1-3. Naegbọn ahun Ezekiẹli tọn do gọ́ na awubla, podọ kandai tẹwẹ e yin gbigbọdo nado basi?

OWHE ṣidopotọ die he Ezekiẹli ko tin to kanlinmọgbenu. * Ahun yẹwhegán lọ tọn gọ́ na awubla dile e to nulẹnpọn do aliho ylankan he mẹ gandutọ lẹ to anadenanu to Juda te ji, yèdọ otò yiwanna etọn he dẹn do e na kilomẹtlu kanweko susu lẹ. Gandutọ he e ko mọ bọ yé diọ yede to gánzinpo lọ ji lẹ ma whè.

² Ezekiẹli yin jiji to ṣẹnṣẹn gandudu Ahọlu nugbonọ lọ Josia tọn. Homẹ Ezekiẹli tọn na ko hùn taun to whenue e sè dogbọn afọdide he Josia ko ze nado gídí boṣiọ pipà lẹ sẹ̀ dali bo hẹn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke gọwá Juda. (2 Otàn. 34:1-8) Amọ́, vọjlado he Josia dovivẹnu nado hẹnwa lẹ ma nọ aimẹ kakadoi, na suhugan ahọlu he dugán bọdego lẹ tọn wẹ zindonukọn to boṣiọ-sinsẹ̀n mẹ. Abajọ akọta lọ do tlọ biọ hẹnflu gbigbọmẹ tọn po abàbá walọ gblezọn tọn po mẹ to anademẹ gandutọ ylankan enẹlẹ tọn glọ. Be todido lẹpo ko vọ̀ ján niyẹn ya? Paali!

³ Jehovah gbọdo yẹwhegán nugbonọ etọn nado basi kandai dọdai de tọn—yèdọ tintan to dọdai debọdo-dego delẹ mẹ—gando Mẹsia lọ go, enẹ wẹ Gandutọ podọ Lẹngbọhọtọ sọgodo tọn lọ he  na hẹn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke gọwá bo na yí homẹdagbe do penukundo lẹngbọ Jehovah tọn lẹ go. Mí na wà dagbe nado gbadopọnna dọdai enẹlẹ po sọwhiwhe po, na hẹndi yetọn gando sọgodo madopodo mítọn go. Enẹwutu, mì gbọ mí ni gbadopọnna dọdai ẹnẹ he gando Mẹsia lọ go to owe Ezekiẹli tọn mẹ.

4. Dọdai tẹwẹ Ezekiẹli dọ, podọ nawẹ Jehovah biọ to e si nado bẹ dọdai lọ didọ jẹeji gbọn?

⁴ Jei 612 J.W.M., “ohó Jehovah tọn” wá Ezekiẹli dè bọ e dọ dọdai de he do obá he mẹ gandudu Mẹsia tọn na gbloada jẹ gọna lehe e yin nujọnu nado dejido Ahọluduta etọn go do hia. Jehovah biọ to Ezekiẹli si nado bẹ dọdai lọ didọ jẹeji gbọn ajlú de dido na kanlinmọ hatọ etọn lẹ dali, nado de yise matindo gandutọ Juda tọn lẹ tọn hia bo zinnudo nuhewutu mí tindo nuhudo Mẹsia, Gandutọ dodo tọn lọ tọn ji.—Ezek. 17:1, 2.

5. Nudọnamẹ tangan tẹwẹ ajlú lọ bẹhẹn?

⁵ Hia Ezekiẹli 17:3-10. Nudọnamẹ tangan he ajlú lọ bẹhẹn die: “Akùn daho de” wẹ́n nùfẹ́ he to aga pete kedali-tin de tọn bo yì tùn in “do tòdaho ajọwatọ lẹ tọn mẹ.” Enẹgodo, akùn lọ “yí sọn okún aigba lọ tọn lẹ mẹ” bo do e do aigba dagbe de ji “to tọ̀sisa tó.” Okún lọ whẹ́n bo lẹzun “vẹntin he vùn” de. Bọdo enẹ go, “akùn daho” devo sọawuhia. Vẹntin lọ “yawu yìn” adọ̀ etọn lẹ hlan akùn awetọ ehe dè, po yanwle lọ po dọ akùn lọ ni yì vọ́ emi tùn do fidevo he osin sù te. Jehovah gblewhẹdo vẹntin lọ na nuyiwa etọn wutu, bo dohia dọ adọ̀ etọn lẹ na yin sinsánsẹ bọ e na wá “hú pete.”

6. Dọ nuhe ajlú lọ zẹẹmẹdo.

⁶ Etẹwẹ ajlú lọ zẹẹmẹdo? (Hia Ezekiẹli 17:11-15.) To 617 J.W.M., Ahọlu Nẹbukadnẹzali Babilọni tọn (yèdọ “akùn daho” tintan lọ) dosla lẹdo Jelusalẹm. Ewọ wẹ́n Ahọlu Jehoiakini Juda tọn (yèdọ “nùfẹ́ he to aga pete lọ”) sọn gánzinpo etọn ji bo hẹn ẹn wá Babilọni (he yin “tòdaho ajọwatọ lẹ tọn” lọ). Nẹbukadnẹzali ze Zedekia (dopo to “okún aigba lọ tọn” he tin to hukan gandudu tọn ji lẹ mẹ) do ofìn ji to Jelusalẹm. Ahọlu yọyọ Juda tọn enẹ yin hinhẹn nado whlé to oyín Jiwheyẹwhe tọn mẹ dọ emi na yin ahọlu tẹnmẹpọnnamẹtọ nugbonọ de. (2 Otàn. 36:13) Amọ́, Zedekia dovọ́na whiwhle etọn; e ṣiatẹ sọta Babilọni bo lẹhlan Falo Egipti tọn (“akùn daho” awetọ lọ) dè nado mọ alọgọ awhànfuntọ etọn lẹ tọn yí, ṣigba to ovọ́ mẹ. Jehovah gblewhẹdo Zedekia dẹgbèawenọ lọ, na nuyiwa nugbonọ-mayin tọn etọn wutu. (Ezek. 17:16-21) To godo mẹ, Zedekia yin didesọn ofìn ji, podọ e kú do gànmẹ to Babilọni.—Jel. 52:6-11.

7. Etẹlẹ wẹ mí sọgan plọn sọn ajlú dọdai tọn lọ mẹ?

⁷ Etẹlẹ wẹ mí sọgan plọn sọn ajlú dọdai tọn enẹ mẹ? Tintan, taidi sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ, mí ma dona yin dẹgbèawenọ. Jesu dọmọ: “Hogbe mìtọn ‘Mọwẹ’ ni yin mọwẹ, podọ ‘Lala’ mìtọn ni yin lala.” (Mat. 5:37) Eyin e wá biọ dọ mí ni yí Jiwheyẹwhe do whlé nado dọ nugbo—vlavo whenue mí to kunnude to owhẹ̀  nukọn—mí ni yí nukun nujọnu tọn do pọ́n whiwhle mọnkọtọn. Awetọ, mí dona họ́ míde ma nado nọ dejido mẹhe ma jẹ lẹ go. Biblu na mí avase dọmọ: “Mì ze jidide mìtọn do ahọvi lẹ mẹ blo kavi do gbẹtọvi depope mẹ blo, na yé ma sọgan whlẹnmẹ gán.”—Salm. 146:3.

8-10. Nawẹ Jehovah basi zẹẹmẹ Mẹsia Gandutọ sọgodo tọn lọ tọn gbọn, podọ nawẹ dọdai lọ mọ hẹndi gbọn? (Sọ pọ́n apotin lọ “Dọdai He Gando Mẹsia lọ Go—Kedali Daho-Gbó Lọ.”)

⁸ Ṣigba, gandutọ de tin he go mí sọgan ganjẹ bo dejidego mlẹnmlẹn. To ajlú dọdai tọn dido gando nùfẹ́ he yin tùntùn lọ go godo, Jehovah yí hogbe milomilo nuyijlẹdonugo tọn dopolọ lẹ nkọ zan nado basi zẹẹmẹ Mẹsia, Gandutọ sọgodo tọn lọ tọn.

⁹ Nuhe dọdai lọ dọ. (Hia Ezekiẹli 17:22-24.) Todin, Jehovah lọsu wẹ na yinuwa kakati nido yin akùn daho lẹ. Ewọ na wẹ́n nùfẹ́ “he to aga pete na atin kedali tọn he yiaga taun lọ bo na do e . . . do osó he yiaga taun de ji.” Nùfẹ́ ehe na wá whẹ́n bo lẹzun “kedali daho-gbó de” he “ohẹ̀ wunmẹ lẹpo” na nọ nọ̀ oglọ etọn. To whenẹnu, “atin danji tọn lẹpo” na yọnẹn dọ Jehovah lọsu wẹ hẹn atin daho-gbó ehe whẹ́n.

¹⁰ Lehe dọdai lọ mọ hẹndi gbọn. Jehovah wẹ́n kavi de Visunnu etọn, Jesu Klisti, sọn hukan gandudu Davidi (he yin “atin kedali tọn he yiaga taun lọ”) tọn mẹ bo do e do Osó Ziọni olọn mẹ tọn (enẹ wẹ “osó he yiaga taun de”) ji. (Salm. 2:6; Jel. 23:5; Osọ. 14:1) Gbọnmọ dali, Jehovah ze Visunnu etọn, he kẹntọ lẹ nọ pọnhlan taidi “mẹhe whè hugan to gbẹtọvi lẹ mẹ” daga gbọn “ofìn Davidi otọ́ etọn tọn” yíyí na ẹn dali. (Dan. 4:17; Luku 1:32, 33) Kẹdẹdi kedali daho-gbó de, Jesu Klisti he yin Ahọlu Mẹsia lọ na paṣẹ do aigba blebu ji bo na hẹn dona lẹ wá na mẹjidugando etọn lẹpo. Na nugbo tọn, Gandutọ he jẹna jidide mítọn lọ die. To oyẹ̀ gandudu Ahọluduta Jesu tọn glọ, gbẹtọvi tonusetọ lẹ lẹdo aihọn pé “na nọ nọ̀ hihọ́ mẹ bọ obu nugbajẹmẹji depope tọn ma na nọ dotukla” yé.—Howh. 1:33.

11. Onú titengbe tẹwẹ dọdai he gando “nùfẹ́” he wá lẹzun “kedali daho-gbó de” go lọ sọgan plọn mí?

¹¹ Nuhe mí sọgan plọn sọn dọdai lọ mẹ. Dọdai ojlofọndotenamẹ tọn he gando “nùfẹ́” he wá lẹzun “kedali daho-gbó de” go lọ na gọalọna mí nado na gblọndo na kanbiọ titengbe ehe: Mẹnu go wẹ mí dona dejido? Nulunu wẹ e yin nado dejido gandudu gbẹtọvi tọn lẹ po huhlọn awhànfunfun tọn yetọn po go. Nado duvivi hihọ́ nujọnu tọn, nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado ganjẹ Ahọlu Mẹsia lọ, Jesu Klisti go bo dejidego mlẹnmlẹn. Gandudu olọn mẹ tọn he yin zizedo awà gángán etọn glọ wẹ todido dopo akàn gbẹtọvi lẹ tọn.—Osọ. 11:15.

12. Nawẹ Jehovah hẹn ẹn họnwun dọ emi ma gbẹkọ alẹnu he emi basi hẹ Davidi go gbọn?

¹² Po zẹẹmẹ he Jiwheyẹwhe basi do ajlú dọdai tọn he gando akùn awe go lọ ji po, Ezekiẹli mọnukunnujẹemẹ dọ Zedekia, yèdọ ahọlu he wá sọn hukan gandudu Davidi tọn mẹ bo ma yin nugbonọ  lọ na yin didesọn ofìn ji bo yin hinhẹn yì Babilọni di kanlinmọ. Vlavo, yẹwhegán lọ na ko to kinkanse ede dọ, ‘Bọ alẹnu he Jiwheyẹwhe ko basi hẹ Davidi dọ ahọlu he wá sọn kúnkan Davidi tọn mẹ de na dugán kakadoi lo?’ (2 Sam. 7:12, 16) Eyin kanbiọ enẹ wá ayiha mẹ na Ezekiẹli janwẹ, e ma biọ dọ ni nọte dẹn whẹpo do mọ gblọndo etọn. To nudi 611 J.W.M., to owhe ṣinawetọ kanlinmọgbenu-ninọ lọ tọn whenu, whenue Zedekia gbẹ́ to gandu to Juda, “ohó Jehovah tọn wá” Ezekiẹli dè. (Ezek. 20:2) Jehovah hẹn ẹn nado dọ dọdai devo gando Mẹsia lọ go, yèdọ dọdai de he dehia dọ Jiwheyẹwhe ma ko gbẹkọ alẹnu he e basi hẹ Davidi go. Kakatimọ, dọdai lọ dohia dọ, Mẹsia Gandutọ sọgodo tọn lọ na tindo jlọjẹ sọgbe hẹ osẹ́n nado dugán taidi whédutọ Davidi tọn.

13, 14. Nudọnamẹ tangan tẹwẹ dọdai he tin to Ezekiẹli 21:25-27 mẹ lọ bẹhẹn, podọ nawẹ dọdai lọ mọ hẹndi gbọn?

¹³ Nuhe dọdai lọ dọ. (Hia Ezekiẹli 21:25-27.) Po hogbe he họnwun lẹ po, Jehovah dọhona “ahọvi ylankan Islaeli tọn” he ji ojlẹ yasanamẹ tọn wá lọ gbọn Ezekiẹli gblamẹ. Jehovah dọna gandutọ ylankan enẹ dọ “tabla” po “jẹgbakun” (yèdọ ohia gandudu tọn) etọn po na yin yíyí sọn e si. Enẹgodo, huhlọn gandudu tọn he “yìdo” dai lẹ na yin zizedaga bọ dehe “to aga” dai lẹ na yin zínzín  do odò. Huhlọn gandudu tọn he yin zizedaga lọ lẹ na zindonukọn nado to gandu kakajẹ whenue “mẹhe tindo jlọjẹ sọgbe hẹ osẹ́n lọ na wá,” bọ Jehovah na ze Ahọluduta lọ do alọ mẹlọ tọn mẹ.

¹⁴ Lehe dọdai lọ mọ hẹndi gbọn. To 607 J.W.M., whenue Jelusalẹm yin vivasudo, ahọluduta he “to aga” lọ, enẹ wẹ ahọluduta Juda tọn he ahọnkan etọn tin to Jelusalẹm yin zínzín do odò to whenue Babilọninu lẹ và tòdaho enẹ sudo bo hẹn Ahọlu Zedekia he yin didesọn ofìn ji lọ yì kanlinmọgbenu. To whenẹnu, na ahọlu he wá sọn hukan gandudu Davidi tọn mẹ de masọ to gandu to Jelusalẹm ba wutu, gandudu Kosi tọn he “yìdo” dai lẹ yin zizedaga nado paṣẹ do aigba ji—ṣigba na ojlẹ gli de poun. Ojlẹ Kosi lẹ tọn, kavi “ojlẹ dide akọta lẹ tọn” lọ wá vivọnu to 1914, whenue Jehovah ze gandudu lọ do alọmẹ na Jesu Klisti. (Luku 21:24) Taidi kúnkan Ahọlu Davidi tọn, Jesu wẹ tindo “jlọjẹ sọgbe hẹ osẹ́n” nado mọ Ahọluduta Mẹsia tọn yí. * (Jen. 49:10) Gbọnmọ dali, Jehovah hẹn opagbe he e ko do na Davidi dọ emi na ze Ahọluduta madopodo de do alọmẹ na whédutọ etọn lọ di gbọn Jesu gblamẹ.—Luku 1:32, 33.

15. Naegbọn mí sọgan deji mlẹnmlẹn do Jesu Klisti Ahọlu lọ go?

 ¹⁵ Nuhe mí sọgan plọn sọn dọdai lọ mẹ. Mí sọgan dejido Jesu Klisti, Ahọlu lọ go mlẹnmlẹn. Etẹwutu? Na to vogbingbọn mẹ na gandutọ aihọn tọn lẹ he yè nọ blavo nado de kavi he nọ hò gánzinpo yí to whedelẹnu, Jehovah lọsu wẹ de Jesu bo “yí . . . ahọluduta” he e tindo jlọjẹ na sọgbe hẹ osẹ́n lọ na ẹn. (Dan. 7:13, 14) Na nugbo tọn, Ahọlu he Jehovah lọsu ko de lọ jẹna jidedomẹgo mítọn!

16. Numọtolanmẹ tẹwẹ Jehovah nọ tindo gando lẹngbọ etọn lẹ go, podọ nawẹ “lẹngbọhọtọ Islaeli tọn” lẹ yinuwa hẹ lẹngbọpa lọ gbọn to azán Ezekiẹli tọn gbè?

¹⁶ Jehovah, Lẹngbọhọtọ Daho Hugan lọ nọ hò dagbemẹninọ lẹngbọ etọn lẹ, yèdọ sinsẹ̀n-basitọ etọn he to aigba ji lẹ tọn pọ́n taun. (Salm. 100:3) Eyin e ze lẹngbọ etọn lẹ do alọmẹ na gbẹtọvi he yin lẹngbọhọtọ pẹvi lẹ—enẹ wẹ mẹhe tin to otẹn aṣẹpipa tọn mẹ lẹ—e nọ na ayidonugo sọwhiwhe tọn aliho he mẹ yé to nuyiwa hẹ lẹngbọ etọn lẹ te. Enẹwutu, yí nukun homẹ tọn do pọ́n numọtolanmẹ he Jehovah na ko tindo gando “lẹngbọhọtọ Islaeli tọn” lẹ go to azán Ezekiẹli tọn gbè. Nukọntọ enẹlẹ ko gbọn winyan matindo dali “yí kanyinylan po fifiẹ po” do dugán. Taidi kọdetọn de, lẹngbọpa lọ jiya to alọ yetọn mẹ bọ mẹsusu gbẹkọ sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke go.—Ezek. 34:1-6.

17. Nawẹ Jehovah whlẹn lẹngbọ etọn lẹ gbọn?

¹⁷ Etẹwẹ Jehovah na wà? E dọna gandutọ Islaeli tọn kanylantọ enẹlẹ dọ, “Yẹn nasọ biọ dọ [mì] ni dogbè.” Humọ, e dopà dọ: “Yẹn na whlẹn lẹngbọ ṣie lẹ.” (Ezek. 34:10) Jehovah ma nọ gboawupo to opagbe etọn lẹ hinhẹndi mẹ pọ́n gbede. (Jọṣ. 21:45) To 607 J.W.M., e whlẹn lẹngbọ etọn lẹ gbọn mẹgbeyantọ Babilọninu lẹ yiyizan nado de lẹngbọhọtọ ṣejannabinọ enẹlẹ sọn gánzinpo ji dali. To owhe kandegbàn godo, e whlẹn sinsẹ̀n-basitọ etọn he taidi lẹngbọ lẹ sọn Babilọni bo plan yé lẹkọwa otò yetọn mẹ, na yé nido hẹn sinsẹ̀n-bibasi nugbo gọwá to finẹ. Ṣigba, lẹngbọ Jehovah tọn lẹ ma ko tlọ́n owù mẹ petepete, na yé na gbẹ́ tin to aṣẹpipa gandutọ aihọn tọn lẹ tọn glọ. “Ojlẹ dide akọta lẹ tọn” na gbẹ́ zindonukọn na owhe kanweko susu.—Luku 21:24.

18, 19. Dọdai tẹwẹ Ezekiẹli dọ to 606 J.W.M.? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

¹⁸ To 606 J.W.M., nudi owhe dopo to vasudo Jelusalẹm tọn godo podọ owhe susu jẹnukọnna tundote Islaelivi lẹ tọn sọn kanlinmọgbenu Babilọni tọn, Jehovah gbọdo Ezekiẹli nado dọ dọdai de he do obá he mẹ Lẹngbọhọtọ Daho Hugan lọ nọ hò dagbemẹninọ madopodo lẹngbọ etọn lẹ tọn pọ́n jẹ hia. Dọdai lọ basi zẹẹmẹ lehe Mẹsia Gandutọ lọ na yìn lẹngbọ Jehovah tọn lẹ do tọn.

¹⁹ Nuhe dọdai lọ dọ. (Hia Ezekiẹli 34:22-24.) Jiwheyẹwhe “na de lẹngbọhọtọ de,” he e ylọdọ “devizọnwatọ ṣie Davidi.” Hogbe lọ “lẹngbọhọtọ de” to pọmẹ hẹ hogbe lọ “devizọnwatọ” he yin yiyizan nado dlẹnalọdo mẹdopo dohia dọ Gandutọ lọ ma na vọ́ hukan gandudu debọdo-dego kúnkan Davidi tọn lẹ tọn zedai, kakatimọ ewọ na yin whédutọ tẹgbẹ tọn dopo akàn lọ na Davidi. Gandutọ he sọ yin Lẹngbọhọtọ lọ na na núdùdù lẹngbọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ bo nasọ lẹzun “ahọvi to ṣẹnṣẹn yetọn.” Jehovah na  “basi alẹnu jijọho tọn de” hẹ lẹngbọ etọn lẹ. “Dona lẹ na nọ ja di jikun” do yé ji bọ yé na tin to hihọ́ glọ bo na vùn ganji bo nasọ nọ de sinsẹ́n tọ́n to gigọ́ mẹ. Etẹ nkọ, jijọho na tin, e ma yin to gbẹtọvi lẹ kẹdẹ ṣẹnṣẹn, ṣigba to gbẹtọ po kanlin po ṣẹnṣẹn ga!—Ezek. 34:25-28.

20, 21. (a) Nawẹ dọdai he gando “devizọnwatọ ṣie Davidi” go lọ mọ hẹndi gbọn? (b) Etẹwẹ nuhe Ezekiẹli dọ gando “alẹnu jijọho tọn” lọ go lẹ dohia gando sọgodo go?

²⁰ Lehe dọdai lọ mọ hẹndi gbọn. Gbọn Gandutọ ehe yiylọdọ “devizọnwatọ ṣie Davidi” dali, Jesu wẹ Jiwheyẹwhe to alọdlẹndo to dọdai lọ mẹ, na ewọ wẹ kúnkan Davidi tọn he tindo jlọjẹ sọgbe hẹ osẹ́n nado dugán. (Salm. 89:35, 36) Whenue Jesu tin to aigba ji, e do ede hia taidi “lẹngbọhọtọ dagbe lọ” bo ze ogbẹ̀ etọn jo “do ota lẹngbọ lẹ tọn mẹ.” (Joh. 10:14, 15) Amọ́ todin, Lẹngbọhọtọ olọn mẹ tọn de wẹ ewọ yin. (Heb. 13:20) To 1914, Jiwheyẹwhe ze Jesu do ofìn ji taidi Ahọlu bo ze azọngban lọ do alọmẹ na ẹn nado yìn lẹngbọ Jiwheyẹwhe tọn he tin to aigba ji lẹ bo na yé núdùdù. Ojlẹ vude to enẹgodo, yèdọ to 1919, Ahọlu he ṣẹṣẹ yin zizedo ofìn ji lọ deazọ́nna “afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ” nado nọ na núdùdù “devizọnwatọ whégbè tọn” lẹ—enẹ wẹ sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn he tindo todido olọn mẹ tọn kavi aigba ji tọn lẹ. (Mat. 24:45-47) To anademẹ Klisti tọn glọ, afanumẹ nugbonọ lọ ko hẹn ẹn diun dọ lẹngbọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ mọ núdù ganji to gbigbọ-liho. Núdùdù enẹ ko gọalọna yé nado yidogọna jijọho po hihọ́ po to paladisi gbigbọmẹ tọn he to yinyin awuwlena lọ mẹ.

²¹ Etẹwẹ nuhe Ezekiẹli dọ gando “alẹnu jijọho tọn” po dona he na ja di jikun lọ po go lẹ dohia gando sọgodo go? To aihọn yọyọ he to nukọn ja lọ mẹ, sinsẹ̀n-basitọ nugbo Jehovah tọn he to aigba ji lẹ na duvivi dona he “alẹnu jijọho tọn” lọ na hẹnwa lẹ tọn jẹ obá godo tọn mẹ. To paladisi yinukundomọ lẹdo aihọn pé tọn lọ mẹ, gbẹtọvi nugbonọ lẹ ma nasọ dibuna awhàn, sẹ́nhẹngba, huvẹ, azọ̀n kavi gbekanlin lẹ ba. (Isa. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23) Be todido gbẹninọ kakadoi to paladisi aigba ji tọn de mẹ fihe lẹngbọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ “na nọ nọ̀ jijọho mẹ, bọ mẹde ma na nọ dobuna yé” te lọ ma nọ hẹn homẹ towe hùn ya?—Ezek. 34:28.

22. Numọtolanmẹ tẹwẹ Jesu nọ tindo gando lẹngbọ lẹ go, podọ nawẹ mẹhe to devizọnwa taidi lẹngbọhọtọ pẹvi lẹ sọgan nọ do mẹtọnhopọn etọn nkọ hia gbọn?

²² Nuhe mí sọgan plọn sọn dọdai lọ mẹ. Kẹdẹdi Otọ́ etọn, Jesu nọ hò dagbemẹninọ lẹngbọ lẹ tọn pọ́n taun. Ahọlu he sọ yin Lẹngbọhọtọ lọ nọ hẹn ẹn diun dọ lẹngbọ Otọ́ emitọn tọn lẹ mọ núdù ganji to gbigbọ-liho bosọ to vivi jijọho po hihọ́ po tọn dù to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ. Jidenamẹnu nankọ die nado tin to nukunpedomẹgo Gandutọ mọnkọtọn tọn glọ! Mẹhe to devizọnwa taidi lẹngbọhọtọ pẹvi lẹ dona nọ do mẹtọnhopọn Jesu tọn nkọ hia lẹngbọ lẹ. Mẹho lẹ dona nọ yìn lẹngbọpa lọ “sọn ojlo mẹ wá” po “jejejininọ” po bosọ ze apajlẹ dai na lẹngbọ lẹ nado nọ hodo. (1 Pita 5:2, 3) Mẹho de ma na jlo gbede nado yinuwa hẹ dopo to lẹngbọ Jehovah tọn lẹ mẹ po kanyinylan po! Flin nuhe Jehovah dọna lẹngbọhọtọ fifiẹtọ Islaeli tọn lẹ to azán Ezekiẹli tọn gbè  dọmọ: “Yẹn nasọ biọ dọ [mì] ni dogbè.” (Ezek. 34:10) Lẹngbọhọtọ Daho Hugan lọ nọ na ayidonugo sọwhiwhe tọn lehe yè to nuyiwa hẹ lẹngbọ etọn lẹ do—podọ nudopolọ wẹ Visunnu etọn lọsu nọ wà.

23. Opagbe tẹwẹ Jehovah do gando akọta Islaeli tọn kinkọndopọ go, podọ nawẹ ewọ hẹn ẹn di gbọn?

²³ Jehovah jlo dọ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ ni nọ sẹ̀n ẹn to kọndopọ mẹ. To dọdai hẹngọwa tọn de mẹ, Jiwheyẹwhe dopagbe dọ emi na bẹ omẹ emitọn lẹ pli—yèdọ mẹhe ze afọ ahọluduta hẹnnu awe tọn Juda tọn po ahọluduta hẹnnu ao tọn Islaeli tọn po tọn dai lẹ—bo na kọ̀n yé dopọ di “akọta dopo,” taidi mẹhe to “owhlẹ” awe ṣá dopọ nado “lẹzun dopo” to alọ etọn mẹ. (Ezek. 37:15-23) To hẹndi dọdai ehe tọn mẹ, Jiwheyẹwhe hẹn akọta Islaeli tọn he yin kinkọndopọ gọwá Aigba Pagbe tọn lọ ji to 537 J.W.M. * Ṣigba, ohia de poun wẹ kọndopọ yetọn enẹ yin gando pọninọ daho hugan he to nukọn ja de go he na nọ aimẹ dẹn humọ. To whenue Jehovah ko dopà nado kọ̀n Islaeli dopọ godo, e hẹn Ezekiẹli nado dọ dọdai de gando lehe Gandutọ sọgodo tọn lọ na kọ̀n sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ dopọ lẹdo aihọn pé bọ yé na tin to pọninọ mẹ kakadoi do go.

24. Zẹẹmẹ tẹwẹ Jehovah basi gando Mẹsia Gandutọ lọ go, podọ nawẹ gandudu Ahọlu ehe tọn na te?

²⁴ Nuhe dọdai lọ dọ. (Hia Ezekiẹli 37:24-28.) Whladopo dogọ, Jehovah dlẹnalọdo Mẹsia Gandutọ lọ taidi “devizọnwatọ ṣie Davidi,” “lẹngbọhọtọ dopo” podọ “ahọvi”; amọ́ todin, Jehovah sọ  ylọ Mẹhe opagbe etọn yin dido lọ dọ “ahọlu.” (Ezek. 37:22) Nawẹ gandudu Ahọlu ehe tọn na te? Gandudu etọn na nọ aimẹ kakadoi. Hogbe lọ lẹ “kakadoi” podọ “madopodo” he yin yiyizan dohia dọ dona he gandudu Ahọlu lọ tọn na hẹnwa lẹ ma na doalọte gbede. * Pọninọ na tin to gandudu etọn glọ. To anademẹ “ahọlu dopo” yetọn tọn glọ, mẹjidugando nugbonọ lẹ na nọ setonuna “nudide whẹdida tọn” dopolọ lẹ bo nasọ “nọ nọ̀ aigba” lọ ji to pọmẹ. Gandudu Ahọlu lọ tọn na dọ̀n mẹjidugando etọn lẹ sẹpọ Jehovah Jiwheyẹwhe. Jehovah na basi “alẹnu jijọho tọn de” hẹ mẹjidugando ehelẹ. Jehovah na yin Jiwheyẹwhe yetọn bọ yewlẹ na yin omẹ etọn lẹ. Podọ fiwiwe etọn na tin to “ṣẹnṣẹn yetọn kakadoi.”

25. Nawẹ dọdai he gando Ahọlu Mẹsia lọ go mọ hẹndi gbọn?

²⁵ Lehe dọdai lọ mọ hẹndi gbọn. To 1919, mẹyiamisisadode nugbonọ lẹ yin kinkọndopọ to anademẹ “lẹngbọhọtọ dopo” yetọn tọn glọ, yèdọ Jesu Klisti Ahọlu Mẹsia lọ. To nukọn mẹ, “gbẹtọ susugege de” sọn “akọta lẹpo mẹ, sọn hẹnnu lẹpo mẹ, sọn gbẹtọ lẹpo mẹ podọ sọn ogbè lẹpo mẹ” wá kọnawudopọ hẹ yisenọ hatọ yetọn he yin mẹyiamisisadode lẹ. (Osọ. 7:9) To pọmẹ, yé ko lẹzun “lẹngbọpa dopo” to anademẹ “lẹngbọhọtọ dopo” tọn glọ. (Joh. 10:16) Vlavo yé tindo todido olọn mẹ tọn kavi aigba ji tọn, yemẹpo wẹ nọ setonuna nudide whẹdida tọn Jehovah tọn lẹ. Taidi kọdetọn de, yé nọ nọpọ́ to paladisi gbigbọmẹ tọn de mẹ taidi pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn he to kọndopọ mẹ lẹdo aihọn pé de. Jehovah ko yí jijọho do dona yé, podọ fiwiwe etọn he nọtena  sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke tin to ṣẹnṣẹn yetọn. Jehovah wẹ Jiwheyẹwhe yetọn, homẹ yetọn sọ nọ hùn nado yin sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ—todin podọ kakadoi!

26. Nawẹ a sọgan yidogọna pọninọ to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ gbọn?

²⁶ Nuhe mí sọgan plọn sọn dọdai lọ mẹ. Mí tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado tin to kọndopọ mẹ hẹ pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn de he to mahẹ tindo to sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke Jehovah tọn mẹ lẹdo aihọn pé. Ṣigba, lẹblanulọkẹyi enẹ sọ bẹ azọngban hẹn—mí dona nọ wazọ́n, na pọninọ nido tin. Enẹwutu, dopodopo mítọn dona nọ yí adà etọn wà nado gbọṣi kọndopọ mẹ to nuyise po nuyiwa mítọn lẹ po mẹ. (1 Kọl. 1:10) Nado jẹ yanwle enẹ kọ̀n, mí nọ yí jejejininọ do dù núdùdù gbigbọmẹ tọn dopolọ bo nọ tẹdo nujinọtedo Owe-wiwe tọn dopolọ lẹ go na nuhe dù walọ dagbe bosọ nọ tindo mahẹ to azọ́n titengbe dopolọ mẹ, enẹ wẹ yẹwheho Ahọluduta lọ tọn didọ po mẹhẹnzun devi po. Amọ́, nuhe ji pọninọ mítọn sinai do na taun tọn wẹ owanyi. Dile mí to vivẹnudo nado nọ do adà voovo owanyi tọn lẹ hia—ehe bẹ awuvẹmẹ, mẹtọnhopọn po jonamẹ po hẹn—enẹ nọ yidogọna pọninọ mítọn. Biblu dọ dọ “owanyi . . . wẹ gẹdẹ he nọ kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ to aliho pipé de mẹ.”—Kol. 3:12-14; 1 Kọl. 13:4-7.

27. (a) Numọtolanmẹ tẹwẹ dọdai he gando Mẹsia lọ go to owe Ezekiẹli tọn mẹ lẹ hẹn we tindo? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to weta he bọdego lẹ mẹ?

²⁷ Lehe mí yọ́n pinpẹn dọdai he tin owe Ezekiẹli tọn mẹ gando Mẹsia lọ go lẹ tọn do sọ! Dọdai enẹlẹ hihia gọna ayihamẹlinlẹnpọn do yé ji plọn mí dọ Ahọlu yiwanna mítọn Jesu Klisti jẹna jidedomẹgo mítọn, tindo jlọjẹ sọgbe hẹ osẹ́n nado dugán, nọ yí homẹdagbe do yìn mí, bo nasọ hẹn mí do kanṣiṣa pọninọ tọn de mẹ kakadoi. Lẹblanulọkẹyi nankọ die nado yin mẹjidugando Ahọlu Mẹsia lọ tọn lẹ! Mì gbọ mí ni nọ flindọ adà kleun de poun wẹ dọdai he gando Mẹsia lọ go ehelẹ yin to hosọ titengbe hẹngọwa tọn he ji owe Ezekiẹli tọn dọhodo mẹ. Jesu wẹ Jehovah to yiyizan nado bẹ omẹ Etọn lẹ pli bo hẹn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke gọwá ṣẹnṣẹn yetọn. (Ezek. 20:41) To weta owe ehe tọn he bọdego lẹ mẹ, mí na gbadopọnna hosọ ojlofọndotenamẹ tọn hẹngọwa tọn enẹ gọna lehe e yin hodọdeji do to owe Ezekiẹli tọn mẹ.