Huk kutipim Brayan sutiyuq mozota iskaykamaña estudiaqmasinkuna cigarro pitananpaq hikutarqaku, chaymi payqa mancharisqallaña kachkarqa. Huk kutipipas iskay estudiaqmasinkunawanmi tuparurqa.

Hinaptinmi huk kaqnin nirqa:

Hinaspanmi qimchispan bolsillonmanta cigarrota hurquspan haywaykurqa.

Brayanñataqmi cigarro kasqanta rikuruspan astawanraq mancharikurqa, hinaspanmi nirqa:

¿Imatataq qamqa Brayan kaspaykiqa ruwawaq?

Brayanpa amistadninkunaqa, ¿yachaywanchu chaykunata ruwarqaku? Icha, ¿hukkunapa ruwasqanta qatipakuspallachu? Ichapas hukkunata qatipakuspalla hinaspa amistadninkunawan hawkalla kayta munaspalla cigarro pitaytaqa qallaykurqaku.

Chayna hikutasqa kaspayki imatapas allinta ruwanaykipaqqa kaykunata ruway:

1. PUNTAMANTARAQ IMA RUWAYTA TANTEAY

   Bibliapim nin: ‘Tanteoyuq runaqa desgracia sucedenanta qawarispanmi asurikun. Pisi experienciayuq runañataqmi chayninta pasaykuspan ñakarin’, nispa (Proverbios 22:3).

   Yaqa llapanpim sasachakuykunataqa puntamantaraq musyanchikña. ¿Imatataq ruwawaq warmamasikikunata karullamantaraq cigarro pitachkaqta rikuruspaqa? Puntamantaraq ima ruwayta tanteaspaykiqa yachankiñam ima niyta utaq ima ruwaytapas.

2. YUYAYMANAY

   Bibliapim nin: “Allin concienciayuqyá kaychik”, nispa (1 Pedro 3:16).

   Tapukuy: “¿Imaynataq tarikuyman hukkunapa ruwasqanta qatipakuspayqa?”, nispa. Hukkunapa ruwasqanta qatipakuspaykiqa yaqapaschá warmamasikikunapa allin qawasqan kanki. Ichaqa, ¿imaynataq chaymantaqa tarikunki? ¿Allinchu kanman warmamasikikunata kusichiyta munasqaykiraykulla mana allinkunata ruwayniki? (Exodo 23:2).

3. TANTEASQAYKIMAN HINA RUWAY

   Bibliapim nin: ‘Yachayniyuq runaqa mana allinmantam manchakuspan karunchakun’, nispa (Proverbios 14:16).

   Llapanchikmi imata ruwanapaqpas sapa kuti tanteanchik, hinaspam tanteasqanchikman hina kawsakunanchik. Bibliapim willakun Joseyqa, Jobqa hinaspa Jesusqa allin tanteaq runakuna kasqankumanta, willakuntaqmi Cainqa, Esauqa hinaspa Judasqa mana allin tanteaq runakuna kasqankumantapas. Qamqa, ¿allin tanteaq runa kaytachu munawaq?

Bibliaqa willakunmi imatapas ruwanapaqqa tukuy sunquwan tanteakunamanta (Daniel 1:8). Puntamantaraq imatapas ruwanaykimanta ña tanteakuspaykiqa, manañam sasachakunkichu warmamasikikunaman chay tanteasqaykimanta niytaqa.

Ichaqa manam una-unaytaraqchu paykunawanqa rimanayki. Mana manchakuspam niwaq: “Manam munanichu”, nispa. Hinaspapas niwaqraqmi:

• “Chaytaqa manam ruwasaqchu”.

• “Yachankiñam imam ninaytaqa”.

• “Manam munanichu”, nispa.

Chaykunata nispaykiqa chayllam hinaspa mana manchakuspam ninayki. Chaynapim manaña imapaqpas warmamasikikunaqa hikutasunkiñachu.

Ichapas warmamasikikunaqa imatapas nisuspayki pinqaypi churasunkiman. Ichapas nisunkiman: “Amayá manchatiqa kaychu”, nispa. Chaynakunata rimaspankum hikutakuq runakunaqa imatapas ruwachisunkiman. Chaynapi tarikuspaykiqa, ¿imatataq ruwawaq?

• Mana hikutasunaykipaqmi niwaq: “Arí, manchakunim chay ruwaytaqa”, nispa. Hinaspam niwaq imanasqa chayna nisqaykimanta.

• Yachachiwaqtaqmi imanasqa chayta mana ruwasqaykimanta, hinaspam niwaq: “Qam hina yachayniyuq runaqa manam cigarrotaqa pitanmanchu”, nispa.

Hinalla hikutasuptikiqa chaymanta pasakuy. Hinalla kanki hinaptinqa aswan sasaraqmi kanqa hikutasusqaykimanta lluptiyqa. Pasakuspaqa ima ruwaytapas kikiki tanteakusqaykitam qawachinki.

Hikutakuq runakunaqa maypiñapas kanqakum. Arí, manam chinkarachiytaqa atiwaqchu, ichaqa atiwaqmi ima ruwanaykipaqpas tanteakuytaqa hinaspa paykunapa ruwasqankuta mana ruwanaykipaq niytapas. Kikikipim kachkan ima ruwanaykipaqpas tanteakuyqa (Josuey 24:15).