Dumiretso sa laog

Dumiretso sa mga laog

KAPITULO 7

Mamimidbid Nanggad kan mga Nasyon na Ako si Jehova

Mamimidbid Nanggad kan mga Nasyon na Ako si Jehova

EZEKIEL 25:17

POKUS: An manunudan ta sa pakikiiba kan Israel sa mga nasyon na nagpakaraot sa pangaran ni Jehova

1, 2. (a) Paano an Israel nagin garo nagsosolong karnero sa tahaw nin mga lobo? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan kapitulo.) (b) Ano an tinugutan kan mga Israelita asin kan saindang mga hadi na mangyari?

 SA LAOG nin ginatos na taon, an Israel garo nagsosolong karnero sa tahaw nin mga lobo. Sa sirangan na linderos kan Israel, yaon an mga Ammonita, Moabita, asin Edomita na peligro sa sainda. Sa sulnupan, yaon an mga Filisteo, na pirming nakikigiyera sa Israel. Sa norte, yaon an siyudad nin Tiro, an mayaman saka makapangyarihan na sentro nin negosyo. Sa timog, yaon an suanoy na nasyon nin Ehipto na pinapamahalaan kan diyos asin hadi kaiyan na si Faraon.

2 Pag nagsasarig an mga Israelita ki Jehova, pinoproteksiyunan niya sinda sa saindang mga kaiwal. Pero pauruutrong tinugutan kan saiyang banwaan asin kan saindang mga hadi na maimpluwensiyahan sinda kan mga nasyon na nakapalibot sa sainda. Saro sa mga hading iyan iyo si Ahab, na tinugutan an iba na impluwensiyahan siya na magin bakong maimbod ki Jehova. Kakontemporanyo niya si Hading Jehosafat kan Juda, asin namahala siya sa sampulong tribong kahadian nin Israel. Inagom niya an aking babayi kan hadi kan Sidon na iyo an namamahala sa mauswag na siyudad nin Tiro. An babaying iyan, na an pangaran Jezebel, maigot na ipinalakop sa Israel an pagsamba ki Baal, asin inimpluwensiyahan niya an saiyang agom na biyong ramugan an dalisay na pagsamba.—1 Ha. 16:30-33; 18:4, 19.

3, 4. (a) Manungod na man kiisay an hula ni Ezekiel? (b) Anong mga hapot an pag-uulayan ta?

3 Pinatanidan na ni Jehova an saiyang banwaan manungod sa mga konsekwensiya kan pagigin bakong maimbod sa saiya. Pero ngunyan, ubos na an saiyang pasensiya. (Jer. 21:7, 10; Ezek. 5:7-9) Kan 609 B.C.E., nagbalik an hukbo nin Babilonya sa Dagang Panuga sa ikatulong pagkakataon. Haros sampulong taon na an nakaagi puon kan huri nindang pagsalakay. Sa pagkakataon na ini, gagabaon ninda an mga pader kan Jerusalem asin gagadanon an mga nagrebelde ki Nabucodonosor. Mantang nagpupuon an pagsalikop asin detalyadong nauutob sa makatatakot na paagi an mga propesiya ni Ezekiel, naghula ngunyan an propeta manungod sa mga mangyayari sa mga nasyon na nakapalibot sa Dagang Panuga.

An mga nasyon na nagpakaraot sa pangaran ni Jehova dai makakadulag sa mga konsekwensiya kan saindang mga ginibo

4 Ihinayag ni Jehova ki Ezekiel na mag-uugma an mga kaiwal kan Juda dahil sa pagbagsak kan Jerusalem asin papasakitan kan mga ini an mga makakaligtas. Pero an mga nasyon na nagpakaraot sa pangaran ni Jehova asin nagpersegir o nang-impluwensiya sa saiyang banwaan dai makakadulag sa mga konsekwensiya kan saindang mga ginibo. Anong praktikal na mga leksiyon an manunudan ta sa pakikiiba kan Israel sa mga nasyon na idto? Asin taano ta nagtatao sa sato nin paglaom an mga propesiya ni Ezekiel may koneksiyon sa mga nasyon na idto?

An mga Paryente na ‘Grabe an Pagtuya-tuya’ sa Israel

5, 6. Ano an relasyon kan mga Ammonita saka kan mga Israelita?

5 Masasabing paryente kan Israel an Ammon, Moab, asin Edom. Sa ibong kan pagigin magkadugo ninda asin kan pag-iribanan kan mga apuon ninda, pauruutrong ikinaungis kan mga nasyon na idto an banwaan nin Diyos asin ‘grabe an pagtuya-tuya’ ninda sa sainda.—Ezek. 25:6.

6 An mga Ammonita naggikan sa pamangkin ni Abraham na si Lot paagi sa nguhod kaining aking babayi. (Gen. 19:38) Harani an lengguwahe ninda sa Hebreo kaya posibleng nasasabutan iyan kan banwaan nin Diyos. Dahil magkaparyente sinda, sinabihan ni Jehova an mga Israelita na dai magpuon nin pakikigiyera sa Ammon. (Deu. 2:19) Pero kan panahon kan mga Hukom, uminiba an mga Ammonita ki Hading Eglon kan Moab sa pang-aapi sa Israel. (Huk. 3:12-15, 27-30) Kan huri, kan magin hadi si Saul, sinalakay kan mga Ammonita an Israel. (1 Sam. 11:1-4) Asin kan panahon ni Hading Jehosafat, uminiba giraray sinda sa hukbo nin Moab tanganing salakayon an Dagang Panuga.—2 Cron. 20:1, 2.

7. Paano trinato kan mga Moabita an saindang mga pinsan, an mga gikan ni Israel?

7 An mga Moabita mga gikan man ni Lot paagi sa matua kaining aking babayi. (Gen. 19:36, 37) Sinabihan ni Jehova an mga Israelita na dai makigiyera sa Moab. (Deu. 2:9) Pero dai nagin mabuot sa sainda an mga Moabita. Imbes na tabangan an saindang mga pinsan, na nagdudulag sa pagkauripon sa Ehipto, pinurbaran pa nindang gumibo nin paagi na dai makalaog an mga ini sa Dagang Panuga. Binayadan ni Hading Balak kan Moab si Balaam tanganing sumpaon an mga Israelita, asin tinukduan ni Balaam si Balak kun paano tetentaran an mga Israelitang lalaki na gumibo nin imoralidad asin idolatriya. (Bil. 22:1-8; 25:1-9; Kap. 2:14) Sa laog nin dakul na siglo sagkod kan panahon ni Ezekiel, padagos na inapi kan mga Moabita an saindang mga paryente.—2 Ha. 24:1, 2.

8. Taano ta sinabi ni Jehova na tugang kan Israel an Edom, pero ano an ginibo kan mga Edomita?

8 An mga Edomita mga gikan ni Esau, an kakambal ni Jacob. Haraning marhay an relasyon kan Israel sa mga Edomita mala ta inapod ni Jehova na magtugang an mga Edomita saka mga Israelita. (Deu. 2:1-5; 23:7, 8) Dawa arog kaiyan, kinalaban kan mga Edomita an mga Israelita puon kan maghali an mga ini sa Ehipto sagkod na laglagon an Jerusalem kan 607 B.C.E. (Bil. 20:14, 18; Ezek. 25:12) Kan panahon na iyan, nag-ugma an mga Edomita sa pagsakit kan Israel, asin dinagka pa ninda an mga Babilonyo na gibuhon na tiwangwang an Jerusalem. Pero bako sana iyan an ginibo ninda, inulang pa ninda an mga nagdudulag na Israelita tapos itinao sinda sa saindang mga kaiwal.—Sal. 137:7; Obad. 11, 14.

9, 10. (a) Ano an nangyari sa Ammon, Moab, asin Edom? (b) Anong mga halimbawa an nagpapahiling na bako gabos na hali sa mga nasyon na iyan maraot an pagtrato sa Israel?

9 Pinanimbag ni Jehova an mga paryente kan Israel sa nagin pagtrato ninda sa Saiyang banwaan. Sinabi niya: ‘Itatao ko an mga Ammonita sa mga taga Sirangan bilang saindang pagsadiri, tanganing an mga Ammonita dai na magirumduman sa mga nasyon.’ Sinabi pa niya: “Huhukuman ko an Moab, asin mamimidbid nanggad ninda na ako si Jehova.” (Ezek. 25:10, 11) Mga limang taon pagkabagsak kan Jerusalem, nagpuon na mautob an mga propesiyang iyan kan sakupon kan mga Babilonyo an Ammon saka Moab. Kun manungod sa Edom, sinabi ni Jehova na “pupuhuon [niya] diyan an mga tawo saka an mga hayop” asin na “gigibuhon [niya] iyan na tiwangwang.” (Ezek. 25:13) Arog kan ihinula, pag-abot nin panahon, nawara na an Ammon, Moab, asin Edom.—Jer. 9:25, 26; 48:42; 49:17, 18.

10 Pero bako man gabos na hali sa mga nasyon na iyan maraot an pagtrato sa banwaan nin Diyos. Halimbawa, nasambit si Zelek na Ammonita saka si Itma na Moabita na kabilang sa mga matitibay na parapakilaban ni Hading David. (1 Cron. 11:26, 39, 46; 12:1) Asin si Ruth na Moabita nagin maimbod na parasamba ni Jehova.—Ruth 1:4, 16, 17.

Dai nanggad magkompromiso

11. Ano an manunudan ta sa pakikiiba kan Israel sa mga nasyon nin Ammon, Moab, asin Edom?

11 Anong mga leksiyon an manunudan ta sa pakikiiba kan Israel sa mga nasyon na idto? Inot, kan dai nagin maingat an mga Israelita, luway-luway sindang naimpluwensiyahan kan nakakaraot na mga gibo-gibo kan palsong pagsamba kan saindang mga paryente, arog kan pagsamba ki Baal nin Peor, na diyos kan mga Moabita, asin ki Molec, na diyos kan mga Ammonita. (Bil. 25:1-3; 1 Ha. 11:7) Puwede man mangyari an arog kaiyan sa sato. Tibaad gipiton kita kan satong bakong kapagtubod na mga paryente na magkompromiso. Halimbawa, tibaad dai ninda masabutan kun taano ta dai kita nagseselebrar kan Pasko nin Pagkabuhay (Easter), dai nakikipagribayan nin regalo pag Pasko, o dai nakikikabtang sa iba pang popular na mga kostumbre na may koneksiyon sa palsong relihiyosong mga paniniwala. Dawa marahay man an intensiyon ninda, tibaad gumibo sinda nin paagi na ikompromiso ta—dawa nin madali sana—an satong mga pamantayan. Mahalagang marhay nanggad na nungka kitang magpadara sa siring na mga panggigipit! Arog kan nangyari sa Israel, an dawa saro sanang simpleng pagkompromiso garo sarong paglakdang sa bangin na puwedeng magresulta sa satong kapahamakan.

12, 13. Anong pagkontra an tibaad mapaatubang sa sato, pero ano an puwedeng mangyari kun magdadanay kitang maimbod?

12 May manunudan pa kita sa nagin eksperyensiya kan Israel sa mga paryente kaining Ammon, Moab, asin Edom. Tibaad mapaatubang kita sa grabeng pagkontra kan satong bakong kapagtubod na mga kapamilya. Nagpatanid si Jesus na an mensaheng ihinuhulit ta puwedeng “magdara nin pagkabaranga—an aking lalaki tumang sa saiyang ama, asin an aking babayi tumang sa saiyang ina.” (Mat. 10:35, 36) Sinabihan ni Jehova an mga Israelita na dai magpuon nin pakikipag-iwal sa saindang mga paryente, asin iyan man an hinihinguwa tang gibuhon sa satong bakong kapagtubod na mga kapamilya. Pero dai kita dapat magngalas pag may magkontra.—2 Tim. 3:12.

13 Dawa pa dai direktang kinokontra kan satong mga paryente an satong pagsamba ki Jehova, dai ta dapat sinda pagtugutan na magkaigwa nin mas dakulang impluwensiya sa sato kisa ki Jehova. Taano man? Dahil si Jehova an maninigo na magin panginot sa satong puso. (Basahon an Mateo 10:37.) Dugang pa, kun magdadanay kitang maimbod ki Jehova, tibaad magin arog ni Zelek, Itma, saka Ruth an pira sa mga paryente ta asin mag-iba sa sato sa dalisay na pagsamba. (1 Tim. 4:16) Dangan mamamati man ninda an kaugmahan na paglingkudan an iyo sanang tunay na Diyos, asin maeeksperyensiyahan man ninda an saiyang pagkamuot saka proteksiyon.

Nag-ako nin “Matinding mga Padusa” an mga Kaiwal ni Jehova

14, 15. Paano trinato kan mga Filisteo an mga Israelita?

14 Hali sa isla nin Creta, nagbalyo an mga Filisteo pasiring sa daga na kan huri ipinanuga ni Jehova ki Abraham asin sa saiyang mga gikan. Si Abraham saka Isaac parehong nagkaigwa nin pakikiiba sa mga tawong ini. (Gen. 21:29-32; 26:1) Kan panahon na maglaog an mga Israelita sa Dagang Panuga, saro nang makapangyarihan na nasyon an mga Filisteo na may makusog na puwersa militar. Nagsasamba sinda sa palsong mga diyos, arog ni Baal-zebub asin Dagon. (1 Sam. 5:1-4; 2 Ha. 1:2, 3) Kun minsan, nag-iiba an Israel sa pagsamba sa mga diyos na iyan.—Huk. 10:6.

15 Dahil sa pagigin bakong maimbod kan Israel, tinugutan ni Jehova an mga Filisteo na dominaron an saiyang banwaan sa laog nin dakul na taon. (Huk. 10:7, 8; Ezek. 25:15) Nagbugtak sinda nin bakong makatanusan na mga restriksiyon sa mga Israelita * asin ginadan ninda an dakul sa mga ini. (1 Sam. 4:10) Pero pag nagsusulsol an Israel asin nagbabalik ki Jehova, iliniligtas niya sinda. Nagnombra Siya nin mga lalaking arog ni Samson, Saul, asin David para iligtas an Saiyang banwaan. (Huk. 13:5, 24; 1 Sam. 9:15-17; 18:6, 7) Asin arog kan ihinula ni Ezekiel, naeksperyensiyahan kan mga Filisteo an “matinding mga padusa” kan salakayon an saindang daga kan mga Babilonyo asin kan huri, kan mga Griego.—Ezek. 25:15-17.

16, 17. Anong mga leksiyon an manunudan ta sa kun paano trinato kan mga Filisteo an Israel?

16 Anong mga leksiyon an manunudan ta sa kun paano trinato kan mga Filisteo an Israel? An banwaan ni Jehova sa presenteng panahon pinersegir kan pira sa pinakamakapangyarihan na mga nasyon na nagdominar sa katawuhan. Pero bakong arog kan Israel, napagdanay ta an satong marigon na kaimbudan ki Jehova. Kun minsan, garo baga nagigin mapanggana an mga kaiwal kan dalisay na pagsamba. Halimbawa, kan kapinunan kan ika-20 siglo, pinurbaran kan gobyerno kan Estados Unidos na papunduhon an gibuhon kan banwaan ni Jehova paagi sa pagsentensiya sa mga nanginginot sa organisasyon nin abot sa 20 taon na pagkapreso. Durante kan ikaduwang giyera mundiyal, pinurbaran kan partidong Nazi sa Alemania na puhuon an banwaan nin Diyos. Rinibo an iprineso ninda, asin ginatos an ginaradan ninda. Pagkatapos kan giyerang iyan, pinunan kan Unyon Sobyet an kampanya kaini laban sa mga Saksi ni Jehova na naglawig nin dakul na taon. Ipinadara ninda an satong mga tugang sa mga kampo nin puwersahan na pagtrabaho asin an iba idinistiyero sa hararayong lugar.

17 Tibaad ipagpadagos kan mga gobyerno an mga pagbabawal sa gibuhon na paghuhulit saka an pagpreso sa mga lingkod nin Diyos, asin tibaad gadanon pa ngani an pira sa sato. Dapat daw kitang matakot o mawaran nin pagtubod dahil sa mga pangyayaring ini? Dai! Poprotektaran ni Jehova an saiyang maimbod na banwaan. (Basahon an Mateo 10:28-31.) Nahiling tang buminagsak an makapangyarihan asin mapang-aping mga gobyerno, pero an mga lingkod ni Jehova padagos na nagdadakul. Dai mahahaloy, mangyayari man sa gabos na gobyerno nin tawo an arog kan nangyari sa mga Filisteo—mapipiritan sindang midbidon si Jehova. Asin arog kan mga Filisteo, mawawara man sinda!

Dai Nagtao nin Nagdadanay na Proteksiyon an “Dakulon na Kayamanan”

18. Iladawan an Tiro.

18 An suanoy na siyudad nin Tiro * nasa sentro kan saro sa mga darakulang imperyo nin komersiyo sa suanoy na kinaban. Sa sulnupan, an mga barko kaiyan igwa nin dakul na ruta nin negosyo sa Dagat Mediteraneo. Sa sirangan, an mga ruta kaini sa daga konektado sa hararayong imperyo. Sa laog nin dakul na siglo, yuminaman na marhay an Tiro dahil sa mga naganar kaini hali sa hararayong lugar na idto. An saiyang mga negosyante nagin mayamanon kaya an hiling ninda sa sadiri ninda mga prinsipe, o mga pamayo.—Isa. 23:8.

19, 20. Ano an pagkakaiba kan mga taga Tiro asin kan mga taga Gibeon?

19 Sa pamamahala ni Hading David asin Solomon, an Israel nagkaigwa nin koneksiyon sa negosyo sa mga taga Tiro, na iyo an nagsuplay sa sainda nin mga materyales saka mga ekspertong trabahador para sa pagtugdok kan palasyo ni David asin kan huri, kan templo ni Solomon. (2 Cron. 2:1, 3, 7-16) Nahiling mismo kan Tiro an nasyon nin Israel kan panahon na maimbudon ini ki Jehova asin na binebendisyunan Niya ini. (1 Ha. 3:10-12; 10:4-9) Isip-isipa na sana an oportunidad na igwa an rinibong mga taga Tiro—an makanuod manungod sa dalisay na pagsamba, an mamidbid si Jehova, asin an mahiling mismo an mga pakinabang kan paglilingkod sa tunay na Diyos!

20 Alagad, sa ibong kan mga oportunidad na iyan, nagdanay na materyalistikong marhay an mga taga Tiro. Dai ninda inarog an halimbawa kan makapangyarihan na siyudad nin Gibeon sa Canaan, na an mga nakaistar diyan napahirong paglingkudan si Jehova dawa ngani nabaretaan lang ninda an makangangalas na mga ginibo niya. (Jos. 9:2, 3, 22–10:2) Sa katunayan, kinalaban pa kan mga taga Tiro an mga lingkod nin Diyos asin ipinabakal pa ngani ninda sa pagkauripon an pira sa mga ini.—Sal. 83:2, 7; Joel 3:4, 6; Amos 1:9.

Dai ta nanggad gugustuhon na ibilang an materyal na mga bagay na sarong nagpoprotektar na pader

21, 22. Ano an nangyari sa Tiro, asin taano?

21 Paagi ki Ezekiel, sinabi ni Jehova sa mga kaiwal na idto: “Uya, mahiro ako laban saimo, O Tiro, asin madara ako nin dakul na nasyon laban saimo, arog kan pagdara kan dagat sa mga alon kaiyan. Gagabaon ninda an mga pader kan Tiro asin rurumpagon an saiyang mga tore, asin makaros ako nin daga saka gigibuhon ko siyang makintab na gapo.” (Ezek. 26:1-5) Nagtiwala an mga taga Tiro sa saindang kayamanan para sa proteksiyon, na paghuna ninda makakatao nin proteksiyon sa sainda arog kan mga pader kan islang parte kan siyudad na 46 metros an langkaw. Marahay kuta kun nagdangog sinda sa patanid ni Solomon: “An kayamanan kan mayaman iyo an saiyang siyudad na may matibay na depensa; siring iyan sa nagpoprotektar na pader sa imahinasyon niya.”—Tal. 18:11.

22 Kan utubon kan mga Babilonyo asin kan mga Griego an propesiya ni Ezekiel, nahiling kan mga taga Tiro na an inaasahan nindang proteksiyon na itatao kan kayamanan kan siyudad saka kan literal na mga pader kaini imahinasyon sana. Pagkatapos na pabagsakon kan mga Babilonyo an Jerusalem, pinunan ninda an kampanya laban sa Tiro na uminabot nin 13 taon. (Ezek. 29:17, 18) Dangan kan 332 B.C.E., inutob ni Alejandrong Dakula an sarong pambihirang aspekto kan mga propesiya ni Ezekiel. * Kinaros kan saiyang hukbo an mga kagabaan kan parte kan siyudad nin Tiro na nasa mayor na kadagaan asin iinapon sa tubig an mga gapo, an mga kagamitan na gibo sa kahoy, saka an daga tanganing makagibo nin agihan pasiring sa islang parte kan siyudad. (Ezek. 26:4, 12) Linabot ni Alejandro an mga pader, sinamsaman an siyudad, ginadan an rinibong suldados saka mga siyudadano, saka ipinabakal sa pagkauripon an manampulong ribo. Napiritan an mga taga Tiro na midbidon si Jehova kan manudan ninda sa makulog na paagi na dai makakapagtao nin nagdadanay na proteksiyon an saindang “dakulon na kayamanan.”—Ezek. 27:33, 34.

Dawa garo baga protektadong marhay an Tiro, nalaglag iyan, arog kan ihinula ni Ezekiel (Hilingon an parapo 22)

23. Anong leksiyon an manunudan ta sa mga taga Tiro?

23 Anong leksiyon an manunudan ta sa mga taga Tiro? Dai ta nanggad tutugutan an “mapandayang kapangyarihan nin kayamanan” na impluwensiyahan kita na magtiwala sa materyal na mga bagay, na ibinibilang iyan na sarong nagpoprotektar na pader. (Mat. 13:22) Dai kita puwedeng magin “uripon nin Diyos asin nin Kayamanan.” (Basahon an Mateo 6:24.) An mga naglilingkod lang ki Jehova nin bilog na kalag an totoong protektado. (Mat. 6:31-33; Juan 10:27-29) Mauutob an gabos na detalye kan mga propesiya manungod sa katapusan kan presenteng sistemang ini kun paanong nautob an lambang detalye kan mga propesiya laban sa Tiro. Sa panahon na iyan, an mga nagtitiwala sa kayamanan mapipiritan na midbidon si Jehova pag linaglag na Niya an mahanab asin makasadiring sistemang ini nin komersiyo.

An Pulitikal na Kapangyarihan Sarong “Dagami”

24-26. (a) Taano ta inapod ni Jehova an Ehipto na sarong “dagami”? (b) Paano binaliwala ni Hading Zedekias an pagbuot ni Jehova, asin ano an nagin resulta?

24 Bago pa kan panahon ni Jose sagkod kan panahon na salakayon kan mga Babilonyo an Jerusalem, dakula na an impluwensiya kan Ehipto sa mga namamahala sa rehiyon kan Dagang Panuga. Dahil haloy na iyan na nag-eeksister, garo baga masarigon na iyan, siring sa gurangan nang puon nin kahoy. Pero kun ikukumparar ki Jehova, maluya iyan—mas maluya pa kisa sa sarong “dagami.”—Ezek. 29:6.

25 Pero bakong arog kaiyan an pagmansay kan apostatang si Hading Zedekias manungod sa Ehipto. Paagi ki propeta Jeremias, sinabihan ni Jehova si Zedekias na magpasakop sa hadi kan Babilonya. (Jer. 27:12) Nagsumpa pa ngani si Zedekias sa ngaran ni Jehova na dai siya marebelde laban ki Nabucodonosor. Alagad kan huri, binaliwala niya an pagbuot ni Jehova, dai inutob an isinumpa niya ki Nabucodonosor, asin nakiulay sa Ehipto na tabangan siya sa pakikipaglaban sa mga Babilonyo. (2 Cron. 36:13; Ezek. 17:12-20) Pero grabeng kapahamakan sana an sinapo kan mga Israelitang nagsarig sa pulitikal na kapangyarihan kan Ehipto. (Ezek. 29:7) Kun manungod sa Ehipto, tibaad garo siya sarong “higanteng hayop sa dagat” na masakit kalabanon. (Ezek. 29:3, 4) Pero sinabi ni Jehova na gigibuhon niya sa saiya an arog kan ginigibo kan mga paradakop nin buaya sa Nilo—lalagan niya nin mga kawit an saiyang panga asin ihahawas siya pasiring sa kalaglagan. Ginibo niya iyan kan isugo niya an mga Babilonyo na sakupon an suanoy na dagang iyan.—Ezek. 29:9-12, 19.

26 Ano an nangyari sa bakong maimbod na si Zedekias? Huling nagrebelde siya ki Jehova, ihinula ni Ezekiel na hahalion sa trono an “maraot na pamayo” na ini asin magigin kapaha-pahamak an katapusan kan saiyang pamamahala. Pero nagtao man nin paglaom si Ezekiel. (Ezek. 21:25-27) Ipinahula sa saiya ni Jehova na sarong hadi hali sa linya nin mga hadi na gikan ki David, an saro na “may legal na deretso,” an makua kan trono. Sa masunod na kapitulo, mahihiling ta kun siisay ini.

27. Ano an manunudan ta sa pakikiiba kan Israel sa Ehipto?

27 Anong leksiyon an manunudan ta sa pakikiiba kan Israel sa Ehipto? Dai dapat ibugtak kan banwaan ni Jehova an saindang pagtitiwala sa pulitikal na mga kapangyarihan, na iniisip na an mga kapangyarihan na ini makakapagtao sa sainda nin nagdadanay na proteksiyon. Dawa sa satong mga iniisip, dapat kitang magdanay na “bakong kabtang kan kinaban.” (Juan 15:19; Sant. 4:4) Tibaad garo baga makusog an pulitikal na sistema, pero arog kan suanoy na Ehipto, kasingluya sana iyan nin sarong dagami. Kamangmangan nanggad na maglaom kita sa mga tawong mortal imbes na sa makakamhan sa gabos na Soberano kan uniberso!—Basahon an Salmo 146:3-6.

Dawa sa pribado, mayo kita dapat nin kinakampihan sa pulitika kan kinaban (Hilingon an parapo 27)

“Mamimidbid Nanggad” kan mga Nasyon

28-30. Sa anong paagi mamimidbid kan mga nasyon si Jehova, asin ano an pagkakaiba kaiyan sa pagmidbid ta sa saiya?

28 Sa libro nin Ezekiel, dakul na beses na sinabi ni Jehova na “mamimidbid nanggad [kan mga nasyon] na ako si Jehova.” (Ezek. 25:17) Talagang nautob iyan kan suanoy na mga panahon kan ipaabot ni Jehova an saiyang paghukom sa mga kaiwal kan saiyang banwaan. Pero magkakaigwa iyan nin mas dakulang kautuban sa panahon ta ngunyan. Sa anong paagi?

29 Arog kan banwaan nin Diyos kan suanoy na mga panahon, napapalibutan kita nin mga nasyon na ibinibilang kitang garo nagsosolong karnero na daing kalaban-laban. (Ezek. 38:10-13) Arog kan tutukaron sa Kapitulo 17 asin 18 kan publikasyon na ini, madali nang punan kan mga nasyon an maringis asin todo-todong pag-atake sa banwaan nin Diyos. Pero pag ginibo na ninda iyan, mahihiling ninda kun ano an tunay na kapangyarihan. Mapipiritan sindang midbidon si Jehova—na midbidon an saiyang soberaniya—pag linaglag na niya sinda sa ralaban nin Armagedon.—Kap. 16:16; 19:17-21.

30 Sa kabaliktaran, poprotektaran kita ni Jehova, asin bebendisyunan niya kita. Taano? Dahil pinapatunayan ta ngunyan na midbid ta si Jehova paagi sa pagtitiwala, pagsunod, asin pagtao sa saiya kan dalisay na pagsamba na maninigo sa saiya.—Basahon an Ezekiel 28:26.

^ par. 15 Halimbawa, pinagbawalan kan mga Filisteo an siisay man sa Israel na magpanday. Kaipuhan pang magduman kan mga Israelita sa mga Filisteo para magpatais kan saindang mga kagamitan sa pag-uma, asin an singil sa sainda katumbas nin pirang aldaw na tangdan.—1 Sam. 13:19-22.

^ par. 18 Minalataw na an orihinal na siyudad nin Tiro itinugdok sa sarong kagagapuan na isla harani sa baybayon, na mga 50 kilometros sa norte kan Bukid nin Carmel. Kan huri, nagin parte man kan siyudad an sarong lugar sa mayor na kadagaan (mainland). Sur an Semitikong pangaran kan siyudad, na nangangahulugan na “Gapo.”

^ par. 22 Nagpropesiya man si Isaias, Jeremias, Joel, Amos, saka Zacarias laban sa Tiro, asin nagkaurutob an gabos na detalye kaiyan.—Isa. 23:1-8; Jer. 25:15, 22, 27; Joel 3:4; Amos 1:10; Zac. 9:3, 4.