Skip to content

Muye pa utantiko wa vilimo

6

Ningaataluka Uli ya Cuza Aipe?

Ningaataluka Uli ya Cuza Aipe?

UMULANDU UNO CICINDAMILE UKUMANYA

Ndi cakuti ukuicingilila, ulaasoolola ningo ivya kucita, ukuluta kuti yauze aliyo yakunena vino ulinzile ukucita.

I VYANI VINO UNGACITA?

Elenganya ukuti vii vikucitika: Lino Brian walola ya kasukulu yauze yaili yakwiza, watandika ukusakamala nu kuuvwa sana intete. Imiku iili umulungu kwene uu, yezizye ukumupeela fwaka ukuti apeepeko. Lyene uu umaya u muku wakwe citatu.

Umulumendo wa kutandikilako walanda wati:

“Nupya kwene uli wenga? Leka nkulangeko cuza.”

Waomvya izwi lyakuti “cuza” ala akutensya icipa wingizya ikasa umu mufuko ukuti atoole cimwi nu kupeela Brian.

Brian walola umulumendo watalema fwaka. Brian lyene wacilamo nu kusakamikwa.

Brian walanda ukuti: “Unjeleleko. Nakunena mpiti ukuti nsi . . . ”

Umulumendo wakwe ciili wamucilinganya wati: “Utaaya cantete nawe!”

Brian wasiipa nu kuvwanga ati: “Insi cantete!”

Umulumendo wakwe ciili walema Brian pa ciye. Wavwanga ni izwi lya pansi wati: “Toola sile nawe.”

Umulumendo wa kutandikilako wapalamika fwaka pa mulomo wakwe Brian nu kutotooza ati: “Tusikunena nanti umwi. Pasi alamanya.”

Ndi wewe wali Brian, ungacita uli?

TALA ELENGANYA PALI VII!

Uzye auze yakwe Brian yatiyelenganyapo sana pali cino yakucita? Uzye aaliyo yaapingwilepo ukucita vivyo? Awe. Kuli kumwi kuno yaakopa imisango kwene ii. Yakalonda kuti yauze yayatemwe, fwandi yakakolanya sile vino yauze yakacita.

Uzye ndi vya musangu uu vyakucitikiile, ungasoolola uli inzila yuze iyakupita nu kutaluka ya cuza aipe?

  1. UKWELENGANYIZIZYA LIMWI IVINGACITIKA

    Baibo ikati: “Umuntu wamano akacevya uzanzo ungamuzana nu kuutuka autuka, lelo iciwelewele cene cikaitwala sile umu mazanzo.” —Mapinda 22:3.

    Ilingi ungamanya intazi ingakuponela. Elenganya ukuti, walola iumba lyakwe ya kasukulu yauzo uku nkoleelo, nupya yakupeepa. Ndi wamanya ivingakucitikila, ungapaangila limwi ivya kucita.

  2. ELENGANYA

    Baibo ikati: “Lekini imyenzo inu iye isuma.”—1 Petulo 3:16.

    Yuzye we mwineco uti, ‘Uzye ndayuvwa uli uku nkoleelo ndi natandika ukukolanya akaliumba kaa?’ I cacumi limwi auzo yangakupata pa nsita inono. Nomba ulaayuvwa uli uku nkoleelo? Uzye ungatemwa uonone izina lyako pakuti uzanzye sile yano ukasambilila nayo uku sukulu?—Kufuma 23:2.

  3. PINGULAPO VINO UNGACITA

    Baibo ikati: “Umuntu wa mano akaopa” nu kutaluka uku viipe. —Mapinda 14:16.

    Lyonsi lino twapingulapo ukucita vimwi, ivintu vingatuzipila uku nkoleelo nanti foo. Baibo ikalanda pa yantu wakwe Yosefu, Yobo, na Yesu, aasoolwile ningo ivya kucita. Nupya ikatunena pa yantu wakwe Kaini, Esau, na Yuda, aatasoolwile ningo ivya kucita. Nga wemo ulacita uli?

Baibo ikati: “Tailanga muli [Yeova].” (Masamu 37:3) Ndi cakuti welenganyapo mpiti pali vino vingakucitikila nupya wapingulapo ivyakucita, ukulanda vino wapingulapo kungangupala sana nupya ivintu vingakuzipila.

Utasakamala, utalinzile ukutandika ukusambilizya auzo kwene yayo. Limwi ungalanda sile umwi zwi lya ngupale ilyakuti AWE ale watuwasuka vivyo kwene. Nanti pakuti ulondolole ivyuvwike, ungati:

  • “Nemo mumfumyeko!”

  • “Nemo nsicita vivyo!”

  • “Awe namwe, mwamanya ningo ukuti nemo nsicita vivyo!”

Icacindama u kwasuka zuwa nupya ala watusininkizya vino ukulanda. Ndi wacita vivyo, ungazunguka ukulola vino auzo yangata ukukutunka!

IVYAKUCITA NDI YAKUKUSEKA

Ndi cakuti wazumila vino auzo yakukunena, ala umaya wakwe cimasyini cino yakuomvya

Ungacita uli ndi cakuti auzo yakukuseka? Nga ndi cakuti yakunena ukuti, “Waya uli fwandi, wewe cantete?” Ulinzile ukumanya ukuti ndi umwi akuvwanga vivyo ala watandika uku kutunka. Uzye ungasuka utuuli? Watukwata inzila ziili izyakwasukilamo.

  • Ungasuka ukulanga ukuti utasakamile pali vino wakunena. (“I vyacumi vino walanda, nakwata intete!” Lyene ungamulondolwela panono umulandu uno wasukila vivyo.)

  • Ungalenga ukuti nawe aelenganyepo. Munene umulandu uno wakanila, lyene ungalanda pa myelenganyizizye yakwe. (“Nelenganyanga ukuti wemo utangupeepe fwaka vino ukaloleka ukucenjela!”)

Ndi cakuti watwalilila ukulanda ivitazifile, fumapo! Iusya ukuti, ndi wikalapo sana, lyene intazi ingakulilako. Ndi wafumapo, ala ukulanga ukuti usikulonda yamwi yakusenule uye wakwe aliyo.

Ukulanda sile icumi, utanga ufisame kuli vino auzo yakukutunka. Nomba ungapingulapo vino ukulonda ukucita, yanene vino waya, nupya uwaicingilila. Lelo wewe ulinzile ukupingulapo ivya kucita!—Yoswa 24:15.