Mtsikana munango omwe dzina lace ni Anita adagwesedwa pansi na munthu, mwakusaya kudziwa bzomwe bzikhacitika. Iye, adati: “Ndidayezera kucita ciri-cense kuti andisiye, ndipo ndidakuwa momwe ndingadakwanisiramo, koma bziribe kuthandiza. Ndidamuvuzula, kumumenya na kumusunya munthuyo. Tsono pomwe iye adandipfika na cisu, mphanvu zangu zidamaliratu pamwepo.”

Bzingadakhala kuti bzimwebzi bzikhacitikira imwepo, mungadacita tani?

Napo mumbakhala wakusamala pomwe munkufamba usiku, dziwani kuti bzinthu bzakuipa bzingakucitikireni basi pa nthawe iri-yense. Bibliya limbalewa kuti: ‘Si nyakuthamanga kwene-kwene ndiye an’kunda pa mapici ndipo si nyacidziwiso ndiye an’funidwa, pakuti nthawe ya matsoka na bzinthu bzakusaya kudikhirika bzimbagwera wanthu wense.’—Mpalizi 9:11.

Wanthu azinji ambapswithidwa na munthu wakusaya kudziwika ninga momwe bzidacitikira Anita. Tsono winango ambapswithidwa na munthu wakudziwika, omwe nthawe zinango angakhale munthu wa pamui. Pomwe akhana magole 10 yokha yakubadwa, mtsikana munango omwe dzina lace ni Natalia, adapswithidwa na munthu omwe akhakhala pafupi na nyumba yawo. Nataliayo, adati: “Ndikhana mantha kwene-kwene, ndipo pa nthawe ibodzi-bodziyo ndidacita manyazi. Ndipopa pakutoma ndiribe kuuza munthu ali-wense.”

Anita akadabzipasa mulandu pa bzomwe bzidamucitikirabzo. Iye adati: “Ndimbayebwa lini bzomwe bzidandicitikira usiku bule. Ndimbakumbuka kuti ndingadacita ciri-cense kuti ndibzikhotcerere. Tsono pomwe munthuyo adandipfika na cisu cire, inepano ndidabva mantha kwene-kwene, ndipo mphanvu zidandimalira. Tsono lero ndimbawona kuti ndikhafunikira kulimbana naye basi.”

Natália ambabzipasambo mulandu pa bzomwe bzidamucitikira. Iye adati: “Inepano ndiribe kusamala. Abereki wangu akhadandicenjeza kuti ndimbaleke kutalikirana na mkulu wangu pomwe tinkusenzeka panja. Tsono inepano ndiribe kubvera. Ndipopa ndidacitisa kuti munthu omwe akhakhala pafupi na nyumba yathuyo akhale na mpata wakundipswitha. Bzimbandiwawa kwene-kwene kuwona kuti bzomwe bzidacitikabzo bzidabweresera mabvuto banja lathu. Bzensebzi bzidacitika thangwe ra kuphonya kwangu.”

Penu imwepo mumbabzipasambo mulandu ninga momwe ambacitira Anita na Natália, kumbukirani kuti munthu omwe ambapswithidwa, ambacita lini kufuna. Wanthu winango ambawona nkhaniyi ninga ing’ono. Iwo ambati “amuna n’kukhala kwawo”, ndipo ambalewambo kuti munthu omwe ambapswithidwayo, ambacita kufuna. Tsono, dziwani kuti palibe munthu omwe an’funikira kucitiridwa bzimwebzo. Penu imwepo mudapswithidwa kale, lekani kubzipasa mulandu.

Tsono, pinango mungalewe kuti “bzidapusa kulewa, koma kucita mpsinango.” Wanthu winango ambalewa lini bzomwe bzidawacitikirabzo thangwe ra kubzipasa mulandu, ndipo ambatsautsika mu mtima. Tsono, kodi mukanyamala, mbani ambawina? Imwepo ayai munthu adakupswithaniyo? Cinthu cabwino comwe mungacite ni kuuza munthu bzomwe bzakucitikiranibzo.

Bibliya limbalewa bza Djobi, munthu wakulungama omwe adagumana na mabvuto yakusiyana-siyana. Iye adati: ‘Ndikulewalewa thangwe ra kuwawidwa kwangu.’ (Djobi 10:1) Tenepo, imwepo mungagumanembo phindu mukauza munthu munango bzomwe bzidakucitikiranibzo. Kuuza munthu omwe mumbamukhulupira, kun’dzakuthandizani kuti muleke kukhala na thupo kwene-kwene. Ndipo bzin’dzathandizanimbo kuti muleke kumbabzipasa mulandu pa bzomwe bzidakucitikiranibzo.

Anita, adazindikira kuti kucita bzimwebzi, kumbathandizadi. Iye adati: “Ndidauza xamwali wangu wa pa mtima bzomwe bzidandicitikirabzo, ndipo iye adandiuza kuti ndikaceze na akulu wa mu gwere lathu. Bzidakhala bwino kwene-kwene kucita bzimwebzo. Iwo adakhala nande pansi kazinji-kense, acindiuza mafala yomwe yadandiderekhesa, yakuti bzomwe bzidacikabzo, kukhali lini kuphonya kwangu. Bzense bzomwe bzidandicitikirabzo, bziribe kucitika thangwe ra kufuna kwangu.”

Natália adadzauzambo abereki wace bzomwe bzidamucitikirabzo. Ndipo iye adati: “Abereki wangu adandithandiza kwene-kwene. Iwo akhandilimbisa kuti ndikhale wakutsudzuka kuwauza momwe ndikhabvera thangwe ra bzomwe bzidacitikabzo. Bzimwebzi bzidandithandiza kumalisa ciya na msunamo wangu.”

Natáliayo adatsangalazidwambo mwa kupemba kwa Mulungu. Iye adati: “Kupemba kudandithandiza maka-maka pa nthawe yomwe bzikhandinesa kuuza munthu bzomwe bzidandicitikirabzo. Ndikambapemba kwa Mulungu, ndimbakwanisa kulewalewa mwakutsudzuka, ndipo bzimwebzi bzimbandiderekhesa, bzicindipasambo mtendere wa mu mtima.”

Ingakufikirenimbo nthawe ya kupozedwa. (Mpalizi 3:3) Mbabzisamalirani mwa kuthupi, ndipo mbasamalanimbo na bzomwe mumbakumbuka. Mbakhalani na nthawe yakupuma mwakukwanira. Ndipo kuposa bzense, mbakhulupirani Yahova, Mulungu omwe ambatitsangalaza mwa mtundu uli-wense.—2 Wakolinto 1:3, 4.

 Penu ndimwe mtsikana, ndipo namorado wanu ankukungingimirani kuti mugonane naye, lekani kugopa kumuuza mwamphanvu kuti: “Leka kucita bzimwebzi!” ayai “Bzakuphatana-phatanabzi ndin’funa lini!” Lekani kugopa kuti mungaluze namorado wanuyo. Iye akamalisa namoroyo thangwe ra bzimwebzo, bziri bwino imwepo mubvume kumalako. Imwepo mun’themera kukhala na mwamuna caiye, omwe anilemekeza thupi lanu na mitemo yanu.

Mtsikana munango omwe dzina lace ni Coreta, adati: “Pomwe ndikhapfunza, alumbwana akhambapfuwa kirimau wangu, acimbalewa mafala yapezi-pezi. Iwo akhati bzinthu bzingadandifambira bwino ndingadagonana nawo.”

Kodi bzomwe alumbwanawo akhacita, mungati

1. N’kusenzeka?

2. N’kumubvunzira?

3. N’kumuyesa hule?

Mtsikana munango omwe dzina lace ni Cândida, adati: “Pomwe ndikhali m’maxibombo, mulumbwana munango adayamba kumbandiphata-phata, acimbalewa bzinthu bzapezi-pezi. Ndidalivuzula boko lacero, ndicimuuza kuti andisiye. Ndipo iye adandinyang’anisisa ningati ndine psiru.

Kodi bzomwe mulumbwanayo adacitira Cândida, mungati

1. N’kusenzeka?

2. N’kumubvunzira?

3. N’kumuyesa hule?

Mtsikana munango omwe dzina lace ni Betânia, adati: “Gole lamalali, mulumbwana munango akhandokhalira kumbandiuza kuti ambandifuna. Iye akhafuna kuti ndimbaceze naye, tsono inepano ndikhalamba bzimwebzo. Nthawe zinango, akhambaphata-phata boko langu. Inepano ndikhambamuuza kuti aleke kucita bzimwebzo, tsono iye akhasiya lini. Ndipo pa nsiku inango, pomwe ndikhadakotama kuti ndimange nsapato zangu, iye adabwera, acidzamenya matako yangu.”

Kodi bzomwe mulumbwanayo adacitira Betânia, mungati

1. N’kusenzeka?

2. N’kumubvunzira?

3. N’kumuyessa hule?

Pa bzakucitika bzitatubzi, mtawiro wacitatu ndiye wacadidi.

Kodi mtawiro wacitatuyu udasiyana tani na kusenzeka ayai kubvunzira?

Kusiyana kwace n’kwakuti alumbwanawo ndiwo omwe ambacitira bzinthu atsikana acimbayesa kuti ankukomedwa nabzo. Ndipo iwo angapitirize kumbacita bzimwebzo, napo atawaletsa.

Msambo umweyu ngwakuipa kwene-kwene, thangwe angamalizire kuwapswitha.