Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

8 TAPUY

¿Iman yanapanman violasqa kaqkunata?

¿Iman yanapanman violasqa kaqkunata?

KAYTAN YACHANAYKI:

Sapa watanmi mana yupay atiyraq runakuna violasqa kanku. Astawanqa wayna-sipaskunatan violanku.

¿IMATAN RUWAWAQ?

Anamanta yachasunchis. Juj kutinmi juj runa Anata violayta munaspa pampaman wijch’uran. Chaymantan Ana willakun: “Manan qapariyta atiranichu, ichaqa tukuy kallpaywanmi defiendekurani. Tanqarani, saqmapakurani, jayt’apakurani, jasp’ipakurani iman. Chayllamanmi ichaqa cuchillowan takawaran, jinan manaña ima ruwaytapas atiranichu”, nispa.

Chhaynapi tarikuwaq chayri, ¿imatan qan ruwawaq?

¡ÑAUPAQTA PIENSAYKUY!

Maytaña cuidakusunman chaypas, pasawasunmanpunin ima mana allinpas, chayraykun Biblia nin: “Manan allin phawaqkunachu phawaspaqa llallinku, [...] manan allin yachaqkunachu sumaq chaskisqapas, aswanpas sapankan imaynapipas rikukunku”, nispa (Eclesiastés 9:11).

Wakin sipaskunataqa mana reqsisqa runakunan violanku, imaynan Anawanpas pasaran jina. Wakintan ichaqa reqsisqankuna, hasta familiankunapas violanku. Chaymi pasaran Nataliawan. Paytaqa juj wayna vecinonmi violasqa chunka watachanpi kashaqtin. Chaymantan Natalia nin: “Sinchi manchasqa p’enqasqa iman kasharani, chaymi mana pimanpas willakuranichu”, nispa.

MANAN QANPA JUCHAYKICHU

Anaqa juchayoqpaq jinan pay kikinta qhawarikun chay runaq violasqanmanta. Chaymi nin: “Manan chay tuta pasawasqanta qonqayta atinichu. Sapa yuyarispaymi: ‘Aswan kallpawan defiendekuyman karan’, nispa sonqollaypi nini. Chay runa cuchillowan takawaqtin manchakuymanta manaña ima ruwaytapas atiranichu chaypas, ‘astawan kallpachakuyman karan’ nispan piensashallani”, nispa.

Nataliapas chhaynan sientekun. Chaymi nin: “Nishuta confiakusqayraykun chay pasawaran. Tayta-mamaymi niwaq: ‘Jawapi pujllanki chayqa, ñañaykiwan kuskallapunin kanki’, nispa. Noqan ichaqa mana chayta kasuranichu. Chaymi chay waynaq violawasqanmantaqa noqa kikiyta juchayoqpaq qhawarikuni. Maytan chay pasasqanwan familiaypas sufriran, chaymi noqataqa astawan llakichiwan”, nispa.

Ana jina, Natalia jina qan kikiykita juchachakushanki chayqa, cambianaykin chay piensayniykita. Chay pasasqanqa manan qanpa juchaykichu karan. Wakin runakunaqa normalta jinan violadorkunata qhawarinku otaq warmikunata tumpanku. Ichaqa sinchi pantasqan chay runakunaqa kashanku. Chayrayku amapuni qan kikiykita juchachakuychu.

Sasapaschá kanqa imayna piensasqaykita cambiay. Sonqoykiqa juchachashallasunkichá imamantapas, chhaynapin mana pimanpas imatapas willayta munawaqchu. Ch’inlla kaymi ichaqa mana qanpa allinniykipaqchu, aswanpas violadorpa allinninpaqmi.

AMA CH’INLLA KAYCHU

Biblian willawanchis Job sutiyoq runamanta. Paymi sinchi llakipi kaspa niran: “Nanaymanta llakikuspaymi ima munasqayta rimasaq”, nispa (Job 10:1). Payqa willakuranmi llakikuyninmanta. Qanpas confianza amigoykimanmi willakuwaq imachus pasasqanta.

Manan sapallaykichu llakikuyniykitaqa q’epinayki, jujwan yanapachikuy

Chaytan Anapas ruwaran. Paymi nin: “Juj confianza amigaymanmi willarani imachus pasawasqanta, jinan payqa niwaran umalliq hermanokunaman chayta willanaypaq. Chay hermanokunan allinta yanapawaranku. Paykunan askha kutipi asegurawaranku chay pasawasqanqa mana noqaq juchaychu kasqanta”, nispa.

Nataliapas ninmi: “Tayta-mamaymanmi willakurani. Paykunan allinta yanapawaranku, kallpachawarankutaq chaymanta astawan rimanaypaq. Chhaynapin llakikuyniypas phiñakuyniypas pisiyapuran”, nispa.

Nataliaqa nillarantaqmi: “Diosmanta mañakusqaymi anchata kallpachawaq. Mayninqa manan kallpay kaqchu piwanpas rimanaypaq, chay kutikunapin astawan Diosmanta mañakuq kani. Chhaynapin thaj kayta chaskiq kani”, nispa.

Biblian nin: ‘Kanmi jampina tiempo’, nispa (Eclesiastés 3:3). Chaypaqmi allinta cuidanayki saludniykita sonqoykitawan, allintan samanaykipas. Astawanqa tukuy sonqoykiwan Jehová Diosman jap’ipakuy, paymi kallpachasunki (2 Corintios 1:3, 4).

¿NOVIOYOQ KANAYKIPAQ EDADNIYKIPICHU KASHANKI?

Sichus novioyki llamipayasunkiman chayqa, mana manchakuspa niy: “¡Ama chayta ruwaychu! ¡Ama llamipayawaychu!”, nispa. Ama manchakuychu qanwan phiñakunantaqa. Sichus chayrayku manaña novioyki kayta munanqachu chayqa, jina kachun. Manan chhayna mana respetaq runawanqa kanaykichu.

¿IMA NIWAQTAQ?

Carlan nin: “Colegiopi kashaqtiymi wakin compañeroykuna qonqaylla qhepaymanta sostenniyta chutawaqku, jinaspa niwaqku: ‘Camapiqa astawanraqmi kusichiykikuman’ nispanku”, nispa.

Chay waynakunari:

  1. ¿Chansakusharankuchu?

  2. ¿Pujllapayasharankuchu?

  3. ¿Mañosochu karanku?

Claudian nin: “Carroman seqaqtiymi juj wayna llamiykuwaspa qhelli cosaskunamanta rimapayawaran. Jinan noqaqa makinta takaspa kacharichikurani, paytaq ‘¿imananmi?’ nisparaqtaq niwaranpas”, nispa.

Chay waynari:

  1. ¿Chansakusharanchu?

  2. ¿Pujllapayasharanchu?

  3. ¿Mañosochu karan?

Beatrizmi nin: “Qayna watan juj chico nishuta parlapayawaq. Noqataq mana kasuqchu kani. Mayninpiqa makiyta llamiykusparaqmi rimapayawaq, manataq kachariyta munawaqchu. Juj kutinmi zapatoyta watakushaqtiy qhepayta llamiykuwaran”, nispa.

Chay chicori:

  1. ¿Chansakusharanchu?

  2. ¿Pujllapayasharanchu?

  3. ¿Mañosochu karan?

Llapan chay qharikunaqa mañoson karanku.

¿Imaynan kanku mañoso qharikuna?

Mañoso qharikunaqa “ama turiyawaychu” nishaqtiykipas turiyashallasunkikun.

Mañoso qharikunaqa violadormanmi tukupunkuman.