E Annette wizile ayizana vye wamuponizye pansi kwe wino wamulemile pa maka. E Annette watili: “Nelezizye na maka yane yonsinye ukumunsunka lelo naposilwe. Nelezizye ukupunda, lelo nayicuzyanga vye. Namusunsile, ukumupanta, ukumuma amakofi, nu kumufwala lelo pasi na cino cawombanga. Avino nivwile vye kuno wandasa nu mupeni. Ntamanyile na cino cacitikanga.”

Uzye nga awemuno caciticizile nga wacisile wuli?

Cingatenga ungalanga uyipekinye pano ukupita uwusiku, icisinka acakuti iviwipe vingakuciticila ukwasowa nukwenecela. E Baibolo ikati: “Wano wakasamalisya uluwilo ase lyonsi lino wakacimvya, na wantu wacenjele ase lyonsi lino wakawa pa vilimba vyapapela amuno umukosi wukaponela awantu wonsinye”—Ekawizya 9:11.

Ndi vino calinji kwe Annette, awacitici wamwi wakawalema pa maka ku wantu wano watamanya nukumanya. Wamwi wakawacenda ku wantu awakaya nanti kwa lupwa lwawo nye. E Natalie wamucenzile lyo ali vye ni myaka 10 ku kalumendo kano kikalanga mupipi na pano wikalanga. E Natalie walanda ukuti: “Pantaliko nivwanga intete ni nsoni zyakulanda vino vyanciticizile.”

E Annette acili akayipa imilandu pe vino vyacitisile. Watili: “Ncili nkakwizuka vino vyacitisile wowo uwanda. Nkalola ngati nanga ncite navinji nye pakuti njipokolole. Nomba cino cawifile acakuti walile wandasa nu mupeni nivwile intete icakuti na maka yasizile paponye. Cingatenga naposilwe, ncili nkalola ngati nanga ntwalilile ukumulwisya.”

E Natalie nawenye acili akayipa imilandu pe vino vyacitisile. Watili: “Aciwa cakumanya, ntanga njisuwile nkani. Awakwasi watupile isundo lyakuti nene nu mukulu wane tutaya mukwizya kunji, lelo nakanile ukuwivwila. Nkalola ngati anemuno nalenzile ukuti vyovyo vinciticile. Vino vyacitisile vyakumile sana ulupwa swinya cikanduma nkaninye pa kuleta intazi pa lupwa lwitu. Ncili nkacula nu mwezo pe vino vyacitisile.”

Nga cakuti nawewenye ukuyivwa ndi vino Annette nanti Natalie wayivwanga, uwakwizuka ukuti asakulonda kwako. Awantu wamwi wakacipepusya amuno wakapa wino wacenda umulandu ukuti awino walondanga. Lelo kutawa nanti wenganye wino angakunda ukuti wamucende. Nga cakuti icamusango wo-o cakuciticilapo, utayipa imilandu!

Kweni ukuwazya vye ukuti “utayipa imilandu” kwapepuka, lelo cingatala ukusuwila co-o icisinka. Wamwi wasilanda vino vyacitisile icakuti wakacula na melenganyo yakuyipa imilandu. Uzye nga wakana ukulanda, weni angaculilamo pe wewe na wino wakucenda? Ukulusye ukumyalala vye ungasolapo ukunenako wanji.

E Baibolo ikatunena pakwe Job ukuti pano walinji muntazi nkaninye apano walanzile amazwi yakuti: “[Nkuvwanga, NWT] mu wulumila wane!” (Job 10:1) Ukucita wo-o kungakwavwa. Ukunenako e songo wino wasuwila kungakwavwa ukusulako kwe vino vyacitisile nu kuleka ukusakamala sana.

Ukucita wo-o akuno kwavwile Annette. Watili: “Nanenileko e wunji, nawe wambomelezizye ukunena wa eluda wa wina Klistu mwi wungwe. Nivwile icete sana pakuwanena vino vyansakamisile. Amuno wa eluda wanjavwile imiku imivule nukunena vilyanye vino nalondanga ukwivwa, wambomelezizye ukuti kutalinji akulonda kwane ukuti cicitike. Nazanile kuno fwandi wutalinji awangu wane.”

E Natalie wanenile awakwasi wakwe vino vyamuciticizile. Walanda ukuti: “Awakwasi wane watandecelezizye. Wambomelezizye ukuti na wanena vyonsinye vino nkuyivwa swinya wanjavwile sana pakuti ntati nasakamala.”

Cinji cino cavwile e Natalie, alipepo. Walanda ukuti: Ukupepa kwe Leza kwanjavwilizizye sana maka maka mu mpindi zino nalolanga ukuti pasi na wino ninganena. Nga nkupepa nkalanda vyonsinye vino vili ku mwezo. Cikalenga ntati nayipa imilandu.”

Na wewenye ungazana ukuti kwawa “ni mpindi yakupoozya.” (Ekawizya 3:3) Uwayisakamala swinya uwakwelenganya vye pa vizima. Uwalala impindi inkulu. Ni cikulu nkani cino ufwile ukucita akweyamila sana pakwe Yehova Leza, e kasansamusya witu.—2 Wakorinte 1:3, 4.

Nga cakuti umulumendo wino wakuvwamba akulonda ukuti mucite nawe uwuzelele, ufwile ukulanda mukusinga nye ukuti, “Nsakulonda!” nanti, “Ntayila utati uwandema!” Utati uwatiina ukuti ndi wakana alikusya. Nga wakusya pa mulandu wakumukanila ukucita nawe uwuzelele, lyo atakuyana! Ufwile ukuzana umonsi wino wacindika umuwili wako na masundo yano yakakutungulula.

“Ku sukulu awalumendo wizanga vye awantinta mwe bura nu kulanda amazwi amawipe ayakunena vino ningivwa nga cakuti nalazile nawo.”—Coretta.

Uzye ungati wa-a awalumendo wamucitanga wuli?

1. Wamusesyanga vye?

2. Wamwizizyanga vye?

3. Wamucuzyanga ukuti walale nawe?

“Umulumendo wumwi mwe basi watalisile ukunena amazwi amawipe ayamisiku nu kutalika ukundemandema. Nizile imukampula nu kumuwinga pano nisile. Ala nkuti wizile anzyuluka mwemwe ngati navulungana.”—Candice.

Uzye ungati acani cino we-e umulumendo wacitanga kwe Candice?

1. Wamusesyanga vye?

2. Wamwizizyanga vye?

3. Wamucuzyanga ukuti walale nawe?

“Umwaka wuno wasizile umulumendo wumwi watwalilizile ukunena ukuti wankunda nu kuti walondanga tuwapita nawe cingatenga namunenanga ukuti nsakulonda. Mpindi zimwi wizanga vye na mukundema ndema mu makasa. Namunenile ukuleka vino wacitanga nomba ativwanga. Pano ninime ukuti inyepe intambo ku nsapato, avino wizile anjuma ku nsizi”—Bethany.

Ukulingana na vino ukulola, acani cino we-e umulumendo wacitanga?

1. Wamusesyanga vye?

2. Wamwizizyanga vye?

3. Wamucuzyanga ukuti walale nawe?

Icasuko kwe vyonsinye vyo-o vitatu we C.

Uzye ukwizizya umuntu nanti ukumusesya kwapusana wuli nu kumucuzya ukuti mulale nawe?

Wino akacuzya awawuye ukuti walale nawe wapusana na wino akasesya wanji nanti ukwizizya wanji. Weni akatwalilila vye cingatenga weyo umuntu akanile.

Ukucita wo-o kwawipa nkaninye. Amuno wino akucita wo-o angasuka acende wino akucuzya.