Nakoni kanoana

Kiiba nakoni kanoana

MWAKORO 8

“N na Kateirakea Temanna te Tia Kawakintiibu”

“N na Kateirakea Temanna te Tia Kawakintiibu”

ETEKIERA 34:23

TE BOTO N IANGO: Taetae ni burabeti aika aua ibukin te Mesia, ao kakororaoaia rinanoni Kristo

1-3. E aera ngke e rawawata nanon Etekiera, ao tera ae e kairaki ngkai bwa e na koreia?

AI ANA kaonoua n ririki Etekiera n taenikai. * E rawawata nanon te burabeti aei n iaiangoan aron nakobuakan te tautaeka i Iuta, are abana ae e tatangiria ae irabubua te maire raroana. E ooia taan tautaeka iai aika kakaokoro.

2 E bungiaki Etekiera n ana tai n tautaeka te Uea ae kakaonimaki ae Iotia. E bae n rangi ni kukurei Etekiera ngke e ongo taekan Iotia ni kamaunai bouannanti aika kaaraki ao ni kaoka te taromauri ae itiaki i aon Iuta. (2Rong. 34:​1-8) Ma e aki teimatoa te bitaki are e karaoia Iotia, bwa angia ueea ake a ruamwina a a manga taromaurii naba bouannanti. E aki kamimi bwa i aan aia kairiri taan tautaeka aika buakaka aikai, e a rikirake ni buakaka aroaroia te natannaomata ao e a uruaki aia iraorao ma Iehova. E a bua iai kantaningaan reken ae raoiroi riki? E aki!

3 E kaira ana burabeti ae kakaonimaki Iehova bwa e na korea ana moan taetae ni burabeti ae taekan te Mesia ae te tia Tautaeka ao te tia Kawakintiibu n taai aika imwaira, ae e na kaoka te taromauri ae itiaki ao e na tararuaiia raoi ana tiibu Iehova. Ti riai n iaiangoi raoi taetae ni burabeti aikai, bwa iai irekerekeni kakoroani bukia ma maiura n aki toki n te tai ae imwaira. Ti na neneri ngkai taetae ni burabeti aika aua ibukin te Mesia n te boki ae Etekiera.

E a Riki “te Bwebwe ae Maraurau” Bwa “te Kai ae te Tiira ae Buburakaei”

4. Tera te taetae ni burabeti are e taekinna Etekiera, ao e kangaa Iehova ni moana taekinan te taetae ni burabeti anne?

4 Tao n 612 B.C.E. ao e roko “ana taeka Iehova” iroun Etekiera, ao e taekina te taetae ni burabeti ae kaota raababanakon ana tautaeka te Mesia ao riain onimakinan ana Tautaeka n Uea. E kaira Etekiera Iehova bwa e na taekina moa te kamwaninga nakoia raona n taenikai ae te taetae ni burabeti ae kaota aki kakaonimakia taan tautaeka i Iuta, ao e katerea kainnanoan te tia Tautaeka ae raoiroi ae te Mesia.​—Etek. 17:​1, 2.

5. Tera taekan te kamwaninga?

5 Wareka Etekiera 17:​3-10. Aio taekan te kamwaninga: E kouta bwebwen te kai ae te tiira are i taberana raoi te “ikare ae totoa” ao e kaaki “n aia kaawa taan iokinibwai.” E anaa ngkanne te “koraa man te aba” te ikare anne ao e unikia n te tawaana ae maiureirei “i rarikin te tabo ae bati iai te ran.” E bwebwerake te koraa ao n rikirake bwa te ‘kai ae te kureebe ae kawakawanako.’ Imwina ao e a kaoti te kauoman n “ikare ae totoa.” E “ingainga te kai ae te kureebe aei ni wakaanako” nakon te ikare ae te kauoman aei, ao n iangoa tabekana nakon te tabo ae bati iai te ran. E kabuakakaa ana mwakuri te kai aei Iehova, ao e taekinna bwa e na taekaki wakaana ao e na “bon rai.”

E tei te moan ikare ibukin te Uea ae Nebukaneta mai Baburon (Nora barakirabe 6)

6. Kabwarabwaraa nanon te kamwaninga.

6 Tera nanon te kamwaninga aei? (Wareka Etekiera 17:​11-15.) N 617 B.C.E. ao e a otabwaninia Ierutarem te Uea ae Nebukaneta mai Baburon (te moan “ikare ae totoa”). E kouta Uean Iuta are Ieoiakin (“bwebwena are i taberana raoi”) man ana kaintokanuea ao ni kairia nako Baburon (“aia kaawa taan iokinibwai”). E kaueaa Tetekia (are te “koraa man te aba” are temanna i buakoia kanoan te uea) i Ierutarem Nebukaneta. E kairoroaki uean Iuta ae boou aei bwa e na taetae n tuea n aran te Atua, ao e a kabaeaki iai bwa e na aantaeka nakon ueani Baburon. (2Rong. 36:13) Ma e kakeaa bongan ana taetae n tuea Tetekia, bwa e karitei nakoni Baburon ao e a butiia uean Aikubita ae Barao (te kauoman n “ikare ae totoa”) bwa e na kanakoa ana taanga ni buaka bwa buokana, ma e matebuaka. Ao Iehova e kabuakakaa ana aki kakaonimaki ni koaua Tetekia, ae te tia urua ana taetae n tuea. (Etek. 17:​16-21) N tokina, e a kabwakaaki man ana kaintokanuea ao e a mate n te karabuuti i Baburon.​—Ier. 52:​6-11.

7. Baikara reireiara n te kamwaninga ae te taetae ni burabeti aei?

7 Baikara reireiara n te kamwaninga ae te taetae ni burabeti aei? Te moan, ngkai taan taromauri ni koaua ngaira, ti riai ni kakakororaoa ara taeka. E taku Iesu: “Ngkana kam atonga ‘Eng’ ao nanona eng, ao ami ‘Tiaki’ nanona tiaki.” (Mat. 5:37) Ngkana e kainnanoaki bwa ti na taetae n tuea i matan te Atua ibukin taekinan te koaua, n aron ae ti na anga ara kaotioti n te boowi, ti iangoa ara taetae n tuea anne bwa e rangi ni kakawaki. Te kauoua, ti na taraia raoi bwa antai ae ti onimakinna. E anga te kauring te Baibara nakoira ni kangai: “Tai onimakinia natinuea mwaane ke natin te aomata, ae aki kona ni karekea te kamaiu.”​—TaiAre. 146:3.

8-10. E kangaa Iehova ni kabwarabwaraa taekan te Mesia ae te tia Tautaeka n taai aika imwaira, ao e kangaa ni kakororaoaki te taetae ni burabeti anne? (Nora naba te bwaoki ae “Te Taetae ni Burabeti Ibukin te Mesia​—Te Kai ae te Tiira ae Buburakaei.”)

8 Ma iai te tia tautaeka ae ti tau n onimakinna. Imwin taekinan te kamwaninga ae taetae ni burabetinakin tabekan te bwebwe, ao Iehova e a manga kabongana naba te kario ae aekakin anne ni kabwarabwaraa taekan te Mesia ae te tia Tautaeka n taai aika imwaira.

9 Kanoan te taetae ni burabeti. (Wareka Etekiera 17:​22-24.) Ai tiaki ngkai ikare aika totoa aika a na karaoa te mwakuri, ma ai bon Iehova. E na kouta te bwebwe ae maraurau “mai taberan te kai ae te tiira ae rangi n rietata ao n unikia, . . . i aon te maunga ae rangi n rietata.” E na maiureirei te bwebwe aei ao n riki bwa “te kai ae te tiira ae buburakaei” ae nneia “aeka ni mannikiba nako.” Ao “a na bane . . . arokan te tawaana” n ataia bwa bon Iehova ae kamaiureireia te aroka ae buburakaei aei.

10 Aroni kakororaoan te taetae ni burabeti. E kouta Natina Iehova ae Iesu Kristo man te utu n uea are Tawita (ae “te kai ae te tiira ae rangi n rietata”) ao n unikia i aon te Maunga ae Tion i karawa (ae “te maunga ae rangi n rietata”). (TaiAre. 2:6; Ier. 23:5; TeKao. 14:1) Ngaia are e anaa Natina Iehova are a iangoia taani kairiribai bwa “te kabanea ni mangori i buakoia aomata,” ao e karietataa n anganna “ana kaintokanuea tamana are Tawita.” (Tan. 4:17; Ruka 1:​32, 33) N aron te kai ae te tiira ae buburakaei, e na rietata naba te Uea ae te Mesia ae Iesu Kristo n te aonnaba ni kabutaa, ao e na riki bwa nibwani kakabwaiaaia ana aomata. Bon aei te tia Tautaeka ae ti tau n onimakinna. A na ‘maeka ma te mweraoi ao a na aki kakiriweaki n te maakunrang ibukin te kabuanibwai’ aomata aika ongeaba ni kabutaa te aonnaba, i aan ana kairiri Ana Tautaeka n Uea Iesu.​—TaeRab. 1:33.

11. Tera reireiara ae kakawaki man te taetae ni burabeti ae taekan “te bwebwe ae maraurau” are riki bwa “te kai ae te tiira ae buburakaei”?

11 Reireiara man te taetae ni burabeti. Te taetae ni burabeti ae kakukurei ae taekan “te bwebwe ae maraurau” are riki bwa “te kai ae te tiira ae buburakaei,” e buokira ni kaekaa te titiraki ae rangi ni kakawaki aei: Antai ae ti na onimakinna? Ti nanobaba ngkana ti onimakin tautaeka n aomata ao korakoran aia taanga ni buaka. Ibukini karekean te mweraoi ni koaua, ti wanawana ngkana ti onimakina raoi te Uea ae te Mesia ae Iesu Kristo. Bon tii te tautaeka ae bwaini karawa ae kona ni karekea ae raoiroi ibukia aomata.​—TeKao. 11:15.

“Teuare Bon Iai Riaina ni Bwainna”

12. E kangaa Iehova ni katerea bwa e aki mwaninga ana berita are e karaoia ma Tawita?

12 Ni kabwarabwaraan te kamwaninga ae te taetae ni burabeti ae mairoun te Atua are taekaia ikare ake uoman, ao e ota iai Etekiera bwa Tetekia ae te uea are aki kakaonimaki man te utu n uea are Tawita, e na kabwakaaki man te kaintokanuea ao ni kairaki nako Baburon bwa te taenikai. E bae ni kangai te burabeti aei, ‘Tera aron ana berita te Atua are e karaoia ma Tawita, are e beritanaki iai bwa e na tautaeka n aki toki temanna te uea mani kanoan Tawita?’ (2Tam. 7:​12, 16) Ngkana e bon iangoa te titiraki anne Etekiera, e boni waekoa ni kaekaaki. Tao n 611 B.C.E., n te kaitiua n ririki n taenikai ngke e bon tautaekana naba Iuta Tetekia, ao e a “roko ana taeka Iehova” iroun Etekiera. (Etek. 20:2) E kabongana teuaei Iehova bwa e na taekina te taetae ni burabeti riki teuana ibukin te Mesia, ae e teretere iai bwa e aki mwaninga ana berita te Atua are e karaoia ma Tawita. Ma e oti n te taetae ni burabeti bwa te Mesia ae te tia Tautaeka ae nang roko, bon iai riaina n tautaeka ngkai te tia bwaibwai ngaia imwin Tawita.

13, 14. Tera taekan te taetae ni burabeti ae n Etekiera 21:​25-27, ao e kangaa ni kakororaoaki?

13 Kanoan te taetae ni burabeti. (Wareka Etekiera 21:​25-27.) E oti bwa e taetae Iehova rinanon Etekiera nakoni ‘mataniwin Iteraera ae buakaka’ bwa e a roko ana tai ni katuuaaeaki. E tuanga te tia tautaeka ae buakaka aei Iehova bwa e na anaaki mairouna te “bwara ae te kunnikai” ao te “baunuea,” ke te baunuea ae iai atibu aika kakawaki i aona, (ake kanikinaean te mwaaka n uea). Ao a na kateirakeaki taan tautaeka aika “mangori,” ao a na karinanoaki naake a “rietata.” A na teimatoa ni kairiri taan tautaeka aika kateirakeaki aikai, ma tii n uaa “rokon teuare bon iai riaina ni bwainna,” ao ngkanne Iehova e a angan teuanne te Tautaeka n Uea.

14 Aroni kakororaoan te taetae ni burabeti. N 607 B.C.E. ngke e kamaunaaki Ierutarem irouia kaaini Baburon, ao e a karinanoaki tautaekan Iuta ae “rietata” are tei i Ierutarem, ao e a kairakinako bwa te taenikai te Uea are Tetekia are kabwakaaki man ana kaintokanuea. Ao ngke ai akea te uea man te utu n uea are Tawita ae e na tautaeka i Ierutarem, a a kateirakeaki taan tautaeka aika botannaomata aika tiaki I-Iutaia aika “mangori,” ao a a taua taekan te aonnaba, ma tii i nanon te tai ae uarereke. E toki aia Tai Botannaomata ke “aia tai botannaomata ae baireaki” n 1914, ngke e a angan Iesu Kristo te nakoa n uea Iehova. (Ruka 21:24) Ngkai Iesu boni kanoan te Uea ae Tawita, bon ‘iai riaina ni bwaina’ te Tautaeka n Uea iroun te Mesia. * (KBwaai 49:10) Ngaia are rinanon Iesu, e a kakororaoa iai ana berita Iehova are e na angan Tawita te tia bwaibwai n aki toki n te Tautaeka n Uea.​—Ruka 1:​32, 33.

Bon iai riain Iesu n riki bwa te Uea n Ana Tautaeka n Uea te Atua (Nora barakirabe 15)

15. E aera ngkai ti kona n onimakina raoi te Uea ae Iesu Kristo?

15 Reireiara man te taetae ni burabeti. Ti kona n onimakina raoi te Uea ae Iesu Kristo. Bukin tera? Ibukina bwa e kaokoro ma taan tautaeka aika aomata ake a ririneaki irouia aomata ke tao a babakanikawai ni karekean te mwaaka ni kairiri, bwa Iesu e rineaki iroun Iehova ao e “anganaki . . . te tautaeka n uea” ae bon iai riaina ni bwainna. (Tan. 7:​13, 14) Ti bon tau n onimakina te Uea are e rineia Iehova!

“Au Toro ae Tawita” E na “Riki Bwa Aia Tia Kawakintiibu”

16. Tera ana namakin Iehova ibukia ana tiibu, ao tera aroia “taani kawakinia tibun Iteraera” ake n ana bong Etekiera ni kawakina te nanai?

16 E tabeakina raoi mweraoia ana tiibu aika taan taromauria aika n te aonnaba, Iehova ae te tia Kawakintiibu ae Moan te Rietata. (TaiAre. 100:3) Ngke e mwiokoiia taani kawakintiibu aika aomata ake taani kairiri bwa a na tararuaia ana tiibu, ao e taratarai raoi aroia ni kawakinia ana tiibu. Iangoa ngkanne ana namakin Iehova irouia “taani kawakinia tibun Iteraera” ake n ana bong Etekiera. A aki bwerengaki taani kairiri aikai ao a ‘taui aroia ana tiibu n te aro ae matoatoa ao a karawawataia.’ Ibukin anne, e a rotakibuaka te nanai ao a bati ake a a kitana te taromauri ae itiaki.​—Etek. 34:​1-6.

17. E kangaa Iehova ni kamaiuia ana tiibu?

17 Tera ae e na karaoia Iehova? E taku nakoia aia tia tautaeka I-Iteraera aika iowawa: ‘N na ukoukora kaetan taekami.’ Ao e berita riki ni kangai: “N na kamaiuia au tiibu.” (Etek. 34:10) E kakakororaoa ana taeka Iehova. (Iot. 21:45) N 607 B.C.E. ao e kamaiuia ana tiibu ngke e kabonganaia kaaini Baburon ake a roko n ekaanako te kaawa, ni kuribwaiia iai taani kawakintiibu aika nanonrang aikai. Itibwi te ririki imwina ao e a kamaiuia mai Baburon taan taromauria ake ai aroia tiibu, ao ni kaokiia nako abaia bwa a aonga ni kaoka te taromauri ae itiaki. Ma a teimatoa n aki mano raoi ana tiibu Iehova, bwa a bon tautaekanaki naba irouia aomata. E na waakinako “aia tai botannaomata ae baireaki” i nanon tienture riki aika bati.​—Ruka 21:24.

18, 19. Tera te taetae ni burabeti are e taekinna Etekiera n 606 B.C.E.? (Nora te taamnei ni moan te mwakoro aei.)

18 N 606 B.C.E., ae tao teuana te ririki imwini kamaunaan Ierutarem ao irabwi te ririki imwaini kamaiuaia I-Iteraera mani kataenikaiakia i Baburon, ao Iehova e a kaira Etekiera bwa e na taetae ni burabeti ni kaota aron te tia Kawakintiibu ae Moan te Rietata n tabeakinia raoi ana tiibu n aki toki. E kabwarabwaraaki n te taetae ni burabeti aei aron te tia Tautaeka ae te Mesia ni kawakinia ana tiibu Iehova.

19 Kanoan te taetae ni burabeti. (Wareka Etekiera 34:​22-24.) E “na kateirakea temanna te tia kawakintiibu” te Atua ae e aranna bwa ana “toro ae Tawita.” E kaotaki n te taeka ae “temanna te tia kawakintiibu” ao kabonganaan te taeka ae “toro” ae nanona tii temanna, bwa tiaki n ae e na manga kateirakeia taiani kanoa n uea ake mairoun Tawita te tia Tautaeka anne, ma boni ngaia are nang bwaibwai n aki toki imwin Tawita. Te tia Kawakintiibu ae te tia Tautaeka aei, e na kakaamwarakeia ana tiibu te Atua ao n riki bwa “te mataniwi i buakoia.” E na “karaoa [ana] berita n raoi” Iehova ma ana tiibu. “A na bwaka ni karau [i aoia] kakabwaia,” ao a na namakina te kamanoaki raoi ae kakimwareirei, te toronibwai ae kabebetenano, ao ai te rikirake. Ai tamaroara ngkai e nang reke te rau tiaki tii i marenaia aomata, ma i marenaia naba aomata ao maan!​—Etek. 34:​25-28.

20, 21. (a) E kangaa ni kakororaoaki te taetae ni burabeti ae taekan “au toro ae Tawita”? (b) Tera ae nanonaki ibukin taai aika imwaira n ana taeka Etekiera ae “te berita n raoi”?

20 Aroni kakororaoan te taetae ni burabeti. Ngke e atonga te tia Tautaeka aei te Atua bwa “au toro ae Tawita,” e a taetae ni burabeti ni kabwarabwaraa iai ae Iesu boni kanoan Tawita ae iai riaina n tautaeka. (TaiAre. 89:​35, 36) Ni menan Iesu n te aonnaba ao e katerea bwa ngaia “te tia kawakintiibu ae raoiroi,” ngke e anga maiuna “ibukia tiibu.” (Ioa. 10:​14, 15) Ma ngkai, ai te tia Kawakintiibu ngaia ae mena i karawa. (Ebera 13:20) N 1914 ao e a karika Iesu te Atua bwa te Uea ao ni mwiokoia bwa e na kawakinia ao ni kakaamwarakeia ana tiibu te Atua aika n te aonnaba. Teutana te tai imwina n 1919, ao te Uea ae boou aei e a mwiokoa “te toro ae kakaonimaki ma ni wanawana” bwa e na kakaamwarakeia “tabonibai,” aika taan taromauria te Atua aika kakaonimaki ni koaua ake a kantaningaa te nako karawa ke te maiu n te aonnaba. (Mat. 24:​45-47) I aan ana kairiri Kristo ao e a tia te toro ae kakaonimaki ni kakaamwarakeia raoi ana tiibu te Atua n te amwarake n taamnei. A buokaki n te amwarake aei bwa a na karikirakea te rau ao te mweraoi n te bwaretaiti n taamnei ae tabe n rikirake ngkai.

21 Tera ae nanonaki ibukin taai aika imwaira n ana taeka Etekiera ae “te berita n raoi” ao kakabwaia aika bwaka ni karau? N te aonnaba ae boou ae nangi roko ao taan taromauria Iehova ni koaua aika n te aonnaba, a nang karekei kakabwaia aika bati man “te berita n raoi.” Ngkana e a bwaretaiti te aonnaba aei ao aomata aika kakaonimaki a nang aki manga karawawataaki n te buaka, n te iowawa, n te rongo, n te aoraki, ke irouia maan aika moaanti. (Ita. 11:​6-9; 35:​5, 6; 65:​21-23) Ko aki ngkanne kukurei n te kantaninga ae te maiu n aki toki n te aonnaba ae bwaretaiti, ike a nangi “maeka ma te mweraoi [ana tiibu te Atua], ao akea temanna ae e na kakamaakuia”?​—Etek. 34:28.

Ngkai Iesu bon te tia Kawakintiibu ae mena i karawa, e tatarai raoi aroia ana tiibu te Atua ni kawakinaki (Nora barakirabe 22)

22. Tera ana namakin Iesu ibukia tiibu, ao a na kangaa naake a beku bwa taani kawakintiibu ni kaotiota ana mwamwannano Iesu?

22 Reireiara man te taetae ni burabeti. E rangi n tabeakina naba mweraoia tiibu Iesu n aron Tamana. E taraia raoi te Uea ae te tia Kawakintiibu bwa a na nuai raoi ana tiibu Tamana ni kaineti ma te onimaki, ao a na rau ao ni mweraoi n te bwaretaiti n taamnei. Ai karaunanora te mena i aan ana tararua te tia Tautaeka anne! A riai naake a beku bwa taani kawakintiibu ni kaotiota ana mwamwannano Iesu ibukia tiibu. A riai unimwaane ni kawakina te nanai ma ‘kukurein nanoia’ ao ‘ingaingaia’ ao n riki bwa banna ni katoto nakoia tiibu. (1Bet. 5:​2, 3) Bon akea te unimwaane ae e na kani bwainikirina ana tiibu temanna Iehova! Uringa ana taeka Iehova ae kangai nakoia taani kawakinia I-Iteraera ake a iowawa, ake n ana bong Etekiera: “N na ukoukora kaetan taekaia.” (Etek. 34:10) E tatarai raoi aroia ana tiibu te tia Kawakintiibu ae Moan te Rietata ni kawakinaki, ao anne naba aron Natina.

“E na Riki Tawita Are Au Toro, Bwa Aia Mataniwi n Aki Toki”

23. Tera te berita are e karaoia Iehova ni kaineti ma katiteuanaakin te natannaomata ae Iteraera, ao e kangaa ni kakororaoia?

23 E tangiriia Iehova taan taromauria bwa a na katiteuanaaki ni beku. N taetae ni burabetinakini kaokan te taromauri ae itiaki, e berita te Atua bwa e na botiia ana aomata aika kaain te tautaeka n uea ni baronga ake uoua mai Iuta ao te tautaeka n uea ni baronga ake tebwina mai Iteraera, ao e na botiia bwa “te natannaomata ae tii teuana” n aron ae kaanga e karaoi “kaai” aika uaai bwa “a na riki bwa tii teaina” i nanoni baina. (Etek. 37:​15-23) Ni kakororaoan te taetae ni burabeti aei, ao te Atua e a kaoka te natannaomata ae Iteraera ae a katiteuanaaki nakon te Aba ni Berita n 537 B.C.E. * Ma te katiteuanaaki anne bon tii bannan te katiteuanaaki ae akea tokina ae nangi roko. Imwini beritanakini katiteuanaakia I-Iteraera ao Iehova e a angan Etekiera te taetae ni burabeti, ae taekan aron te tia Tautaeka nakon taai aika imwaira n ikotiia taan taromauri ni koaua n te aonnaba ni kabutaa n te katiteuanaaki ae teimatoa n aki toki.

24. E kangaa Iehova ni kabwarabwaraa taekan te Mesia ae te tia Tautaeka, ao e na tera aron ana kairiri te Uea aei?

24 Kanoan te taetae ni burabeti. (Wareka Etekiera 37:​24-28.) E a manga taekina naba te Mesia ae te tia Tautaeka Iehova bwa “Tawita are au toro,” “temanna [te] tia kawakintiibu,” ao te “mataniwi,” ma ngkai e a atonga naba Teuae Beritanaki aei bwa te “uea.” (Etek. 37:22) E na tera aron ana tautaeka te Uea aei? E na teimatoa ana tautaeka. Kabonganaan te taeka ae “n aki toki” e oti iai bwa a na akea tokini kakabwaia i aan ana tautaeka te Uea. * E na reke te katiteuanaaki i aan ana tautaeka. I aan ana kairiri aia “uea ae tii temanna” aei, a na bane ana aomata aika kakaonimaki ni koaua ni kakairi n ana “moti nako” ao “a na maeka i aon te aba” ma te katiteuanaaki. A na kaaniaki riki ana aomata te Uea ma Iehova ae te Atua i aan ana tautaeka. E na karaoa Iehova “te berita n raoi” ma aomata aikai. E na riki Iehova bwa Atuaia, ao ngaiia a na riki bwa ana aomata. Ao e na mena ana tabo ae tabu “i buakoia n aki toki.”

25. E kangaa ni kakororaoaki te taetae ni burabeti ae taekan te Uea ae te Mesia?

25 Aroni kakororaoan te taetae ni burabeti. N 1919 ao a a katiteuanaaki taani kabiraki aika kakaonimaki i aan “temanna aia tia kawakintiibu,” ae te Uea ae te Mesia are Iesu Kristo. Imwina riki ao “te koraki ae uanao” mai buakoia “natannaomata ma baronga ma botannaomata ma taian taetae,” a a katiteuanaaki ma raoia n onimaki ake taani kabiraki. (TeKao. 7:9) A a riki bwa “tii tenanaina” i aan “temanna te tia kawakintiibu.” (Ioa. 10:16) N aki ongeia bwa a kantaningaa te nako karawa ke te maiu n te aonnaba, ma a bane n ongeaba n ana moti nako Iehova. Ibukin anne, a a kaai ni maeka n te bwaretaiti n taamnei bwa kaain te botaki n itaritari ae katiteuanaaki ae kabutaa te aonnaba. E kakabwaiaia Iehova n angania te rau, ao e mena naba irouia ana tabo ae tabu are tei ibukin te taromauri ae itiaki. Bon Iehova Atuaia, ao a rangi ni kakatonga ngkai a riki bwa taan taromauria ngkai ao n aki toki!

26. Ko na kangaa ni boutokaa reken te katiteuanaaki n te bwaretaiti n taamnei?

26 Reireiara man te taetae ni burabeti. Ti kakabwaiaaki ni kaainan te botaki n itaritari ae katiteuanaaki ae kabutaa te aonnaba, ae boutokaa te taromauri ae itiaki ibukin Iehova. Ma irian te kakabwaia anne boni mwiokoara, ae ti riai ni boutokaa te katiteuanaaki. Ngaia are ti riai ni bane ni karaoa mwiokoara ni kateimatoa te katiteuanaaki n ara koaua ao n ara mwakuri. (1Kor. 1:10) Mangkai n uaa te toki ao ti ingainga ni kang amwarake n taamnei aika tii te arona, ni maiuakini kaetieti aika tii te arona man te Baibara i aon te aroaro ni maiu, ao n uataboa te mwakuri ae kakawaki ae tii te arona naba ae tataekinan te Tautaeka n Uea ao karekeaia taan rimwini Kristo. Ma kiingin raoi katiteuanaakira bon te tangira. Ngkai ti kekeiaki ni karikirakea ao ni kaotiota te tangira n aanga nako n ikotaki naba ma te nanoanga, te atataiaomata, ao te kabwarabure, ti a boutokaa iai katiteuanaakira. E taku te Baibara bwa te “tangira” bon “te bwai ni kabaebae ae katiteuanaia aomata n te aro ae kororaoi.”​—IKoro. 3:​12-14; 1Kor. 13:​4-7.

Iehova e kakabwaiaa aia botaki n itaritari taan taromauria ae kabutaa te aonnaba (Nora barakirabe 26)

27. (a) Tera am namakin ni kaineti ma taetae ni burabeti ibukin te Mesia aika n te boki ae Etekiera? (b) Tera ae ti na neneria ni mwakoro aika imwina?

27 Ai kakaitaura ngaira n taetae ni burabeti ibukin te Mesia aika n te boki ae Etekiera! Ti a ataia mani warekan ao kananoan ara iango i aon taetae ni burabeti aikai, bwa ara Uea ae tangiraki ae Iesu Kristo, ti bon tau n onimakinna, iai riaina n tautaeka, e kawakinira raoi, ao e na kateimatoaira n te bwai ni kabaebae ae katiteuanaia aomata ae akea tokina. Ai kakabwaiaakira ngaira ngkai ti a riki bwa ana aomata te Uea ae te Mesia! Ti bia ururingnga ae taetae ni burabeti ibukin te Mesia aikai, bon iteran naba kaokan te taromauri ae itiaki are taekinaki ni bokin te Baibara ae Etekiera. E botiia ana aomata Iehova rinanon Iesu ao ni kaoka naba te taromauri ae itiaki i buakoia. (Etek. 20:41) Ni mwakoro aika imwina n te boki aei ao ti na nenera riki aroni kaokan te taromauri ae itiaki ane kakukurei anne ae taekinaki n te boki ae Etekiera.

^ bar. 1 E moanaki te moan ririki n taenikai ngke a kairakinako I-Iutaia ake te moani koraki nako Baburon bwa taenikai n 617 B.C.E. Ngaia are e moanaki te kaonoua n ririki n 612 B.C.E.

^ bar. 14 E babane raoi rongorongoni kateirikian Iesu are riki mairoun Tawita, n Euangkerio aika kairaki koreaia.​—Mat. 1:1-16; Ruka 3:23-31.

^ bar. 23 E na maroroakinaki ni Mwakoro 12 n te boki aei, ana taetae ni burabeti Etekiera ae taekani kaai aika uaai ao aroni kakororaoana.

^ bar. 24 E kangai te boki teuana ni kaineti ma te taeka n Ebera ae rairaki bwa “n aki toki”: “Ni kaineti ma maanin te bwai teuana, e nanonaki iai te bwai ae teimaan, e matoatoa, e kakawaki, e teimatoa, ao e aki bibitaki.”