FEHUʼI 8
Kotea Ia Te Fakamalohiʼi ʼo Te ʼu Aga Heʼe ʼAoga?
KOTEA ʼAE KA KE FAI ANAI?
Neʼe lipaki ki lalo ia Annette e te tagata ke ina fakamalohiʼi. Koia neʼe ina ui ai, “Neʼe au faigaʼi ke au teteke ia ia. Neʼe au kalaga kaʼe neʼe hage ʼe mole ʼasi toku leʼo ki tuʼa. Neʼe au humuki, pea neʼe au ʼakahi, pea mo hokaʼi, mo valusi. ʼI te temi ʼae neʼe au logoʼi ai te ulu ʼo te hele kia au, neʼe mole kei hoku malohi ki ai.”
Ka na pau la ko koe ʼae neʼe hoko ki ai te aluʼaga ʼaia, kotea ʼae ka ke fai anai?
FAKAKAUKAUʼI MUʼA
Tatau aipe pe ʼe ke tokaga, kaʼe ʼe feala pe ke hoko fakafokifa atu he tuʼutamaki moka ʼe ke ʼeva ʼi te poʼuli. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “ ʼE mole ʼa te tagata vaʼe vave ia te malo ʼi te lele, . . . ʼe mole ko natou ʼae ʼe natou maʼu te ʼatamai malama ʼae ka natou maʼu anai te ʼofa, he ʼe ko te ʼu temi pea mo te ʼu aluʼaga fakafokifa ʼe hoko kia natou fuli.”—Tagata Tanaki 9:11, MN.
Ohage pe ko Annette, ko ʼihi tupulaga neʼe fakaʼalikiʼi e he tahi ʼe mole natou feiloʼiʼaki. Ko ʼihi neʼe fakaʼalikiʼi e honatou feʼilo peʼe ko he tahi ʼo te famili. Neʼe kei taʼu 10 pe ia Natalie, kaʼe neʼe fakaʼalikiʼi e te tupulaga ʼo tona vahaʼa fale. ʼE ina ui fenei: “ ʼI te lahi fau ʼo toku mataku mo toku ufiufi, neʼe mole au fakaha ki he tahi.”
ʼE MOLE KO TAU HALA
ʼI temi nei, ʼe kei tukugakoviʼi pe e Annette ia ia totonu ʼi te aluʼaga ʼae neʼe hoko. ʼE ina ui fenei: “ ʼE au manatuʼi tuʼumaʼu pe te agamalohi ʼae neʼe hoko kia au ʼi te po ʼaia. Neʼe tonu ke au faiga malohi ke mole lava hana meʼa kia au. Kaʼe ʼi tana hukiʼi au ʼaki te hele, neʼe au palalisia ai ʼuhi ko toku mataku. Neʼe mole kei au fealagia he meʼa, kaʼe neʼe tonu pe ke au teteke.”
ʼE toe feia mo Natalie. ʼE kei ina tukugakoviʼi pe ia ia. ʼE ina ui fenei: “Koteʼuhi ʼi taku falala fau kia au, neʼe au ui ʼe mole hoko anai he meʼa feia kia au. Neʼe ui mai pe e ʼama matuʼā, ka ma olo ʼo gaoʼi ʼi tuʼa mo toku kiʼi tehina, pea ʼe tonu ke ma olo ʼo gaoʼi fakatahi. Kaʼe neʼe mole au fakalogo. Ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo toku fakaʼalikiʼi e te kiʼi tama ʼo toku vahaʼa fale. ʼUhi ko te aluʼaga ʼaia, neʼe lotomamahi ai toku famili katoa. Koia ʼae ʼe kei au tautea malohi aipe toku loto.”
Kapau ʼe ke logoʼi te ʼu manatu ʼae neʼe maʼu e Annette mo Natalie, ke ke manatuʼi ko he tahi neʼe fakaʼalikiʼi, ʼe mole ko he tahi neʼe loto ki ai. ʼE fakalakatonuʼi e ʼihi ia te fakaʼaliki, ʼo natou ui kapau neʼe fakaʼalikiʼi he taʼahine he ʼe ko ia totonu pe ʼae neʼe ina kumi. Kailoa, ko te fakaʼaliki ʼe mole ko he aga ʼe tonu ke fai he ʼe fakalialia. Koia, kapau ʼe ke vikitima ʼi he fakaʼalikiʼi, ʼe mole ko hau hala.
ʼE moʼoni, ʼe faigafua age te ui ʼae “ ʼe mole ko tau hala.” Kaʼe ʼe faigataʼa ʼaupito ia tona tali. Ko ʼihi finemui ʼe natou logoʼi tuʼumaʼu pe te aluʼaga ʼae neʼe hoko pea ʼe natou lotomamahi mo tukugakoviʼi aipe ia natou. Kaʼe ʼe fua lelei anai koa kia ai tau nofo fakalogologo? Kia koe peʼe kia ia ʼae neʼe ina fakaʼalikiʼi koe? ʼE tonu ke ke vakaʼi age he tahi puleʼaki.
FAKAMATALA KI HE TAHI
ʼI te Tohi-Tapu, neʼe ui fenei e te tagata agatonu ko Sopo: “E au palalau anai i te mamahi o toku loto.” (Sopo 10:1) Ke ke mulimuli ki tana faʼifaʼitaki pea ʼe tokalelei ai anai tou loto. Koia kapau ʼe ke palalau ki he tahi ʼe ke falala ki ai, ʼe feala ʼaki pe te temi ke ke logoʼi ai he lotofimalie, pea mo ke iloʼi ai ko tou fakaʼalikiʼi neʼe mole ko hou loto.
Ko te mamahi ʼae ʼe ke logoʼi, ʼe liliu anai ko he kavega mamafa mo kapau ʼe ke ʼamo tokotahi. Koia, kotea ʼae ʼe mole ke palalau ai ki he tahi ʼo kumi tokoni ki ai?
Neʼe fakamoʼoni ki ai Annette. ʼE ina ui fenei: “Neʼe au palalau ki toku kaumeʼa lelei. Pea neʼe ina fakalotomalohiʼi au ke au alu ʼo fakaha ki te ʼu tagata ʼafeā ʼe toko lua ʼo toku kokelekasio. Neʼe fiafia ai toku loto. Neʼe liuliuga tanā ʼomai ʼo tokoniʼi au. Pea neʼe nā fai tuʼumaʼu mai te ʼu palalau ʼae neʼe au fia logo ki ai, ʼae ko te aluʼaga ʼae neʼe hoko, neʼe mole ko haku hala.”
Neʼe palalau ia Natalie ki ʼanā matuʼā ʼo ʼuhiga mo tona fakaʼalikiʼi. ʼE ina ui fenei: “Neʼe nā lagolago mai kia au. Pea neʼe nā fakalotomalohiʼi au ke au palalau. Neʼe tokoni mai kia au ke mole lahi taku lotomamahi pea ke mole au taupau he lotoita.”
Neʼe toe maʼu e Natalie he lotofimalie ʼi te faikole. ʼE ina ui fenei: “Ko taku palalau ki te ʼAtua neʼe tokoni mai kia au, tafitō ʼi te ʼu temi ʼae neʼe mole au lavaʼi ai te palalau ki he tahi. Mai tona ʼuhiga ʼae ka au faikole, ʼe au palalau faʼifaʼitaliha. Pea ʼe au maʼu ai te tokalelei.”
Pea ʼe toe feala foki mo koe ke ke iloʼi he temi ʼe ke logoʼi ai te fimalie. (Ekelesiasi 3:3) Koia, tokaga ki te ʼu meʼa ʼae ʼe ke logoʼi ʼi tou loto pea mo ke malolō lelei ʼi te faʼahi fakasino. Kaʼe falanaki tafitō kia Sehova, ia te ʼAtua ʼo te fakafimalie fuli.—2 Kolinito 1:3, 4.
KAPAU KUA FEALA HAU FAKATAHI MO HE TAMA PEʼE KO HE TAʼAHINE
Kapau ko koe ko he taʼahine pea ʼe faiga he tahi ke ina fai he aga heʼe ʼaoga mo koe, ʼe tonu ke ke pupulaʼi fenei: “ ʼAua tau fai mai te meʼa ʼaena” peʼe “Toʼo kehe nei tou nima.” ʼAua naʼa ke mataku ʼi te palalau ʼuhi pe naʼa kolua mavete. Kapau ʼe fia mavete mo koe, pea ke tuku ai ke alu. ʼE mole ko he tama ʼe lelei. Koteʼuhi, ʼe ke tuha mo he tagata ʼe fakapotopoto mo fakaʼapaʼapa ki ʼau pelesepeto pea mo tou sino.
TE ʼU FEHUʼI KI TE ʼU FAKANEKE KI TE ʼU AGA HEʼE ʼAOGA
“ ʼI te fale ako, neʼe tohoʼi mai muli e te tamaliki tagata ia toku kiʼi kofu veliveli pea neʼe natou palalau kovi mai. Ohage la, neʼe natou ui mai kapau ʼe au momoe mo natou pea ʼe au logo fimalie anai.”—Coretta.
ʼI tau manatu la, neʼe ko hanatou
-
Fakahuahua?
-
Gutu kakā?
-
Fakaneke ki te ʼu aga heʼe ʼaoga?
“ ʼI te papika, neʼe kamata fai mai e te tama te ʼu palalau kovi pea neʼe ina puke au. Neʼe au taʼi tona nima pea neʼe au ui age ke puna kehe. Neʼe ina sioʼi au he neʼe lagi ina ui ʼe au vale.”—Candice.
ʼI tau manatu la, kotea ʼae neʼe fai e te tama ʼaia kia Candice?
-
Neʼe fakahuahua?
-
Neʼe gutu kakā?
-
Neʼe fakaneke ki te ʼu aga heʼe ʼaoga?
“ ʼI te taʼu ʼae kua hili, neʼe ui tuʼumaʼu mai e te tama ʼe manako ia au pea neʼe fia fakatahi mo au logo la taku kapu ke tuku tana laulaunoa. ʼI ʼihi temi, neʼe ina alaala toku nima. Neʼe au ui age ke tuku tana sosaʼa, kaʼe neʼe ina hoko atu pe. Pea ʼi te tahi ʼaho, lolotoga taku haʼi ʼoku sulie, neʼe ina taʼi toku muli.”—Bethany.
ʼI tau manatu la, neʼe fai e te tama ʼaia he:
-
Fakahuahua?
-
Gutu kakā?
-
Fakaneke ki te ʼu aga heʼe ʼaoga?
Ko te tali ʼo te ʼu fehuʼi ʼaia ʼe tolu, ʼe ko te manatu C.
He koʼe ʼe kehekehe ia te fakaneke ki te ʼu aga heʼe ʼaoga mai te gutu kakā mo te fakahuahua?
Koteʼuhi ko te ʼu fakaneke ʼe ko te tokotahi pe ʼe holi ki ai. Pea ʼe hoko atu pe te ʼu fakaneke tatau aipe pe ʼe tou fakafisi malohi ki ai.
ʼE mole tonu ke tou meʼa noaʼi te ʼu fakaneke ki te ʼu aga heʼe ʼaoga, koteʼuhi ʼe feala ke iku ki he fakaʼalikiʼi.