1, 2. Ko ká ka kò ba ko ronga b’odha ngbaga njʉ?

ADDINGA, ni bbí arugu lú bbo ngavʉ ná saa na. Ra kpa ronga ti mbii, nga chá ndirigoti vo tá che sani ndi nă bbo dji na. Ni ngatso ni nyi nanga ne. Ni iso ka ndi pini pi ni ba bblo kʉ nanga ndirigoti nzɨ ji kó ná nga ró!

² Ko di afø di nalo kana njʉ. Dz’ djó kʉ nalo ra che bbo anzi. Njaro ni ka ni dhuri ni tsó, ‘Ma ká ka ma ba ma ronga b’odha ngbaga?’ Zaburi ndi ná ddikpa ke pongʉeri ɨ: “Ma si ripo Yova dho: ‘Ni kʉ ngatso ma nyi nanga ndirigoti ma runi na nga, madzá Mungu, madzá udha ma li ni nà.’” (Zaburi 91:2) Bbʉbbʉ dhé, Yova ka ndi pi ni iso pi njʉ kpakpa lo na ni bani ná saa na, ndirigoti ke bblo kʉ ná ngab’odha bbʉ ko dho gosi ná ddo djo.

3. Ko ká ka kò li Yova kodhó ngatso ko nyi nanga ngbaribbai?

³ Yova ká ka ndi b’o ko ronga ngbaribbai? Ke ka ndiko kò tsotso ko hwini kò bani na ná kpakpa lo krʉ na, ndirigoti ke kʉ kpakpanga na bbo che lo ka ndima njí ko ró ná nrŭ djolú. Ngbadi ná kpakpa lo ma ba ko njʉ ró, ko ka kò uri u, Yova kasi che lo tso d’ød’ø gosi ná saa na. Biblia ko li kpakpa ko didi “Mungu dzá jidha nă.” (Yuda 21) Kodho ringani ko li ko kana kau kpakpa Mungu na ndiro ke kó ko tsotso kpakpa lo tso o ná saa na d’e. Ro føri ká kò ka ko njí ngbaribbai?

4, 5. Yova ká dho ndidzá jidha ko dho ngbaribbai?

⁴ Ndiro ko di Mungu dzá kau d’e, kodho ringani ko  famu ri ke ji ko bbo. Addinga krʉ Yova nji kodho ná ritsi djo. Ke bbʉ bblo d’ani ná dz’ ndirigoti keno njo njo kʉ ná tsó, njonjo kʉ ná ză kpari ma na. Godhé ke bbʉ djú ǒ ná nyo ko dho judha dhi ddà ma na. Biblia chulú Yova ndi rodho d’ra ko dho ndirigoti ndi dhă ma na. Aføri djolú pli, ke dhongʉe ndidzá jidha ndidzá bbo ndi ji ná ngba Yesu, ndi chongʉe dz’ djo ná saa na, ndiro ndi bbʉ ndidzá shinga ko djò tsina d’e. (Yohana 3:16) Ndirigoti fø bbʉdha dzá lodho, ko kʉ bblo kʉ ná ngab’odha na gosi ná ddo djo.

⁵ Yova li Masiya dhó Pidhinga, ná føri kʉ rà nă pidhinga nari si dz’ djó nzadha tso d’ød’ø karr nga goti. Fø Pidhinga si dz’ djó nga ngʉ paradiso, na ngana krʉ kʉ ná nrŭ kasi di ngoi na ndirigoti hwè na. (Zaburi 37:29) Yova dho ndidzá jidha ko dho, ngbaribbai ma le kà le di bblo nari ndi ddi ko dho ná chulú. Godhé Yova ripo ko nzinga ndi tsó ndirigoti ke adi kodhó sala rr ni. Yova adi ndidzá jidha dho pʉlʉpʉlʉ ko kana njale ddiro dho.

6. Yova dho ká ni ka ni po meresi ngbaribbai ke dhò nidho ná jidha dzá lodho?

⁶ Yova dho ká ni ka ni po meresi ngbaribbai ke dho nidho ná jidha dzá lodho? Anjiri ni po mbai ke nji ni dho ná krʉ kʉ ná ritsi dzá lodho. Ro njʉ bí kʉ ná nrŭ nzɨ adi mbai po ri. Yesu ngʉe dz’ djó ná saa na ma nrŭ ngʉ rinji føi. Ddikpa cha Yesu gøngʉe korøkorø kʉ ró ná kumi (10) kʉ ná kpa, ro ddikpa ke dhé pongʉe meresi ke dho. (Luka 17:12-17) Ri ji koe Yesu dhò pongʉe meresi ná ke bbai. Krʉ ddo ró ko adi riji ko po mbai Yova dho.

7. Kodho ká ringani kò ji Yova bbo ngbaribbai?

⁷ Kodho maddi ringani kò dho jidha Yova dho. Yesu pongʉeri ndi unakpa dho, kpa dho ringani kpa ji Mungu  ndima thí nă ro krʉ, ndima dhó shinga na krʉ, ndirigoti ndima dhó nyodyu ma na krʉ. (Azø Matayo 22:37.) Føri na mana ká kʉ addu?

8, 9. Ko ji Yova ji nari ká ko ka kò dho ngbaribbai?

⁸ Yova le ji nari ká kaka fø bø dhé? Nzá. Njati ko ji Yova ko thí nă ro krʉ, kodhó shinga na krʉ ndirigoti kodhó nyodyu ma na krʉ ró, ko ka kò dho ri kodhó njí ró. (Matayo 7:16-20) Biblia riddi pʉlʉpʉlʉ njati ko ji Yova ró, kodho ringani kò rrnga kedzá yadha dho. Føri ká kʉ kpakpa? Nga, dhonalo Yova dzá “yadha ro nzɨ o li ri.”​—Azø 1 Yohana 5:3.

⁹ Yova dho kò ngarr ná saa na, kò ka koe hwè na ndirigoti bblo kʉ ná maisha na. (Isaya 48:17, 18) Ro, ko tsotso ká addu ka ndi kó nja ko kana ngae chøchø Yova na d’e? Akonja kò tsotso ka ndi kó nalo.

10. Nidho ká ringani ni rá anzi Yova djo ni lochú nari na addudho?

¹⁰ Yova dzá kau ká ni ngʉ ngbaribbai? Biblia nă longa ni ne nari chulú, ni chu Yova bblo ndirigoti ni kana kau ka ndi dhidhi Mungu na. Fø kau kʉ ddiddi kazz bbai. Kazz adi riji le li kalí ndina nja ndi rørø nari bbai nidho ringani ni chúlo Yova djo nja ni kana kau ngʉ kpakpa ke na d’e.​—Mezali 2:1-5.

11. Biblia nă longa ni ne nari ká ka ndibbʉ ngbá bblonga ni dho?

¹¹ Ddiddi Biblia nă longa ni ne nari bbai, ni si bbo ka ndi lø ni thí ronga nalo ba. Anja ngbaribbai ma Yesu una aro kʉ ná kpa rrngʉe ndima Biblia nă unabi nanga ke ngʉ tú ro nari. Kpa pongʉeri: “Ko thí nanga ká e rørø nzɨ ke e loti ko na chu nă ná saa na, ndirigoti ke e Maandiko nanga tú kodho pʉlʉpʉlʉ ná saa na?”​—Luka 24:32.

12, 13. (a) Mungu dhò ko jidha dho ro, ká ngba lo ka ndi njini? (b) Ko ká ka ko njiri ngba nja ko kana jidha e kpakpa Yova na d’e?

 ¹² Yesu unakpa thí ronga lo løngʉe nari bbai, njaro ni maddi ngʉe hwè na bbo Biblia nă longa nedha tso ni nga ná saa na. Føri ko ni tsotso ni chú Yova ndirigoti ni ji ke ji. Nzɨ bba fø jidha djødjø.​—Matayo 24:12.

¹³ Mungu dzá kau ni ngʉ ná saa na, nidho ringani ni nji njí kpakpanga na, ndiro ni kana kau ra anzi Mungu na d’e. Nidho ringani ni rá anzi Yova ndirigoti Yesu ma na djo ni lochú nari na. Føri goti nidho ringani ni ddinga ni chú nalo djo, ndirigoti ngbaribbai ma ni kà ni nji njí ri na nidhó maisha nă nari djo. (Yohana 17:3) Biblia ni zø inga ni rina longa ne ná saa na, adhuri ni tsó: ‘Afø lo ká ngba longa ddi ma dhò Yova Mungu djo? Madho ká ringani ma ji ke ma thí nă ro krʉ ndirigoti madzá shinga na krʉ addudho?’​—1 Timoteo 4:15.

14. Sala ká ka ndi liri ko kana kau ngʉ kpakpa Yova na ngbaribbai?

 ¹⁴ Ni ba bblo kʉ ná kau ró, ni adi loti ke na bí ina ndirigoti føri adi rili ni kana kau e kpakpa. Aføri bbai ko di loti Yova na bí ina sala nă ró, ri ka ndi liri ko kana kau e kpakpa ke na. (Azø 1 Watesalonike 5:17.) Sala kʉ bblo kʉ ná kado kodhi rà nă Baba dhó ro ndi si ro. Krʉ ddo ro, kodho ringani ko po ko thí nă lo ke dho. (Zaburi 62:8) Kodho nzá ringani ko di ngʉ ko djǒ nă ko li ná sala djolú ri, ro kodho ringani ko po nalo si kò thí nă ro. Bbʉbbʉ dhé, njati ko di Biblia nă longa ne ndirigoti ko di sala nji ko thí nă ro ró, ko kana kau ka ndingʉ kpakpa Yova na.

15, 16. Ni ká adi lod’radha dhi njí nja ngbaribbai?

¹⁵ Njati ko jiri ko kana kau di Yova na ngba ró, kodho ringani ko tilo nja nrŭ na maddi kodhó udha djo. Nja nrŭ na le loti Yova djò ná føri kʉ bbo na mana kʉ nalo. (Luka 1:74) Ndirigoti føri kʉ bbʉbbʉ Wakristo krʉ dho Yesu bbʉngʉe ná njí. Ko kana njale ddiro dho ringani ndi d’ra Mungu dhó Pidhinga dzá hwè lo i. Ni ká nga fø njí njidha tso b’lo?​—Matayo 24:14; 28:19, 20.

¹⁶ Mutume Paulo njangʉeri, lod’radha dhi njí kʉ bbo na mana kʉ ná njí; ke nzingʉe ri “mali.” (2 Wakorinto 4:7) Nja nrŭ na ni loti Yova djò ndirigoti ke pɨ nalo djo, ná føri kʉ bbo na mana kʉ ná njí ni nji ri. Afø ni rinji ná føri kʉ Yova dho le njí nji ná chu kana nja chu ro ndirigoti ni nji ná følo adi Yova nyo thotho. (Waebrania 6:10) Lo ni d’ra ná føri ka ndi bbʉ faida ni dho ndirigoti rr ni rr ná nrŭ dho, dhonalo føri na ni nja nrŭ tsotso kó ndirigoti ni maddi nì ngʉ Mungu dzá kau ndirigoti nì ba shinga nja nrŭ ma na d’e. (Azø 1 Wakorinto 15:58.)  Afø njí djolú ka ndi bbʉ hwè le dho ná njí ki ma ká kʉ ddi?

17. Lod’radha dhi njí dho ká ringani le nji ndi lele addudho?

¹⁷ Lod’radha dhi njí dho ringani le nji ndi lele. Kodho ringani “ko d’ra lo,” ndirigoti “ko njiri lele.” (2 Timoteo 4:2) Nrŭ dho ringani ndima rr lo Mungu dhó Pidhinga djo. Biblia ripo: “Mungu dhó bbo kʉ ná ddo kʉ chøchø! Ri kʉ chøchø ndirigoti ri si lelé bbo!” Ngatso si d’ø ná ddo ro “nga kʉ da ri!” (Sefania 1:14; Habakuki 2:3) Bbʉbbʉ dhé, karr nga goti Yova si Stani dhó dz’ tso d’ød’ø. Fø lo njini nari njí, kodho ringani ko ja lo nrŭ dho, nja nrŭ vʉri ndima nji njí Mungu dho d’e.

18. Kodho ká ringani ko má Yova bbʉbbʉ kʉ ná nja Wakristo ma na addudho?

¹⁸ Yova adi riji ko má ndi bbʉbbʉ kʉ ná nja Wakristo ma na. Biblia ripo: “Akodi ngaddi kodjo ndiró ko cho kò ronga jidha, kana ndirigoti bblo kʉ ná njí njidha dho, nzɨ ko bba ddinga na ko njuni nari tso, ddiddi nja kpa adi rinji nari bbai, ro ákoli ko kpakpa ko kana føri djolú pli, dhonalo ri dhi fø ddo kʉ chøchø.” (Waebrania 10:24, 25) Kodho ringani ko nji kpakpanga bbo ko di si krʉ kʉ ná njudha dhi nga na. Njudha adi rili ko li kò kpakpa ko kana.

19. Ko tsotso ká addu ka ndi kó nja ko ji Wakristo kʉ ná le djoi ma, le vei ma na d’e?

¹⁹ Njudha dhi ngana ni di ra ró ni ka ni ba bblo kʉ ná kau, ná kpa ka ndima kó ni tsotso ni ji Yova. Ni ka ni ba ni kpakpanga nji ndima má Yova ni bbai ná njonjo kʉ ná le djoi ma, le vei ma na. Ddiddi ni bbai, kpa kʉ nzá kaka ná nrŭ ndirigoti kpa adi kosa ma nji ddi. Ro, kosa kpa njí ná saa na, adi kpa zø njinji. (Azø Wakolosai 3:13.) Krʉ ddo ro, adi Wakristo kʉ ná ni djoi ma ni vei ma na dhà bblo kʉ nari nja, afø ni rinji nari ka ndi  kó ni tsotso ni ji kpa ji ndirigoti ni kana nga ka ndi ngʉ chøchø Yova na.

20, 21. “Bbʉbbʉ kʉ ná shinga” ká kʉ addu?

²⁰ Yova ji ndidzá kau krʉ e bblo kʉ ná maisha na. Biblia riddi ko dho, kodhó gosi ná maisha kasie njonjo njʉ kʉ ná iri ró ro.

²¹ Gosi ná ddo na ko si di choro nŭnŭ, nga cho 70 inga 80 dhé ri. Ko si di “choro nŭnŭ” kaka ná le ndí na, ngoi na, ndirigoti hwè na paradiso nă. Føri Biblia adi nzi “bbʉbbʉ kʉ ná shinga.” Yova tsoni bbʉbbʉ kʉ ná shinga djò ko dho, ro kodho ringani ko njí kpakpanga bbo nja ko “lø” fø shinga d’e.​—1 Timoteo 6:12, 19.

22. (a) Ko ká ka ko “lø bbʉbbʉ kʉ ná shinga kpakpa” ngbaribbai? (b) Ko ká ka kò bae choro nŭnŭ di ná shinga nzá addudho?

²² Ko ká ka ko “lø bbʉbbʉ kʉ ná shinga kpakpa” ngbaribbai? Kodho ringani “ko njí bblo lo” ndirigoti “koe mali bblo kʉ ná njí ko nji nari na.” (1 Timoteo 6:18) Føri na mana kʉ kodho ringani ko nji njí Biblia nă ro ko chu ná lona. Ro, bbʉbbʉ kʉ ná fø shinga nzá ko kà ko ba ko nganga dhó kpakpanga na ri. Ko nzá ka ko bae fø shinga ro ri. Ri kʉ pá Yova bbʉ ndidhó chí tøni ná njí dhi kpa dho ná kado, ná føri kʉ “nzá tso ka ndi kóe le djo ná zø lo.” (Waroma 5:15) Kodhi rà nă Baba jiri ji ndi bbʉ fø kado ndidhó chí tøni ná njí dhi kpa dho.

23. Kodho ká ringani ko vʉri ko nji bblo lo addu dzá lo dho njʉ?

²³ Adhuri ni tsó, ‘Ma ká adi Mungu má ke ji nari bbai ini?’ Njati ni njari ni ka ni ø nidhó nja lo thíka ø ró, anjiri théi. Njati ko lí kodhó ngab’odha Yova djò ndirigoti ko njí kpakpanga ko rrnga kedho ró, ke ka ndie kodhó ngatso ko nyi nanga. Ke si ndidzá chí tøni ná nrŭ  ronga b’ob’o Stani dhó dz’ tso si d’ø ná saa na. Yova si rili ko di paradiso nă théinga dho, b’lo djo ndi tsoni nari bbai. Ni ka ni ba bbʉbbʉ kʉ ná shinga njati ni vʉri ni njí bblo lo njʉ ró!