Habu̱ ma gi tini te hutsʼi

Habu̱ ma dä xiʼi te hutsʼi

RÄ NTꞌANI 6

¿Te dä za gä pe̱fi mu̱ toꞌo jaki gä o̱tꞌe nꞌa rä tsꞌo tꞌo̱tꞌe?

¿Te dä za gä pe̱fi mu̱ toꞌo jaki gä o̱tꞌe nꞌa rä tsꞌo tꞌo̱tꞌe?

POR HANJA XA MÄHYONI GÄ PÄDI

Mu̱ nuꞌi gi pädi gi defende näꞌä gi kamfri, ma dä za gi gu̱hnäse̱ ri te ꞌne hingä ma gi hyopäbi ge märꞌa yä bäsjäꞌi dä xiꞌäꞌi te gi pe̱fi.

MU̱ GO DI GEꞌI, ¿TE MA GI PE̱FI?

Imäjinä: Brian handi ge ya ma dä nthe̱ui yoho yä tsꞌu̱ntꞌu̱ de rä skuela ꞌne asta xä ñꞌu̱ rä mu̱i. Brian pädi ge nuꞌu̱ yä tsꞌu̱ntꞌu̱ di hñä yä yꞌu̱i ꞌne ma dä ofresebi, ngeꞌä ha nunä semänä ya xä ofresebi yo mꞌiki.

Nꞌa de nuꞌu̱ yä tsꞌu̱ntꞌu̱ embäbi Brian:

«¿Mänꞌaki gi yꞌobu̱se̱? Xi gi tsi nꞌa ri yꞌu̱i».

Oraꞌä häi de rä buxa nꞌa rä yꞌu̱i ꞌne di ofresebi Brian.

Brian mänꞌa di u̱gi rä mu̱i nuꞌmu̱ handi näꞌä rä yꞌu̱i o ha rä yꞌe̱ näꞌä tsꞌu̱ntꞌu̱ꞌä ꞌne embäbi:

«Hinä, jamädi. Ya xtä xiꞌähu̱ ge nuga hindi...».

Näꞌä mä nꞌa rä tsꞌu̱ntꞌu̱ himbi hyopi dä uadi dä ñä Brian ꞌne bi ꞌñembäbi: «¿Te gi ja? ¿Hage gi tsu?».

Brian penä bi me̱ꞌtsi rä balo pa dä za dä ꞌñembäbi: «Hinä, hindi tsu».

Näꞌä rä tsꞌu̱ntꞌu̱ hu̱fi Brian ꞌne embäbi zi njante: «Hñäni, ho̱nse̱ nꞌatho».

Mientra näꞌä mä nꞌa rä tsꞌu̱ntꞌu̱, kasi fotsuäbi ha rä ne näꞌä rä yꞌu̱i ꞌne embäbi: «Hinto ma gä xipäbihe, ma gä päse̱hu̱».

Mu̱ go di geꞌi Brian, ¿te ma gi pe̱fi?

HÑUDI ꞌNE NTSO̱ꞌMI

¿Gi kamfri ge nuꞌu̱ yä tsꞌu̱ntꞌu̱ pädi näꞌä pe̱fi? ¿Gi kamfri ge go xä mbenise̱ dä me̱fi njabu̱? Zäi ge hinä. Zäi ge nuꞌu̱ pe̱fi ho̱nse̱ näꞌä handi pe̱fi märꞌaa, pa dä gohi xä ñho kongeꞌu̱.

Mu̱ go gi thogi nunä xuñha, ¿te ma gi pe̱fi pa hingi tagi ha nuꞌu̱ yä tsꞌoki pe̱fi nuꞌu̱ märꞌa yä bäsjäꞌi?

  1. ÑHOKI

    Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Näꞌä toꞌo ja rä mfeni, xä hyandi habu̱ xä ꞌñe yä xuñha ꞌne di ñꞌägi; yä dondo xä sigi yä ꞌñuu ꞌne di xofo yä u̱gi» (Proverbios 22:3).

    Kasi nzäntho, di dahu̱ ngue̱nda ora xä ꞌñepu̱ yä xuñha. Por ejemplo, mu̱ nuꞌi gi handi ge habu̱ ma gi thogi ꞌmai rꞌa yä tsꞌu̱ntꞌu̱ tsi yä yꞌu̱i, dä za gi ñhoki ꞌne gi mbeni te gi xipäbi mu̱ dä mbitaꞌi nꞌa rä yꞌu̱i.

  2. MBENI

    Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Hänge yꞌohu̱ xä ñho ko ri mfenihu̱ xträ ntꞌaxi» (1 Pedro 3:16).

    Ñꞌanise̱: «¿Te ma gä senti mu̱ gä pe̱fi näꞌä o̱tꞌe märꞌaa?». Mäjuäni, zäi ge nuꞌu̱ yä bäsjäꞌi ma dä numäñhoꞌi po rꞌa yä pa, pe ¿te ma gi senti mꞌe̱fa? ¿Ma gi hye̱pu̱ nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe gi kamfri pa ho̱nse̱ dä numäñhoꞌi märꞌaa? (Éxodo 23:2.)

  3. HUAHNI

    Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Rä bämhñä di mbeni mꞌe̱tꞌo pa te dä me̱fi» (Proverbios 14:16).

    Kada nꞌaa pe̱ꞌtsi te dä huahni te ma dä me̱fi. Mu̱ dä me̱fi näꞌä xä ñho ma dä xofo yä hogä tꞌo̱tꞌe, pe mu̱ hinä ma dä xofo yä xuñha. Rä Mäkä Tꞌofo pede de rꞌa yä ñꞌo̱ho̱ nuꞌu̱ bi huahni dä me̱fi näꞌä xä ñho ngu rä Jose, Job ꞌne rä Hesu. Pe ꞌnehe, bi mꞌu̱i rꞌa yä ñꞌo̱ho̱ nuꞌu̱ bi huahni dä me̱fi näꞌä xä tsꞌo ngu rä Kain, Esau ꞌne Judas. Xi nuꞌi, ¿te ma gi pe̱fi?

Rä Mäkä Tꞌofo di mända: «Yꞌo mänjuäntho ha gatꞌho näꞌä gi pe̱fi» (Salmo 37:3). Mu̱ nuꞌi ya gi pädi xä ñho habu̱ ma dä zixäꞌi nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe xkä huahni gi pe̱fi, hingä ma dä jaꞌi xä ñhei gi mää te gi kamfri. Mu̱ gi jabu̱, nunka ma gi arrepenti.

Ogi turimu̱i, hingä mähyoni gi xipäbi nuꞌu̱ yä bäsjäꞌi te gatꞌho gi kamfri. Rꞌabu̱ ko ho̱nse̱ gi ꞌñembäbi hinä. ꞌNehe, mähyoni gi ꞌñudi ge hinto ma dä paati näꞌä gi kamfri. Pa geꞌä, dä za gi ꞌñembäbi:

  • «¡Kongeki ogi pede!».

  • «¡Nuga hindi pe̱fi nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌeꞌu̱!».

  • «¡Nuꞌi ya gi pädi xä ñho te di kamfri!».

Mähyoni hingi duda ꞌne gi thädi nguntꞌä. Mu̱ gi jabu̱, ma gi hyandi hanja nuꞌu̱ yä bäsjäꞌi ya hingä ma dä mfadaꞌi.

ÑHANDUI YÄ BURLA

Mu̱ gi pe̱fi näꞌä xiꞌi nuꞌu̱ yä bäsjäꞌi, ma gi nja ngu nꞌa rä robot ꞌne ma gi pe̱fi gatꞌho näꞌä dä siꞌäꞌi.

¿Te ma gi pe̱fi mu̱ nuꞌu̱ yä yꞌoskuela o̱tꞌäꞌi rä burla? Rꞌabu̱ nuꞌu̱ dä za dä xiꞌäꞌi: «¿Te thogi? ¿Ma gi ꞌñenä ge gi tsu?». Gehya yä noya di usa nuꞌu̱ yä bäsjäꞌi pa dä jaꞌi gi pe̱fi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe. ¿Hanja dä za gi thädi? Jaua yoho yä opción:

  • Nuꞌi dä za gi ꞌñembäbi: «Hää mäjuäni, nuga di tsu». ꞌNe mꞌe̱fa xipäbi por hanja.

  • O ꞌnehe, mꞌe̱tꞌo dä za gi xipäbi por hanja hingi tsi yä yꞌu̱i ꞌne mꞌe̱fa gi ꞌñembäbi: «Nuga ndi humämu̱i ge xa grä bibo, pe di handi ge gi tsi yä yꞌu̱i».

Mu̱ nuꞌu̱ yä yꞌoskuela dä sigi dä xaxäꞌi, ¡gi ma de gepu̱! Beni ge mu̱ hingi ma nguntꞌä, mänꞌa ma dä jaꞌi xä ñhei gi ze̱ti nuꞌu̱ yä xuñha. Mu̱ gi ma de gepu̱, ma gi ꞌñudi ge nuꞌi go gi huahni näꞌä gi ne gi pe̱fi.

Mäjuäni, nuꞌi hindä za gi ꞌmatꞌi de nuꞌu̱ yä bäsjäꞌi o̱tꞌä rä burla. Pe, mu̱ nuꞌi gi defende näꞌä gi kamfri, hinto ma gi hyopäbi dä xiꞌi te ri ꞌñehe gi pe̱fi (Josué 24:15).