Bai na kontenido

Bai na kontenido

PREGUNTA 8

Kiko Mi Mester Sa Tokante Intimidashon Seksual?

Kiko Mi Mester Sa Tokante Intimidashon Seksual?

DIKON TA BON PA BO SA?

Tur aña nan ta violá òf abusá seksualmente di miónes di hende, i prinsipalmente hóbennan ta e blanko.

KIKO ABO LO HASI?

E hòmber ku a ataká Annette a bent’é abou promé ku Annette por a realisá kiko ta pasando. Annette ta bisa: “Mi a hasi tur mi posibel pa kit’é fo’i mi kurpa. Mi a purba di grita pero ta airu so tabata sali for di mi boka. Mi a push’é, skòp e, dal e i uñ’é. E ora ei mi a sinti ku el a hinka mi ku un kuchú. Mi no por a move mas.”

Si abo haña bo den un situashon asina, kon lo bo reakshoná?

PARA KETU I PENSA!

Aunke bo por ta bon prepará, por ehèmpel siendo alerta ora bo ta kana bo so anochi, kos malu por pasa ku tur hende. Beibel ta bisa: “No ta semper esnan mas lihé ta gana e kareda . . . ni no ta semper esnan ku tin konosementu tin éksito, pasobra tempu i suseso imprevisto ta alkansá nan tur.”—Eklesiástes 9:11, NW.

No ta tur biaha e hende ku ta ataká un mucha hòmber òf un mucha muhé ta un deskonosí, manera den e kaso di Annette. Tin biaha ta un konosí òf un miembro di famia mes ta kometé e akto kruel ei. Un hóben ku tabata biba banda di Natalie su kas a abusá di dje seksualmente tempu e tabatin apénas dies aña di edat. Natalie ta bisa: “Mi tabatin hopi miedu i tambe bèrgwensa pa konta un hende kiko a pasa.”

NO TA BO FALTA

Ainda Annette ta lucha ku sintimentu di kulpa. E ta bisa: “Loke a pasa e anochi ei ta keda pasa den mi mente. Mi ta sinti ku mi mester a hasi mas esfuerso pa kit’é fo’i mi kurpa. Pero, ora el a hinka mi, mi a haña asina tantu miedu ku mi no por a move. Mi no por a hasi nada mas, pero mi ta sinti ku mi mester a hasi mas si.”

Natalie tambe ta lucha ku sintimentu di kulpa. E ta bisa: “Mi no mester a konfia hende asina lihé. Mi mayornan a pone komo regla ku ami ku mi ruman muhé mester a keda huntu ora nos bai hunga pafó, pero mi no a tende di nan. Mi ta sinti ku ta mi mes a duna mi bisiña e chèns pa abusá di mi. Loke a pasa a afektá mi famia masha hopi i mi ta sinti ku ta pa mi falta nan tin tantu doló asina. Esei ta loke mas ta duel mi.”

Si bo ta sinti meskos ku Annette òf Natalie, na promé lugá kòrda ku esun ku ser violá no tabata ke esei. Tin hende ta pensa ku e asuntu akí no ta masha serio, i pa hustifiká esei nan ta bisa ku ta normal pa mucha hòmber aktua asina òf ku ta e víktima mes a buska. Pero, esei no ta duna ningun hende e derecho di kometé un akto baho asina. Si abo ta un víktima, no ta bo falta!

Naturalmente ta fásil pa bo lesa e palabranan “no ta bo falta,” pero ta mas difísil pa kere nan. Algun víktima ta keda ku nan sintimentunan paden i nan ta lucha ku sintimentu di kulpa i otro emoshonnan negativo. Pero ken lo benefisiá si bo keda ketu? Abo òf esun ku a abusá di bo? Lo ta bon pa bo pensa riba un otro opshon.

KONTA UN HENDE KIKO A PASA

Beibel ta konta di un hòmber hustu ku yama Yòb, kende, den e momentonan di mas difísil di su bida, a bisa: “Lo mi papia den e amargura di mi alma.” (Yòb 10:1) Lo ta bon pa bo tambe papia tokante e asuntu. Ora bo konta un hende ku bo ta konfia kiko a pasa, esei lo yuda bo verwerk loke a pasa i lo bo por sinti bo aliviá di e emoshonnan ku ta kansa bo.

Kisas bo sintimentunan ta muchu pisá pa bo karga bo so. Papia ku un hende ku bo ta konfia i ku por yuda bo

Annette ta pensa meskos. E ta bisa: “Mi a papia ku un amiga di mi ku a animá mi pa papia ku dos ansiano kristian di mi kongregashon. Mi ta kontentu ku mi a hasi esei. Nan a papia ku mi na vários okashon i a bisa mi nèt loke mi mester a tende: loke a pasa di bèrdat no tabata mi falta.”

Natalie a konta su mayornan loke a pas’é. E ta bisa: “Nan a sostené mi i animá mi pa papia tokante e asuntu. Esei a pone ku mi no tabata asina tristu i rabiá mas di paden.”

Orashon tambe a konsolá Natalie hopi. E ta bisa: “Papia ku Dios a yuda mi hopi, foral na momento ku mi tabata sinti ku mi no por a papia ku niun otro hende. Ora mi ta hasi orashon, mi por papia libremente. Mi ta sinti un pas i trankilidat.”

Bo tambe por bin realisá ku tin “un tempu pa kura.” (Eklesiástes 3:3) Kuida bo salú físiko i emoshonal. Sosegá sufisiente. Mas importante ainda, konfia den Yehova, e Dios di tur konsuelo.—2 Korintionan 1:3, 4.

SI BO TA SUFISIENTE MADURÁ PA KUMINSÁ DATE

Si bo ta un mucha muhé i un mucha hòmber ta pone preshon riba bo pa hasi algu ku no ta moralmente limpi, no tene miedu di par’é i bis’é: “No hasi e kos ei!” òf “No mishi ku mi!” No keda ketu djis pa miedu di pèrdè e mucha hòmber. Si e kibra ku bo pa e motibu ei, no ta bale la pena pa bo tin e mes! Bo meresé un bon mucha hòmber, unu ku ta respetá tantu bo kurpa komo bo prinsipionan.

TA INTIMIDASHON SEKSUAL?

“Tempu mi tabatin mas o ménos 14 aña, mucha hòmber tabata ranka na parti patras di mi bh i hasi chèrchi di mi—manera kon bon lo mi sinti mi si mi hasi sèks ku nan.”—Coretta.

Segun bo, e mucha hòmbernan tabata hasi esei pa

  1. Tent’é?

  2. Flirt kuné?

  3. Intimid’é seksualmente?

“Den bùs un mucha hòmber a kuminsá papia kos sushi ku mi i kue mi tene. Mi a dal su man i bis’é pa e hala kita. El a keda wak mi manera kos ku ta loko mi ta.”—Candice.

Kiko abo ta pensa e mucha hòmber akí tabata hasi ku Candice?

  1. Tent’é?

  2. Flirt kuné?

  3. Intimid’é seksualmente?

“Aña pasá un mucha hòmber tabata bisa mi ku e ta gusta mi i ku e ke sali ku mi, aunke kada biaha mi tabata bis’é nò. Tin biaha e tabata karisiá mi na mi brasa. Mi a bis’é ku e mester stòp pero e no kier a tende. Un biaha, ora mi tabata mara e feter di mi sapatu, el a dal mi na mi chanchan.”—Bethany.

Segun bo, e mucha hòmber akí a hasi e kos ei pa:

  1. Tent’é?

  2. Flirt kuné?

  3. Intimid’é seksualmente?

E kontesta korekto pa tur e tres preguntanan ei ta C.

Kiko ta e diferensia entre intimidashon seksual i flirt òf tenta?

Intimidashon seksual ta bini di un banda so. E persona ta persistí aunke e víktima ta bis’é pa stòp.

Intimidashon ta algu serio. E por hiba na abusu seksual.