Umo muana mpuevo ua lizina Anete ua tungumukile lika va na mu uisila laza ha mavu kuli umo yala. Anete ngueni: “Nja mu luisile na ndzili yange yose. Nja setekele ku tambakana, vunoni lizi liange ka lia tuhukile. Nja mu nakuile, ku mu liata, ku mu pupa, na ku mu nieta viala. Kaha mu nja vuile a nji tuva mpoko. Nja lepukile.”

Nga yove vati u ne ku linga?

Citava u hasa ku liviukisila vuino nga uenda vutsiki​—vunoni viuma via ku pihia vi hasa ku soloka. Mbimbiliya nguayo: “Ku-hiana ku tunta ka ca pandamene vakua mikono, cipue mbolo kuli vakua mangana” muomu viuma via ku pihia vie ku “solokela vose.”​—Ekelesiaste 9:11.

Ngeci mua Anete, vamo vantu ve ku va pihisa ku vantu ka va tantekeya. Vunoni vakuavo ve ku va pihisa kuli mundambo ni halumo kavusoko. Umo muana mpuevo ua lizina Natalie, tele ali na miaka 10, va mu pihisile kuli umo kanike ua mukuendze ua kele ha hiehi na hembo liavo. Natalie ngueni: “Nja vuile vuoma na ntsoni ya kama, ngeci ka nja lekeleko na umo uahi.”

Anete kasi ue ku livua mulonga omo lia viuma via mu solokelele. Ua handekele ngueni: “Ku vutsiki vuze nja vundilile mu mutima uange vutsiki vuose. Nje ku ivua nguange nga nja setekele naua ku mu luisa. Vunoni mua nji tuvile mpoko nja lepukile omo lia vuoma, na vimo vieka vi nja hasele ku linga viahi, vutuhu ngoco nje ku ivua nguange nga nja lingileko naua mumo.”

Natalie neni kasi ue ku lituika mulonga ikeye ivene. Ngueni: “Nga ka nja likulahelele. Visemi va tumbikile lisiko nguavo nga nji tonda ku kehela ku cihela ceka kati ha ndzivo, ntsimbu yose nja pande kuya na ndumbuange, vunoni ka njononokele. Ngeci nje ku ivua nguange yange nja hanene uze mukuendze vukovelelo vua ku nji pihisa. Via nji lingile via vavalele vavusoko vange ku mutima, kaha nje ku ivua nguange yange kavikoka. Nje ku lua cikuma na visinganieka viaco.”

Nga nove ue ku ivua ngecimua Anete na Natalie, tantekeya nguove va lingile ku ku kuata ku ndzili ka ua lihanene ku cizango cove. Vamo vantu ve ku vi sembulula, nguavomukemuomu va fua vamala ni nguavo mpuevo ikeye ivene ua litualeleko. Vunoni na umo uahi ua fuila ku mu pihisa. Nga va ku hitisa laza mu vupi vuaco, mulonga kati uove!

Mua vusunga, ca casi ku tanda mezi “mulonga kati uove” vunoni ca cikalu ku a tava. Vamo ve ku sueka ku vavala na vusiua vu ve ku ivua ku mutima. Vunoni ku holoka ce ku kuasa iya—yove ni uze ua ku pihisile? Ngeci mukemuo ka pua kapandi kove ku lingako mueka.

Mbimbiliya nguayo, Yombi mua hitile mu visoti via kama, ua handekele ngueni: “Nji ka handeka mu vusase vua mutima uange!” (Yombi 10:1) Nove u hasa ku uana vukuasi nga u lingamo. Ku simutuila na muntu u ua kulahela ci hasa ku ku kuasa ku tava via solokele na ku tepulula ku vavala ci ue ku ivua ku mutima.

Anete ua tava aa mezi. Ua handekele ngueni: “Nja lekeleko kavusamba u nja tsiliela, kaha ua nji lekele ngueni nja pande ku lekako vamo vakuluntu mu cikungulukilo. Nja lingile mua cili ku va leka. Va simutuilile nange vintsimbu via vingi na ku nji leka vi nja tondele mpundu ku halakana— nguavo mulonga kati uange. Na vumo vupi vu nja lingile vuahi.”

Natalie ua lekeleko visemi. Mu nima yaco ngueni: “Va nji kuasele, na ku nji kaniamesa linga nji vi handeke, eci ca nji kuasele ku tepulula vusiua na vutenu vu nja kele navuo mukati kange.”

Natalie ua uanene ku lembezieka ca kama mu civundilo. Ngueni: “Ku

handeka na Njambi, cikumakuma ha vintsimbu vi nja vuile nguange ka

nji tondo ku lekako mukuetu muntu. Nga nji vundila, nje ku zituka mu ku handeka viose. Ku lingamo ce ku nji nehela ciyulo ca kama.”

Nove u hasa ku uana “ntsimbu ya ku kanguka.” (Ekelesiaste 3:3) Liniunge ku muvila na mu visinganieka. Uana ntsimbu ya ku huima. Kaha helu lia viose, kulahela muli Njambi ua ku lembezieka cose, Yehova.​—2 Kolintu 1:3, 4.

Nga u muhumbe kaha vali na ku ku sindiya ku linga via mazilo, ka ca puile vupi ku handeka nguove “Kati u lingemuze” ni, “Kati u nji kuate!” kati u holoke omo lia vuoma vua ku ku seza kuli muntu u uli na ku litantekeya neni. Nga a ku seza omo lievi, kaha kati muntu ua cili! U tondeka yala ua vusunga, uze a singimika muvila uove na vitume vi ue ku kava.

“Ku sikola, vamala va kele na ku koka sutiya yange mu muongo na ku handeka nguavo—nji kevua mua cili cikuma

nga nji limona navo ku mivila.”​—Coretta.

Mu ku mona cove vaze vamala va kele na ku mu linga vika

1. Ku mu lenia?

2. Ku lisakalala neni?

3. Ku mu sindiya ku limona neni ku mivila?

Mu likalu, umo mukuendze ua putukile ku handeka via mazilo na ku nji kuata kuata. Nja mu nakuile livoko na

ku mu leka a nji sondoloke. Ua muene ngue nji ua ku zaluka.”​—Candice.

Mu ku mona cove, vika uze mukuendze ua kele na ku linga kuli Candice?

1. Ku mu lenia?

2. Ku lisakalala neni?

3. Ku mu sindiya ku limona neni ku mivila?

“Muaka uali, umomukuendze ua kele na ku nji leka ntsimbu yose ngueni ua nji lema kaha ua tondele kuya nange kumo, vunoni nja mu vianene ntsimbu yose. Vintsimbu vimo ua kele na ku nji kuata ku livoko. Nja mu lekele a likele, vunoni ku ivua kuahi. Kaha omo nja kotamene linga nji kute mukole ua sapato yange, ua nji pupile livoko ku nima.”​—Bethany.

Mu ku mona cove, uzemukuendze ua kele na:

1. Ku mu lenia?

2. Ku lisakalala neni?

3. Ku mu sindiya ku limona neni ku mivila?

Cikumbululo ca vusunga ku evi vihula vitatu C.

Haka ntsindiye ya ku limona ku mivila ya litepela na ku lenia ni ku lisakalala?

Ntsindiye ya ku limona ku mivila ka ya puile ku litavasiana ca

vantu vavali. Muomu vutuhu uze u vali na ku pindisa a viane,

mukua ku mu pindisa kasi ue ku tualelelaho.

Ntsindiye ya ku limona ku mivila ka ya puile kueha ngoco. Muomu

uze mukua ku pindisa mukuavo a hasa ku vuezako vukenia.