Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

Mun ˈe dhɩ nɩan ˈe ɛ ˈdhi bho

IDEEDƖ- 8

Dhɛ ˈye jhibho- ˈdhe ɲʋn ˈˈkpe ˈkpaa- aˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

Dhɛ ˈye jhibho- ˈdhe ɲʋn ˈˈkpe ˈkpaa- aˈ dɩ ˈdhi -ɛ?

DHƐ NƖAN ˈO Ɛ

Ɲʋn anˈ ˈˈghluu -ghluu ɲʋn an ˈkpa ˈˈkpe zʋn ˈˈoo zʋn. Ɲʋn anˈ -da -duuˈˈ ʋa ˈkpa ˈˈkpe ɛ, ɛ ˈɲnʋnkpaeˈ -ɲnun.

-BHO Ɛ NƖN- MƆNˈ, KA -ˈYE NƲN -ƐN?

-Jɛn Anɛtɩ ˈyea dhɛ nɩan ˈo iˈŋwɔn -ˈmɛn ˈˈjhu vilʋ ˈbho ˈbhlʋɔ-. “-A vɔnˈ -vɔɔn. ˈMan ˈbɔn ˈye ˈˈghwɔ, ˈklaa feɛˈ ˈgba ˈʋn ˈmɛn. ˈƖn ˈˈtuɔnˈ, ˈɩn -tbhɔɔ bhɩ i, ˈɩn -dhiɔ- -jeɩ- -kɔin-. ˈƖn nʋʋan ka ˈdhe- ɛ, ɔ ˈˈɲran ˈˈʋn -baa. ˈSʋ ˈman ˈdhaɩ aˈ klɛɛ ˈmɛɛnˈ.”

-Bho ɛ -nɩn mɔn -dhe ɛˈ, ka -ˈye nʋn -ɛn?

-NAAN TƆˈI KE!

-Da -deea dhɛ -gwlɩˈˈ mɔn ˈdhe- ɛ, ɛ ˈbhɛɛˈ ɛ ˈye -ʋn ˈˈjhrii -nʋɛn-. Ɛmɛn- -nɩn ɲɔn -ɔn nan ˈdhe -kwidhe- ˈdhi ˈˈmaʋn ɔnˈ dɩ. Biiblʋ ˈnaan: “Ɲʋn jhibha pleaˈ a, ɛ sʋbʋ- -a kpa pleaˈ aˈ ˈˈdhru nɩn-, [...] ɛ se dhɛjhibhoʋn- -an -nmɔn ˈe ɲʋn ˈˈjhriɛ ˈdhei nɩn-, dhɛbhleɛ ɛ, nɔnˈˈ -e dhɩ ɲʋn sea -gwlɩˈˈ de ɩan ˈjhe ɲʋn anˈ klɛɛ ˈmɛn.”—Ecclésiaste 9:11.

Ɲʋn -an -ˈkpa ˈɲnʋnkpaeˈ ˈˈkpe ɛ, ɛ nɩn ɲʋn ʋʋ se jhibho- tɛnˈˈ -dhe. Ɛmɛn- -nɩn Anɛtɩ aˈ bo. ˈKlaa, ɲɔn -ɔn nʋan -ˈnʋʋn ɛɛˈ dhɛ tu ˈˈjhrii ɛ, ɔ ˈbhɛɛˈ ɔ ˈye ʋaˈ ˈˈjɛ ɛˈ ɲɔn nɩn-. Natali ˈbhleɛ zɩn -bue- -wɛeˈ ɲmau- -jhu ˈˈzaan dhueˈ, -ɔ nɩan ˈo ʋaˈ ŋmɛinˈˈ ˈˈbun ˈkpʋ ˈˈkpe. Ʋn ˈnaan: “Ɛ ˈˈmaan ˈmʋn taiˈ, ɛ poɛ ˈʋn -faʋn- ˈdhi ˈjɛɛn- ˈsʋ ˈɩn ˈse ˈˈdoo- ˈɩn ˈse ɲɔn ˈˈkunan po.”

A SE DƖ ˈˈBHLI -KPA KA NƖN-

Anɛtɩ a kpa ʋanˈ ˈˈjɛ dɩ ˈˈbhli dhɛ ɲʋn nʋn ˈˈjhrii ɛˈ dɩ. Ʋn ˈnaan: “Ɛɛˈ ˈˈmaʋn tu ɛ, ˈɩn ˈse ˈˈɲɩnɔn ˈjhe. Ɛɛˈ dhɛ tu ɛ jhiɛ ˈe ˈman ˈˈdhru ˈdhi dhe. Ɛgwɛ ˈɩn ˈse ˈe ɔ ˈˈjhri kpʋn -kajɔɔnka -a -ˈse vɔn, ɛmɛn- dɩ. -Da ɔ ˈˈɲran ˈˈʋn -baa a, -faʋn- nʋan ˈʋn ɛn, ʋn ˈdhbha ˈman dhɩ aˈ klɛɛ ˈmɛn. ˈBhoo -gwlɩˈˈ ɛ, -bho ˈman dhɩ aˈ klɛɛ ˈmɛn mɔn ˈdhe- ɛˈ, ˈye ˈman ˈˈjɛ i-kuu -kenɛnˈ -dhe.”

Natali a kpa ʋanˈ ˈˈjɛ dɩ ˈˈbhli -ke. Ʋn ˈnaan: “-Bho ˈɩn ˈjhean -dhe ɛˈ, ˈɩn ˈse ˈman ˈˈjɛ -gwlɩˈˈ -de i kaˈ. ˈMan ˈcɛ zela- ˈmɔn -e ˈman ˈdhoudhi -ɲnɔnkpaoˈ -glʋˈ ˈmɛn see, ʋʋ ˈnaan -bho -aa sea dhee ˈdhe ˈkpae ɛˈ, -aaˈ zela i ˈdhe-. ˈKlaa ˈɩn ˈse ʋaˈ ghlu dheinˈˈ ˈˈdu. Ɛmɛn- nʋɛn -wɛeˈ dɩ -ˈnɩn ˈjhe ˈʋn. Ɩn ˈˈduɛ ˈman ˈcɛ ˈkle. ˈBhoo -gwlɩˈˈ ɛ, ˈmɔn- -kpʋʋn ʋbʋ dɩ -glʋˈ. Dhɛ ˈɩn -kpʋʋan ʋbʋ dɩ -glʋˈ ɛ, ɛmɛn- dɩ ˈman kpa ˈman ˈˈjɛ dɩ ˈˈbhli ˈjɛɛn-.”

Dhɛ Natali -e Anɛtɩ a naan tɔˈ i ɛ, bhɛ nɩn- aaˈ tɔˈinaandhɛ -ke ɛˈ, -ˈmɛn dhɛ a ˈyea ˈe ˈˈdhru ˈdhi po ɛ, ɛmɛn- -nɩn ɲɔn ɲʋn ˈkpa ˈˈkpe ɛ, ɛ se ɔmɔn- ˈbɔn ɛɛˈ dhɛ tu nɩn-. Ɲʋn -ˈnʋʋn -nɩn ˈo, -bho ɲʋn ˈkpa ˈɲnɔnkpaoˈ ˈˈkpe ɛˈ, -ʋaˈ ˈjheɛ dɩ ˈmʋn. Ʋʋ ˈnaan ˈkamɔn- ɲmai- nɩn-. -Kenɛnˈ ɛn, ʋʋ ˈnaan ɲʋn ɲʋn an ˈkpa ˈˈkpe ɛ, ʋaˈ ˈˈjɛ -ɛɛ ˈbɔɛn. ˈKlaa ɛ se tɔˈdɩ nɩn-. Ɲiɔn ɲʋn ˈyea ka nʋn, ɔ -nɩɛn- ˈˈkpe ˈkpa -ka a, ɔ se nɩn-. -Bho ɲʋn ˈkpa aʋn ˈˈkpe ɛˈ, ɛ se amɔn- ɲʋn ˈye dɩ ˈˈbhli kpa nɩn-!

“A se dɩ ˈˈbhli -kpa ka nɩn-.” Ɲʋn ˈtmʋɛnˈ, ˈklaa a ˈbhɛɛˈ a ˈyeɛ ˈŋwɔn -wɛeˈ a ˈseɛ -gwlɩˈˈ -de i. Ɲʋn -ˈnʋʋn an seaˈ dhɛ -nʋʋan an, ɛɛˈ dɩ. Ʋaˈ ˈbhɔ ʋaˈ ˈˈjɛ dɩ ˈˈbhli -kpa dɩ. ˈKlaa -bho a se ˈˈkunan po ˈdhee, ɲɔnwɛ- ɛɛ nʋn dhɛjɛɛn ˈˈjhrii -ɛ, amɔn- -ae, ɲɔn -ɔ nʋan aʋn dhɛsaʋn- ˈˈjhrii ɛ? Dhɛ dhueˈ -nɩn ˈo a ˈye nʋn -kenɛnˈ.

A PO ƝƆN ˈˈKUNAN

Biiblʋ ˈnaan ˈkledɩ dea ˈe ˈˈɩˈsrɛi- Zɔbʋ ˈˈkpe ɛ, ɔ ˈnaan: “ˈMan ˈbɔn ˈye -ghlu ˈdhe ˈman ˈklejheɛ ˈdhi.” (Job 10:1) -Bho a nʋn dhɛ nɩan dhueˈ ɛˈ, ɛɛ muɛn aʋn sʋn bho -po. A po ɲɔn dhueˈ -nɩn aa ˈŋwɔɔan ghluˈ i ˈˈkunan. Ɛɛ muɛn nʋn- a ˈye sea dɩ ˈbhɔ ˈˈdhe a ˈye aaˈ ˈˈjɛ dɩ ˈˈbhli -kpa dɩ ˈbhɔ.

Aaˈ tɔˈinaandhɩ ˈbhɛɛˈ ɩn ˈye ˈˈɩkman- ˈjɛɛn ˈsʋ a ˈsɩ kwai ˈbhɛɛ- i. -Bho ɛ nɩn- ˈan anˈ, -ˈmɛn a ˈtmʋʋn- ɲɔn ɩanˈ dɩ.

Anɛtɩ jhibhiˈ -kɛ nɩan tɔˈdɩ ɛ. Kʋn ˈdha ka: “ˈƖn ˈtmʋʋɛn ˈman -jhbhɛɛi- dhueˈ. ˈˈDhe ʋn ˈnaan ˈɩn ˈˈdoo- ˈye ɲankɔʋn- ˈsɔɔn ˈˈkunan po ˈdhe ɲɔnsoagbu ˈdhi. ˈƖn pʋbʋ ˈˈkunan an, ɛ nʋɛn ˈʋn dhɛjɛɛn ˈˈjhrii. Ʋʋ ˈdha ˈʋn ˈmɛn kpɛ -duuˈˈ ʋʋ ˈye ˈʋn ˈkpɩ po. Dhɩ -ɩan- -ˈpɛan ɲɔn ɔnˈ -pɛɛ i ɛ, ɩmɩn- ʋʋ ˈtmʋʋn- ˈmʋn. Ʋʋ ˈnaan dhɛ -nʋʋan an, ɛ se ˈmɔn ɲʋn ˈye dɩ ˈˈbhli kpa nɩn-. ˈƖn se dhɛ ˈˈoo dhɛ nʋn.”

Natali -ˈmʋn poɛ ʋanˈ ˈˈbho -e ˈdhou ˈˈkunan. Ʋanˈ ˈˈjɛ ˈnaan: “Ʋʋ deɛ ˈʋn sɩn ˈdhe i. Ʋʋ poɛ ˈʋn ˈkpɩ, dhɩ zia a, ˈɩn ye ɩanˈ klɛɛ glɩn. Ɛmɛn- po ˈʋn sʋn bho -wɛeˈ ˈcɛn -e ˈˈjhrii ˈˈkaeɛ- ˈse ˈʋn -seaa-.”

Ɲɔnsoa bhaeɛ- ˈˈduɛ Natali dɩ -gwliˈi -ke. -Kʋn ˈdhaa ˈka ka: “ˈDhe Ɲɔnsoa bho -ghluɛ- poɛ ˈʋn sʋn bho. Nɔnˈˈ ˈɩn sea ˈe ɲɔn bho -ghluɛ- ɛˈ ˈkpɩ ˈbhle ɛ, ɛmɛn- -ɛn po ˈʋn sʋn bho. ˈDhe bhaeghlu ˈdhi ɛ, ˈɩn ˈbhɛɛˈ ˈye dhɛ ˈˈoo dhɛ nɩan ˈoo -gwlɩˈˈ ˈtmʋn. Ɛɛ ˈˈɲɩɛn ˈˈʋn kupeɛideɛ- -e -glʋˈ aˈ bhluɛ-.”

Ɲɔnsoaghlu ˈnaan “dhɩ ˈkpa -poɛ- ˈbhleɛ ɛɛˈ nɔnˈˈ.” (Ecclésiaste 3:3) -ˈMɛn a ˈˈdu aaˈ ˈˈjɛ ɛˈ dɩ -kajɔɔnka, ˈbho ku ˈˈbun -e ˈdhe -pɛɛ bho -e. A ˈmʋn ˈˈɲɩnɔn. Zoova nɩan ɲʋn dɩ -gwliˈi ˈˈdu Ɲɔnsoa a, a deɔ -gwlɩˈˈ.—2 Kolɛntɩ 1:3, 4.

-BHO A NƖN- ƝƆN NƖN- ˈO ˈˈBHLITIƐ Ɛˈ -JEˈˈ Ɛˈ

-Bho a nɩn- ɲɔn nɩn- ˈo ˈˈbhlitiɛ ɛˈ -jeˈˈ -wɛeˈ ɔɔ sa ˈbɔn aʋ ˈye ˈe dhɛsaʋn- ˈdhi ˈkpa aˈ, a ˈnaan: “-ˈBhɔ!” “-Za ˈʋn sʋn ˈˈbun!” -Ka aʋ -saˈ ˈˈɩcɩɛn- ɛn, ɛɛˈ -faʋn- ˈbhɔ aʋn nʋn- ɛn. -Bho ɔ ˈˈtaia miin ɛɛˈ dɩ ɛˈ, -ˈmɛn ɔɔˈ ˈˈjɛ mɔn- se ɲɔn ˈdhɔɛe nɩn- see! Ɲmau-, a ˈdha dhɛ ˈdhe ˈˈjhri ˈdhe, ˈˈdhe -ɔɔˈ -ˈˈtuan aʋn ˈdhe ˈɲnɩnzanˈ ˈdhi ɛ, ɔmɔn- -nɩn ɲmau ˈjɔɔn.

IDEEDƖ-

“-Zɔn -ˈnɔɔn -bho ˈɩn nɩn- ˈo klainˈˈ -ŋmɛinˈˈ ɛnˈ, ɲmai- mɩɩnˈˈ an jhiiɛ ˈdhee ˈdhe -wɛeˈ ʋa jri ˈman sutiɛn ɛnˈ ˈˈdhbhu ˈˈdhe ʋa ˈtmʋn saansan ˈdhee ˈˈjhri. -Zɔn -ˈnɔɔn ʋʋ ˈnaan -bho ʋʋ nɩn- ˈɩn nʋn jhaiˈˈ ɛˈ, ˈman muɛn ˈman ˈˈjɛ ˈtʋn nʋn- ˈjɛɛn-.”—ˈKa Korɛta ˈdha.

ˈBho- -gwlɩˈˈ ˈdhee, ɲmai- mɩɩnˈˈ -ˈnʋn ɛn,

  1. Ʋa bhla sa?

  2. Ɛ -goaˈˈdhɛ- ʋa nʋn?

  3. Ʋʋ ˈˈnɩʋn ˈˈmlan -wɛeˈ ʋn ˈye ʋaˈ jhaiˈˈ nɩn-?

“-Zɔn dhueˈ ˈdhe ˈkamiɔn ˈdhi ɛ, ɲmau- -jhu ˈˈzaan dhueˈ, -ɔɔ -ˈtmʋʋn ˈmʋn saansan ˈˈjhri. Ɔɔ dheeɛ ˈmʋn ˈˈbun. ˈƖn tbhɔɔˈ sʋn ˈkpa. ‘-Manˈ bhla ˈʋn ˈˈbun -dhe dheeˈka!’, ˈka ˈɩn ˈdha. Ɛ ˈˈmɔɔn taiˈ. Ɔɔ ŋmʋɛn ˈʋn jha ˈjɛɛn-, -ka ɲɔn ɔnˈ ˈjhe sɩnan nʋn- ˈɲnɔn ɔn.”—ˈKa Kandisɩ ˈdha.

Dhɛ ɲmau- -jhu ˈˈzaan -ˈnɔn nʋan Kandisɩ ˈˈjhrii ɛ, ka -man -ˈjheɛ -ɛ?

  1. Ɔɔ bhla sa?

  2. Ɛ -goaˈˈdhɛ- ɔɔ nʋn?

  3. Ɔ ˈˈnɩʋn ˈˈmlan -wɛeˈ ʋn ˈye ɔɔˈ jhaiˈˈ nɩn-?

“-Zʋn zia a, ɲmau -jhu ˈˈzaan dhueˈ -ɔɔˈ ˈghlʋ ˈʋn ˈˈjhri. Ɔ ˈnaan ˈman nʋɔn ˈtʋn, ɔɔ ˈbɔn ˈʋn ˈmɛn. ˈƖn so ˈo ˈŋwɔɔn-, ˈklaa ɔɔ bhlɛˈi jheejhee. -Zɔn -ˈnɔɔn ɔɔ trii ˈman sʋn ˈmɛn. -Bho ˈɩn ˈnaan -ˈbhɔ ɔˈ, ɔɔˈ dɩ so ˈo nɩn-. ˈƖn ˈˈjria ˈˈjhrii ˈman poa ˈman ˈˈklwlai bhʋ ˈkpa -zɔn dhueˈ ɛ, ɔ tbha ˈman -gbɔoˈ ˈkpa.”—ˈKa Betanin ˈdha.

ˈBho- -gwlɩˈˈ ˈdhee, ɲmau- -jhu ˈˈzaan -ˈnɔn:

  1. Ɔɔ bhla sa?

  2. Ɛ -goaˈˈdhɛ- ɔɔ nʋn?

  3. Ɔ ˈˈnɩʋn ˈˈmlan -wɛeˈ ʋn ˈye ɔɔˈ jhaiˈˈ nɩn-?

Ideedɩ- nɩan taan -ˈnɩn anˈ ˈdhe -zaaˈ -nɩɛn- ˈe 3 ˈdhi.

Dhɛɛdɩ- -ˈnɛn ɲɔn ˈˈmlan -wɛeˈ ɔ ˈye -manˈ jhaiˈˈ nɩn- -e -goa ˈˈdhɛ -e sa -bhlaa se goɔ- -ɔ?

Ɲɔn jhaiˈˈ dɩ ˈˈmlan ˈnɩɛn- se ˈˈɩˈsrɛ. Dhɛ ɲɔn ˈnaan ɔ ˈse ˈbɔn ɔn, ɲɔn ɔnˈ kpɛ ɲan.

Ɲʋn ˈˈmlan -nɩɛn- se dhɛjɛɛn nɩn-. ˈKamɔn- ɲʋn ˈˈkpe ˈkpaa a dee.