1, 2. (a) Nganong ang Israel nahisamag nag-inusarang karnero taliwala sa mga lobo? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa kapitulo.) (b) Unsay gitugotan sa mga Israelinhon ug sa ilang mga hari nga mahitabo?

 SA GINATOS na ka katuigan, ang Israel nahisamag nag-inusarang karnero taliwala sa mga lobo. Ang mga Ammonhanon, Moabihanon, ug Edomhanon maoy hulga sa Israel diha sa sidlakang utlanan niini. Ang mga Filistehanon dugay nang kaaway sa Israel ug sila nakapanukad na sa kasadpan. Sa amihanan naa ang siyudad sa Tiro, ang dato ug gamhanang sentro sa lapad kaayo nga imperyo sa negosyo. Sa habagatan naa ang karaang nasod sa Ehipto, nga gimandoan sa Paraon, hari nga giisip ingong diyos.

² Dihang ang mga Israelinhon misalig kang Jehova, iya silang gipanalipdan sa mga kaaway. Apan sa makadaghan, ang iyang katawhan ug ang ilang mga hari nagpadala sa daotang impluwensiya sa mga nasod sa palibot. Usa kanila mao si Haring Ahab, kinsa huyang ug baroganan. Siya nabuhi sa panahon ni Haring Jehosapat sa Juda ug nagmando sa 10 ka tribo nga gingharian sa Israel. Nangasawa siyag anak sa hari sa Sidon kinsa nagmando sa datong siyudad sa Tiro. Kanang bayhana, si Jezebel, nagpakaylap sa pagsimba kang Baal sa Israel ug nag-impluwensiya sa iyang bana sa paghugaw sa putling  pagsimba nga ang kagrabehon wala pa mahitabo sukad.​—1 Hari 16:30-33; 18:4, 19.

3, 4. (a) Bahin na sa unsang mga nasod ang tagna ni Ezequiel? (b) Unsang mga pangutana ang atong hisgotan?

³ Gipasidan-an na ni Jehova ang iyang katawhan sa dili maayong resulta sa pagkadili-maunongon. Ug naupos na ang iyang pailob. (Jer. 21:7, 10; Ezeq. 5:7-9) Sa 609 B.C.E., ang kasundalohan sa Babilonya mibalik sa Yutang Saad sa ikatulong higayon. Mga 10 na ka tuig ang milabay sukad sa miagi nilang pagsulong. Niining panahona, ilang lumpagon ang mga paril sa Jerusalem ug pamatyon ang mga mirebelde kang Nabucodonosor. Samtang nagsugod ang paglikos ug natuman ang mga tagna ni Ezequiel sa ngilngig nga paagi, ang propeta nagsugod sa pagtagna sa mahitabo sa mga nasod sa palibot sa Yutang Saad.

⁴ Gipahibalo ni Jehova kang Ezequiel nga ang mga kaaway sa Juda magsadya sa kalaglagan sa Jerusalem ug ilang lisodlisoron ang makaikyas. Apan ang mga nasod nga nagpasipala sa ngalan ni Jehova ug naglutos o naghatag ug daotang impluwensiya sa iyang katawhan dili makaikyas sa resulta sa ilang mga buhat. Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan sa pagpakiglabot sa Israel sa maong mga nasod? Sa unsang paagi ang mga tagna ni Ezequiel bahin sa mga nasod naghatag kanatog paglaom karon?

5, 6. Ig-unsa sa mga Ammonhanon ang mga Israelinhon?

⁵ Ang Ammon, Moab, ug Edom mga kadugo sa Israel. Bisag paryente ug parehog katigulangan, ang maong mga nasod dugay nang nagdumot sa katawhan sa Diyos ug ‘grabeng nagtamay’ kanila.​—Ezeq. 25:6.

⁶ Matikdi ang mga Ammonhanon. Sila kaliwat sa pag-umangkon ni Abraham nga si Lot pinaagi sa iyang kamanghorang anak nga babaye. (Gen. 19:38) Ang ilang pinulongan halos parehas sa Hebreohanon mao nga ang katawhan sa Diyos lagmit nakasabot niini. Kay paryente sila, giingnan ni Jehova ang mga Israelinhon nga dili mag-unauna sa pagpakiggubat sa Ammon. (Deut. 2:19) Apan panahon sa mga Maghuhukom, ang mga Ammonhanon misuportar sa Moabihanong hari nga si Eglon sa pagdaogdaog sa Israel. (Maghu. 3:12-15, 27-30) Sa ulahi, dihang gihimong hari si Saul, giatake sa mga Ammonhanon ang Israel. (1 Sam. 11:1-4) Ug sa mga adlaw ni Haring Jehosapat, sila nakig-alyansa na sab sa Moab sa pagsulong sa Yutang Saad.​—2 Cron. 20:1, 2.

7. Giunsa pagtratar sa mga Moabihanon ang ilang mga paryente, ang mga kaliwat ni Israel?

⁷ Ang mga Moabihanon mga kaliwat sab ni Lot apan pinaagi sa iyang kamagulangang anak nga babaye. (Gen. 19:36, 37) Giingnan ni Jehova ang mga Israelinhon nga dili makiggubat sa Moab. (Deut. 2:9) Apan wala balosi sa mga Moabihanon ang maong kaayo. Imbes tabangan ang ilang mga paryente nga miikyas sa pagkaulipon sa  Ehipto, ilang gibabagan sila sa pagsulod sa Yutang Saad. Gisuholan sa Moabihanong hari nga si Balak si Balaam sa pagtunglo sa mga Israelinhon, ug gitudloan ni Balaam si Balak kon unsaon pagtental sa mga lalaking Israelinhon sa paghimog imoralidad ug idolatriya. (Num. 22:1-8; 25:1-9; Pin. 2:14) Sa gatosan ka katuigan, padayong gidaogdaog sa mga Moabihanon ang ilang mga paryente, hangtod sa panahon ni Ezequiel.​—2 Hari 24:1, 2.

8. Nganong miingon si Jehova nga ang Edom igsoon sa Israel, pero unsay gihimo sa mga Edomhanon?

⁸ Ang mga Edomhanon maoy kaliwat sa kaluha ni Jacob nga si Esau. Duol kaayo sila nga paryente sa Israel maong gitawag ni Jehova nga magsoon ang mga Edomhanon ug mga Israelinhon. (Deut. 2:1-5; 23:7, 8) Bisan pa niana, gikontra sa mga Edomhanon ang Israel sukad sa ilang paggawas sa Ehipto hangtod sa pagkalaglag sa Jerusalem niadtong 607 B.C.E. (Num. 20:14, 18; Ezeq. 25:12) Nianang panahona, ang mga Edomhanon nalipay sa pag-antos sa Israel ug nagsulsol sa mga Babilonyanhon sa paglaglag sa Jerusalem. Apan dili lang kana. Gipugngan sab nila sa pag-ikyas si bisan kinsang Israelinhon ug gitugyan sila sa kaaway.​—Sal. 137:7; Abd. 11, 14.

9, 10. (a) Unsay nahitabo sa Ammon, Moab, ug Edom? (b) Unsang mga pananglitan ang nagpakita nga dili tanang sakop sa maong mga nasod ang nagdumot sa Israel?

⁹ Gipapanubag ni Jehova ang mga paryente sa Israel tungod sa ilang pagtratar sa Iyang katawhan. Siya miingon: “Itugyan nako [ang] mga Ammonhanon ingong katigayonan ngadto sa katawhan sa Sidlakan, aron ang mga Ammonhanon dili na hinumdoman taliwala sa kanasoran.” Siya midugang: “Hukman nako ang Moab, ug sila makaila gayod nga ako si Jehova.” (Ezeq. 25:10, 11) Mga lima ka tuig human mapukan ang Jerusalem, kining mga tagnaa nagsugod pagkatuman dihang napildi sa mga Babilonyanhon ang Ammon ug Moab. Bahin sa Edom, si Jehova miingon nga ‘laglagon niya gikan niini ang mga tawo ug hayop, ug himoon niya kining biniyaan.’ (Ezeq. 25:13) Sumala sa gitagna, ang Ammon, Moab, ug Edom sa ngadtongadto nahanaw.​—Jer. 9:25, 26; 48:42; 49:17, 18.

¹⁰ Apan dili tanang sakop sa maong mga nasod ang nagdumot sa katawhan sa Diyos. Pananglitan, si Zelek nga Ammonhanon ug si Itma nga Moabihanon nalakip sa banggiitang mga manggugubat ni Haring David. (1 Cron. 11:26, 39, 46; 12:1) Ug si Ruth nga Moabihanon nahimong maunongong magsisimba ni Jehova.​—Ruth 1:4, 16, 17.

11. Unsay atong makat-onan sa pagpakiglabot sa Israel sa Ammon, Moab, ug Edom?

¹¹ Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan sa pagpakiglabot sa Israel sa maong mga nasod? Una, dihang gitugotan sa mga Israelinhon nga maimpluwensiyahan sila sa ilang mga paryente, sila misugod pagsimba sa mga diyos sama sa Moabihanong Baal sa Peor ug sa Ammonhanong diyos nga si Molek. (Num. 25:1-3; 1 Hari 11:7) Puwede sab nang mahitabo nato. Tingali presyuron ta sa atong dili Saksi nga mga paryente sa pagkompromiso. Pananglitan, dili tingali  nila masabtan kon nganong dili ta moapil sa pagsaulog ug Easter, pagbayloayg regalo sa Pasko, o sa uban pang popular nga mga kostumbre nga konektado sa bakak nga mga pagtulon-an. Bisag dili daotan ang ilang tuyo, tingali presyuron ta nila sa pagkompromiso sa atong baroganan​—bisag kadiyot lang. Apan importante gyod nga dili ta magpadala sa maong presyur! Sama sa nahitabo sa Israel, bisan ang gamayng pagkompromiso makadaot sa atong relasyon kang Jehova.

12, 13. Unsang pagsupak ang lagmit atong maatubang, apan unsay lagmit mahitabo kon magpabilin tang maunongon?

¹² Duna pa tay laing makat-onan sa eksperyensiya sa Israel labot sa Ammon, Moab, ug Edom. Lagmit supakon tag maayo sa dili Saksing mga membro sa atong pamilya. Si Jesus nagpasidaan nga usahay ang mensahe nga atong ginasangyaw ‘magpahinabog panagkabahin: anak nga lalaki batok sa iyang amahan, anak nga babaye batok sa iyang inahan.’ (Mat. 10:35, 36) Giingnan ni Jehova ang mga Israelinhon nga dili mag-unauna sa pagpakig-away sa ilang mga paryente, ug dili ta gustong makig-away sa dili Saksing mga membro sa atong pamilya. Pero dili ta angayng matingala kon supakon ta.​—2 Tim. 3:12.

¹³ Bisag dili direktang supakon sa atong mga paryente ang atong pagsimba kang Jehova, dili nato tugotan nga sila ang mas dakog impluwensiya kanato kay kang Jehova. Ngano? Kay si Jehova takos nga mahimong numero uno sa atong kasingkasing. (Basaha ang Mateo 10:37.) Dugang pa, kon magpabilin tang maunongon kang Jehova, ang uban natong paryente basin mahisama kang Zelek, Itma, ug Ruth ug moduyog nato sa putling pagsimba. (1 Tim. 4:16) Unya sila usab magmalipayon sa pag-alagad sa bugtong matuod nga Diyos ug sa pagtagamtam sa iyang gugma ug panalipod.

14, 15. Giunsa pagtratar sa mga Filistehanon ang mga Israelinhon?

¹⁴ Ang mga Filistehanon namalhin gikan sa isla sa Creta ngadto sa yuta nga sa ulahi gisaad ni Jehova kang Abraham ug sa iyang mga kaliwat. Si Abraham ug Isaac nakiglabot niining mga tawhana. (Gen. 21:29-32; 26:1) Dihang ang mga Israelinhon misulod sa Yutang Saad, ang mga Filistehanon nahimo nang gamhanang nasod nga kuyaw kaayog puwersa militar. Sila nagsimbag bakak nga mga diyos, sama kang Baal-zebub ug Dagon. (1 Sam. 5:1-4; 2 Hari 1:2, 3) Usahay ang Israel moapil pod ug simba sa maong mga diyos.​—Maghu. 10:6.

¹⁵ Kay wala magmatinumanon ang Israel, gitugotan ni Jehova ang mga Filistehanon sa pagsakop sa iyang katawhan sa daghang katuigan. (Maghu. 10:7, 8; Ezeq. 25:15) Sila nagpatuman ug bug-at kaayong mga restriksiyon sa mga Israelinhon * ug mipatayg daghan kanila. (1 Sam. 4:10) Apan dihang ang Israel naghinulsol ug mibalik kang Jehova, iyang giluwas sila. Iyang gigamit ang mga lalaki sama  kang Samson, Saul, ug David sa pagluwas sa Iyang katawhan. (Maghu. 13:5, 24; 1 Sam. 9:15-17; 18:6, 7) Ug sumala sa gitagna ni Ezequiel, ang mga Filistehanon nakaagom ug “pintas nga mga silot” sa dihang gisakop sa mga Babilonyanhon ug sa ulahi sa mga Grego ang ilang yuta.​—Ezeq. 25:15-17.

16, 17. Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan sa pagpakiglabot sa Israel sa mga Filistehanon?

¹⁶ Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan sa pagpakiglabot sa Israel sa mga Filistehanon? Ang mga alagad ni Jehova karon gisupak sa pipila sa labing gamhanang mga nasod sukad nga mikontrol sa katawhan. Dili sama sa Israel, kita padayong nagmaunongon kang Jehova. Bisan pa niana, dihay mga higayon nga morag midaog ang mga kaaway sa putling pagsimba. Pananglitan, sa sinugdanan sa ika-20ng siglo, ang gobyerno sa United States misulay sa pagpahunong sa buluhaton sa katawhan ni Jehova pinaagi sa pagsentensiya nga maprisog mga dekada ang mga nanguna sa organisasyon. Sa ikaduhang gubat sa kalibotan, ang partidong Nazi sa Germany misulay sa pagpapha sa katawhan sa Diyos, diin linibo ang gipriso ug ginatos ang gipatay. Human niana nga gubat, gisugdan sa Soviet Union ang kampanya batok sa mga Saksi ni Jehova nga miabot ug daghang katuigan, diin ang atong mga igsoon gidala sa mga kampo sa pinugos nga pagtrabaho o sa lagyong mga rehiyon sa nasod.

¹⁷ Mahimong ipadayon sa mga gobyerno ang pagdili sa buluhatong pagsangyaw, pagpriso sa katawhan sa Diyos, ug bisan ang pagpatay sa pipila kanato. Angay ba tang mahadlok o mawad-ag paglaom tungod niini? Dili! Luwason ni Jehova ang iyang maunongong katawhan. (Basaha ang Mateo 10:28-31.) Duna nay mga gobyernong gamhanan ug daogdaogan nga nakita natong nahanaw, apan ang katawhan ni Jehova nagpadayon sa pagdaghan. Sa ulahi, sama sa mga Filistehanon, ang tanang gobyerno sa tawo mapugos sa pag-ila kang Jehova. Ug sama sa mga Filistehanon, sila mahanaw!

18. Unsang matanga sa imperyo ang kontrolado sa Tiro?

¹⁸ Ang karaang siyudad sa Tiro * nahimutang sa sentro sa usa sa dagkong imperyo sa negosyo sa karaang panahon. Sa kasadpan, ang mga barko niini daghag ruta sa negosyo nga nakaabot latas sa Dagat Mediteranyo. Sa sidlakan, ang mga ruta sa negosyo sa Tiro miabot sa lagyong mga imperyo. Sulod sa kasiglohan, nadugangan ang iyang daghan kaayong bahandi tungod sa pagpakignegosyo sa maong lagyong dapit. Ang mga negosyante niini nadato pag-ayo maong giisip nila ang ilang kaugalingon nga mga prinsipe.​—Isa. 23:8.

19, 20. Unsay kalainan sa mga molupyo sa Tiro ug sa mga molupyo sa Gabaon?

¹⁹ Ubos ni Haring David ug Solomon, ang Israel nakignegosyo sa mga molupyo sa Tiro, nga maoy nagpadalag mga materyales ug mga artesano sa pagtabang sa pagtukod sa palasyo ni David ug sa ulahi sa templo ni Solomon. (2 Cron. 2:1, 3, 7-16) Nakita sa Tiro ang nasod sa Israel niadtong maayo pa kaayo kini. (1 Hari 3:10-12; 10:4-9) Hunahunaa kon unsa ka dako ang kahigayonan sa linibo ka taga-Tiro nga makakat-on bahin sa putling pagsimba, makaila kang Jehova, ug makita mismo ang mga kaayohan sa pag-alagad sa matuod nga Diyos!

²⁰ Bisan pa sa maong kahigayonan, ang mga molupyo sa Tiro nagpabiling materyalistiko. Wala nila sundoga ang gamhanang Canaanhong siyudad sa Gabaon, kansang mga molupyo mipili nga mahimong mga alagad ni Jehova bisag igo lang nilang nadunggan ang kahibulongang mga buhat ni Jehova. (Jos. 9:2, 3, 22–10:2) Sa pagkatinuod, ang mga molupyo sa Tiro nahimo hinuong magsusupak sa katawhan sa Diyos ug gibaligya ang pipila kanila ingong ulipon.​—Sal. 83:2, 7; Joel 3:4, 6; Amos 1:9.

21, 22. Unsay nahitabo sa Tiro, ug ngano?

²¹ Pinaagi kang Ezequiel, giingnan ni Jehova ang maong mga magsusupak: “Ania, ako batok kanimo, Oh Tiro, ug magpadala kog daghang kanasoran batok kanimo, sama nga ang dagat magpadalag mga  balod. Gun-obon nila ang mga paril sa Tiro ug lumpagon ang iyang mga torre, ug kagison nako ang yuta ug himoon siyang sinaw ug uga nga bato.” (Ezeq. 26:1-5) Ang mga molupyo sa Tiro misalig sa ilang mga bahandi alang sa proteksiyon. Sila mibati nga kini makahatag ug proteksiyon sama sa mga paril sa siyudad nga isla, nga ang gihabogon 46 metros. Angay unta silang mamati sa pasidaan ni Solomon: “Ang bahandi sa dato mao ang iyang lig-ong siyudad; naghunahuna siya nga kini maoy paril nga manalipod niya.”​—Prov. 18:11.

²² Dihang natuman ang tagna ni Ezequiel pinaagi sa mga Babilonyanhon ug sa ulahi sa mga Grego, nakita sa mga molupyo sa Tiro nga ang kasegurohan nga ikahatag sa bahandi sa siyudad ug sa mga paril niini maoy imahinasyon lang. Human laglaga ang Jerusalem, ang mga Babilonyanhon misulong sa Tiro, ug ang siyudad napukan human likosig 13 ka tuig. (Ezeq. 29:17, 18) Unya niadtong 332 B.C.E., gituman ni Alejandrong Bantogan ang makapainteres nga bahin sa mga tagna ni Ezequiel. * Gipanguha sa iyang kasundalohan ang mga ginun-ob sa siyudad sa Tiro sa mainland ug gitambak sa tubig ang mga bato, yuta, ug ang mga butang nga gama sa kahoy, ug gihimo kining agianan aron makaabot sa siyudad nga isla. (Ezeq. 26:4, 12) Gibangagan ni Alejandro ang mga paril, gipanguha ang mga butang sa siyudad, gipamatay ang libolibo ka sundalo ug molupyo, ug gipamaligya ang mas daghan pa ingong ulipon. Napugos ang mga molupyo sa Tiro sa pag-ila kang Jehova dihang naleksiyon sila nga ang “daghan kaayong bahandi” dili makahatag ug dumalayong panalipod.​—Ezeq. 27:33, 34.

23. Unsang leksiyon ang atong makat-onan sa mga molupyo sa Tiro?

²³ Unsang leksiyon ang atong makat-onan sa mga molupyo sa Tiro? Dili gyod nato tugotan nga ang “pagkamalimbongon sa bahandi” mag-impluwensiya nato sa pagsalig sa materyal nga mga butang, nga isipon kini nga samag paril nga makapanalipod. (Mat. 13:22) Dili ta mahimong ‘magpaulipon sa Diyos ug sa Bahandi.’ (Basaha ang Mateo 6:24.) Kadto lang nag-alagad kang Jehova nga bug-os kalag ang tinuod nga may kasegurohan. (Mat. 6:31-33; Juan 10:27-29) Ang mga tagna sa kataposan niining presenteng sistema detalyadong matuman sama sa mga tagna batok sa Tiro. Nianang panahona, kadtong misalig sa bahandi mapugos sa pag-ila kang Jehova dihang laglagon na niya ang sistema sa negosyo niining kalibotana nga hakog ug kaugalingon ray gihunahuna.

24-26. (a) Nganong gitawag ni Jehova ang Ehipto nga ‘usa ka uhot’? (b) Sa unsang paagi gibalewala ni Haring Zedekias ang sugo ni Jehova, ug unsay resulta?

²⁴ Sukad sa panahon una pa kang Jose hangtod sa panahon nga misulong ang mga Babilonyanhon sa Jerusalem, ang Ehipto dako kaayog politikal nga impluwensiya sa rehiyon sa Yutang Saad. Tungod sa kataas sa kasaysayan niini, kini daw lig-on samag gulang nga  kahoy. Apan kon itandi kang Jehova, kini huyang​—sama rag ‘usa ka uhot.’​—Ezeq. 29:6.

²⁵ Ang apostatang hari nga si Zedekias wala maghunahuna nga ingon niana ang Ehipto. Pinaagi kang propetang Jeremias, giawhag ni Jehova si Zedekias nga magpasakop sa hari sa Babilonya. (Jer. 27:12) Nanumpa pa gani si Zedekias sa ngalan ni Jehova nga dili morebelde kang Nabucodonosor. Apan siya wala mosunod sa mga sugo ni Jehova ug wala motuman sa iyang panumpa kang Nabucodonosor, ug siya nangayog tabang sa Ehipto sa pagpakig-away sa mga Babilonyanhon. (2 Cron. 36:13; Ezeq. 17:12-20) Apan ang mga Israelinhon nga misalig sa politikal nga gahom sa Ehipto nagpahinabog dakong kadaot sa ilang kaugalingon. (Ezeq. 29:7) Kon bahin sa Ehipto, kini daw kahadlokan samag “dako kaayong linalang sa dagat.” (Ezeq. 29:3, 4) Apan si Jehova miingon nga iyang himoon niini ang sama sa ginahimo sa mga mangangayam sa pagdakop ug mga buaya sa Nilo​—iyang kaw-itan ang apapangig niini ug birahon aron laglagon. Gihimo niya kana dihang gipadala niya ang mga Babilonyanhon sa pagpildi sa maong karaang nasod.​—Ezeq. 29:9-12, 19.

²⁶ Unsay nahitabo sa dili matinumanong si Zedekias? Kay mirebelde siya kang Jehova, gitagna ni Ezequiel nga kining “daotang pangulo” mahuboag korona ug ang iyang pagmando matapos sa kagun-oban. Apan naghatag sab ug paglaom si Ezequiel. (Ezeq. 21:25-27) Gipatagna siya ni Jehova nga dunay hari sa harianong banay ni David, ang usa nga may “legal nga katungod,” nga mahimong  manununod sa trono. Sa sunod nga kapitulo niini nga publikasyon, mahibaloan nato kon kinsa siya.

27. Unsay atong makat-onan sa pagpakiglabot sa Israel sa Ehipto?

²⁷ Unsang leksiyon ang atong makat-onan sa pagpakiglabot sa Israel sa Ehipto? Ang katawhan ni Jehova karon kinahanglang dili mosalig sa gamhanang mga nasod, nga maghunahuna nga makahatag kinig dumalayong kasegurohan. Bisan sa atong hunahuna, kinahanglang magpabilin tang ‘dili bahin sa kalibotan.’ (Juan 15:19; Sant. 4:4) Ang politikal nga sistema daw lig-on, apan parehas sa karaang Ehipto, kini huyang sama sa usa ka uhot. Mubo gyod tag panglantaw kon molaom ta sa mga tawo imbes sa labing gamhanang Soberano sa tibuok uniberso!​—Basaha ang Salmo 146:3-6.

28-30. Nganong ang paagi nga ang mga nasod “makaila gayod” kang Jehova lahi sa paagi nga kita nakaila kang Jehova?

²⁸ Sa basahon sa Ezequiel, kadaghan gisulti ni Jehova nga ang mga nasod “makaila gayod nga ako si Jehova.” (Ezeq. 25:17) Kini natuman gayod sa karaang panahon dihang gihukman ni Jehova ang mga kaaway sa iyang katawhan. Apan kini mas dakog katumanan sa atong panahon. Sa unsang paagi?

²⁹ Sama sa katawhan sa Diyos sa karaang panahon, kita gilibotag mga nasod nga nag-isip natong walay panalipod, samag nag-inusarang karnero. (Ezeq. 38:10-13) Sa atong hisgotan unya sa Kapitulo 17 ug 18 niini nga publikasyon, ang mga nasod mohimog bangis ug todotodong pag-atake sa katawhan sa Diyos. Apan dihang himoon nila kana, maleksiyon sila kon unsa gyoy tinuod nga gahom. Sila mapugos sa pag-ila kang Jehova​—sa pag-ila sa iyang pagkasoberano—​dihang laglagon niya sila sa gubat sa Armagedon.​—Pin. 16:16; 19:17-21.

³⁰ Sa kasukwahi, si Jehova manalipod kanato, ug iya tang panalanginan. Ngano? Kay gigamit nato ang kahigayonan karon sa pagpamatuod nga nakaila kita kang Jehova pinaagi sa pagsalig kaniya, pagsunod kaniya, ug paghatag kaniya sa putling pagsimba nga angay kaniya.​—Basaha ang Ezequiel 28:26.