1-3. (a) Shintulula bintu byamona Ezekyele ne byawaivwana. (Tala kifwatulo ku ngalwilo.) (b) Le i bukomo’ka bwādi bufyeme mu bintu byāmwene Ezekyele, ne wālongele’po namani?

EZEKYELE watale dya kulampe, wamone dilungu dikatampe dya musenga. Wafinye meso, kupwa weapūtula bininge. Wavutakanibwa ñeni na byaamona. Na dya kubwipi’ko, wamone kimpumpu kikatampe kibatetuka. Inoko ke kimpumpupo bwa bimpumpu byonso. Kivula kikatampe kitamba kungala pokipepula nywene yandi ne bisandi, wamone dikumbi dikatampe kadi dilampe. Dino dikumbi dilupula mudilo udyendyemuka, kadi kukelema kwadyo kubamuvuluja byuma bya bulēme bisungululwe. Dikumbi podyenda difwena Ezekyele, lunwa lukatampe lwenda luvudila’ko’nka kuvudila​—longoloma pamo bwa kibumbo kikatampe kya bulwi kyenda.​—Ezk. 1:4, 24.

² Uno nsongwalume pādi na kintu kya myaka 30, wamone lunkunkwa-mulongo lwa myanda yakabwanyapo kwilwa. Wamone amba “kuboko kwa Yehova” kudi pādi, ke bukomo bukatampe bwa mushipiditu ujila wa Yehova kadi. Byobya byasa kumona ne kwivwana na bukwashi bwa uno mushipiditu, bisa kwikala bitulumukwa bininge kupita bintu byonso bya nkuo bilongwa na bantu balonga mafilime dyalelo. Kimonwa kya Ezekyele kisa kumushiya  mupone mpala panshi, muvutakanibwe ñeni bininge.​—Ezk. 1:3, 28.

³ Yehova kasakengapo’tu’nka kumutulumuja bitupu, ino udi na bivule byamulangila. Kimonwa kibajinji kya Ezekyele​—pamo bwa bikwabo bilembelwe mu uno mukanda wa bupolofeto bukunka mutyima​—kidi na nshintulwilo mivule kudi Ezekyele ne ku bengidi ba Yehova ba kikōkeji ba mu ano etu mafuku. Nanshi tubandaulei bintu byamona Ezekyele ne byawaivwana.

4, 5. Le Ezekyele wādi mu ngikadilo’ka paāmwene kimonwa?

⁴ Tanga Ezekyele 1:1-3. Tuvulukei bidi ngikadilo yādi’ko. Mwādi mu mwaka wa 613 Y.K. Monka motwamwenine’kyo mu shapita ushele kunyuma, Ezekyele wādi mu Babiloni, ushikete na misungi mikwabo kubwipi na munonga wa Kebale​—mobimwekela i mukola wendwa’mo wākolelwe na bantu utamba ku munonga wa Ufalete, kupwa kadi wākeela’mo.

⁵ Yelusalema kibundi kya misungi, kyādi ku kintu kya makilometele 800. * Tempelo, kwine kwādi kwingila shandya Ezekyele bu kitobo, yādi ke misubijibwe, kebatōtela’mo bilezaleza. Lupona lwa mu Yelusalema, pādi pabikadile ba Davida ne Solomone mu ntumbo, pano lwādi ke lwa bumvu. Yehoyakini, mulopwe wampikwa kikōkeji wādi mu Babiloni pamo na misungi. Zedekia mwine wāmupingakenine pa lupona, wadi’tu wa dijina bitupu kadi muntu mubi.​—2 Ba. 24:8-12, 17, 19.

6, 7. Mwanda waka Ezekyele wādi ubwanya kwimona bu udi mu kitatyi kibi?

⁶ Kino kyādi kibwanya kwikala kitatyi kibi kudi muntu wa lwitabijo pamo bwa Ezekyele. Misungi imo yādi ibwanya kwiipangula’mba: ‘Le Yehova wetwelelela? Le bine uno umbikalo umbi wa Babiloni udi na baleza bavulevule ba bubela ukafundula’ko  lonso butōtyi butōka bwa Yehova ne kujimankanya lonso bubikadi bwandi pano pa ntanda?’

⁷ Na ino myanda mu ñeni, ubulwe’po kushilula kwifunda uno mwanda mu kifundwa kyobe kya pa kasuku na kutanga nshintulwilo ikunka mutyima ya kimonwa kibajinji kya Ezekyele? (Ezk. 1:4-28) Powifunda, tompa kwitūla pa kyaba kya Ezekyele, na kumona bintu byaāmwene ne kwivwana bintu byawāivwene.

8. Le i bika byāmwene Ezekyele mu kimonwa, ne byādi byelekeja bika?

⁸ Mu kīpi, le i bika byāmwene Ezekyele? Wāmwene kintu kyādi kimweka bwa kyendwa-nakyo kikatampe kadi kilenga nzuba, kine kitelelwe bu dikalo. Kidi na matonto makatampe aná, kyendela pamo na bipangwa bya ku mushipiditu biná bitulumukwa, bine byāyukene mwenda mafuku bu bakelubi. (Ezk. 10:1) Peulu pabo pādi pebāle lukala lukatampe, nansha lwelēle, ludi pamo bwa maimakasa, pene pādi lupona lwa ntumbo lwa Leza, pādi pashikete Yehova mwine! Le penepo, dino dikalo dyādi dishintulula bika? Kimonwa kya Ezekyele kyādi kyelekeja kintu kimo kete: kipindi kya mūlu kya bulongolodi bwa Yehova bwa ntumbo bwa mūlu ne pano panshi. Mwanda waka tubanena namino? Tubandaulei myanda isatu yetufikija ku kunena namino.

9. Le kipwano kya Yehova na bipangwa byandi bya mūlu kikwatañene namani na kyendwa-nakyo?

⁹ Kipwano kya Yehova na bipangwa byandi bya mūlu. Yuka’mba mu kino kimonwa, lupona lwa Yehova ludi peulu pa bakelubi.  Mu bipindi bikwabo bya mu Kinenwa kya Leza, Yehova i mutelwe’mo nansha kudingakanibwa muswelo umo onka bu ushikete pa lupona peulu pa bakelubi nansha pa bukata bwabo. (Tanga 2 Balopwe 19:15; Div. 25:22; Ñim. 80:1) Shako, kashiketepo peulu pa bakelubi mu buluji bwinebwine—bwa aye usaka kuselwa na bino bipangwa byandi bya bukomo bya ku mushipiditu—nansha’mba usakanga kukanda pa dikalo bwa dyotuyukile’di. Inoko bakelubi bakwatakanyanga bubikadi bwandi, kadi ubwanya kwibatuma ko-konso mūlu nansha pano panshi mwanda wa kuvuija kiswa-mutyima kya bubikadi bwandi. Pamo bwa bamwikeulu bonso bajila ba Leza, bano bakelubi bafikidijanga butyibi bwa Yehova bu bengidi bandi. (Ñim. 104:4) Mungya buno buluji, Yehova “utentamine” pangala pa abo bonso, wibendeja na buludiki bwa bubikadi bwandi, pamo bwa abo badi mu kyendwa-nakyo kikatampe kimo, kadi mu bumo.

10. I bika bilombola’mba ke’nkapo bakelubi baná kete batalwa na mwanda wa dikalo dya mūlu?

¹⁰ Kyendwa-nakyo kekyelekejangapo’nka bakelubi kete. Ezekyele wāmwene bakelubi baná. Kino kibalwa i kingidijibwe divule mu Bible mwanda wa kufunkila pa kintu kikunkane​—mwine mubadilwa abo bonso. Nanshi, kumweka kwa bano bakelubi baná kulombola’mba bana bonso ba ku mushipiditu ba Yehova ba lulamato nabo babadilwa’mo. Kadi yuka’mba matonto ne bakelubi bene, i bayule meso, kino kilombola’mba bipangwa bivule bya  ku mushipiditu bitalanga’nka kutala, ke’nkapo bino biná kete bilombwelwe. Kadi muswelo ushintulula Ezekyele kino kyendwa-nakyo ulombola’mba i kikatampe bininge, kine kilengeja bano bakelubi batulumukwa bamweke bu batyebatye. (Ezk. 1:18, 22; 10:12) Mo monka ne kipindi kya mūlu kya bulongolodi bwa Yehova nakyo i kikatampe, kemudipo’nka bano bakelubi baná kete.

11. Le i kimonwa’ka kimo kyonka kyāmwene Danyele, ne tubafule ku kunena bika?

¹¹ Kimonwa kya Danyele kya mūlu kiifwene na kino. Mupolofeto Danyele wāikele bu musungi myaka mivule mu kibundi kya Babiloni, nandi wāpēlwe kimonwa kya mūlu. Kintu kisangaja mu kino kimonwa nakyo i lupona lwa Yehova lwādi na matonto. Kimonwa kya Danyele kyāimanine bininge pa bukatampe bwa kisaka kya Yehova kya ku mushipiditu kya momwa mūlu. Danyele wāmwene “tununu kanunu . . . kadi tununu dikumi misunsa tununu dikumi” twa bana ba Leza ba ku mushipiditu bemene ku meso a Yehova. Bādi bashikete bwa Kidye kya mūlu, mobimwekela muntu ne muntu pa kifuko kyandi. (Dan. 7:9, 10, 13-18) Mwene bimweka bu byendele’mo tufule ku kunena’mba kimonwa kya Ezekyele kyādi kyelekeja kino kitango kimo kyonka kya ntumbo kya ku mushipiditu?

12. Mwanda waka kwifunda bino bisonekwa pamo bwa kimonwa kya Ezekyele kya dikalo dya mūlu i bulami kotudi?

¹² Yehova uyukile amba i bulami kotudi batwe bantu shi tute mutyima ku bintu bya mūlu—monka mwibitelela mutumibwa Polo bu “bintu byampikwa kumweka.” Mwanda waka? Byotudi bipangwa bya mashi ne mema, tusakanga kulamata bininge ku ‘bintu bimweka,’ bintu byetu bya ku ngitu, bine bya kakitatyi katyetye’tu. (Tanga 2 Bene Kodinda 4:18.) Satana wingidijanga divule kuno kukanina kwa mutyima ne kwitutonona twikale bantu ba bungitu. Pa kwitukwasha tukomene kuno kuningilwa, Yehova i mwitupe na buswe bisonekwa pamo bwa kino kya bupolofeto bwa Ezekyele, na kwitupa bivulujo bisangaja bya bukatampe bulenga nzuba bwa kisaka kya Yehova kya mūlu!

13, 14. (a) Le Ezekyele wālombwele amba matonto aāmwene ādi namani? (b) Mwanda waka i kyendele’mo dikalo dya Yehova dikale na matonto?

¹³ Dibajinji, Ezekyele wātele mutyima bininge pa bakelubi baná, kadi mu Shapita 4 wa kino kitabo, tukamona’mo bufundiji botwifunda padi Yehova kupityila ku bino bipangwa ne mumwekelo wabyo wa kutendelwa. Inoko, Ezekyele wāmwene matonto aná ku mitamba ya bakelubi, mobimwekela i pa bifuko biná, apunga mitamba iná ya bula bumo (carré). (Tanga Ezekyele 1:16-18.) Ādi amweka bu mapungwe na kisodite, dibwe dya bulēme dya nkenga nansha dikelema dya musombelo wa mandyano nansha wa mani masābuke. Kino kipungwa kilumbuluke kyādi kikelema.

¹⁴ Kimonwa kya Ezekyele kyāimanine bininge pa matonto a dikalo. Lupona na matonto! Bidi’tu muswelo mukwabo, mwene? Tubwanya kulanga’mba lupona lwikalanga lushikete pa kifuko kimo nkū kadi bine ye molwikadilanga, mwanda balopwe  ba pano pa ntanda babwanya kuleta lupusa’nka dya kulampe kete. Inoko bubikadi bwa Yehova i bwishile na buludiki bonso bwa bantu. Monka mwādi mwa kufundila’byo Ezekyele, lupusa lwa bubikadi bwa Yehova keludipo na mikalo. (Neh. 9:6) Na bubine, uno Mfumu ubwanya kwingidija lupusa lwandi ko-konso!

15. Le i bika byāmwene Ezekyele pa mupungilo ne bula bwa matonto?

¹⁵ Ezekyele wākwetwe nzuba pa muswelo wādi upuñamine matonto. Wālembele amba: “Majante ao adi mapuñame bilenga nzuba.” Tubwanya kufwatakanya Ezekyele ubandula mutwe bininge mwanda wa kumona majante malampe akelema mapuñame dya mūlu. Kadi wābwejeje’ko ino myanda ikunka mutyima amba: “Majante a matonto onso aná adi mayule meso konsokonso.” Padi kintu kisangaja bininge kupita byonso, i mupungilo utulumukwa wa matonto. Wāshintulwile amba: “Mumwekelo ne mupungilo wao wadi umweka wita’mba ditonto dimo didi munda mwa ditonto dikwabo.” Le bino byādi bishintulula bika?

16, 17. (a) Le dikalo didi na matonto mu matonto mu buluji’ka? (b) Le matonto asokola bika pa kupēlelwa kwalamuka kwa kyendwa-nakyo kya Yehova?

¹⁶ Na bubine, ditonto ne ditonto dyāmwene Ezekyele, ādi matonto abidi metwele, ditonto ne ditonto dyapunga difinko na ditonto dikwabo ne kujokolokela pa kijokolokelo kimo kyonka. Kino kilombola kine kyānenēne Ezekyele pa bintu byālongele ano matonto amba: “Poadi enda, adi abwanya kwenda ku mutamba o-onso pa mitamba iná pampikwa kutonta poenda.” Le ano matonto alombola bika pa kyendwa-nakyo kya mūlu kyāmwene Ezekyele?

¹⁷ Matonto a buno bula butulumukwa ādi abwanya kusela kipindi kikatampe kya ntanda na kujokoloka’tu dimo. Kadi, kino kimonwa kilombola’mba kino kyendwa-nakyo kinyemanga lubilo pamo bwa mapeni! (Ezk. 1:14) Kadi monka, ano matonto atulumukwa enda ku mitamba yonso iná alombola kupēlelwa kwalamuka kekubwanyapo kupungwa na shayuka nansha umo. Kino kyendwa-nakyo kibwanya kushinta mitamba pampikwa kutyepeja lubilo nansha kwalamuka kwine! Inoko kekyendangapo bupofu. Meso ayudile ku majante alombola’mba kino kyendwa-nakyo kimonanga kintu kyo-kyonso kīkijokolokele, ku mitamba yonso.

18. Le bula bulenga nzuba bwa matonto ne buvule bwa meso bitufundija bika?

¹⁸ Le penepo, Yehova wādi usaka kufundija Ezekyele ne bantu bonso ba kikōkeji bika bitala pa kipindi kya mūlu kya bulongolodi Bwandi? Tubandaulei byotwamonanga kunyuma’ku. Monka mokilombwedilwe na kukelema kwa matonto ne bula bwao, i kya ntumbo kadi kilenga nzuba. Monka mokilombwedilwe na buvule bwa meso adi ku matonto, kimwene kintu kyo-kyonso. Meso a Yehova amonanga bintu byonso. (Nki. 15:3; Yel. 23:24) Kadi, udi na bamwikeulu midiyo ne midiyo bamwingidila bene babwanya kutuma ku kipindi kyo-kyonso kya mūlu ne panshi, kadi bano bamwikeulu babwanya kuyuka myanda senene ne kulombola’yo Mubikadi wabo.​—Tanga Bahebelu 1:13, 14.

19. Le lubilo lwa dikalo dya Yehova ne kupēlelwa kwalamuka kwadyo bitufundija bika padi Yehova ne pa kipindi kya mūlu kya bulongolodi bwandi?

 ¹⁹ Ne kadi, twadi tubamone’mba dikalo dinyemanga lubilo bininge kadi dipēlelwanga kwalamuka. Fwatakanya’po kwishila kwishidile kipindi kya mūlu kya bulongolodi bwa Yehova na imbikalo ya bantu, bijila, ne malongolodi! Ino imbikalo, malongolodi, ne bijila biendejanga’tu bupofu, kebibwanyangapo kushinta mungya ngikadilo kufika’nka ne byobītweja mu musala nansha kwikala ke byampikwa mvubu. Dikalo dya Yehova dilombolanga mu muswelo mubwaninine mwikadile Leza mwine widyendeja amba i wa bujalale ne ushinta bintu mungya ngikadilo. Monka mulombwela’kyo dijina dyandi, ubwanya kwikala kintu kyo-kyonso kyasaka kwikala mwanda wa kufikidija mpango yandi. (Div. 3:13, 14) Kimfwa, ubwanya bukidi bonka kwikala Wa Bulwi mukomokomo ulwila bantu bandi, inoko kadi ubwanya kushinta kiponka na ponka ke Yewa ulekela bubi mwine ukwatakanya ne kupa bukomo nansha ke babipya-mambo batyumukwe mutyima bininge besāsa.​—Ñim. 30:5; Isa. 66:13.

20. Mwanda waka tufwaninwe kukwatwa nzuba pa mwanda wa dikalo dya Yehova?

²⁰ Kimonwa kya Ezekyele, kibwanya kwitulengeja twiipangule amba, ‘Le bine ndyukile senene dikalo dya Yehova?’ Tufwaninwe kuvuluka’mba dikalo dyelekeja bintu bidi’ko tamba’nka dyalelo. Ketwakilangai nansha dimo amba Yehova, wandi Mwana, ne bamwikeulu bonso bapūtyile meso pa myanda kampanda itutyumuna mutyima. Kadi ketufwaninwepo kuzumbija mutyima’mba Leza wetu ukalondolola ke mungya kala ku bisakibwa byetu nansha’mba bulongolodi bwandi bukakomenwa kushinta mu bikoleja bimobimo bibwanya kulupuka mu ino ntanda itujokolokele ijinajina. I biyampe tuvuluke’mba bulongolodi bwa Yehova bwingilanga, kadi bwendanga’nka kwenda. Kadi, Ezekyele wāivwene diwi dya mūlu dyela lubila’mba: “Matonto ajokoloka!”—bimweka’mba i kusoñanya matonto anze kwenda ao mene. (Ezk. 10:13) Mwene i kintu kitulumuja’po kashā kubandila muswelo wendeja Yehova bulongolodi bwandi? Tukwatwanga nzuba bininge padi Yehova mwine.

21, 22. I muswelo’ka otubwanya kushintulula byobya bine bilungile bipindi bya ku dikalo?

²¹ Ezekyele wātēle mutyima peulu pa ano matonto, pene paāmwene amba “padi pamweka bwa lwelēle lweñenya pamo bwa maimakasa alenga nzuba.” (Ezk. 1:22) Peulu bininge pa mitwe ya bakelubi, pādi lwelēle lwibāle, lweñenya mu ntumbo ikelema. Pa uno mwanda, bantu bayukile mwingidilanga bingidilwa babwanya kwiipangula bipangujo bivule pa mwanda wa kino kyendwa-nakyo. Kimfwa, bamo babwanya kwiipangula’mba: ‘Le lukala lwādi lutūdilwe ku bika pangala pa matonto? Le matonto abwanya kujokoloka namani pampikwa mukamba wialungile pamo?’ Yuka’mba kino kyendwa-nakyo kekidipo munshi mwa bijila bya bantu, akyo i kya kyelekejo, kyelekeja bintu bya mu kīkalo kya ku mushipiditu. Kadi tá mutyima ku bino binenwa bikatampe bya amba: “Mushipiditu wadi wingila mu bipangwa  byūmi wadi ne mu matonto.” (Ezk. 1:20, 21) Le i mushipiditu’ka wādi wingila mu bano bakelubi ne mu matonto?

²² Pa kubulwa ne kutatana kwine, i mushipiditu ujila wa Yehova, bukomo butabukile bonso mūlu ne panshi. Buno bukomo bwingila bulungile pamo kino kyendwa-nakyo, bwikipa bukomo, ne kuludika mwendelo wakyo mubwaninine. Na uno mulangwe mu ñeni, tulondei Ezekyele pano paata mutyima ku Mwine wendeja dino dikalo.

23. I bishima’ka bingidije Ezekyele palonga bukomo bwa kushintulula mwikadile Yehova, ne mwanda waka?

²³ Tanga Ezekyele 1:26-28. Ezekyele pashintulula kino kimonwa, i mwingidije divule bino bishima pamo bwa “kimweka pamo,” “kimweka bwa,” “umweka bwa,” ne ‘kintu kidi pamo bwa.’ Inoko mu ano mavese, i mwibingidije misunsa mivule. Umweka bu ulonga bukomo bwa kutana bishima bya bintu bikomo kushintulula byaamona. Wāmwene “kintu kyadi kimweka pamo bwa dibwe dya safile, kadi kyadi kiifwene na lupona.” Le ubwanya kufwatakanya lupona lukolwe mu dibwe dikatampe dya safile difītuluka bininge? Kadi ne mwine wādi ushikete’po, wādi Mulēme. “Wadi umweka bwa muntu.”

24, 25. (a) Le nkongolo ujokolokele ku lupona lwa Yehova wituvuluja bika? (b) Le bino bimonwa byāikele kyaba kimo na lupusa’ka pa bana-balume ba lwitabijo?

²⁴ Mpala ya kutendelwa yādi mikomo mwa kujingulwila senene, mwanda kweñenya kwa ntumbo ya Yehova kwādi tamba ku  kifuka kutūka kunshi ne tamba ku kifuka kukanda kungala. Fwatakanya’po bidi mukimbila mupolofeto kwifya mu mpala ne kufinya meso andi patala uno mumwekelo wa ntumbo. Ku mfulo, Ezekyele wamone amba kimonwa kyandi kibanane, unena’mba: “Kwadi kiké kyadi kimujokolokele aye yense pamo bwa kya nkongolo mu makumbi a difuku dya mvula.” Le kashā kwatulumukile pa kumona nkongolo? Bine, wituvulujanga ntumbo ya Umpangi wetu! Luno lutonto lwa mūlu lunengele ne lwa misombelo mivule lubwanya kadi kwituvuluja kipwano kya ndoe kyāsambile Yehova pa kupwa kwa Dilobe. (Ngo. 9:11-16) Nansha byadi mukomokomo, Mwinē Bukomo Bonso i Leza wa ndoe. (Bah. 13:20) Ndoe i miyule mu mutyima wandi kadi upanga’yo ne boba bonso bamutōta na kikōkeji.

²⁵ Le kumona mwādi mwikadile ntumbo ya Yehova Leza kwāfikije Ezekyele ku kulonga bika? Wālembele byālongekele amba: “Ponekimwene, napona mpala panshi.” Ezekyele pa kuyulwa nzuba ne moyo wa bwine Leza, wāponene panshi. Bapolofeto bakwabo bālongele’nka namino pobāpelwe bimonwa bya Yehova; myanda yobāmwene yēbalengeje betyepeje bininge enka ne kwibavutakanya ñeni. (Isa. 6:1-5; Dan. 10:8, 9; Kus. 1:12-17) Mwenda mafuku, bano bana-balume bākomejibwe bininge na bintu byēbasokwedile Yehova. Ne Ezekyele nandi wākomejibwe. Le penepo, kutanga nsekununi ya mu Bisonekwa pamo bwa ino kufwaninwe kwitufikija ku kulonga bika?

26. Le kimonwa kya Ezekyele kyādi kibwanya kumukomeja muswelo’ka?

²⁶ Shi Ezekyele wāvutakanibwe ñeni na kutatana nansha kwikala na malangalanga pa mwanda wa ngikadilo yādi’mo bantu ba Leza mu Babiloni, kino kimonwa ye kino kyāmukomeje. Na bubine, nansha shi bantu ba Leza ba kikōkeji bādi mu Yelusalema nansha mu Babiloni nansha kuntu kukwabo, uno kewādipo mwanda. Kebādipo babwanya kwikala kuntu kukomenwa kufika dikalo dikatakata dya Yehova! Le i bukomo’ka bwa Satana bubwanya kulwa na Leza mwine wendeja buno bulongolodi bwa ntumbo budi mūlu? (Tanga Ñimbo ya Mitōto 118:6.) Kadi Ezekyele wāmwene amba kyendwa-nakyo kya mūlu kekyādipo kulampe na bantu. Mwanda matonto akyo ādi atengele ne panshi! (Ezk. 1:19) Nanshi Yehova wādi utele mutyima bininge bantu bandi ba kikōkeji kokwa kobādi bu misungi. Bādi nyeke munshi mwa kilelo kya Shabo wa buswe!

27. Le kimonwa kya Ezekyele kidi na kamweno kotudi dyalelo?

²⁷ Le kimonwa kya Ezekyele kidi na kamweno kotudi dyalelo? En-en, kidi nako! Vuluka’mba, Satana uteakanyanga bulwi bukatampe bwa kutamba butōtyi butōka bwa Yehova. Ukasaka kwitukulupija twimone amba tudi bunka, basūlwe, ketubwanyapo kutebwa mutyima na Tata wetu wa mūlu ne bulongolodi bwandi. Kokaleka buno bubela bwale miji mu ñeni yobe nansha mu mutyima obe! (Ñim. 139:7-12) Pamo bwa Ezekyele, netu tudi na  bubinga bwendele’mo bwa kukwatyilwa nzuba. Ketubwanyapo kupona mpala panshi na mwaālongele. Ino, le tubulwe’po kutulumuka ne kukwatwa nzuba pa bukomo, lubilo, kupēlelwa kwalamuka, ne kushinta mungya ngikadilo, ne pa ntumbo yonso ya kipindi kya mūlu kya bulongolodi bwa Yehova bwa mūlu ne pano panshi?

28, 29. Mu myaka katwa ipityile’i, le i bika bilombola’mba dikalo dya Yehova dyendanga’nka kwenda?

²⁸ Kadi vuluka’mba bulongolodi bwa Yehova budi na kipindi kikwabo pano panshi. Kipindi kya pano panshi i kibundwe na bantu ba kubulwa kubwaninina. Ino langulukila pa byobya bilongele Yehova pano panshi! Kujokoloka ntanda yonso, Yehova i mukwashe bantu bitupu balonge bintu byokebadipo babwanya kulonga na bukomo bwa abo bene. (Yoa. 14:12) Kutanga’tu myanda idi mu kitabo Bulopwe bwa Leza Buludikanga!, kubwanya kwituvuluja mwingidilwe bininge mu muswelo utulumukwa mwingilo wa busapudi mu myaka katwa ipityile’i. Tubwanya ne kuvuluka bintu bingidije bulongolodi bwa Yehova pa kufundija bene Kidishitu ba bine, pa kubinga mu bisambo, enka ne mu kwingidija bya busendwe bya panopano mwanda wa kuvuija kiswa-mutyima kya Leza!

²⁹ Kitatyi kyotulangulukila pa bino bintu byonso bilongelwe pa kujokejibwa kwa butōtyi butōka mu ano mafuku a mfulo a ngikadilo ya bintu myoneke, tumonanga patōkelela’mba dikalo dya Yehova dyendanga’nka kwenda. Bine, tudi na dyese dilumbuluke’po kashā dya kwikala mu buno bulongolodi ne kwingidila uno Mubikadi!—Ñim. 84:10.

30. Le i bika byotukabandaula mu shapita ulonda’ko?

³⁰ Kimonwa kya Ezekyele kitufundija myanda mivule. Mu shapita ulonda’ko, tukabandaula’mo na katentekeji bino “bipangwa byūmi” biná bya kutendelwa, nansha’mba bakelubi. Le bibwanya kwitufundija bika padi Yehova Leza Mubikadi wetu wa ntumbo?