Mashcaushca publicacionma ri

Quiilca tiaj ri

8 TAPUI

¿Imara rurana ani ñucara huajlichina munanujpi?

¿Imara rurana ani ñucara huajlichina munanujpi?

¿IMARASHA MINISTISHCA AN?

Caran huata huaranga huaranga runauna ñacas tucuiguna maltauna asha huajlichishca tucunun. *

CAN ¿IMARA RURANGUIMA?

Aliciara huajlichij runa allpama tangaca pai manara riparajllaira. “Tucui ñuca ushashcara rurarcani” Alicia nin. “Caparisha nicani, shinajpis mana ushacani caparingahua. Paita tangacani, nijtacani, aspicani. Chi huasha ñucara chugrichihuaca shu cuchilluhua. Chi ratui ña mana mas difindingaj ushacani”.

Can casna tunui pasausha, ¿imasnara ruranguima?

IYARI

Maicambi can cuirarijpi tutai llucshisha imas pasana ushan. Biblia ninmi huaquimbi shinzhi callpajcuna mana ganana ushanunzhu, iyaiyujcuna mana tucui huras ali rinunzhu “manali timpuuna, cungaimanda tucungaraushcara tucuigunama pactamushcamanda” (Eclesiastés 9:11).

Aliciara huajlichij mana ricsishcachu aca. Shujcunara shu ricsishca shu aillu huajlichin. Natalia chunga huata charisha shu malta cari chi barriomandallara huajlichica. “Shinzhi manzharisha pingaihua acani chiraigu pundaibi mana pitas cuintacani” Natalia nin.

CAN CULPARA MANA CHARINGUICHU

Alicia chara culpayuj sintirin chi pasashcamanda. Pai riman: “Caran cuti iyarini chi tuta pasashcamanda mas alira difindina acani nisha. Sirtumi ñucara tucsisha chugrichishca huasha du saquiricani, shina ajpis ñuca chara iyarini imaras rurana acani nisha”.

Natalia shinallara culpayuj sintirin: “Iyacani pihuas mana huajlichihuanungachu nisha. Ñuca yayauna pajllai saquij anuca ñuca ñañahua parijulla pujllangaj shinajpi ñuca mana uyacani. Chiraigu ñuca rayai tiaj vecinora mas pangalla churacani. Ñuca aillu ashca turmindarica, cuna culpayuj sintirini paigunara turmindachishcamanda. Chimi ñucara mas nanahuan”.

Can Alicia, Natalia cuinta sintirisha ama cungarichu: can mana munacangui canda huajlichinuchu. Huaquinguna caita mana intindisha rimanun paillarami mascashcamanda huajlichinuca nisha. Mana pihuas pasana an chi tunu manaliunai. Canda huajlichijpi can mana culpayuj angui.

Rimana pangallami quirinaga mas shinzhi. Maicanguna chi pasashcamanda mana cuintanun, paigunalla chi sintirishcaunara pasanun, shuj manali iyaigunaras charinun. ¿Pitara yanapan chunllayasha saquirina? ¿Canda o huajlichijta? ¿Mana quiringuichu mas ali an yanapaira mascana?

CUINTAI CAN PASASHCARA

Biblia riman turmindus pasashcai shu ali runa Job nica: “¡Ñuca shungüi ucui ayaj sintirishcauna shimiunahua cuintashami!” (Job 10:​1). Huaquimbi pai cuinta ruranas yanapanga. Maican canhua ali apanunujta cuintasha canda yanapanga chi pasaushcamanda mas ali sintiringaj.

Maicandas rimai canda yanapachu. Can ucui sintirishcara shinzhi ana ushan can sapallai apangaj.

Aliciara caita yanapaca, pai nin: “Cuintacani shu ali amigahua, pai rimaca cuintachu shuj Tandarijcunara Cuirajcunahua. Cushiyani rurashcamanda. Ashca cuti ñucahua tandarisha rimahuanuca ñuca ministishcara uyangaj: ñuca ima culpara mana charishcanichu chi pasashcamanda”.

Natalia paihua yayaunara cuintaca chi pasashcaunara. “Paiguna tucui yanapaira cuhuanuca. Animahuanuca cai temamanda cuintangaj chimi yanapaca mana piñarishca llaquirishca sintingaj ñuca shungu ucui”.

Nataliara Diosta mañanas yanapaca. Pai nin: “Diosta cuintanuna yanapaca, maicambi cai temamanda shuj runaunahua mana cuintanuna ushasha. Diosta mañasha tucui imasna sintishcara cuintana ushani chimi ñucara cungailla sintichihuan”.

Cambas ricungui “timpu aliyangaj” tian (Eclesiastés 3:​3). Cuirai camba salud ali cosasgunai iyari, ali puñungui. Shinajpi mas valij anmi Cushiyachij Jehová Diospi confiangaj (2 Corintios 1:​3, 4).

¿HUATARA CHARINGUICHU NOVIORA CHARINGAJ?

Camba novio ursachijpi manali rurangaj, shinzhihua rimai: “¡Chita ama ruraichu!” shinallara, “¡Ama apihuaichu!”. Ama chunlla saquirichu pai canda saquinamanda. Canhua tucuchijpi mana valij runa aca. Can mas ali runa ajta ministingui: maican canda, can iyarishcaras respetura ricuchichu.

¿HUAJLICHINA CUINTA ANGACHU?

“13 o 14 huatauna charishcai escuelai malta cariuna ñuca sostenmanda [brasier] huashamanda aisanuj aca manaligunara rimasha: ‘Alira pasangaraungui ñucahua rasha’” (Carla).

¿Rimanguichu cai malta cariuna...

  1. ...paita burlashalla rimanuca?

  2. ...paita ñahuira sipirishalla?

  3. ...paita huajlichingaj munaira charinuca?

“Buspi riusha shu malta cari irus shimiunara rimangaj callarica ñucara llangasha. Paita huactacani ñucamanda anzhuri nisha. Ricuhuaca ñuca nuspa cuinta” (Claudia).

¿Rimanguichu cai malta cari...

  1. ...paita burlashalla rimaca?

  2. ...paita ñahuira sipirishalla?

  3. ...paita huajlichingaj munaira charica?

“Shu malta cari tucui huatai ñucara rimasha catica canda munani nisha, camba novio tucusha. Ñuca tucui huras nicani mana. Huaquimbi ñuca maqui llangasha. Ñuca rimacani ña chillai, shinajpi mana casusha catica. Shu punzha ñuca zapatusta huataushcai siquii huactaca” (Beatriz).

¿Rimanguichu cai malta cari...

  1. ...paita burlashalla rimaca?

  2. ...paita ñahuira sipirishalla?

  3. ...paita huajlichingaj munaira charica?

Cai quinsa tucushcaunai ali cutipana an C nishca.

¿Imasnara huajlichina munaira burlanamanda, asichinamanda shuj tunu an?

Canda huajlichina munanujpi canda manali sintichin. Huajlichij runara ña saquihuai nijpis pai turmindachisha catin.

Canda turbachisha mana pujllanalla an huaquimbi huajlichinai tucurin.

[Notas]

^ párr. 4 Cai tema mas malta huarmiunama yachachijpis, cai yachachishcauna malta cariunajpas yanapan.