1-تاراۋ
«ەحوبا قۇدايىڭا عيبادات ەت»
ويباعدار: تازا عيباداتتى قالپىنا كەلتىرۋ قاجەتتىلىگى
1، 2. ب.ز. 29-جىلىنىڭ كۇزىندە يسا ياھۋدەيا شولىنە قالاي باردى جانە ول جەردە قانداي جاعداي بولدى؟ (تاراۋدىڭ باسىنداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
ٴبىزدىڭ زامانىمىزدىڭ 29-جىلى. كۇز مەزگىلى. يسا ٶلى تەڭىزدىڭ سولتۇستىگىندە جاتقان ياھۋدەيا شولىندە ٴجۇر. ول شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتىپ، مايلانعاننان كەيىن، كيەلى رۋح ونى وسى وڭىرگە جەتەلەپ اكەلگەن ەدى. جۇرتشىلىقتان جىراقتا، بوز توبەلەر مەن اڭعارلاردىڭ اراسىندا يسا 40 كۇن بويى ٴجۇردى. ول ورازا تۇتىپ، ويعا شومىپ، دۇعا ايتۋمەن بولدى. وسى ارالىقتا بولسا كەرەك، ەحوبا ۇلىمەن سويلەسىپ، ونى الداعى جايتتارعا دايىندادى.
2 يسا ٴشول دالادا قارنى اشىپ، قالجىراعان ساتتە قاسىنا شايتان كەلدى. وسى كەزدە تازا عيباداتتى سۇيەتىن بارلىق ادامعا، سونىڭ ىشىندە سىزگە دە قاتىسى بار ٴبىر جاعداي بولدى.
«ەگەر قۇدايدىڭ ۇلى بولساڭ...»
3، 4. ا) شايتان يسانى ازعىرعان ەكى جاعدايدا ٴسوزىن نە دەپ باستادى جانە ول قانداي كۇمان ۇيالاتقىسى كەلدى؟ ٵ) شايتان ٴبىزدىڭ كەزىمىزدە ايلا-امالىن قالاي ىسكە اسىرادى؟
3 ماتاي 4:1—7 وقىڭىز. يسانى ازعىرعان ٷش جاعدايدىڭ ەكەۋىندە شايتان ٴسوزىن «ەگەر قۇدايدىڭ ۇلى بولساڭ» دەگەن قيتۇرقى سوزدەرمەن باستاعان. سوندا ول يسانىڭ قۇداي ۇلى ەكەنىنە كۇماندانعان با؟ جوق. جولدان تايعان بۇل پەرىشتەنىڭ ٶزى دە كەزىندە قۇدايدىڭ ۇلى بولعان، سوندىقتان يسا قۇدايدىڭ تۇڭعىش ۇلى ەكەنىن ول جاقسى بىلگەن (قول. 1:15). ونىڭ ۇستىنە، يسا شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەندە، ەحوبا كوكتەن: «بۇل — مەنىڭ سۇيىكتى ۇلىم. مەن وعان ريزامىن!»— دەگەن ەدى (مات. 3:17). شايتان مۇنى دا جاقسى بىلگەن. ونىڭ بار كوكسەگەنى يسانى اكەسىنە دەگەن سەنىمىنەن ايىرىپ، اكەسى ونىڭ قامىن ويلايتىنىنا كۇمان كەلتىرۋ بولسا كەرەك. يسادان تاستى نانعا اينالدىرۋدى سۇراپ ٴبىرىنشى رەت ازعىرعاندا، شايتان بىلايشا ايتقاندا: «قۇدايدىڭ ۇلى بولساڭ، اكەڭ سەنى مىنا جاپان دالادا نەگە تاماقتاندىرمايدى؟»— دەگەنگە مەڭزەدى. ال ەكىنشىسىندە عيباداتحانانىڭ توبەسىنەن سەكىرۋگە ازعىرعاندا: «قۇدايدىڭ ۇلىسىڭ عوي، اكەڭ سەنى امان ساقتاپ قالا ما ەكەن؟ بۇعان شىنىمەن سەنىمدىسىڭ بە؟»— دەگەندەي بولدى.
4 ازعىرۋشى شايتان ٴبىزدىڭ كەزىمىزدە دە ٴدال وسىنداي ايلا-امال قولدانادى (قور. 2-ح. 2:11). ول ەحوباعا تازا عيبادات ەتەتىندەردىڭ السىرەگەن، ەڭسەلەرى تۇسكەن ٴساتىن اڭديدى دا، تاسادان تاپ بەرەدى. شايتان كوبىنە قيتۇرقى جولمەن شابۋىلدايدى (قور. 2-ح. 11:14). ول ەحوبانىڭ ٴبىزدى جاقسى كورىپ، بىزگە ريزا بولۋى مۇمكىن ەمەس دەگەنگە سەندىرگىسى كەلەدى. ول «ەحوبا سەنىم ارتۋعا تۇرمايدى، كيەلى كىتاپتاعى ۋادەلەرىن ورىندامايدى» دەگەنگە يلاندىرۋعا كۇش سالادى. ٴبىراق مۇنىڭ ٴبارى — ۋعا تولى وتىرىك (جوح. 8:44). ەندەشە، ازعىرۋشىنىڭ ارباۋىنا ٴتۇسىپ قالماۋ ٷشىن نە ىستەي الامىز؟
5. شايتان ازعىرعان ەكى جاعدايدا يسا قالاي جاۋاپ بەردى؟
5 شايتان ازعىرعان ەكى جاعدايدا يسانىڭ قالاي جاۋاپ بەرگەنىنە نازار اۋدارايىقشى. اكەسىنىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە يسا تيتتەي دە كۇماندانعان جوق، ٵرى وعان دەگەن سەنىمى دە قالتقىسىز ەدى. سوندىقتان ول جاۋابىن اكەسىنىڭ سوزىنەن كەلتىرىپ، شايتانعا مۇدىرمەستەن تويتارىس بەردى. يسا ەحوبانىڭ ەسىمى كەزدەسەتىن تارماقتاردى كەلتىردى (مۇس. 5-ج. 6:16؛ 8:3). ول اكەسىنىڭ اتىن — قۇداي بارلىق ۋادەسىن ورىندايتىنىنا كەپىلدىك بولىپ تابىلاتىن دارا اتىن — قولداندى. اكەسىنە سەنىم ارتاتىنىن كورسەتۋدىڭ بۇدان اسقان جولى بار ما *؟!
6، 7. شايتاننىڭ سۇم دا قيتۇرقى شابۋىلدارىن تويتارۋعا نە كومەكتەسەدى؟
6 ەحوبانىڭ سوزىنە سەنىم ارتساق جانە دارا ەسىمىنىڭ ماعىناسىنا وي جۇگىرتسەك، شايتاننىڭ سۇم دا قيتۇرقى شابۋىلدارىن تويتارا الامىز. جازبالاردا ەحوبا ٶز قىزمەتشىلەرىن، اسىرەسە ەڭسەسى ەزىلگەن ادامدارىن سۇيەتىنى ٵرى ولار ٷشىن قام جەيتىنى ايتىلعان. بۇل سوزدەر ٵرقايسىسىمىزعا قاتىستى ەكەنىن ۇعىنساق، ەحوبا ٴبىزدى جاقسى كورىپ، بىزگە ريزا بولۋى مۇمكىن ەمەس دەگەن ٵزازىلدىڭ وتىرىگىنە يلانبايمىز (ٴزاب. 34:18؛ پەت. 1-ح. 5:8). ەحوبا قاشاندا ەسىمىنە ساي ارەكەت ەتەتىنىن ەشقاشان ەستەن شىعارمايىق. سوندا ۋادەلەرىن ورىنداۋشى قۇدايعا دەگەن سەنىمىمىز قالتقىسىز بولماق! (ناق. س. 3:5، 6).
7 شايتاننىڭ تۇپكى ماقساتى نە، وعان بىزدەن نە كەرەك؟ شايتان يسانى ٷشىنشى رەت سىناعان كەزدە وسى سۇراقتىڭ جاۋابى ايقىن بولدى.
«الدىما جىعىلىپ، ماعان ٴبىر رەت تابىن»
8. يسانى ٷشىنشى رەت سىناعاندا، شايتاننىڭ قانداي پيعىلى ايان بولدى؟
8 ماتاي 4:8—11 وقىڭىز. ٷشىنشى رەت ازعىرعاندا شايتان بەتپەردەسىن شەشىپ، تۇپكى پيعىلىن اشىپ سالدى. ول يساعا، كورىنىس رەتىندە بولسا كەرەك، «الەمنىڭ بارلىق پاتشالىقتارى مەن ولاردىڭ ٴسان-سالتاناتىن كورسەتتى»، ٴبىراق كەم-كەتىگى مەن زاڭسىزدىقتارىن جاسىرىپ قالدى. شايتان يساعا: «ەگەر الدىما جىعىلىپ، ماعان ٴبىر رەت تابىنساڭ، وسىنىڭ ٴبارىن ساعان بەرەمىن»،— دەدى *. مىنە، وسى كەزدە شايتاننىڭ نەنى كوكسەپ جۇرگەنى ايان بولدى! بۇل — عيبادات! يسا اكەسىنەن تەرىس اينالىپ، ازعىرۋشىنى قۇداي دەپ مويىنداسا، شايتاننىڭ ارمانى ورىندالماق ەدى. ول يساعا وڭاي جولدى، ياعني تىكەندى ٴتاج، قامشى مەن ازاپ باعاناسىن كورمەي، جەر بەتىندەگى بيلىك پەن بايلىقتىڭ بارىنە يە بولۋدى ۇسىندى. بۇكىل دۇنيەدەگى ۇكىمەتتەر شايتاننىڭ قۇزىرىندا ەكەنىن يسا جوققا شىعارمادى. دەمەك، بۇل ۇسىنىس جاي ٴسوز ەمەس ەدى! (جوح. 12:31؛ جوح. 1-ح. 5:19). يسانى اكەسىنە تيەسىلى تازا عيباداتتان اينىتۋ ٷشىن شايتان راسىندا ٴبارىن بەرۋگە دايىن بولدى.
9. ا) شايتان تازا عيبادات ەتۋشىلەردىڭ نە ىستەگەنىن قالايدى جانە بۇل ٷشىن ول قالاي ازعىرادى؟ ٵ) ٴبىزدىڭ عيباداتىمىزعا نە جاتادى؟ («عيبادات دەگەن نە؟» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز.)
9 بۇگىندە دە شايتان ٴبىزدىڭ، تىكەلەي نە جاناما تۇردە بولسىن، وعان عيبادات ەتكەنىمىزدى قالايدى. ۇلى بابىل دىندەرىندە جۇرگەندەردىڭ ٴبارى جاناما تۇردە وعان عيبادات ەتەدى، ويتكەنى ول — «وسى دۇنيەنىڭ قۇدايى» (قور. 2-ح. 4:4). ٴبىراق سول ميللياردتاعان ادامنىڭ قۇلشىلىعىن مىسە تۇتپاي، شايتان تازا عيبادات ەتۋشىلەردى دە قۇدايدىڭ ەركىنە قايشى ارەكەت ەتۋگە ازعىرادى. ول ٴبىزدى ماسىحشىلەر جولىندا ٴجۇرىپ «ادىلدىك ٷشىن قاسىرەت شەگۋدىڭ» ورنىنا وسى دۇنيەدە بيلىك پەن بايلىق قۋسا ەكەن دەيدى (پەت. 1-ح. 3:14). ەگەر ٴبىز تازا عيباداتتان تەرىس اينالىپ، شايتاننىڭ دۇنيەسىنە قوسىلساق، بۇل وعان تابىنىپ، ونى قۇداي ەتكەنمەن تەڭ بولماق. بۇنداي ازعىرىلۋعا تۇسپەۋ ٷشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
10. شايتان ٷشىنشى رەت ازعىرعاندا يسا نە دەپ جاۋاپ بەردى جانە نەگە؟
10 شايتان ٷشىنشى مارتە ازعىرعاندا يسانىڭ نە دەپ جاۋاپ بەرگەنىنە كوڭىل بۇرايىق. ول بىردەن: «كەت قاسىمنان، شايتان!»— دەپ، ەحوباعا شەكسىز ادال ەكەنىن كورسەتتى. بۇل جولى دا يسا جازبالارداعى سوزدەردى كەلتىردى. ول مۇسانىڭ 5-جازباسىنان قۇدايدىڭ اتى كەزدەسەتىن تارماقتى ايتىپ: «ەحوبا قۇدايىڭا عيبادات ەتىپ، تەك سوعان عانا قىزمەت ەت!» دەپ جازىلعان عوي»،— دەدى (مات. 4:10؛ مۇس. 5-ج. 6:13). يسا وتكىنشى ٴمانساپتىڭ قىزىعىنا الدانبادى. ول جالعاندى جالپاعىنان باسىپ، جانىن قيناماي ٶمىر سۇرۋدەن باس تارتتى. عيبادات ەتۋگە تەك اكەسى عانا لايىق ەكەنىن مويىنداعاندىقتان، ول شايتانعا ٴتىپتى ٴبىر رەت تە تابىنباعان. ويتكەنى بۇلاي ەتۋ شايتاننىڭ قول استىنا وتۋمەن بىردەي ەكەنىن تۇسىنگەن. يسا ازعىرۋشىنى قۇداي ەتۋدەن ٷزىلدى-كەسىلدى باس تارتتى. يسانىڭ نىق جاۋابىنان كەيىن «شايتان ونىڭ قاسىنان كەتىپ قالدى» *.
«كەت قاسىمنان، شايتان!» (10-ابزاستى قاراڭىز)
11. شايتان مەن ونىڭ ازعىرۋلارىنا قالاي تويتارىس بەرە الامىز؟
11 ٴبىز شايتان مەن ونىڭ زۇلىم دۇنيەسىنىڭ ازعىرۋلارىنا قارسى تۇرا الامىز. ويتكەنى ازعىرىلۋعا بەرىلۋ-بەرىلمەۋ ٶز قولىمىزدا. ەحوبا يساعا سيلاعانداي، تاڭداۋ ەركىندىگىن بىزگە دە سيلاعان. ەشكىم دە، ٴتىپتى كۇشى زور زۇلىم ازعىرۋشىنىڭ ٶزى دە ٴبىزدى تازا عيباداتتان ماجبۇرلەپ اكەتە المايدى. ادالدىقتان اتتاماي، «سەنىمدە بەرىك بولىپ»، شايتانعا قارسى تۇرساق، وعان: «كەت قاسىمنان، شايتان!»— دەگەندەي بولامىز (پەت. 1-ح. 5:9). بايقاساق، يسا تويتارىس بەرگەننەن كەيىن عانا، شايتان ودان كەتىپ قالعان. سوندىقتان دا كيەلى كىتاپ: «ىبىلىسكە قارسى تۇرىڭدار، سوندا ول سەندەردەن قاشىپ كەتەدى»،— دەپ نىق ايتادى (جاق. 4:7).
شايتاننىڭ دۇنيەسىنىڭ ازعىرۋلارىنا بەرىلۋ-بەرىلمەۋ ٶز قولىمىزدا (11، 19-ابزاستى قاراڭىز)
تازا عيباداتتىڭ قاس جاۋى
12. شايتان تازا عيباداتقا قاس ەكەنىن ەدەمدە قالاي ايان ەتتى؟
12 يسانى ٷشىنشى رەت سىناعاندا، شايتان ٶزىنىڭ تازا عيباداتتىڭ ٴبىرىنشى جاۋى ەكەنىن ايان ەتتى. ول تازا عيباداتتى جەك كورەتىنىن ٴبىرىنشى رەت وسىدان مىڭداعان جىل بۇرىن ەدەم باعىندا كورسەتكەن ەدى. حاۋا شايتاننىڭ الداۋىنا بەرىلىپ، ارتىنشا ادامدى دا ەحوبانىڭ نۇسقاۋىنا مويىنسۇنباۋعا كوندىرگەندە، ەكەۋى دە شايتاننىڭ قول استىنا ٶتتى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 3:1—5 وقىڭىز؛ قور. 2-ح. 11:3؛ ايان 12:9). وسىلايشا شايتان ولارعا قۇداي بولدى. ال ولار وزدەرىن اداستىرىپ جاتقان تۇلعانى ٴبىلسىن-بىلمەسىن، ونىڭ عيبادات ەتۋشىلەرىنە اينالدى. ەدەمدە بۇلىك وتىن تۇتاندىرۋىمەن شايتان ەحوبانىڭ بۇكىلالەمدىك بيلىگىنە، ياعني بيلىك ەتۋ قۇقىعىنا كۇمان كەلتىرىپ قانا قويعان جوق. ول تازا عيباداتقا قارسى سوعىس اشتى. قالاي؟
13. قۇدايدىڭ بۇكىلالەمدىك بيلىگىنە قاتىستى داۋلى ماسەلەنىڭ تازا عيباداتپەن قانداي بايلانىسى بار؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
13 قۇدايدىڭ بۇكىلالەمدىك بيلىگىنە قاتىستى داۋلى ماسەلە تازا عيباداتپەن تىكەلەي بايلانىستى. تەك قانا بۇكىل الەمنىڭ ٵمىرشىسى، ياعني «ٴبارىن جاراتقان» تۇلعا عانا عيبادات ەتۋگە لايىق (ايان 4:11). ەحوبا ادام مەن حاۋانى كەمەلدى ەتىپ جاراتىپ، ەدەم باعىنا قونىستاندىرعاندا، جەر بەتىنىڭ كەمەلدى ادامدارعا تولىپ، وعان تازا جۇرەكپەن تازا عيبادات ەتكەندەرىن نيەت ەتتى (مۇس. 1-ج. 1:28). شايتان وسى عيباداتتى — الەمنىڭ ٵمىرشىسى ەحوباعا عانا تيەسىلى عيباداتتى — كوكسەگەندىكتەن، ەحوبانىڭ بۇكىلالەمدىك بيلىگىن داۋعا سالدى (جاق. 1:14، 15).
14. تازا عيباداتقا قارسى سوعىس اشقان شايتان جەتىستىككە جەتتى مە؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
14 تازا عيباداتقا قارسى سوعىس اشقان شايتان جەتىستىككە جەتتى مە؟ ونىڭ ادام مەن حاۋانى قۇدايدان اجىراتقانى راس. سودان بەرى ول العان بەتىنەن قايتپاي، مەيلىنشە كوپ ادامدى ەحوبا قۇدايدان بۇرىپ اكەتۋدى كوزدەپ كەلەدى. ماسىحشىلەردىڭ زامانىنا دەيىن ول قۇدايدىڭ قىزمەتشىلەرىن ازعىرۋ ٷشىن بارىن سالدى. ال ب.ز. I عاسىرىندا جولدانتايۋشىلىقتىڭ ۋىن تاراتىپ، ماسىحشىلەر قاۋىمىن ۋلادى. وسىلاي تازا عيباداتتىڭ شىراعى سونگەندەي بولدى (مات. 13:24—30، 36—43؛ ەل. ٸس. 20:29، 30). سودان، II عاسىردىڭ باسىندا قۇدايدىڭ شىنايى قىزمەتشىلەرى ۇزاق مەرزىمگە دۇنيەجۇزىلىك جالعان دىندەر يمپەرياسى ۇلى بابىلدىڭ تۇتقىندىعىنا ٴتۇستى. ٴبىراق شايتان قۇدايدىڭ تازا عيباداتپەن بايلانىستى نيەتىنىڭ ىسكە اسۋىنا توسقاۋىل بولا المادى. قۇدايدىڭ نيەتىنە ەشكىم دە، ەش نارسە دە بوگەت بولا المايدى! (يشايا 46:10؛ 55:8—11). ويتكەنى بۇل ونىڭ ەسىمىمەن تىكەلەي بايلانىستى. ول مىندەتتى تۇردە ٶز ەسىمىنىڭ ماعىناسىنا ساي ارەكەت ەتەدى. ٴيا، ەحوبا — نيەتىن جۇزەگە اسىرۋشى قۇداي!
تازا عيباداتتىڭ قىزعىشتاي قورعاۋشىسى
15. ەحوبا ەدەم باعىنداعى بۇلىكشىلەرگە قانداي شارا قولداندى جانە نيەتى جۇزەگە اساتىنىنا قانداي كەپىلدىك بەردى؟
15 ەحوبا ەدەم باعىنداعى بۇلىكشىلەرگە دەرەۋ شارا قولداندى جانە نيەتىنىڭ مىندەتتى تۇردە جۇزەگە اساتىنىنا كەپىلدىك بەردى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 3:14—19 وقىڭىز). ول ٷش بۇلىكشىگە كۇنا جاساعان رەتىنە قاراي ۇكىم شىعاردى: الدىمەن شايتانعا، سوسىن حاۋاعا، سوڭىندا ادامعا. بۇلىكتى باستاعان شايتانعا ايتقان ۇكىمىندە ەحوبا بولاشاقتا «ۇرپاق» كەلىپ، بۇلىكتىڭ بار كەسىرىن جوياتىنىن ايتتى. بۇل «ۇرپاق» ەحوبانىڭ تازا عيباداتقا قاتىستى نيەتىن ىسكە اسىرۋدا شەشۋشى ٴرول اتقارماق ەدى.
16. ەدەم باعىنداعى بۇلىكتەن كەيىن ەحوبا ٶز نيەتىن جۇزەگە اسىرۋ ٷشىن قالاي ارەكەت ەتە بەردى؟
16 ەدەم باعىنداعى بۇلىكتەن كەيىن ەحوبا ٶز نيەتىن جۇزەگە اسىرۋ ٷشىن ارەكەت ەتە بەردى. ول كەمەلسىز ادامداردىڭ وعان ۇنامدى تۇردە عيبادات ەتە الۋىنا قام جاسادى (ەۆر. 11:4—12:1). بۇل جايىندا كەلەسى تاراۋدا ٴسوز قوزعالادى. سونىمەن قاتار ەحوبا يشايا، ەرەميا، ەزەكيەل سياقتى قىزمەتشىلەرى ارقىلى تازا عيباداتتىڭ قالپىنا كەلەتىنىن پايعامبارلىق ەتتى. كوڭىل قويارلىق بۇل پايعامبارلىقتار كيەلى رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن كيەلى كىتاپ بەتتەرىندە جازىلعان. تازا عيباداتتىڭ قالپىنا كەلۋى — جازبالاردىڭ وزەكتى تاقىرىبى. وعان قاتىستى پايعامبارلىقتاردىڭ ٴبارى ۋادە ەتىلگەن «ۇرپاقتىڭ» نەگىزگى بولىگى يسا ٴماسىح ارقىلى ورىندالماق ەدى (عال. 3:16). يسانىڭ ٷشىنشى رەت سىنالعاندا ايتقان جاۋابىنان ول تازا عيباداتتىڭ قىزعىشتاي قورعاۋشىسى ەكەنى ايقىن كورىندى. ٴيا، تازا عيباداتتى قالپىنا كەلتىرۋگە قاتىستى پايعامبارلىقتاردى ورىنداۋ ٷشىن ەحوبا يسانى تاڭدادى (قور. 2-ح. 1:20؛ ايان 19:10). ول قۇدايدىڭ حالقىن رۋحاني تۇتقىندىقتان ازات ەتىپ، تازا عيباداتتى قالپىنا كەلتىرمەك ەدى.
نە ىستەۋگە بەكىندىڭىز؟
17. تازا عيباداتتىڭ قالپىنا كەلۋى جايىندا پايعامبارلىقتاردىڭ ٴبىز ٷشىن قانداي ٴمانى بار؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
17 تازا عيباداتتىڭ قالپىنا كەلۋى جايىندا جازبالارداعى پايعامبارلىقتاردى زەرتتەۋ كىم-كىمدى دە تەبىرەنتىپ، سەنىمىنە سەنىم قوسارى انىق. بۇل پايعامبارلىقتاردىڭ ٴبىز ٷشىن ٴمانى زور، سەبەبى كوك پەن جەردەگى جاراتىلىستاردىڭ بارلىعى الەمنىڭ ٵمىرشىسى ەحوباعا بىرلەسە عيبادات ەتەتىن كەزىن ٴبارىمىز اسىعا كۇتىپ ٴجۇرمىز. جۇرەككە جىلۋ، بويعا قۋات بەرەتىن ۋادەلەردى قامتيتىن بۇل پايعامبارلىقتار ٷمىتىمىزدى جانداندىرا تۇسەدى. ەحوبانىڭ ۋادەلەرى جۇزەگە اسىپ، ومىردەن ٶتىپ كەتكەن جاقىندارىمىزبەن قايتا قاۋىشۋدى، كۇللى جەردىڭ جۇماققا اينالعانىن، كەمەل دەنساۋلىققا جەتىپ، ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋدى قايسىمىز اڭسامايمىز؟! (يشايا 33:24؛ 35:5، 6؛ ايان 20:12، 13؛ 21:3، 4).
18. بۇل ادەبيەتتە ٴبىز نە زەرتتەيمىز؟
18 قولىمىزداعى بۇل ادەبيەتتىڭ كومەگىمەن ٴبىز ەزەكيەل كىتابىنداعى جان تەبىرەنتەرلىك پايعامبارلىقتارعا ۇڭىلە تۇسەمىز. ولاردىڭ كوبىسى تازا عيباداتتىڭ قالپىنا كەلۋى جايلى. سونداي-اق ولاردىڭ باسقا پايعامبارلىقتارمەن قانداي بايلانىسى بارىن، ٴماسىح ارقىلى قالاي ورىندالاتىنىن جانە بىزگە قانداي قاتىسى بار ەكەنىن بىلەمىز («ەزەكيەل كىتابىنا شولۋ» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز).
19. ٴسىز نە ىستەۋگە بەكىندىڭىز جانە نەگە؟
19 ب.ز. 29-جىلى ياھۋدەيا شولىندە شايتان يسانى تازا عيباداتتان اينىتا المادى. ال ٴبىز جايىندا نە دەسەك بولادى؟ شايتان بار كۇشىن جۇمىلدىرىپ، ٴبىزدى پاك تازا عيباداتتان تايدىرۋ ٷشىن بۇرىنعىدان بەتەر تىراشتانىپ جاتىر (ايان 12:12، 17). وسى سۇم ازعىرۋشىعا توتەپ بەرۋگە تاستاي بەكىنەيىك. قولىمىزداعى كىتاپتىڭ ماقساتى دا — سول. «ەحوبا قۇدايىڭا عيبادات ەت» دەگەن سوزدەرگە ٴبىز دە قوسىلاتىنىمىزدى سوزىمىزبەن ٵرى ٸس-ارەكەتىمىزبەن كورسەتە بەرەيىك. سوندا ەحوبانىڭ عاجاپ نيەتى جۇزەگە اسقان كەزدى ٶز كوزىمىزبەن كورەتىن بولامىز: كوك پەن جەردەگى جاراتىلىستاردىڭ ٴبارى بىرىگىپ، ەحوباعا تازا جۇرەكپەن تازا عيبادات ەتەتىن بولادى. ەحوبا بۇعان ابدەن لايىق!
^ 5-ابزاس ەحوبا دەگەن ەسىمنىڭ ماعىناسىن كوپ عالىمدار «ول بولعىزادى» دەپ تۇسىندىرەدى. بۇل ەسىم ونىڭ جاراتۋشى ٵرى ٶز نيەتىن جۇزەگە اسىرۋشى رەتىندەگى رولىنە ساي كەلەدى.
^ 8-ابزاس ٴبىر ەڭبەكتە شايتاننىڭ وسى سوزدەرىنە قاتىستى بىلاي دەلىنگەن: «ادام مەن حاۋا كەزىككەن العاشقى سىناقتاعىداي... بۇل جەردە دە ماسەلە شايتاننىڭ ەركىن يا قۇدايدىڭ ەركىن ورىنداۋعا قاتىستى بولعان، ياعني مۇنىڭ استارىندا نە قۇدايعا، نە شايتانعا عيبادات ەتۋ جاتقان. شايتان جالعىز شىنايى قۇدايدى مويىنداماي، ونىڭ ورنىنا ٶزىن قۇداي ەتىپ كورسەتتى».
^ 10-ابزاس لۇقا جازعان ىزگى حاباردا شايتان ازعىرعان ٷش جاعداي باسقا رەتپەن جازىلعان. ال ماتاي بۇل وقيعانى حرونولوگيالىق رەتپەن جازسا كەرەك. بۇلاي دەۋگە ٷش سەبەپ بار: 1) شايتاننىڭ ەكىنشى رەت ازعىرعانى جايلى ايتقان كەزدە ماتاي ٴسوزىن «مۇنان سوڭ» دەپ باستاپ، وقيعانىڭ رەتىن كورسەتكەن؛ 2) الدىمەن شايتان «ەگەر قۇدايدىڭ ۇلى بولساڭ» دەپ ەكى رەت قۋلىقپەن ازعىرىپ، سودان كەيىن عانا ون زاڭنىڭ ٴبىرىنشىسىن بۇزۋعا اشىق تۇردە ازعىردى دەپ پايىمداۋ قيسىندى (مۇس. 2-ج. 20:2، 3)؛ 3) يسا: «كەت قاسىمنان، شايتان!»— دەپ تەك ٷشىنشى ٵرى سوڭعى سىناقتا ايتتى دەۋ ورىندى (مات. 4:5، 10، 11).
