Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

NYUNA 8

Yɛɛ Ya Nɔ Yɛ Mi Sina a Kpuuwaa Okɔɔ?

Yɛɛ Ya Nɔ Yɛ Mi Sina a Kpuuwaa Okɔɔ?

LE SABU I CHO SUƐI SƆVƐ WO

Wɔsi o wɔsi, waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ nda kpuuwa ni, ɔɔ ma tosal nda kaa ihinioo o nɛi cheleŋ niŋ. Nduyɛ feleŋguaa hei yɔŋnuŋ tau tau ni.

YƐƐ Ŋ CHO YƐ TOSA?

Mi wana kpuuwa Anɛti wo viɔl ndu fɛŋ lɛŋ kpɔl malaŋ Anɛti sina nyɛ wa ndu yɔŋnɔŋndo wo. Mi Anɛti dimi aa, “Mi kindiŋ le ndu chɔulabaa o nɛi o nɛi niŋ, mi deŋi a chaŋndo, kɛ wana o wana tui ya le. Mi nyindu ndu, mi nyindu ndu a bɛŋgu. Okoŋ, mi sinaŋ muɛi ya keilaŋ o dialloŋ niŋ miau. Mi dialloŋ wu ya pɛ.”

Te ndoo wa pɛ aa num suɛi waa lende komal ni, yɛɛ ŋ wa yɛ tosa?

SIM KPƐ MA YIYAŊ!

Mi che bɛɛ ma wa o bɛɛndiaŋ, naapum ma wa yekeŋ te a wa pɛ fulaa ichɔl, kɛ mi sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ yɔŋnuŋ. Baabuiyo dimi aa, “Wana o wana sina paale nyɛ kindilaa o num ndo o cho num komal te. Mɛɛ suuwo o hau nuaa o yalaa niŋ o ve kɔl te yɛ, . . . lende wana chioo ŋ del o nyɛ palaa niŋ o lepilɛ niŋ kpe ni.”​—Ikilisiaatii 9:​12.

Feleŋguaa apum, mɛɛ Anɛti cho naa yɛ, wana nda sina le wo kpuuwa niŋ nda. Apum, wanaa sina nda nyɛkɛndɛiya ɔɔ wanayaŋ ndaŋ kpuuwa nda ni. Mɛɛ Natali fuuluu wɔsilaŋ tɔ, mi feleŋgɔnɔ ndaa chiɛɛliaŋndo kpuuwa ndu. Mbo dimi aa, “O tase ndɔ, mi siɔmbulaŋ a siooŋnde hiu ya biyɔɔ. Le hei, I dimul wana o wana le.”

A NƆ MA BII NUMPILA TƆƆYAŊ TE

Anɛti cho wɔ tuŋ yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ chɔulabaa le nyɛ yɔŋnuŋndo. Mbo dimi aa, “Ichɔl koŋ pii pii I lɔl yiyaŋndo a ndi okɔɔ. Mi yiyaŋ maa yaa nɔ mi yaa chɔulaba ndu tau mbo hiou mɛɛ ya tosa yɛ. Nyɔɔ cho ni, mɛɛ o chuku ya a muɛi, mi siooŋnde bii ya tau. Yaa tiu lɛ ba mii tosa nyɛ o nyɛ le, kɛ mi yiyaŋ maa yaa mi chɔɔlu nyɛ tosa.”

Natalii bɛɛ cho wɔ tuŋ yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ chɔulabaa. Mbo dimi aa, “Yaa nɔ mii dɔu tiindaŋndo o yapila niŋ te. Mi wanaa velu ya wa kɛsi sawaa maa naa bɛ nuu nɔ miŋ wa naapilɛ te ŋ wa pɛ pisultaŋ o bɛɛ, kɛ I yeŋ nda lani le. Lelaŋ, mi yiyaŋ maa ya tosa ni mi wana naŋ chiɛɛliaŋndo kpuuwa ya. Mi nyɛ yɔŋnuŋndo paaliaŋ yuŋgu nuu tau, nduyɛ mi yiyaŋ maa ya tosa ni mi kɔl tambɛi waa naa komal nda. Ya bɛɛ cho yiyaŋ koŋ chɔulabaa kalaŋ.”

Te a yiyaŋ pɛ maa Anɛti ɔɔ Natalii, kɛsiŋ o kɔl maa wana nda kpuuwa wo, o cho yeemɛi ndɔ le wa keŋ te. Waŋnda apum chi ndi suɛi sɔvɛ le. Ma dimi maa o cho suɛi wɔɔŋ le mi puaambuaa tosa lende le, ɔɔ maa wanaa nda kpuuwa wa, ndapila yeema kpuuwaa ni. Kɛ wana o wana yeema ma kpuuwa ndu le. Te suɛi waa naa komal num pɛ, bii numpila tɔɔyaŋ te!

A tonya, dimioo hoo, “o cho dɛnɛ num te,” o kindi dimi le. Kɛ i cho bɛɛŋ le ndi laalaŋndo le. Mi waŋnda apum kɛɛ le dimioo nyɛ yɔŋnuŋndo, nduyɛ mi hei paaliaŋ yiyaŋnda ndalaŋ a yiyaŋnda wɔɔŋnda cheleŋ tau. Kɛ nɛɛ sɔla yɛ tɔnɔɔ te a meinuŋ pɛ? Num ɔɔ wana kpuuwa numndo? O lo a numpila le ma tosa suɛi cheleŋ.

DIMUL WAŊNDO NYƐ YƆŊNUŊ NUMNDO

Baabuiyo dimi maa mɛɛ nyɛkindilaa hiu Choobu komallo tei, mbo dimi aa, “Ŋɔɔchiaŋ o ŋɔɔchiaŋ cho ya o kɔl a saŋga cho ya choo wo, I cho ŋɔɔchiaŋ!” (Choobu 10:​1) Num bɛɛ naapum a cho tɔnɔɔ sɔla o hei tosaa niŋ. Suukaŋndo a wana ŋ laalaŋndo a nyɛ yɔŋnuŋndo okɔɔ mala num ma biuŋ ndu, nduyɛ ma sɔla kɔl dɛɛniaa.

A tiuba ma biunuŋ yiyaŋnda cho num paaliaŋndo laŋ numpilɛ le. Vɛ, o bɛnda ma dimul wana cheleŋ a laŋ okɔɔ le?

Mi Anɛti cha keŋ maa tonya. Mbo dimi aa, “Mi suukaŋ a chaaŋ ni ya laalaŋndo, nduyɛ mi chaaŋ ni koŋ dimul la le mi suukaŋ a bɛnduaa kundaa bɔɔbɔɔ o kunda nuu niŋ. I naŋ bɔɔ kɔl le keŋ tosaa. Ma chal a ya teleŋnda bɔɔbɔɔ nduyɛ ma dimul la sɔɔŋ yaa yeema tueiyɔɔ woŋ, maa o cho yapila le tosa mi suɛi keŋ yɔŋnuŋ ya le. Pɛ pɛ bɛɛ o ve dɛnɛ ni le.”

Mi Natalii dimul wanaa velu ndu wa a nyɛ nda tosal ndu wo okɔɔ. Mbo dimi aa, “Ma mala ya. Ma dɛɛniaa ya le mi wa suɛi a ndi okɔɔ, nduyɛ mi keŋ mala ya I ve lɛ hiu kɔl tambu le.”

Mi Natalii sɔla vɛlɛ kɔl dɛɛniaa o piɛileŋ niŋ. Mbo dimi aa, “Suukaŋndo a Mɛlɛka o piɛileŋ niŋ mala ya bɔɔ, taama taama a teleŋnda yaa tiuba le suukaŋndo a wana chiee le laŋ. Te I wa pɛ piɛileŋ, mi soo nyɛkɛndɛ fɛɛsɛŋ. Mi yaa sinaŋ maa kɔllo nyulul la fɛɛ.”

Num bɛɛ laalaŋ a nyɛ dimiŋndo maa “teleŋndo cho le siŋgioo.” (Ikilisiaatii 3:​3) Bii dialloŋ numndoŋ a yiyaŋ numndo nyɛkɛndɛi. Pɛŋgi tau. Nduyɛ nyɛ hiou kpou wo, tiindaŋ Mɛlɛka dɛɛniaa naa kɔltaŋ ndo, Chɛhowa.—Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 1:​3, 4.

A YIYAŊ PƐ MAA A SULIŊ LE CHALLE O NƆƆ

Te chuaambɔ laandoo ŋ cho ni nduyɛ ma wa simullo sɔlaa le luɛiyɔɔ o kaa nɔɔlɛiyo niŋ, i wa suɛi kɛndɛ ma dimul waŋndo kpendekele aa, “Tosa keŋ te!” ɔɔ, “Faŋa ya ba numndo choo!” Siooŋii bii num maa wana nya cho nuaŋnaŋndo wo cho num hiɔlɔŋ te. Te o kɛɛ num pɛ le hei, mɛɛ o cho wana kɛndɛ le cho koŋ le num kposoŋ te! Wana kpeekpeiyo ŋ yeema ni, wana nɔ bɛɛleŋ le dialuŋ numndoŋ a sawala mandaala numndaŋ ndo.

NYUUNIAALAŊ A KINDILAA LE HINIEI TOSAA OKƆƆ

“O sukuu bɛndoo, mi puaambuaa saa doma ni mamɛɛ wo amakɔɔ ma nɛni nɛni ndu nduyɛ ma dimul la diomnda wɔɔŋndaŋ maa, nyɔɔ cho ya hɛnaŋ tau te I tosa pɛ hiniei a nda.”—Kolita.

Yɛɛnɛ puaambuaa haa wa yɛ ndu tosallo?

  1. Mamɔɔ ndu?

  2. Yeemɛi ndu kpeeŋiaa?

  3. Kindilaa ndu le hiniei tosaa?

“Ŋ wa o mɔmbillo niŋ mi poombɔɔ kandu ya sɔɔŋ nɔɔlɛiyoŋ dimullo nduyɛ mbo saa ya mɔɔsu. Mi fasaŋa ndu baa okoŋ mi dimul ndu le mbo keluŋ ya kɔɔli. Mbo cha ya maa i siou lebol te.”—Kiandes.

Yɛɛ ŋ yiyaŋ yɛ maa poombɔɔ hoo wa Kiandes tosallo?

  1. Mamɔɔ ndu?

  2. Yeemɛi ndu kpeeŋiaa?

  3. Kindilaa ndu le hiniei tosaa?

“Lapɔm, poombɔɔ wa ya lambaŋndo dimullo maa o yeema ya nduyɛ maa o yeema miŋ kuɛ kelaa naa ndu, mi che bɛɛ lɔɔlɔɔ I wa ndu dimullo maa I kɛɛ. Lepum, mi ndoo yiiliaa ba nuu. Mi dimul ndu maa o pɛŋgi keŋ, kɛ mbo kɛɛ. Okoŋ, mɛɛ ya wa kɔvɛila nilaŋ yiiyo, mbo luaa ya yɔŋndaŋ.”—Bɛtini.

O yiyaŋ numndo niŋ, yɛɛnɛ poombɔɔ hoo wa yɛ tosaa:

  1. Mamɔɔ ndu?

  2. Yeemɛi ndu kpeeŋiaa?

  3. Kindilaa ndu le hiniei tosaa?

O taamasilaŋ ndaŋ niŋ kpou, muli 3 cho muli kpeekpeiyo ni.

Yɛɛ tosa yɛ mi kindilaa le hiniei tosaa wa teŋgeŋ a mamɔɔ ɔɔ yeemɛi kpeeŋiaa?

Kindilaa le hiniei tosaa, kpeleŋndo opilɛ kinɛi o nɔ ni. Mbo hiou lachi a lambaŋndo, waŋndo dimi bɛɛ maa o yeema le.

Waŋndo kindilaa le hiniei tosaa cho suɛi lamamɔɔ le. Mii tosa mi waŋndo tosa hiniei a waŋndo a kaka.