Skip to content

Skip to table of contents

PERGUNTA 5

Saida mak haʼu sei halo se ema haterus haʼu iha eskola?

Saida mak haʼu sei halo se ema haterus haʼu iha eskola?

TANSÁ MAK IMPORTANTE?

Dalan neʼebé ó hasoru situasaun neʼe, bele hamenus ka bele aumenta ó-nia susar.

SAIDA MAK HAʼU SEI HALO?

Imajina toʼok situasaun neʼe: Ohin, Tomé lakohi bá eskola. Tuir loloos, nia lakohi eskola tan ona. Tanbasá? Fulan tolu liubá, ninia kolega-eskola sira komesa goza nia, no bolu nia “mane mamar”. Depois, sira finje xoke nia, lees ninia livru sira, hadau ninia pasta no soe ba rai. Aat liután mak, ema balu rasta ninia fuuk husi kotuk, no kuandu nia fila oin atu haree, ema barak hamnasa. No horiseik, bainhira nia loke ninia telefone, nia hetan mensajen neʼebé ameasa nia.

Se ó mak iha Tomé nia situasaun, saida mak ó sei halo?

PARA HODI HANOIN LAI!

Ó lalika tau ba laran. Maski ó la uza violénsia, ó bele duni luta hasoru situasaun neʼe. Maibé oinsá?

  • KETA TAU BA LARAN. Bíblia dehan: “Ema neʼebé beik fakar sai ninia sentimentu hotu, maibé ema neʼebé matenek kontrola ninia sentimentu no kalma nafatin.” (Provérbios [Amsal] 29:11) Se ó kalma nafatin, ó-nia kolega sira sei sai baruk atu haterus ó.

  • KETA SELU AAT HO AAT. Bíblia dehan: “Keta selu aat ho aat ba ema.” (Roma 12:17) Se ó koko atu selu aat fali, neʼe sei halo ó-nia situasaun sai aat liután.

  • PROTEJE AN HUSI PERIGU. Bíblia dehan: “Ema neʼebé matenek haree perigu no subar nia an.” (Provérbios [Amsal] 22:3) Tan neʼe, diʼak liu keta bá fatin neʼebé baibain iha ema gozadór sira.

  • HATÁN IHA DALAN NEʼEBÉ DIʼAK LIU. Bíblia dehan: “Hatán ho laran-maus sei hatún hirus.” (Provérbios [Amsal] 15:1) Karik ó mós bele hatán ho komik. Porezemplu, se kolega sira goza ó tanba ó bokur-teen, ó bele koʼalia ho hamnasa, dehan: “Eisá, tanba haʼu han fera sanan!”

  • LAʼO-SEES TIHA DEʼIT. Feto joven ida ho tinan 19 naran Nora hatete: “Se ita kalma nafatin, neʼe hatudu katak ita mak ema neʼebé matenek no forte liu fali ema neʼebé haterus ita. Ita hatudu katak ita bele kontrola an, neʼe mak buat neʼebé sira la bele halo.”—2 Timóteo 2:24.

  • HANOIN POZITIVU KONA-BA Ó-NIA AN. Baibain, ema neʼebé gosta haterus ema seluk buka deʼit ema neʼebé bilán no la brani atu defende an. Se sira haree katak ó mak ema neʼebé fiar an no prontu atu defende an, karik sira sei la book ó.

  • FÓ-HATENE BA EMA NEʼEBÉ Ó BELE TAU FIAR. Mestre ida hatete: “Haʼu sempre anima alunu sira atu koʼalia sai, se ema haterus sira. Neʼe mak buat neʼebé loos atu halo, neʼe mós bele ajuda alunu sira seluk atu labele hetan problema neʼebé hanesan.”

Se ó fiar an no kalma, neʼe hatudu katak ó forte liu fali ema sira neʼebé gosta haterus ó