Mombapaiziro yeho omundu ngwa wira Annette we mu umba pehi. Annette wa tja: “Ami mba kondja okumurwisa momiano avihe mbyee yenene. Mba kondja okuura posi yokutja hee zuvaka. Mbe mu undura, e mu vete omise, e mu tono nozongomi nokumuparaura. Okuzambo eye we ndji twera noruvyo nu orutu rwandje otji rwa uta okungundipara.”

Andakuzu u ri mongaro otja indjo, otjo tjita vi?

Nandarire kutja we rirongere, ngahino tji mo kayenda pendje ngurova, oviṋa ovivi ngunda mape ya avi tjitwa. Ombeibela mai tja: ‘Ovanatjikara aruhe kambe toṋa momararakaneno. Omundu onongo aruhe kangu pewa ovikurya, nungwari oruveze rwokumuna ouhumandu ru ya ku wo avehe.’—Omuzuvarise 9:11.

Tjimuna Annette, omitanda tjiva vya tjerwa i ovandu mbu ve he i. Varwe va tjerewa i ovandu mbu mave tjiwa poo nandarire ovandu meṱunḓu rawo. Natalie tja ri nozombura 10 wa tjerewa i omutanda ngwa turire meṋe yawo. Eye wa tja: “Ami mba urumine tjinene nu mba ṱohoṋi nga tjee tira okuraera omundu.”

Annette ngamba u kondja nomeripura omavi ohunga noviṋa mbya tjitwa ku ye. Eye wa tja: “Oviṋa avihe mbya tjitwa mongurova ndjo vi kara pokukotoka mourizemburuka wandje aruhe. Mbi muna kutja mba sokutja mba kondja nomasa okumurwisa. Ouatjiri owombwi wokutja, indu tje ndji twera noruvyo, ami mba ngundiparisirwe i omburuma. Hee yenene okutjita otjiṋa rukwao, posi yokutja mbi muna kutja ee sokutja mba tjita otjiṋa.”

Natalie wina u kondja nomeripura omavi. Eye wa tja: “Hee sokutja mba kambura movandu tjinene nao. Ovanene vandje va raera ami nomuangu wandje kutja ngatu kare pamwe aruhe tji matu nyandere pendje, posi yokutja hina pu mba puratena ku wo. Okutja mbi muna kutja owami omuini ngu mba tjita kutja omuatje omuzandu ngo me ndji tjere. Otjiṋa hi tja hihamisa ovanene vandje tjinene nu mbi muna kutja owami ngu mbe ve etera omuhihamo mbwo. Ihi ootjiṋa tji tji ndji hihamisa tjinene.”

Tji u ripura tjimuna Annette poo Natalie, tjiwa kutja omundu ngwa tjerwa ke riyandjere nu kari ombango ye. Ovandu tjiva ve tjita kutja otjitjitwa otja iho tji munike aayo katjiṋa otjinene, mokutja ovanatje ovazandu ve kara nao poo kutja imba mba tjerwa va paha oveni. Posi yokutja kape nomundu ngu paha okutjerwa. Ndovazu wa rora okutjerwa, tjiwa kutja kandjo yoye!

Otjiperi kutja oupupu okulesa omambo nga “kandjo yoye,” posi yokutja okukambura mu wo mape ya a rire ouzeu. Tjiva kave hungirire koviṋa mbya tjitwa nu otji ve rivera oveni nokukondjisiwa i omeripura omavi. Nu hapo tji wa mwina ohunga notjiṋa hi, matji vatere ove poo matji vatere omundu ngwe ku tjera? Otjiṋa otjinanḓengu tji mo sokuripurira ko otjohi:

Ombeibela i tu raera kutja indu omurumendu omuṱakame Job tja ri mombamisiro, eye wa tja: “Mombamisiro yomuinyo wandje me hungire.” (Job 10:1) Ove tji wa hungire wina mo munu ombatero. Tji wa hungire ku nomundu mu u kambura maku ku vatere okuyakura mbya tjitwa kove nokukuvatera okutjinda omeripura omavi.

Annette we rihonga ouatjiri womambo ngo. Eye wa tja: “Ami mba hungira ku nepanga ndee kambura mo noro re ndji raera kutja hi kahungire ku novanene vombongo yetu. Mbi tjaterwa kutja mba tjita nao. Owo va haama puna ami ovikando ovingi pekepeke nave ndji raere oviṋa mbyee sokuzuva, kutja mbya tjitwa ku ami kandjo yandje. Avihe mbya tjitwa kari ondjo yandje.”

Natalie wa hungira ku novanene ve ohunga nomatjerero. Eye wa tja: “Owo ve ndji vatera. Ve ndji pa omasa wokutja mbi hungirire ko nu okutjita nao kwe ndji vatera kutja e ha kara nombamisiro tjinene nokutja e ha kara nomapindi momuinyo.”

Natalie wa muna omahuhumiṋino mongumbiro. Eye wa tja: “Okuhungira kuna Mukuru kwe ndji vatera, nu tjinenenene indu tjee ha yenene okuhungira ku nomundu ohunga noviṋa mbya tjitwa. Tji mba kumbu ee yenene okuhungira oupupu. Ongumbiro aai ndji pe ohange momuinyo nombepo ombore.”

Ove wina mo yenene okurimunina omuini kutja pe ‘noruveze rwokuyama omuinyo’ [poo “okuveruka,” NW]. (Omuzuvarise 3:3) Ritjevera nawa korutu na momuinyo. Suva nawa. Nu tjinenenene ṱaṱera ku Jehova Mukuru womahuhumiṋino.—2 Ovakorinte 1:3, 4.

Tji u ri omuatje omukazona nu mo ṋiṋikiziwa kutja u tjite otjiṋa otjihakohoke, kanavi okuhungira oukukutu kutja, “O tjiti!” poo “O ndji ṱunu!” Ngoo roro okutira okuhungira mena rokutira okupandjara epanga roye romorusuvero. Indu tja teya oupanga weṋu mena rotjiṋa hi, okutja ke nonḓengu yokukara puna ove! Ove mo hepa omurumendu omusemba, ngu ma tenge orutu rwoye nomirari mbi u kongorera.

“Tji mba ri moskole ovanatje ovazandu aave nana okaṱize kandje okuza kongotwe nokuhungira oviṋa tjimuna, tji mba tjiti orukatuko kuna wo me tjaterwa.”—Coretta.

Mo munu kutja ovanatje ovazandu mbo

1. 1. Aave mu tjiti ouhahu uriri?

2. 2. Aave nyanda orombe kuna ye?

3. 3. Aave mu ṱunu nokuhungira kuna ye momuano omuhazendu?

“Tji twa ri mombesi, omuatje umwe omuzandu wa uta okundjihungira omambo omavi nokundjikambura momake. Ami mbe mu tona keke ne mu raere kutja nga zepo. Eye we ndji tara tjimuna omundu ngu mbi noviyoze.”—Candice.

Ove mo munu kutja omuatje omuzandu ngwi aa tjiti tjike ku Candice?

1. 1. Ee mu tjiti ouhahu uriri?

2. 2. Aa nyanda orombe kuna ye?

3. 3. Ee mu ṱunu nokumuhungira momuano omuhazendu?

“Ombura ndja zu ko omuatje umwe omuzandu ee ndji raere kutja u vanga kutja tu kare noupanga worusuvero, nandarire kutja ami mbe mu raera povikando ovingi kutja hi nokuvanga. Ovikando tjiva ee ndji sesenge kokuoko. Ami mbe mu raera kutja a tjiti posi yokutja aa tjitire owina. Okuzambo otjikando tjimwe ngunda ame kutu ozongaku zandje, eye we ndji tona pomatako.”—Berta.

Ove mo munu kutja, omuatje omuzandu ngwi:

1. 1. Ee mu tjiti ouhahu uriri?

2. 2. Aa nyanda orombe kuna ye?

3. 3. Ee mu ṱunu nokumuhungira momuano omuhazendu?

Omukambo omusemba komapuriro aehe owombwi omutjatatu.

Ombangu yaye ndji ri pokati kokuṱunwa momuano omuhazendu, okunyandisiwa orombe nokutjitwa ouhahu uriri?

Okuṱuna omundu momuano omuhazendu ku za munda umwe uriri. Okwo ku kayenda komurungu nandarire ngunda omundu ingwi owarwe ama tja kako.

Okuṱuna omundu momuano omuhazendu otjiṋa otjivi. Okwo ku twara korutjero.