1. Yinki nge lenda yindula na manima ya kulonguka mbote-mbote mukanda yayi?

NA NZILA ya ndongokolo na nge ya Biblia na mukanda yayi, nge longukaka mambu mingi, na kifuani, kivuvu ya Nzambi samu na luzingu ya mvula na mvula, mutindu yina muntu kekumaka kana yandi mekufua mpe kivuvu ya mfutumukunu. (Longi 9:5; Luka 23:43; Yoane 5:28, 29; Kusonga 21:3, 4) Nanga nge mebandaka kukuenda na balukutakanu ya Bambangi ya Yehova, mpe nge mendima ti nsambudulu na bau kele ya kedika. (Yoane 13:35) Mbala yankaka nge mebanda kukudisa  kikundi na nge na Yehova, mpe nge mebaka nzengolo ya kusadila yandi. Yau yina nge lenda yindula: ‘Ntangu yayi, yinki mufueti sala samu na kusadila Nzambi?’

2. Samu na yinki bakala mosi ya Etiopia zolaka baka mbotama?

² Mutindu yina mpe bakala mosi ya buala ya Etiopia na ntangu ya Yesu yindulaka. Na manima ya mfutumukunu ya Yesu, nlonguki mosi ya Yesu na nkumbu ya Filipi samuninaka bakala yango. Filipi monisaka yandi ti Yesu nde vuandaka Masiya. Mambu yango simbaka mpenza ntima ya muntu yango mpe yandi tubaka: ‘Tala! Maza yau yayi; yinki kena kukanga munu nzila na kubaka mbotama?’—Bisalu 8:26-36.

3. (a) Yinki nsiku Yesu pesaka na banlonguki na yandi? (b) Yinki mutindu muntu fueti bakila mbotama?

³ Biblia kelongaka puelele ti kana nge zola sadila Yehova, nge fueti baka mbotama. Yesu tubilaka banlonguki na yandi: ‘Beno kumisa bantu ya makanda nionso banlonguki, beno botika bau.’ (Matayo 28:19) Yesu pesaka diaka yandi mosi kifuani ya mbote ya kubaka mbotama. Yandi dindaka yandi nionso na maza, bamuanguninaka yandi kaka maza na yintu ve. (Matayo 3:16) Bubu yayi, kana Muklisto mosi mebaka mbotama, yandi fueti dinda, to kukotisa nzutu nionso na maza.

4. Yinki mbotama na nge kemonisa na bantu yankaka?

⁴ Ntangu nge mebaka mbotama, yakemonisaka na bantu ti, nge zola mpenza kukuma nkundi ya Nzambi mpe kusadila yandi. (Nkunga 40:7, 8) Kasi nge lenda kukiyuvusa, ‘Samu na yinki munu fueti baka mbotama?’

5. (a) Tekila nge baka mbotama, Yinki diambu ya ntete yina nge fueti sala? (b) Samu na yinki ya kele mfunu kukuendaka na balukutakanu ya Baklisto?

⁵ Tekila nge baka mbotama, nge fueti vuanda na nzayilu samu na Yehova mpe Yesu. Nge mebandaka kusala yau  na mutindu nge kelongukaka Biblia. (Tanga Yoane 17:3.) Kasi ya mesukila vana ve. Biblia metuba ti nge fueti ‘fuluka na nzayilu ya sikisiki’ ya luzolo ya Yehova. (Bakolosai 1:9) Balukutakanu ya Bambangi ya Yehova kesadisa nge, nge vuanda na kikundi ya ngolo na Yehova. Yakele mosi ya bamfunu samu na nge ya kukuendaka na balukutakanu mbala na mbala.—Baebreo 10:24, 25.

6. Nge fueti zaba mambu nionso ya Biblia tekila nge baka mbotama?

⁶ Yakedika, Yehova kelomba nge ve ti nge zaba mambu nionso yina kele na Biblia tekila nge baka mbotama. Yandi lombaka ve na muntu ya Etiopia ti yandi zaba mambu nionso tekila yandi baka mbotama. (Bisalu 8:30, 31) Mpe beto ketatamana kulonguka kuzaba Yehova ntangu nionso. (Longi 3:11) Kasi tekila nge baka mbotama, nge fueti zaba mpe kundima malongi ya ngudi ya Biblia.—Baebreo 5:12.

7. Yinki mutindu ndongokolo na nge ya Biblia mesadisa nge?

⁷ Biblia metuba: ‘Kukondua kiminu muntu lenda pesa ve Nzambi kiese.’ (Baebreo 11:6) Na yau, nge fueti vuanda na kiminu tekila nge baka mbotama. Biblia mezabisa beto ti bantu yankaka na mbanza ya Korinto kuwaka mambu yina banlonguki ya Yesu samunaka mpe, ‘babandaka kuikila mpe babakaka mbotama.’ (Bisalu 18:8) Mutindu mosi mpe, ndongokolo na nge ya Biblia mesadisa nge samu nge vuanda na kiminu na bansilulu ya Nzambi mpe kilendo ya Nkudulu ya Yesu, yina lenda vuluza beto na masumu mpe na lufua.—Yosua 23:14; Bisalu 4:12; 2 Timoteo 3:16, 17.

8. Yinki kepesa nge nsatu ya kuzabisa bantu yankaka mambu yina nge kena kulonguka?

⁸ Ntangu nge kena kulonguka mambu mingi ya Biblia  mpe nge kena kumona mutindu yakena kusadisa nge na luzingu na nge, kiminu na nge kekuma ya ngolo. Nge kevuanda na nsatu ya kuzabisa bantu yankaka mambu yina nge kena kulonguka. (Yeremia 20:9; 2 Bakorinto 4:13) Kasi banani nge fueti zabisa yau?

9, 10. (a) Na banani nge lenda banda kuzabisa mambu yina nge melonguka? (b) Yinki nge fueti sala kana nge mezola kusamuna kintuadi na kimvuka?

⁹ Nge lenda zabisa mambu yina nge kena kulonguka na bampangi na nge ya dibuta, bankundi na nge, bantu yina kezingaka na nge kisika mosi, mpe bankundi ya kisalu. Yakele mbote, kasi sala yau ntangu nionso na kimpombo mpe na nzola. Nsukansuka, nge kebanda kusamuna kintuadi na bampangi ya kimvuka. Kana nge mebongama samu nge sala yau, nge lenda zabisa Mbangi ya Yehova yina kelongisaka nge Biblia ti nge zola kubanda kusamuna na kimvuka. Kana mpangi yango memona ti nge mefuana mpe kana luzingu na nge kele na nguizani na malongi ya Biblia, beno kekuenda kutana na bankulutu zole ya kimvuka.

¹⁰ Yinki kesalama ntangu beno kekutana? Bankulutu kesolula na nge samu na kuzaba kana nge mebakusa mpe nge mendima malongi ya ngudi ya Biblia, kana nge kezitisaka yina Biblia kelongaka na luzingu na nge ya kilumbu na kilumbu, mpe kana nge mezola mpenza kukuma Mbangi ya Yehova. Kuzimbakana ve ti bankulutu ketaninaka bampangi ya kimvuka, na nge diaka, yau yina, kubanga ve kusolula na bau. (Bisalu 20:28; 1 Piere 5:2, 3) Na manima, bankulutu kezabisa nge kana nge mebonga kusamuna kintuadi na kimvuka.

11. Samu na yinki yakele mfunu mingi kusala bansobolo tekila nge banda kusamuna kintuadi na kimvuka?

¹¹ Bankulutu lenda zabisa nge ti nge fueti bongisa mambu yankaka na luzingu na nge tekila nge banda kusamuna  kintuadi na kimvuka. Samu na yinki yakele na mfunu mingi kusala bansobolo yango? Samu ntangu beto kena kuzabisa bantu yankaka mambu ya Nzambi, beto kemonikisaka Yehova, yau yina beto fueti vuanda na luzingu yina kena kupesa yandi lukumu.—1 Bakorinto 6:9, 10; Bagalatia 5:19-21.

12. Samu na yinki bantu nionso fueti balula ntima?

¹² Yakele diaka na diambu yankaka yina nge fueti sala tekila nge baka mbotama. Ntumua Petelo tubaka ti: ‘Beno balula ntima, mpe beno baluka samu bakusuna masumu na beno.’ (Bisalu 3:19) Kubalula ntima zola monisa yinki? Yazola monisa kumona kiadi mingi samu na mambu ya yimbi yina beto salaka. Na kifuani, kana nge vuandaka kusala pite, kinsuza, to mambu ya nsoni, nge fueti balula ntima. Mpe ata kana na luzingu na nge ya mvimba nge vuandaka sala ngolo samu na kusala mambu ya mbote, nge fueti balula kaka ntima, samu beto nionso kesalaka masumu mpe beto fueti lomba Nzambi lemvukila beto.—Baroma 3:23; 5:12.

13. “Kubaluka” zola monisa yinki?

¹³ Yafueti suka kaka na kumona kiadi na mambu ya yimbi yina nge mesalaka? Ve. Petelo tubaka diaka ti nge fueti diaka “baluka.” Yazola monisa ti nge fueti bika bifu nionso ya yimbi yina nge vuandaka na yau mpe kubanda kusala yina kele mbote. Beto baka kifuani, yindula ti nge kena kukuenda kisika mosi samu na mbala ya ntete, ntangu nge kena kukuenda, nge memona ti nzila nge kena kukuendila kele yau ve. Yinki nge kesala? Kukondua ntembe, nge kelembisa makulu, nge kebaluka, mpe na manima nge kekuenda na nzila yina mefuana. Mutindu mosi mpe, tangu nge kena kulonguka Biblia  nge kebakusa ti yakele na mambu yina nge fueti bongisa. Ndima “kubaluka”—yazola monisa kusala bansobolo ya mfunu—mpe kubanda kusala yina kele mbote.

14. Kukipesa na Yehova zola monisa yinki?

¹⁴ Diambu yankaka ya mfunu yina nge fueti sala tekila nge baka mbotama kele kukipesa na Yehova. Kukipesa na Yehova memonisa, kusala lusambulu samu na kupesa yandi nsilulu ti nge kesambila kaka yandi mpe kusala luzolo na yandi kevuanda na kisika ya ntete na luzingu na nge.—Kulonga 6:15.

15, 16. Yinki fueti tinda muntu samu na kukipesa na Nzambi?

¹⁵ Kupesa Yehova nsilulu ti nge kesadila kaka yandi kele kaka lokola kupesa nsilulu na muntu mosi yina nge kezolaka ti nge kelutisa luzingu na nge ya mvimba na yandi. Yindula ti bakala mosi na nketo mosi kena kuzolana samu na dikuela. Ntangu bakala mebanda kuzaba nketo yango mbote mbote, yandi kekuma kuzola yandi mingi mpe yandi kesepela kukuela yandi. Atako yakele nzengolo mosi ya nsaka ve, bakala kendima kiyekua yango samu yandi kezolaka yandi.

¹⁶ Ntangu nge kena kulonguka kuzaba Yehova, nge kekuma kuzola yandi mpe nge kesala nionso samu na kusadila yandi. Yau ketinda nge, nge sala kisambu samu na kupesa yandi nsilulu ti nge kesadila yandi. Biblia metuba ti konso muntu yina zola landa Yesu fueti ‘kukimanga.’ (Marko 8:34) Yinki yazola monisa? Yazola monisa ti kuzitisa Yehova fueti vuanda na kisika ya ntete na luzingu na nge. Mambu yina Yehova mezola kele na mfunu mingi kuluta bansatu mpe balukanu na nge.—Tanga 1 Piere 4:2.

17. Samu na yinki bantu yankaka kemangaka kukipesa na Yehova?

¹⁷ Bantu yankaka kemangaka kukipesa na Yehova, samu bakemonaka wonga ti bakelenda ve kukokisa nsilulu na bau ya kusadila Yehova. Bakebangaka kusala diambu yina kepesa Yehova kiadi, to bakebanzaka ti kana bamekukipesa ve na Nzambi, yandi kesambisa bau ve samu na mambu yina bakesalaka.

18. Yinki kesadisa nge, nge nunga wonga ya kusala diambu nionso yina kepesa Yehova kiadi?

¹⁸ Nzola na nge samu na Yehova kesadisa nge, nge nunga wonga ya kusala diambu nionso yina kepesa Yehova kiadi. Lokola nge kezolaka yandi, nge kesala nionso samu na kukokisa nsilulu yina nge pesaka yandi. (Longi 5:4; Bakolosai 1:10) Nge kemona ve ti yakele mpasi mingi kusala luzolo ya Yehova. Ntumua Yoane sonikaka ti: ‘Nzola ya Nzambi memonisa ti beto zitisa bansiku na yandi; kutu bansiku na yandi kele kilo ve.’—1 Yoane 5:3.

19. Samu na yinki nge fueti mona wonga ve na kukipesa na Yehova?

¹⁹ Yamelomba ve ti nge vuanda muntu ya kulunga samu nge kukipesa na Yehova. Yandi lenda lomba beto ve beto sala mambu yina beto lenda koka ve kusala. (Nkunga 103:14) Yandi kesadisa nge, nge sala mambu yina kele mbote. (Yezaya 41:10) Tudila Yehova ntima na nge ya mvimba, mpe ‘Yandi kekatula masakuba na banzila na nge.’—Bingana 3:5, 6.

20. Na manima ya kukipesa na Nzambi, yinki diambu yankaka nge fueti sala?

²⁰ Nge mekanisa ti nge mekubama samu na kukipesa na Yehova? Na manima ya kukipesa na Yehova nde nge kesala diambu yina melanda. Nge fueti baka mbotama.

21, 22. Yinki mutindu nge lenda ‘zabisa na meso ya bantu’ kiminu na nge?

 ²¹ Zabisa ntuadisi ya kimvuka ya bankulutu ya kimvuka na beno ti nge mekukipesaka na Yehova mpe nge mezola kubaka mbotama. Mpe yandi kelomba na bankulutu yankaka batadila kintuadi na nge malongi ya ngudi ya Biblia. Kana bamendima ti nge mefuana, bakezabisa nge ti nge lenda baka mbotama na lukutakanu ya nene ya Bambangi  ya Yehova yina kekuiza. Na lukutakanu ya nene yango, bakesala kimpovi mosi yina ketubila yina mbotama zola monisa. Mpangi yina kesala kimpovi yango keyuvusa na bantu yina kebaka mbotama biuvu zole ya mpasi ve. Ntangu nge kepesa bamvutu na biuvu yango, nge ‘kezabisa na meso ya bantu’ kiminu na nge.—Baroma 10:10.

 ²² Na manima, nge kebaka mbotama. Bakedindisa nge ya mvimba na maza. Mbotama kemonisa na bantu nionso ti nge mekukipesaka na Yehova mpe nge mekuma mosi ya Bambangi ya Yehova.

23. Kubaka mbotama ’na nkumbu ya Tata mpe ya Muana mpe ya mpeve ya nlongo’ zola monisa yinki?

²³ Yesu tubaka ti banlonguki na yandi fueti baka mbotama ‘na nkumbu ya Tata mpe ya Muana mpe ya mpeve ya nlongo.’ (Tanga Matayo 28:19.) Yinki yazola monisa? Yazola monisa ti nge mendima kimfumu ya Yehova mpe kiyekua ya Yesu samu na kukokisama ya luzolo ya Nzambi mpe mutindu Nzambi kesadilaka mpeve ya nlongo na yandi samu na kukokisama ya luzolo na yandi.—Nkunga 83:18; Matayo 28:18; Bagalatia 5:22, 23; 2 Piere 1:21.

24, 25. (a) Mbotama zola monisa yinki? (b) Yinki beto ketubila na kikapu ya nsuka?

²⁴ Mbotama kena kumonisa diambu mosi ya mfunu mingi. Ntangu bamedindisa nge na maza, yakemonisaka ti nge mekufua, to nge mebika nzingulu na nge ya ntama. Ntangu nge mebima na maza, nge mebanda luzingu ya yimpa samu na kusala luzolo ya Nzambi. Yazola monisa ti banda tangu yango nge kesadila Yehova. Kuzimbakana ve ti nge mekukipesa ve na muntu mosi, na nkubukulu mosi, to na kisalu mosi, kasi nge mekukipesa nde na Yehova.

²⁵ Kukipesa na nge kesadisa nge na kukudisa kikundi na Nzambi. (Nkunga 25:14) Yazola monisa ve ti muntu kevuka kaka samu yandi mebaka mbotama. Ntumua Paulo sonikaka: ‘Beno tatamana kusala ngolo samu na luvuluzu na beno mosi na wonga mpe kuzakama.’ (Bafilipi 2:12) Mbotama kele kaka ntonono. Kasi yinki mutindu nge lenda tatamana kuvuanda pene-pene na Yehova? Kikapu ya nsuka ya mukanda yayi kepesa mvutu na kiuvu yango.