kpo emẹvwa.—Rom 1:12.

19. Diesorọ ọ vwọ ghanre wọ vwọ vuẹ ihwo efa kpahen uyota rẹ Baibol ru wo yonori na?

¹⁹ Ẹbẹre ọfa rẹ ẹga rẹ uyota ọyehẹ a vwọ vuẹ ihwo efa kpahen obo re yono nẹ Baibol na rhe. Ofu dje ihwo buebun fikirẹ erọnvwọn ebrabra re phia vwẹ akpọ na. (Izikiẹl 9:4) Ọkiọvo wo vughe ọvo usun rẹ ihwo nana. Vuẹ ayen kpahen iphiẹrophiyọ rẹ akpọ omavwerhovwẹn rọ cha vwẹ obaro na. Siẹrẹ wo de kpo uyono ọkeneje, je vuẹ ihwo efa kpahen uyota rẹ Baibol na, wọ cha mrẹvughe nẹ wo rhe che vwo omavwerhovwẹn kpahen ẹga rẹ efian kugbe irueru raye-en. Vwo imuẹro nẹ oma cha vwerhen owẹ, Jihova ji che bruba kẹ wẹ fikirẹ ẹgbaẹdavwọn wọ vwọ ga vwẹ idjerhe rẹ uyota na.—Malakae 3:10.