Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

DEER 8

Mang e Ba T’uf ni Nggu Nang u Murung’agen Be’ ni Kan Kol u Gelngiy?

Mang e Ba T’uf ni Nggu Nang u Murung’agen Be’ ni Kan Kol u Gelngiy?

FAN NIB GA’ FAN

Gubin e duw ni bokum milyon e girdi’ ni yima kolrad u gelngiy, mab ga’ ni piin fel’ yangaren e ma buch e re n’ey rorad.

MANG E GA RA RIN’?

Cha’ ni kol Annette u gelngin e thuruy nge aw nga but’ nib tomgin. I yog Annette ni gaar: “Gu rin’ urngin ban’en nrayog rog ni nggu thuruy nge chuw rog. Ug guy rogon ni nggu tolul machane dakir yag ni nge yan lamag. Ere ug thuruy, ma gu be balignag, ma gu be tuguy, ma gu be guruy. Ma aram mug thamiy bangi yar ni ke rag ngog, ma aram me m’ay gelngig.”

Faanra ke buch ban’en rom ni aray rogon, ma mang e ga ra rin’?

MU TAL NGAM LEM!

Yugu aram rogon nsana ga ma kol ayuw u nap’an ni kam man nga bang nnep’, machane rayog ni nge buch ban’en nib kireb rom. Be gaar e Bible: “Mus ko n’en ni bay yib ngomed gabul ma da mu nanged!”​—James 4:14.

Bay boch e fel’ yangaren ni bod Annette ni cha’ ni ke kolrad u gelngin e be’ ndar nanged. Machane bay boch i yad ni cha’ ni ke kolrad u gelngin e be’ ni yad mananged yad ara reb i girdien e tabinaw rorad. Natalie e kemus ni ragag e duw rok min kol u gelngiy. Cha’ ni rin’ e re n’ey ngak e ba pagel nib fel’ yangaren ni yow bbuguli yoror. I yog Natalie ni gaar: “Ka rug rus ma kug tamra’ u tomuren ni buch e re n’ey rog, ma aram e dariy be’ ni gog ngak.”

GATHI GUR E KIREB ROM

Yugu ma lemnag Annette ni n’en ke buch e ir e kireb rok. I gaar: “Yug gu ma lemnag e n’en ni buch e re nep’ i n’em. Gu ma lemnag ni gag e de yag rog ni nga rug athamgil ni nggu gel ngak. Bin riyul’ riy e, tomuren ni rogoy e yar ngog ma daki yag ni nggu rin’ ban’en ni bochan gelngin e marus rog. Dakuriy ban’en nrayog ni nggu rin’, machane ra gu lemnag ma gowa ka bay ban’en nsusun e rayog ni nggu rin’.”

Natalie e ku ma lemnag ni n’en ke buch e ir e kireb rok. I gaar: “Kaygi gel e pagan’ rog, ya bay e motochiyel ni pi’ e gallabthir romow reb e ppin ni walageg ni aram e ngaug parew u taabang ngaug fafelgow, machane dag fol riy. Ere gu be lemnag ni gag e kug bing e kanawo’ ngak e en buguli yoror rog ni nge rin’ ban’en ngog nib kireb. N’en ni buch e ki gafgownag e tabinaw rog, ma gu be lemnag ni gag e kug k’aring e amith nga lanin’rad. Ireray reb e ban’en ni yugu ma magawonnag lanin’ug.”

Faanra ga ma lem ni bod Annette ara Natalie, ma dab mu pagtalin ni faen kan kol u gelngiy e de m’agan’ ngay ni ngan rin’ e re n’em ngak. Bay boch e girdi’ ni yad ma lemnag nde gel e kireb ko re n’ey, ma yad ma tawey ngay nga u rogned ni mit ney e ngongol e ka ban’en ni ma rin’ e piin pagel. Fa reb e rogned ni facha’ ni kan kol u gelngiy e baadag ni ngan rin’ e re n’em ngak. Machane dariy be’ ni bay rogon ni ngan kol u gelngiy. Faanra gur be’ ni kan rin’ e mit ney e ngongol ngom nrib gel e kireb riy, ma aram e gathi gur e kireb rom e re n’ey ni ke buch!

Riyul’ nib mom ni ngan beeg fare thin ni be gaar “gathi gur e kireb rom.” Machane rayog ni nge mo’maw’ ni nge mich u wan’uy. Bay boch e girdi’ ndarur weliyed lanin’rad ku be’, ma aram fan ni be gafgow lanin’rad ni bochan e yad be lemnag ni yad e kireb rorad, maku yad be lemnag boch ban’en nib kireb. Machane faanra mu par ndab mog ban’en ma mini’ e ra fel’ rogon riy, gur, fa en ke kolem u gelngin? Ba t’uf ni ngkum lemnag yugu reb e ban’en ni ngam rin’.

MU WELIY SALPEM

Be weliy e Bible e n’en ni yog Job u nap’an ni kari gel e gafgow ni be tay. I gaar: “Mmotoyil nggu weliy e tin dabug ngom.” (Job 10:1, BT) Faan ga ra rin’ ban’en ni aray rogon, ma sana ra yib angin ngom. Ga ra weliy salpem ngak be’ ni be pagan’um ngak, ma aram e rayog ni nge ayuwegem ni ngam nang rogon ni ngam athamgil u fithik’ e magawon rom me yag ndab kum lemnag nge pag rogon.

Pi n’en ni ga be lemnag e rayog ni be tomalnagem ni bochan e damur weliy salpem ku be’. Ere mang ndab mu gay be’ ni ngam weliy lanin’um ngak me ayuwegem?

Ke pirieg Annette nriyul’ e re n’ey. I yog ni gaar: “Gu weliy salpeg ngak reb e fager rog nib chugur ngog, me pi’ e athamgil nga lanin’ug ni nggu weliy salpeg ngak e piin piilal ni Kristiano u lan e ulung rog. Kug felfelan’ ni kug rin’ e re n’ey. Bay in yay nug pared nga but’ ngar weliyed ngog e n’en nib t’uf ni nggu rung’ag, ni aram e gathi gag e kireb rog e n’en ke buch. Dariy reb ni gag e kireb rog.”

I weliy Natalie ko gallabthir rok murung’agen ni kan kol u gelngiy. I gaar: “Ra ayuwegew gag, mar piew e athamgil nga lanin’ug ni nggu weliy e n’en ke buch. Re n’ey e ayuwegeg ni nge war e kireban’ nge damumuw rog.”

Reb e ban’en ni ki ayuweg Natalie e aram e meybil. I gaar: “Nap’an nug weliy lanin’ug ngak Got, ma rib ga’ angin ni yib ngog, nib ga’ nu nap’an ndabiyog ni nggu weliy lanin’ug ngak be’. Nap’an ni gu ra meybil ma rayog ni nggu weliy e tin bay u lanin’ug. Re n’ey e ri ma gapaseg lanin’ug.”

Ku rayog ni ngam nang ni bay ngal’an nra taw ngay, ma ra ‘gol’ lanin’um ko tin ke buch rom. (Eklesiastes 3:3) Mu rin’ boch ban’en ni nge ayuweg fithik’ i dowam nge lanin’um, mag toffan. Ma bin th’abi ga’ fan riy e ngam taga’ ngak Jehovah ni ir fare Got ni ma fal’eg lanin’uy.​—2 Korinth 1:3, 4.

FAANRA KE TAW NGA YANGAREM NRAYOG NI NGE FEL’ E THIN ROMEW BE’

Faanra gur reb e rugod ma yibe towasariyem ni ngam rin’ ban’en nib kireb, ma dariy ban’en nib kireb riy ni nge lungum, “Dab mu yodornigeg!” ara, “Mu chuweg paam rog!” Dab mu tuntun ni bochan e ga be rus nri kireb e thin romew e re pagel nem. Faanra kirebnag e thin romew ni bochan e re n’ey, me ere dariy tapgin ni nge par nib fel’ thilmew be’ ni aray rogon! Kab fel’ ni ngam gay be’ nra tay fam nge pi kenggin e motochiyel ni ga be fol riy.

SKENG NI MURUNG’AGEN BE’ NI YIBE MAGAWONNAG NI BOCHAN E NGE UN KO NGONGOL NDARNGAL

“Nap’an ni gu ma un nga skul, ma bay boch e pagel ni yad ma yib ra teled e chichibando rog ma yad be yog boch e thin nib kireb ngog. Bod ni yad ma yog ni gu ra felfelan’ ni faan gu ra un ngorad ko ngongol ndarngal.”​—Coretta.

Ga be lemnag ni pi pagel nem e yad be

  1. Mak’arang?

  2. Ngongol ara thin i gosgos?

  3. Magawonnag e cha’ney ni bochan e nge un ngorad ko ngongol ndarngal?

“Bay bayay ni gamad bay u bus me tabab reb e pagel i yog e thin ni puwlag ngog, ma be math ngog. Gu toy pa’ mu gog ngak ni nge chuw rog ma aram me sap ngog ni gowa ke kireb lolugeg.”​—Candice.

Mang e ga be lemnag ni be rin’ e re pagel nem ngak Candice?

  1. Be k’ak’aring?

  2. Be ngongol ara thin i gosgos?

  3. Be magawonnag ni bochan e nge un ngak ko ngongol ndarngal?

“Fa binem e duw ni ke yan ma bay reb e pagel ni yugu be yog ngog ni baadag dakenag, ma baadag ni nge fel’ e thin romow ni yugu aram rogon ni yugu be yog ngak ni danga’. Bay yu ngiyal’ ni ma thithiy pa’ u paag, ma nap’an ni gu ra yog ngak ni nge tal ma dabi tal. Bay bayay ni gu be m’ag gafan e sus rog me yib i toy pa’ nga chigiyeg.”​—Bethany.

Rogon u wan’um e re pagel ney e be:

  1. Mak’arang?

  2. Ngongol ara thin i gosgos?

  3. Magawonnag e cha’ney ni bochan e nge un ngak ko ngongol ndarngal?

Fulweg nib puluw ko re dalip i n’ey e C.

Mang fan nib thil e bin ni ngan magawonnag be’ ni bochan e nge un ko ngongol ndarngal ko bin ni kemus ni yibe ngongol ara thin i gosgos ngak ara yibe k’ak’aring?

Be’ ni yibe magawonnag ni bochan e nge un ko ngongol ndarngal e kemus ni taabe’ e be rin’, ma der tal ni mus ni faanra yibe yog ngak ni nge tal.

Ba gel e kireb ko mit ney e ngongol ya rayog ni nge k’aring be’ ni nge kol be’ u gelngin.