8 KAQ TAPUKÏ
¿Imataraq musyäman oqllanakïta munar abusayämanqampita?
¿QAMQA IMATATAQ RURANKIMAN?
Änatam illaqpita juk nuna patsaman saqpirin. Änam kënö nin: “Llapan puëdinqämannömi defendikïta procurarqä. Qayarikachëtam munarqä peru manam puëdirqätsu. Kumarqä (tanqarqä), jëtarqä, maqarqä y imëkatam rurarqä, hasta cuchilluwan tuksiramanqanyaq. Tsëpitaqa manam imatapis mäkurqänatsu y mananam defendikïta puëdirqänatsu”.
Tsënö pasashuptikiqa, ¿imataraq rurankiman?
ALLEQRAQ PENSË
Alläpa cuidakïkaptikipis mana allikunaqa pasarishunkimanmi, y masqa paqaspa yarquptikim. Tsëmi Bibliapis nin mas cörrikarpis carrërata mana ganayanqanta y yachaqkunapis mana alli yarqapakuyanqanta, “porqui llapankunatam imapis pasan mana pensayanqan hörachö” (Eclesiastes 9:11).
Änata violaqqa mana reqishqa nunam karqan. Peru höraqa violakoqkunaqa kayan reqiyanqan nunakunam o hasta familiankunam. Nataliaqa 10 watayoqllaran karqan vecïnun jövin violanqan witsanqa. Nataliam kënö willakun: “Alläpa mantsakashqa y penqakushqam këkarqä, tsëmi qallananllachöqa pitapis willarqätsu”.
MANAM QAMTSU CULPAYOQ KANKI
Änaqa pasanqampitam kikin culpayoq kanqanta pensarnin alläpa mana alli sientikun. Kënömi nin: “Tsë paqas pasanqantaqa alläpam yarparä. Rasunmi, tuksïkamaptinqa manam ima rurëtapis puëdirqänatsu, peru imëkanöpapis defendikïtaqa puëdïmanmi karqä nishpam pensä”.
Nataliapis kikin culpayoq kanqantam sientikun. Kënömi nin: “¿Imanir-raq kikillämanqa alläpa confiakurqä? Tëtäkunaqa nanäwan juntu këkäyaptïlla waqtachö pukllayänäpaqmi niyämaq, peru noqaqa mana cäsukurmi yarqurirqä. Tsëtam vecïnüqa provechakurirqan. Familiäqa alläpam sufrirqan y noqa culpayoq kanqantam sientï. Tsëmi masqa llakitsiman”.
Änanö y Natalianö sientikurqa, këman yarpë: pitapis violarqa manam kikin munaptintsu violayan, sinöqa mana munëkaqtam. Wakinqa mana kaqpaq churarmi, culpannaq kaqta “kikinmi tsëtaqa ashishqa” nirnin culpatsayan. Peru rasumpa kaqchöqa, manam pipis tsënö desgraciapaqa pasëta munantsu. Violayäshushqa kaptinqa, manam qamtsu culpayoq kanki, y tsëtam següru kanëki.
Manam culpayoqtsu kayanki niyaptimpis, creiyänanqa manam fäciltsu. Violashqakunaqa wakinqa manam willakuyantsu, tsëmi kikinkuna culpayoq kayanqanta pensarnin kakuyan. Peru upällalla kakunqëkiqa, ¿pitataq yanapan? ¿Qamtaku o violashoqnikitaku? ¿Manatsuraq mas alli kanman yanapakïta ashinqëki?
PASASHUNQËKITA WILLAKÏ
Bibliam willakun, sufrimientukunapa pasarnin Job jutiyoq alli ruraq nuna kënö ninqanta: “¡Parlashaqmi, awmi, alläpa piñakïnïwan!” (Job 10:1). Itsa qamtapis yanaparishunkiman tsënö ruranqëkiqa. Confiakunqëki amïguïkita willë pasashunqëkita, tsënöpam alli sientikunki.
¿Imanirtaq yanapashunëkipaq pillawampis parlarinkitsu? Tsë llakikïta y yarpachakïtaqa manam kikikillaqa altsëta puëdinkitsu.
Änaqa tsëtam rurarqan y yanapashqam. Kënömi nin: “Juk alli amïgäwanmi parlarqä y pënam nimarqan congregacionpita ishkaq anciänukunata willanäpaq. Y willakunqäpitaqa alläpam kushikü, porqui atska kutim noqawan parlayarqan, y noqa culpayoq mana kanqätam niyämarqan. Y tsëtam wiyëta shuyarëkarqä”.
Natalianam pasanqampita teytankunata willarqan. Kënömi nin: “Alläpam yanapëkayämarqan, jinamampis pasakunqampita parlakunäpaqmi animayämarqan. Y tsëmi yanapamarqan shonquchö manana piñakunäpaq ni llakikunäpaq”.
Jina Diosman mañakunqampis yanaparqanmi. Kënömi nin: “Mañakunqämi alläpa yanapamarqan pasamanqampita pitapis parlapëta mana puëdinqä hörakunachö. Diosman mañakurninqa llapan munanqätam nita puëdï y tsëmi mas alli sientikunäpaq yanapaman”.
Qampis rikärinkim ‘kachakänëkipaq juk tiempu’ kanqanta (Eclesiastes 3:3). Salornikita y pensënikita cuidë y alleq descansë. Peru masqa precisan shoqakoq Diospa yanapakïninta ashinëkim (2 Corintius 1:3, 4).
¿EDÄNIKICHÖNAKU KANKÏ NOVIOYOQ KANËKIPAQ?
Noviïki oqllanakuyänëkipaq nishuptiki o yatapäshuptikiqa alli firmi kënö nï: “¡Ama tsëta rurëtsu!” o “¡Makikita janäpita jorqë!”. Jaqishunëkita mantsarqa ama upälla quedakïtsu. Jaqishurnikiqa, manam alli chölutsu kashqa. Qampaqqa kanan, respetashoqniki y Dios mandakunqanta respetaq jövinmi.
¿PËWAN OQLLANAKUNÄTA MUNARTSURAQ ABUSËKÄMAN?
“13 o 14 watayoq këkaptïmi, escuëlachö chölukuna sostennïpita sutarayämar kënö niyämaq: ‘Musyarinkinam, noqawan rurarninqa alläpa shumaq sientikunëkipaq kaqta’” (Coretta).
Ima ninkitaq, ¿kë chölukunaqa...
-
... brömapëkäyarqanllaku?
-
... pukllapëkäyarqanllaku?
-
... oqllanakïta munarku abusäyarqan?
“Cärruchö ëwëkaptïmi juk chölu imëka feyukunata nimarnin yatapämar qallëkurqan. Tsënam noqaqa laqyëkurqä y noqapita witikunampaq nirqä. Y ‘¿löcaku kanki?’ nimaq cuentam rikëkamarqan” (Candice).
Ima ninkitaq, ¿kë chöluqa...
-
... brömapëkäyarqanllaku?
-
... pukllapëkäyarqanllaku?
-
... oqllanakïta munarku abusäyarqan?
“Juk chölum wata entërupa nimarqan pëta gustanqäta y noviu kayänäpaq. Noqaqa imëpis ‘manam’ nirqämi. Höraqa makïkunatam kuyamoq, ama niptïpis pëqa sïgueqllam. Juk kutim zapatuta watëkaptï tseqlläta yatëkamurqan” (Bethany).
Ima ninkitaq, ¿kë chöluqa...
-
... brömapëkäyarqanllaku?
-
... pukllapëkäyarqanllaku?
-
... oqllanakïta munarku abusäyarqan?
Kë kima cäsukunachöqa kima kaqmi respuestan.
¿Imachötaq jukläya kayan pukllapëwan o brömapëwan oqllanakïta munar abusëqa?
Oqllanakïta munar pitapis abusëqa mana allim sientikatsin. Y “manam” nikäyaptimpis abusarllam sïguiyan.
Oqllanakïta munar abusakuyanqanqa alläpa peligrösum, porqui violakïchömi ushan.
[Päginapa ura kuchunchö willakï]
^ par. 4 Kë yachatsikï shipashkunapaq parlaptimpis, consëjunkunaqa chölukunatapis yanapanmi.
