ˈPänɩɛ -kä wɛlɩ ˈlɛ dlɩ kɛ: Blayanɩ ˈyɩɛ ɔ ˈbhɩa -sukuyuë ˈsɔ ˈylɩmö wa -wɔɔ yinɩ dɔˈwʋ, ŋanɔ a za, ˈɔ ˈmlɩ a mɩyʋ ˈwuë ɛ ˈkä bhiɛ gwa wa gʋ. Ɛˈɛ -bhö ɲɩasɛ, maa ˈdɩmasɩ ˈlɛ ˈmö, wa kɔ -bhlɛ ˈwʋ ˈsɔ -mä ˈpä ɔ ˈkä siklɛtɩ ˈbhua a za. Zaa, ˈwʋ tanadɔˈwʋ aa zɩˈɛ dɛˈɛ.

Tɛkänɔ -wʋ bhïla dɔˈwʋ:

Ɔ nʋä “na ˈtua,” ɔ yoo ˈyila käpönɩ. Ɔ yiɛ -mä ˈɔ pɔsɩ ˈmö -lu -sɛ ˈn ɔ yʋä Blayanɩ ˈylimö tulanɩ.

Blayanɩ lɛ zʋ a sɛˈɛ, siklɛtɩɛ. Ɔ yee ˈylɩmö cuu, ˈɔ ˈmlɩ a ˈmɩyʋ yiˈa teɲii aˈbhë gwagwanɩ.

ˈN -nmö -käa Blayanɩ a ˈbhle ˈmö -wʋ, sɛ -n ˈkäa ɔ zʋ ˈnɩ?

Blayanɩ a ˈbhɩa ˈla, ˈsaa wa -wʋä daˈa nʋ dɔˈwʋ, wa ˈpäni ɔ dlɩ kɛ ˈwë -a? Maa wa dlɩ zɛmö -mä yɩ ˈbhöönɩ ɔ -tiasɛ -a? Nˈnn. ˈLɩlɩlɩ a dɔˈwʋ, wa ˈbhɩa -mumuë ˈkʋa -wa a za, ˈsaa wa gbä wa nɩ nʋ ˈmö wa ŋluä ˈwʋ cuu. Wa yɩbhä nɩɩ, wa ˈbhɩa nɩ -wa wa wɛlɩ zaa, ˈsaa wa ˈbhɩa yɩbhää ˈmö wa nʋä.

-Sɩbhä a -lii -kamö ghlɩɩ, sɛ -n ˈkä ɔ na-a ˈzʋ nzɩ -n tɩa -mäpäpʋ ˈmö bhlinɩ ˈnɩ?

1. -LIGBA -N ˈKÄ -LƐ GLƖ

   Biblë lɛ nɩɩ: “Nɩkpɛ a -mɔ -yiɛ sɛ nɩɩ, ˈɲiɲlolu -wʋ -mä yi dɔˈwʋ ˈn ɔ zizoo, -sɩbhä a -nɔ ˈla ˈnɛɛ ɔ ˈnɛɛ, maa nɩkpa -waa dlɩpäsɛ -yi, ˈmö yɩ -vuä zɛmö ˈn wa yiɛ ˈwa ˈpɛna ghlɩ.”—Proverbes 22:3.

   Zlɩ -mɛmɛɛ ˈmö, ˈn wɛlɩ -kä -mä yi dɔˈwʋ -wʋ, -n bhɛnɩ -n ˈkä sɛ -yi. Yɩɛ, -n yɛ -na ˈbhɩa -sukuyuëa ˈylɩmö wa -wʋ siklɛtɩ ˈbhua dɔˈwʋ. -N kä -n ˈkä sɛɛ -n ˈkää gbä sɛ tɛlɩ cuu. -Lɛ a dɔˈwʋ wa -kamɛ ˈɲɛɛ, -n -yi sɛɛ -n ˈkä gbä.

2. ˈPÄ DLƖ

   Biblë lɛ nɩɩ: “ˈSaa nɛnɩɛ a -yiɛ, ˈmö a nɩ nʋ ˈkwädlɩ.”—1 Piɛlɩ 3:16.

   ˈYɩbhä -naɲɩ nimï nɩɩ: ‘ˈN n -kä -mumuë -gänɩ, ˈtɛɲɩ -kä ˈplɩɩ, ˈsaa yɩ bhɛnɩ bhä yɩ -kaa ˈwlu nʋ ˈnɩ? ˈLɩlɩlɩ a dɔˈwʋ, -n yi -kamä -na ˈbhɩa dlɩ yɔwʋ nɛnɩ. Maa ˈsaa yɩ -kamö bhä bhäla ˈwlu nʋ ˈnɩ? -Naˈa sɛ -n -wʋä -n yi ɔ -sɩbhä ˈmö zigbanɩ -n ˈkäa -na ˈbhɩa dlɩ yɔwʋ nɛnɩ a za -a?—Exode 23:2.

3. -SƐ -LƐ ˈSAA -N ˈKÄÄ NƲ

   Biblë lɛ nɩɩ: “ˈSaa nɩkpɛ glʋä ˈmö ɔ ˈkäa-a -dɩ.”—Galatii 6:7.

   ˈSaa -a ˈkää nʋ, -a kä -a ˈkʋ -lɛ -sɛ, ˈn ˈsaa -a -sɛɛ daˈa -lɛ, -a nɩ kɩ dlɩ nɩɩ, -a yi wʋ ˈpɛna ghlɩ -mä -aˈa zɩkpa ˈmö. Biblë bhïla Zɩzɛɛfʋ, Zɔɔbö, ˈn Zezwii a wɛlɩ nɩkpa a -muë -sɛ -lɛ -li a -lii a nʋnwɛ -mä ˈwa zɩkpaa ˈmö. Maa ɛ bhïlaˈɛ Kayɛɛ, Ezayu ˈn Zwiidaa, nɩkpa -wa -sɛ a-a -lɛ -lizoku a nʋnwɛ a wɛlɩ. ˈSaa -n ˈkä bhä na-a nʋ ˈnɩ?

Biblë lɛ nɩɩ: “ˈSaa nɛnɩɛ Lagɔ dlɩ yɔwʋʋ, yɩ nʋnʋlibho ˈmö a nɩ kä ˈkwädlɩ.” (Ghlɔɔmö 12:9) -N -kä -lu nʋä yi, wʋ ˈpɛna -n ˈkʋä bhäla ˈmö ghlɩnɩ, -n -kɩɩ dlɩ ˈwʋ ˈpää, ˈn -wʋ -nɩmö ˈmö plɛɛ, -n ˈkʋ nimï -sɛ a dɔˈwʋ, yɩ ˈnaa -kamö kɛ ˈmö ˈtɛɛnɩ ˈn -n yi -li a -lii ghlɩ.

Dlɩ nɩ -tɩmö libho. -N ˈnaa ˈkä -lɛ -na ˈbhɩa a ˈyila ˈklʋ ˈnɩgbö nzɩ -n ˈkä ˈmö -sɛnɩ -këkëkë. Nʋ NˈNN cuu. -N ˈkʋa ˈylimö tulanɩ nɩɩ, sɛɛ -n gbää daˈa, -sɩbhä -n ˈkää ˈzʋ a dɔˈwʋ, -n bhɛnɩˈɛ -n ˈkä nɩɩ:

• “-Miˈla, n ˈnia na a ˈmö -wʋ!”

• “Nˈn nʋ saˈa a -lii!”

• “-Amö aa -gaa, nˈn ˈkɩ na a tɛkäsɛ aˈbhë nʋ!”

-Yɩ -kamöä kwänɩ miɛ nɩɩ, -sɛ nimï cuu, maa tɩ ŋänɩ. ˈN -n -kä -sɩbhä ˈzʋ, wa -yimö kɛ yɔwʋ -sɛ. -Naɲɩgäsɛ yɩ -yimö ŋli yɩa!

-Na ˈbhɩa -kamö -mä ˈpä ˈn -n -kä -mä bhlinɩ, sɛɛ wa ˈkämanɩɛ nɩkpɛ -gömö -sɩbhä -n -wʋˈaa -mä wa käˈmö, ˈwlumö wa -kamöä köbhänɩ ˈyize.

• ˈTatinuë ˈyi wa -kamö ɲɩɛnɩ. (ˈN nʋ nɩɩ: “Abhʋa kää zugo, ŋänɩ n ŋänɩɛ!” -N bhɛnɩ -n ˈkʋa ˈtikïyie ˈwʋ dlɩ -gömö -sɛsɛnɩ.)

• -N bhɛnɩ -n ˈkuëˈɛ -na a ˈmö bhɛlɔnɩ. -Yɩ kää ˈŋlɩ ˈn -n yiɛ nimï -sɛ ˈn sɛ yɩ ˈkuë waˈbhï libho ˈwlu nʋ, -sɩbhä -n nɩ bhïla. (Nʋ nɩɩ: Siklɛtɩ a ˈbhua bhä, n -tɔnɩa nɩɩ, ˈnɛɛ a ˈnɛɛ a la!”)

ˈN -na ˈbhɩa -kamö ɲɩɛnɩ ˈna? -Wa -kä nɩɩ, “ˈsaa ˈnɩ, ŋänɩ -n ŋänɩ bhä -a? Yɩbhlɩnɩ nɩɩ sɛ -mäpäpʋä. -Na ˈbhɩa yɩbhä nɩɩ, -n nɩ nʋ ˈsaa wa yɩbhää wabhlɩ. Sɛ -n ˈkä bhä ˈzʋ ˈnɩ? -Lii a ˈki ˈsɔ ˈmö -n bhɛnɩɛ -n ˈkä nʋ. Wa -kamö yɔlɔa dɔˈwʋ -wʋ ˈyize, ˈbhʋa yɔwʋ! Ligba nɩɩ, -n -ɲʋa -kä ˈwʋ-bhlinɩ ˈyize, wa -yimö ˈkwädlɩ -mä ˈpä. -N ˈkʋa yɔwʋ ˈbhöö, mii tula nɩɩ, -nn-ä yɩbhä nɩɩ, käbönɩkpɛ nɩ -sɛ -lɛ ˈsaa -n ˈkää nʋ.

ˈLɩlɩlɩ a dɔˈwʋ, -nˈn-ä bhɛnɩ -n ˈkʋa ˈylimö zizonɩ. Maa -naɲɩgäsɛ -nmö ˈkää ˈsaa -n yɩbhää -n ˈkä nʋ -lɛ -sɛ. ˈSaa -n ˈnɩ nʋä, bhïla yɩ wɛlɩ, ˈn ˈtɛmanɩ ˈyli yɔwʋ wa -tɩmöa ˈwlumö -sunɩ. ˈLɩlɩlɩ a dɔˈwʋ, -nmö yɩ -wʋä käˈmö!—Josué 24:15.