Zamislin tuke akaja situacija: Ki škola, uzo o Benjamini avena leskere duj amala. Leskoro vogji irangjola tari dar, adaleske so akava kurko vekje duj puti terinena le te pušinel. Akava ka ovel o trito puti.

O prvo čhavo vakerela leske:

Ikalela nešto tari džepa hem džikote dela e Benjamineske, vakerela: „Te zapoznajnav tut jekhe amalea“, o lafi „amal“ naglasinela le.

O Benjamini dikhela kaj ko vas isi le cigara. Počminela te daral panda po više.

Te ove sine ko e Benjamineskoro than, so bi kerea sine tu?

Dali e Benjamineskere amala razmislingje bašo adava so kergje? Dali ola korkori anena odluke? Na. O terne but puti kerena adava so kerena lengere amala. Ola mangena te oven prifatime javerendar, hem adaleske mukhena javera te phenen lenge so valjani te keren a so na.

Ako arakhljovea ki asavki situacija, so šaj te kere te šaj ma te pere ko vlijanie tle vrsnikongoro?

1. SPREMIN TUT ANGLEDER

   I Biblija vakerela: „O gogjaver manuš dikhela o lošnipe hem cidela pe, a o glupava džana ponadari hem trpinena i kazna“ (Izreki 22:3).

   But puti, angleder šaj te dikhe o opasnostija so avena. Na primer, avea paše uzi nesavi grupa čhave hem dikhea kaj ola pušinena. Ako angleder sian spremimo bašo asavko problemi, tegani ka šaj polokhe te ikljove lea ko krajo.

2. RAZMISLIN

   Ki Biblija pišinela: „Arakhen tumari sovest čisto“ (1. Petrovo 3:16).

   Puč tut: „Ako perava ko pritisok e vrsnikongoro, tegani sar ka osetinav man palo adava?“ Točno, ko momenti šaj ka ove prifatimo. Ama, sar ka osetine tut ponadari? Spremno li sian te gazine tut korkori samo te ugodine e javerenge? (2. Mojseeva 23:2).

3. ODLUČIN

   I Biblija vakerela: „O gogjaver manuš pazinela pe“ (Izreki 14:16).

   Koga-togaš sarine amen valjani te ana odluke hem te živina adalea. I Biblija kerela lafi bašo o Josif, o Jov hem o Isus — manuša so angje šukar odluke. Isto agjaar, spomninela e Kaine, e Isave hem e Juda — manuša so na angje šukar odluka. Save odluke ka ane tu?

I Biblija vakerela: „Postapin verno“ (Psalm 37:3). Ako angleder razmislinea bašo posledice hem odlučinea sar ka postapine, ka iznenadine tut keda ka dikhe kobor tano lokho hem korisno te vakere tlo stavi.

Ma sekirin tut! Na valjani te ikere predavanje tle vrsnikonge. Odlučno vaker „NA“. Ili te šaj te vakere jasno kova tano tlo stavi, šaj te vakere:

• „Ki mande, ma računinen!“

• „Me asavko nešto na kerava!“

• „Džabe trošinena tumaro vreme mancar!“

Važno tano te odgovorine odma hem odlučno. Ako kerea agjaar ka iznenadine tut kobor sigate ka mukhen tut rahati!

So ako tle vrsnikija lena tut ki hajgara? So ako vakerena tuke: „So — te na daraja?“ Haljov, akava tano panda jekh način sar šaj o vrsnikija te keren tuke pritisok. So šaj te kere? Isi tut duj opcie.

• Šaj te složine tut lencar. („Oja, darava!“ Palo adava vaker soske daraja.)

• Šaj te vakere i pričina soske odbinea te kere nešto, hem vaker lenge nešto so ka čhivel len te razmislinen bašo ple postapke. („Mislingjum kaj sien dovolno gogjaver ma te pušinen!“)

Ako prodolžinena te zakačinen tut, cide tut adathar! Kobor pobuter bešea lencar, o pritisok ovela pobaro. Ako džaja tuke ko adava momenti, sikavea kaj odbinea te ove sar lende.

Realno — pritisokija taro vrsnikija ka oven. Ama tu šaj te odlučine so ka kere, savo stavi ka sikave hem dali ka mukhe te kontrolirinen tut. Znači i odluka tani tli! (Isus Navin 24:15).