Gue na tënë ti yâ ni

Gue na li ti atënë ni

HUNDA 6

Tongana nyen la mbi peut ti ke na amba ti mbi so apusu mbi ti sara sioni ye?

Tongana nyen la mbi peut ti ke na amba ti mbi so apusu mbi ti sara sioni ye?

NDANI SO A YEKE KOTA YE

Tongana mo luti na ala, mo yeke sara ye so mo wani mo ye, me mo yeke zia ape si amba ti mo la afa na mo ye ti sara.

NYEN LA MO YEKE SARA?

Tara ti bâ ye so: Na ngoi so akamarade ti Brian use aga nduru na lo, bê ti lo afâ. Lege use awe la na yâ ti yenga so ala gi ti pusu lo ti nyon manga. Lege ota ni la ala ye ti tara lo so.

Kozo molenge-koli ni atene:

“Encore gi mo oko? Zia mbi fa na mo mbeni kamarade.”

Na ngoi so lo tene “kamarade” ni lo sara lê ti lo nga lo sigi na mbeni ye na yâ ti bozo ti lo na lo yoro ni na Brian.

Brian abâ manga na maboko ti molenge-koli ni. Bê ti Brian afâ ngangu.

Brian atene: “Pardon, mbi tene na ala awe so mbi . . . ”

Use molenge-koli ni afâ tënë na yanga ti lo: “Zia ti duti dogbo zo.”

Brian asara tënë na mbeto ape, lo tene “Mbi yeke dogbo zo ape.”

Use molenge-koli ni azia maboko ti lo na ndo ti go ti Brian. Lo tene na lo yeke, lo tene: “Mû ni ma.”

Kozo molenge-koli ni ayoro manga ni nduru na lê ti lo, lo tene na kete go, lo tene: “E yeke sara tënë ni na zo oko ape. Zo oko ayeke hinga ape.”

Tongana mo la mo yeke Brian, mo yeke sara nyen?

GBU LI TI MO KETE!

Akamarade ti Brian agbu li ti ala biani na ndo ti ye so ala yeke sara so? Ala amû adesizion ala wani? Ên-ën. Ala yeke sara ka gi ye so azo apusu ala ti sara. Ala ye ti tene azo aye ala, ni la ala zia si azo la afa na ala ye ti sara.

Tongana mo tingbi na mara ti ye tongaso, mbeni ye nde wa la mo peut ti sara ti ke na amba ti mo so apusu mo ti sara sioni ye?

  1. LEKE TERE TI MO KOZO

    Bible atene: “Zo ti ndara abâ ye ti sioni, na lo honde tere ti lo, me azo so li ti ala ayeke dä pëpe, ala hon, na ala wara ngbanga.”—aProverbe 22:3.

    Mingi ni mo peut ti hinga mbeni kpale kozo si asi. Na tapande, mo bâ mbeni groupe ti a-élève na devant ti mo kâ, ala yeke nyon manga. Ti leke tere ti mo kozo ayeke mû lege na mo ti hinga ye so mo yeke sara.

  2. GBU LI TI MO

    Bible atene: “Ala duti na nzoni yingo-ti-hinga.”—1 Pierre 3:16.

    Hunda tere ti mo: ‘Tongana asi so mbi mû peko ti gbâ ti azo, mbi yeke duti tongana nyen na pekoni?’ A yeke vrai so teti mbeni ngoi, mo yeke sara peut-être ye so anzere na bê ti amba ti mo ni. Me na pekoni a yeke sara mo tongana nyen? Mo yeke yeda ti zia lege ti anzoni sarango ye ti mo gi ti zia ngia na bê ti akamarade ti mo ti klase?—Exode 23:2.

  3. MÛ DESIZION

    Bible atene: “Zo so li ti lo ayeke dä pëpe, lo yeda na tënë kue, me zo ti ndara abata lege ti lo nzoni.”—aProverbe 14:15.

    Lawa lawa, e kue e doit ti mû mbeni desizion nga e yeke wara aye ti peko ni. Bible asara tënë ti akoli tongana Joseph, Job nga na Jésus so ala kue amû anzoni desizion. Bible asara nga tënë ti Caïn, Ésaü nga na Judas so amû asioni desizion. Nyen la mo yeke sara?

Bible atene: “Zo so ayeke be-ta-zo na yâ ti kete kete ye, lo yeke be-ta-zo nga na yâ ti ye so ayeke mingi.” (Luc 16:10). Tongana mo gbu li ti mo awe na ndo ti aye ti peko ti desizion ti mo nga mo mû desizion ni, li ti mo ayeke kpe ti bâ so a yeke ngangu ape ti fa ye so mo ye, nga mo yeke bâ nzoni na pekoni.

Gi bê ti mo ape: Mo bezoin ti sara gbâ ti tënë ape. Tene gi ÊN-ËN polele awe. Wala ti fa polele so mo yeke changé desizion ti mo ape mo peut ti tene:

  • “Ala zi mbi dä!”

  • “Mbi yeke sara ka aye ni so ape!”

  • “Mbi yeke sara ni ape, ala hinga mbi bien!”

Kota ye ni ayeke ti kiri tënë hio nga na bê ti mo kue. Tongana mo sara tongaso, peut-être li ti mo ayeke kpe ti bâ so amba ti mo ni ayeke zia lege ti mo hio.

HONGO NDO TI HENGO NDO

Tongana mo yeda ti sara ye so amba ti mo apusu mo ti sara, mo yeke ga tongana jouet na maboko ti ala

Ka tongana amba ti mo ahe mo? Ka tongana ala tene na mo, atene: “Nyen la apassé, mo yeke dogbo zo?” Hinga so a yeke mbeni fason ti gingo yanga la. Nyen la mo peut ti sara? Mo yeke na aye use tongaso ti sara.

  • Mo peut ti tene mbeni tënë ti ngia. (“Ala yeke na raison, mbeto asara mbi.” Na pekoni, mo fa raison so mo ke ti sara ye ni.)

  • Mo peut ti kiri na tënë ni na ndo ti ala. Fa raison so mo ke ti sara ni, nga na pekoni sara si ala gbu li ti ala. (“Mbi bâ mbi tene ala hinga ndo mingi me ala nyon manga?”)

Tongana ala ngbâ ti gi yanga ti mo, mû lege mo hon. Girisa ape so, tongana mo ngbâ na tere ti ala, gingo yanga ni ayeke ga ngangu. Tongana mo zia ala mo hon, andâ mo fa so mo ke ti zia si amba ti mo asara si mo changé.

Ti vrai ni, nyen na nyen amba ti mo ayeke pusu mo ti sara sioni ye. Me mo peut ti sara ye so mo ye ti sara, fa ye so mo ye ti sara, nga zia pëpe si ala la afa na mo ye so mo doit ti sara. Kozoni kue, tanga ti desizion ni ayeke na mo.—Josué 24:15.