Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKIKAGUZO 8

Biki Ebinsemeriire Kumanya Ha Bikorwa eby’Okuhamba?

Biki Ebinsemeriire Kumanya Ha Bikorwa eby’Okuhamba?

HABWAKI KIKURU

Buli mwaka abantu baingi bahambibwa kandi bahambirizibwa kukora ebikorwa by’obusiihani kukira muno ensingato.

WAKUKOZERE KI?

Omusauja akazindiza Annette yamunaga hansi atakamanyire n’ekirugenda omu maiso. Annette agamba “Nkakora kyona ekirukusoboka kumurwanisa andugeho,” “Nkateera enduuru, n’amusiindika, n’amusamba n’okumuhara. Nkagenda kuhurra n’ancumita omuhyo, aho nuho amaani gampweriremu.”

Wakukozere ki kakuba niiwe Annette?

TEKEREZA HALI KINU!

Osobora kuba n’oyegendereza kukira muno orubasire obwire bw’ekiro, baitu nabwo ebintu ebibi bisobora kubaho. Baibuli egamba “Abenziriga tibali abo abasingura omu kuhakana okwenziriga, kunu tibali basaija bokumanya abatunga itungo kunu tibali basaija bokwetegereza abatunga omugisa.”—Omugambizi 9:11.

Ensigato nka Annette, bahambibwa abantu ababatamanyire. Baitu abandi baba banywani baabu rundi abanyabuzaale baabu. Natalie obwaka aine emyaka ikumi, omusigazi ayaikaraga haihi n’owaabu akamusobyaho. Natalie agamba “Nkatiina muno n’akwatwa ensoni kugambira omuntu weena.”

TIGULI MUSANGO GWAWE

Annette aikara n’ayejunaana habw’okyo eky’amuhikireho. Agamba “obwire bwona nyikara ninteekereza ha kiro ekyo. Haroho obu nteekereza ngu ntakole ekirukumara kumurwanisa. Amananu gali nti, obu yancumisire omuhyo, nkatiina muno n’ahwamu amaani. Nkaba ntakyaina eky’okukora baitu hakire n’akulengereho!

Natalie nauwe ayejunaana n’agamba “Tinyakubaire ningenda omu bataahi nyenka.” “Ntahuliirize abazaire bange, habwokuba bali batuterireho ekiragiro eky’okwikaraga hamu na nyakaitu nituzaana obwire bwona. Baitu ntahulirize, ekyaheriize omwojo ow’omu bataahi akagisa ok’okunsobyaho. Obuntekereza ha busalizi obu n’aletiire ab’omuka kindetera kuhurra nsaliirwe muno.”

Obworaaba n’oyehurra nka Annette na Natalie, osemeriire kukiijuka ngu omuntu ou bahambire aba atakyegondiize. Abantu abamu ensonga enu tibagitwara kuba nkuru, nibagamba ngu kya buli kiro aboojo kwetwara omu mulingo gunu kandi ngu, omuntu ou bahamba nuwe aba akyeletiire. Baitu amananu gali, busaho muntu weena asemerrire kuraba omu kintu nk’enkyo. Obu kiraaba kyakuhikireho, otejunaana, tiguli musango gwawe!

Abantu ababa bahambirwe kibagumira kwikiriza ngu “tiguli musango gw’abo.” Abamu bacwamu kuculeera nibatagambiraho muntu weena baitu kinu kirugamu obusaasa bwingi n’okwikara nibeejunaana. Baitu kakuba oculerera ekizibu kinu, niiwe arukwija kusigara n’osasa kandi ogu ayakikozere we n’ayeyongera kurumya abantu bandi. Kirungi oteekereze ha nsonga enu.

GAMBIRAHO OMUNTU ONDI

Baibuli egamba ngu Yobu obusaasi obu bw’amuhinguraineho akagamba: “Ndagamba omu kusalirwa okwomwoyo gwange!” (Yobu 10:1) Naiwe osobora kugasirwa omu kukora nikyo kimu. Okugambiraho omuntu ow’orukwesiga eky’abaireho nikiija kukuhumuza ebiteekerezo.

Tikiri ky’amagezi okwikara omu biteekerezo obwire bwona. Tunga omuntu ow’orukusobora kugambiraho ekizibu kyawe.

Annette kikamukonyera. N’agamba ngu: “Nkagambiraho munywani wange ayampaire amagezi mbazeeho n’abagurusi ab’ekitebe. Bakampumuza muno. Bakaikara na nywowe emirundi nyingi. Ebi babalize bikangarramu muno amaani—bakangumya ngu ekyampikireho etabe nsobi yange.”

Natalie akabazaaho n’abazaire be ha kizibu ekyamubaireho. Agamba, “Bakampuliiriza kandi bangamba ngu ntatiina kubazaaho ekizibu kyange. Ekyo kikampumuza kandi kyankonyera kutaikara n’ekiniga.”

Okusaba nakwo kukahumuza Natalie. Agamba: “Okusaba kukankonyera muno, omu kasumi obu nali ninyehurra ntarukusobora kubaliza hali ekizibu kyange n’omuntu weena. Obu nsaba ngambira Ruhanga kyona ekiri ha mutima gwange. Mpurra nteekaine kandi nyine obusinge.”

Naiwe noija kusanga ngu haroho “akasumi akokukirizamu.” (Omugambizi 3:3) Otenagiriza, wefeeho osobole kwikara oli mwomeezi kurungi. Tunga obwire oburukumara kuhumura. N’ekirukukira byona, wesige Yahwe Ruhanga ow’okuhumuza kwona.—2 Abakolinso 1:3, 4.

OBWORAABA OHIKIZE EMYAKA EY’OKUTUNGA OMUGONZEBWA

Obworaaba oli mwisiki kandi haroho arukukusindikiriza kukora ebikorwa by’obusiihani, tikiri kibi kugamba ngu, “Ndugaho kandi otayongera kunkwaho!” N’obwaraaba ali mwojo waawe, otatiina kumugambira. Kakuba akunoba habw’okumwangirra, ekyo kikukonyera kumanya ngu tabaire muntu murungi kandi tosemeriire kugumizaamu nauwe. Osemeriire kuba n’omusaija arukukutamu ekitiinisa.

GARUKAMU EBIKAGUZO BINU

“Ha isomero, aboojo bansikaga akalega kange—nibangamba ngu timanyire ekinkufeerwa habw’okwanga kuterana n’abo.”—Coretta.

N’otekereza engeso z’aboojo banu zaali nizooleka

  1. Okwendereza bwendereza?

  2. Kuzaanazaana kwonka?

  3. Orwanju?

“Twali tuli mu motoka, omwojo y’atandika kunkwatakwata n’ambaliza ebigambo ebibi. Nkamwesikaho n’amugamba andugeho. Ekyo akaba atakukinira.”—Candice.

N’otekereza engeso z’omwojo onu zikooleka ki?

  1. Okwendereza bwendereza?

  2. Kuzaanazaana Kwonka?

  3. Orwanju?

“Omwaka oguhoire haroho omwojo ayaikaraga n’angamba ngu akungonza, kandi ngu yali n’agonza ngende nauwe kwesemezaamu gonze naikaraga nimwangirra. Obwire obumu yalengahoga kusiisiriza omukono gwange baitu nimutanga. Haroho ekiro ekindi obu yansangire nyinamire kusiba enkaito yange yanteera ha kibunu.”—Bethany.

N’oteekereza engeso z’omwojo onu nizooleka ki?

  1. Okwendereza bwendereza?

  2. Okuzaanazaana kwonka?

  3. Orwanju?

Obw’oraaba okomere C, nikyo eky’okugarukamu ekihikire omu bikaguzo byona ebisatu.

Habwaki tutasobora kugamba ngu orwanju nikyo kimu n’okwendereza rundi okuzaanazaana?

Embaganiza eri nti abantu ab’orwanju tibakira kuhurra rundi kutiina. Bagenda omu maiso n’okutuntuza omuntu gonze abagambire ngu ebi bakukora takubigonza.

Obusumi obumu abantu banu basobora n’okusobya h’abaana rundi kuhamba abakazi.