Skip to content

Skip to table of contents

KYUVU 8

Bwidi bu Kutinina Batu Bankwikanga Kubundana Nyitu?

Bwidi bu Kutinina Batu Bankwikanga Kubundana Nyitu?

NKINZA MBI KUYIKUVUSA

Mu kadika mvu bivevi na bivevi di batu bankwikanga kubundana nyitu. Vayi bana ba matoko banlutanga kumonikina mawu.

MBI WULENDA VANGA?

Dibakala dimweka wuntyanga kubundana nyitu na bana balezi, wubwisa Antoaneta va tsi. Vayi nandi kasa zaba ko kibila bambwisila. Antoaneta wutuba: “Yinwana beni mwingi yi botuka mu myoko myandi.” “Yitomba beni kutenduka vayi mbembo yisa basika ko. Minu yinnuguna mu malu ayi yinkonya. Vayi Nandi wundweka mu mbedi ayi mangolo mambana.”

Boti ngyewu wumonikina mambu amomo, khanu mbi wuvanga?

YINDULA!

Mu thangu wundyata ngye feka va bwilu, fweti banga wulubuka kibila mambu mambi malenda kumonikina. Diawu Kibibila kintubila: ‘Basi ko baboso badi beni zithinu banunganga . . .  ni badi luzabu balendi ko kununga, kibila thangu ayi mambu manzimbukila makwizilanga mu baboso.’​—Mpovi 9:11.

Bana bawombo bankwikanga kubundana nyitu kwidi batu bakhambu zaba, dedi mamonikina Antoaneta. Vayi bankaka bamonikina mawu kwidi batu bazebi voti batu badi va dikanda. Mu kumi di mimvu to Antoaneta kaba, bambundula nyitu kwidi mwana wu ditoko wunluta phunga wunkalanga yawu va nsengi. Nandi wutuba: “Minu yimona beni zitsoni diawu va thonono yikhambu kambila ni mutu mambu mambonikina.”

NGYE WISI KO FOTO

Antoaneta wunkhidi yindulanga mambu kamonikina. Nandi wutuba “Yizimbakananga ko bwilu bunana.” Ayi wubwe tuba ti “khanu yibwela vanga mangolo mwingi kubotuka mu myoko myandi. Vayi bo kandweka, yimona boma ayi mangolo moso mamana, yisa ba ko ma kuvanga, vayi mu phil’ami khanu yibwe vanga mangolo.”

Natália mvandi wukivananga foto: “Minu khanu yisa yifyatila ko beni. Matata mami batukamba tukalanga va kimweka na khomb’ama bo tumbasika, vayi minu yisa kuwa ko. Bo yikhambu kuwa, minu yivana lwaku kwidi ditoko dimweka mwingi kambundula nyitu. Mambu yimonikina, matwadisa beni manyongi va dikanda dyami. Minu yikivananga beni foto thangu zyoso mu ziphasi yiba twadisila.”

Boti wumonikina mamonikina Antoaneta ayi Natália, fweti tebuka moyo ti wisa mavangila ko mu luzolo lwaku. Bankaka bantubanga ti vasi ko mambu babakala kukwika bana ba bakyeto kubundana nyitu, voti bana ba bakyeto bafeka bambikilanga phwasa. Vayi masiko makyedika. Diawu ngye wisi ko foto kibila wisa vangila ko mawu mu luzolo lwaku.

Bukyedika, vasi ko phasi kutanga dilongi adidi dintuba “ngye wisi ko foto.” Vayi wulenda mona mwa phasi kukikinina mambu beni. Bankaka bo banyindudila ngolo mambu bamonikina, ba kivananga foto, bambanga kyunda ayi mayindu mambi. Ngye kusweka mambu wumonikina, nani wulenda mona ziphasi mu ntima, ngyewu voti mutu wukukwika kuvanga mawu? Tala mambu mankaka wulenda vanga.

ZABIKISA BANKAKA

Kibibila kintubila dibakala dimweka disonga bantanguninanga Yobi. Bo kaba mu ziphasi nandi wutuba: ‘Yala zabikisa maniongi mami ayi yala zabikisa ziphasi zi mwel’ami!’ (Yobi 10:1) Ngye mvaku wulenda kumavanga. Kibila ngye kukamba mutu wu lufyatu mambu wumonikina, nandi kalenda kusadisa kuvumbika mabanza.

Antoaneta wukikinina ti buboti kuzabikisa mutu wunkaka. Nandi wutuba: “Bo yikamba nkundi’ama wu lufyatu, nandi wukhamba yizabikisa mawu kwidi nkhulutu kimvuka ayi nkazi’andi. Mayangi beni yimmona kibila baba kukhambanga mambu yaba tomba kukuwa ayi batuba ti minu yisa ba ko foto mu mambu mamonika.”

Boti mabanza widi kutsi ntima mamavyoka kiteso, dinda lusadusu kwidi mutu wu lufyatu

Natália mvandi wutuba: “Bo yikamba matata mami, bawu batsadisa ayi bakhindisa bo bambikila thangu mwingi yiyolukila mambu beni ayi mawu makhindisa beni.”

Dinkaka disadisa Natália, kuzibudila ntim’andi kwidi Yave Nzambi mu nsambu. Nandi wutuba: “Nsambu yivanga, wutsadisa beni mu thangu yaba mona boma kukamba mawu mutu wunkaka, mvandi wutsadisa kulembika mabanza ayi kuzabikisa mayindu mami kwidi mutu wu lufyatu.”

Ngye mvaku wulenda mona ti vadi ‘thangu yi kubeluka’ mu mabanza ma ntima. (Mpovi 3:3) Kyeba nyitu’aku ayi mayindu maku. Botula thangu mwingi kulala buboti. Tombanga lusalu kwidi Yave Nzambi wutubombanga mu ziphasi zyoso.​—2 Kolinto 1:3, 4.

BOTI MAFWANA KUBAKA MAKANGU

Boti makangu maku wuntomba mubundasana nyitu ava kukwela, bika kumona boma ti kalenda kubika ngye kunkamba “minu yimengi” voti “botula koko kwaku mu nyitu’ama.” Kheti manisini makangu beni dyambu dimboti, kibila ngye fweti kwela dibakala di kyedika, dinkinzika nyitu’aku ayi minswa mi Kibibila.

BU KUZABILA MUTU TIDI KUBUNDULA NYITU’AKU

“Mu kikola matoko bantubanga mafunza, bantitikanga kulupetu’ami ayi bankhambanga ti yala mona mayangi minu kubundana yawu nyitu.”​—Coleta

Mambu bana ba matoko bankambanga Coleta:

  1. Kusakana kwandi bansakananga?

  2. Mabanza mandi bansakinina??

  3. Nyitu’andi bantomba kubundula?

“Mu dikalu, bo ditoko dimweka katona kukhamba mafunza ayi kutsimba mu nyitu, yimviva mbata ayi yinkamba kabotuka va yidi. Nandi wuthala makyebo banga mutu wuntuba, mwana awowo dilawu.”​—Clotilde.

Mwana ditoko beni ma kaba tomba mu Clotilde:

  1. Kusakana kwandi kaba sakana?

  2. Mabanza mandi kaba sakinina?

  3. Nyitu’andi kaba tomba kubundula?

“Mvu wubedi, ditoko dimweka waba tomba yiba yandi makangu. Khumbu ziwombo yimmangina, angi bo tumvutuka mu nzila nandi kwiza nyonyanga koko kwama. Khumbu yinkaka bo yaba kanga minsinga mi sapatu, nandi wuyiza bunda mu makola mami.”​—Belita

Mbi mwana ditoko beni kaba tomba mu Belita?

  1. Kusakana kwandi kaba sakana?

  2. Mabanza mandi kaba sakinina?

  3. Nyitu’andi kaba tomba kubundula?

Mu mintanda myoso mvutu C wawu wummonisa mayindu mawu.

Diswasana mbi didi mutu tidi kubundula nyitu’aku ayi kusakinina mabanza maku?

Kubundula nyitu kwidi kukwiku kuvanga mambu kheti ngye mengi.

Diyindu dimbi kukwika wunkaka kubundana yaku nyitu.