Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MWIIPUSHO 8

Ino Ndyeelete Kushibanshi Kumakani Akukakatishikwa Koonana?

Ino Ndyeelete Kushibanshi Kumakani Akukakatishikwa Koonana?

MULANDU MWIIPUSHO UYU NCOSUNIKI

Mwaaka uli woonse bantu baanji balaboona cakukakatisha na lepukesi, alimwi baanji bacitwa boobo mbacanike.

INO INGA WACITA BUYANI?

Muntu wakacata Annette, wakamuwisha panshi kaatana kuyeeya acakalinga kucitika. Annette wakaamba ayi: “Ndakeelesha ankusu shangu shoonse kukaka. Ndakelesha kupunda, sombi ndakalinga kuswabo muuwo mukanwa. Ndakeelesha kumushindika, kumuuma makoofi alimwi akumushanda maala. Lyalo wakesa wanjasa naifi. Mpeeke nkusu shoonse shakamana.”

Ino inga wacita buyani na ndiwe uli mubukalo ubu?

IMIKANA AKUYEEYA!

Nabi kwaamba ayi inga waba kolibambite—Mpashi kwiinda mukucenjela ciindi ndyotokweenda mashiku—shintu shibiibi shilakonsha kucitika. Baibo ilaamba ayi, “Mulubilo lwakushiyana teshibo baabo boobite kumyeendo bashiya bamwi alimwi teshi beeite basumpuka lyoonse, sombi boonse balashamwa pashiindi shipusenepusene.”—Shikushimikila 9:11.

Bweenka mbuli Annette, bacanike bamwi balaboona cakubakakatisha a muntu ngobateshiwo. Bamwi amuntu ngobeshi na shikamukowa. Natalie ndyaakalinga kucitebo myaaka 10, wacanike wakalinga kukala kufwaafwi akumishaabo wakamoona cakumukakatisha. Natalie wakaamba ayi: “Pakutaanguna ndakaloonda abuumbi akunyumfwa nsoni, cakwaamba ayi nshina kulwitako uli woonse.”

TESHI MULANDU WAKO

Annette ucilipa mulandu pashintu shakamucitikila. Wakaamba ayi: “Ndeenduluka-indulukaamo kuyeeya shakacitika bushiku bulya. Ndalinyumfwa ayi ndakalinga kweelete kweelesha cankusu kumukoma muntu ulya. Sombi cancine ncakwaamba ayi, ndyakanjasa naifi, ndakamana nkusu pamulandu wakuloonda. Taakuwo cimwi ncondakalinga kukonsha kucita, sombi ndalinyumfwa ayi ndakalinga kweelete kweelesha cankusu.”

Natalie alakwe ulapenga mumiyeeyo amakani akulipa mulandu. Wakaamba ayi: “Nshindakalinga kweelete kumushoma abuumbi. Bashali bangu bakabika mulawo wakwaamba ayi nebo amwanike wangu tulyeelete kuba pomwi lyoonse ndyetutosekana pansengwe, sombi nshina kunyumfwa. Aboobo ndalinyumfwa ayi ndakamupa coolwe muntu ulya kwaamba ayi ancaate. Cakacitika cakacisa mukwashi wangu, aboobo ndalipa mulandu. Ici cilampensha abuumbi mumiyeeyo.”

Na awebo ulalinyumfwa bweenka mbuli Annette na Natalie, ulyeelete kushiba kwaamba ayi muntu wacatwa akoonwa taakwe kuliyandila ayi bamucite boobo. Bantu bamwi balabona anga makani aya teshi anene, balaamba ayi mbobabete baana basankwa na ayi abo bacatwa akoonwa balaliyandilabo beene. Sombi taakuwo muntu weenga waliyandila ayi acatwe akoonwa. Na cintu cibiibi ici cakucitikila, teshi mulandu wako!

Ncakwiila, ncuubu kubelenga maswi akwaamba ayi “teshi mulandu wako” sombi ncintu ciyumu kwaashoma. Bamwi tabaambi mbobatolinyumfwa pamakani akabacitikila, balalinyumfwa ayi ngumulandu wabo aboobo balapenga abuumbi mumiyeeyo. Sombi ino ngani weenga wacafwikwa na woomunabo—ndiwe na uyo wakakucita cintu cibiibi ico? Webo ndiwe weelete kucita cintu ceenga cakucafwa.

KULWIITAKO BAMWI SHAKAKUCITIKILA

Baibo ilatulwiita ayi mapensho akwe ndyaakashika pene pakati muntu mululeme Jobo wakaamba ayi: “Ndanokwaambabo ceebo cakucisa kwa moyo wangu!” (Jobo 10:1) Awebo inga wacafwikwa na wacita boobo. Kubandika amuntu ngoshoma inga kwakucafwa kushibona munshila yeelete shakakucitikila alimwi inga walinyumfwako kabotu.

Miyeeyo inga yakufulila pamulandu wacintu cakakucitikila. Aboobo inga cabota kulwiitaako muntu umwi makani ambolinyumfwa kwaamba ayi akucafwe.

Ishi nsheshakacafwa Annette. Wakaamba ayi: “Ndakalwiitaako mubyaanji ngoshoma, alimwi wakanjuminisha kulwiita bamanene bamulibungano lyesu. Ndikondetwe ayi ndakacita boobo. Bakabandika andime shiindi shiinji alimwi bakandwiita shiinji nshendakalinga kusuniki kunyumfwa—kwaamba ayi ishi shakacitika teshi mulandu wangu. Takwakalinga kuyanda kwangu sobwe.”

Natalie wakalwiita bashali bakwe shakacitika. Wakaamba ayi “Bakancafwa abuumbi. Bakanjuminisha ayi ŋaambe shakacitika, ici cakancafwa kwaamba ayi ntanolisukama abuumbi alimwi akukalala mumoyo.”

Natalie wakayuminishikwa kwiinda mukupaila. Wakaamba ayi: “Kulwiita Lesa kwakancafwa bunene ciindi ndyendakalinga kwaalilwa kulwiita muntu umwi. Ndyentopaila, ndaanguluka kwaamba. Cilampa kulinyumfwa luumuno akukalika moyo.”

Awebo inga wacana kwaamba ayi kuli ‘ciindi cakoola.’ (Shikushimikila 3:3) Ulyeelete kulilama kabotu lwakumubili alimwi amumiyeeyo. Kocana ciindi ceelete cakookesha. Alimwi cinene, koshoma Lesa shiluumbulusho loonse, Yehova.—2 Bene Kolinto 1:3, 4, NWT.

NA WAKASHIKA KALE PACIIMO CAKWEEBWA NA KWEEBA

Na ndiwe mwanakashi alimwi kokakatishikwa kucita shintu shitasalalite, taakuwo cibiibi na waamba cakushinisha ayi: “Leka ncosuni kucita ico!” na kwaamba ayi: “Kusha lyaansa lyako!” Utawayiwayi kwaamba boobo pamulandu wakuloonda ayi inga camana amusankwa wako. Na wakukaka pamulandu wamakani aya, nkokwaamba ayi muntu uyo taakweeleli! Ulisuniki musankwa ucite bulemu, uyo ulemeka mubili wako alimwi ashintu nsholemeka mubuumi.

MIIPUSHO ICATIKISHA KUCITIKILWA SHINTU SHILETA MIYEEYO YAKOONANA

“Kancili kusekondale, basankwa bakalinga kunkwela katambo ka bula akuŋambila maswi atabete kabotu—bakalinga kwaamba ayi inga ndatalika kulinyumfwa kabotu na ndoonana ambabo.”—Coretta.

Sa Utoyeeya ayi Basankwa abo bakalinga

  1. Kumusekanyabo?

  2. Kumunyengelela ayi bamusuune?

  3. Kumucitila shintu shileta miyeeyo ya koonana?

“Katuli mubaasi musankwa umwi wakatalika kundwiita maswi atabete kabotu alimwi akunkwela mulishaati. Ndakafupula lyaansa lyakwe akumwaambila ayi swaawo apa. Wakanangilisha anga ndimushilu.”—Candice.

Ino utoyeeya ayi musankwa uyu wakalinga kucitaanshi kuli Candice?

  1. Kumusekanyabo?

  2. Kumunyengelela ayi bamusuune?

  3. Kumucitila shintu shileta miyeeyo ya koonana?

“Mwaaka wamana, musankwa umwi wakeendilisha kundwiita ayi ulinsuni alimwi ayi wakalinga kusuni kunokweenda andime nabi cakwaamba ayi ndakeendilisha kumulwita ayi nshisuniwo. Cimwi ciindi wakalinga kuncata kulyaansa. Nabi ndindakamwaambila ayi acileke, taana kunyumfwawo. Lyalo ndyendakalinga kwaanga ntambo ya nsapato, wakanguma kwisule.”—Bethany.

Ino utoyeeya ayi musankwa uyu wakalinga kucitanshi?

  1. Kumusekanyabo?

  2. Kumunyengelela ayi bamusuune?

  3. Kumucitila shintu shileta miyeeyo ya koonana?

Cikumbulo ceelete kumiipusho yotatwe iyi ngu C.

Ino kucita shintu shileta miyeeyo ya koonana kulipusene buyani akunyengelela ayi muntu bamusuune alimwi akumusekanyabo?

Kucitila muntu shintu shileta miyeeyo yakoonana kulaba lubasu lomwi. Mukwiinga kwalo kuleendilisha nabi muntu bamwaambila ayi acileke.

Kucitila muntu shintu shileta miyeeyo yakoonana ngamakani anene abuumbi. Ici inga calengesha ayi pabe koonana kwa kukakatisha.