1-3. Nĩ kĩĩ gĩatũmĩte Ezekieli akorũo na kĩeha, na aatongoririo kwandĩka ũhoro ũrĩkũ?

 KWARĨ mwaka wa gatandatũ kuuma rĩrĩa Ezekieli aatwarirũo ithamĩrio. a Mũnabii ũcio aarĩ na kĩeha kĩnene ecũrania ũhoro wa wathani mũũru ũrĩa warĩ Juda, bũrũri wao eendete ũrĩa warĩ kilomita magana maingĩ kuuma kũu. Nĩ oonete athamaki aingĩ magĩathana.

² Ezekieli aaciarirũo gatagatĩ-inĩ ka wathani wa Mũthamaki Josia ũrĩa warĩ mwĩhokeku. No mũhaka akorũo Ezekieli nĩ aakenire mũno rĩrĩa aamenyire ũrĩa Josia eerutanĩirie kwananga mĩhianano ya gwacũhio na gũcokia ũthathaiya mũtheru thĩinĩ wa Juda. (2 Maũ. 34:1-8) No kĩyo kĩa Josia gĩtiarehire ũgarũrũku wa gũtũũra, tondũ athamaki arĩa mookire thutha wake nĩ maathiire na mbere gũthathaiya mĩhianano. Kwoguo ti ũndũ wa kũgegania kuona atĩ, hĩndĩ ya athamaki acio oru rũrĩrĩ rũu nĩ rwathiire na mbere gũthũka kĩĩroho na kĩĩmĩtugo. Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ gũtiarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro? Aca!

³ Kũgerera roho, Jehova nĩ aatongoririe mũnabii wake mwĩhokeku kwandĩka ũrathi—wa mbere harĩ morathi maingĩ—wĩgiĩ Mesia, Mũtongoria ũrĩa ũngĩgooka, o we Mũrĩithi ũrĩa ũgaacokia biũ ũthathaiya mũtheru na arũmbũiye ngʼondu cia Jehova arĩ na wendo.  Nĩ wega twĩcũranie na kinyi ũhoro wa morathi macio, tondũ kũhinga kwamo nĩ kũhutĩtie ihinda ritũ rĩũkĩte rĩa tene na tene. Nĩ ũndũ ũcio, reke tũthuthurie morathi mana megiĩ Mesia marĩa marĩ thĩinĩ wa ibuku rĩa Ezekieli.

4. Nĩ ũrathi ũrĩkũ Ezekieli aarathire, na Jehova aambĩrĩirie ũrathi ũcio atĩa?

⁴ Mwaka-inĩ wa 612 M.M.M., “kiugo kĩa Jehova” nĩ gĩakinyĩire Ezekieli, na akĩratha ũrathi ũrĩa wonanagia ũhoro wĩgiĩ wathani wa Mesia na bata wa kwĩhoka Ũthamaki wake. Jehova aambĩrĩirie ũrathi ũcio na njĩra ya kwĩra Ezekieli agwatĩrie andũ arĩa maarĩ nake ithamĩrio ndaĩ ya ũrathi ĩrĩa yataaragĩria ũrĩa atongoria a Juda mataarĩ na wĩtĩkio na ĩkonania bata wa kũgĩa na Mũtongoria mũthingu wa Kĩĩmesia.—Ezek. 17:1, 2.

5. Ndaĩ ĩyo yaragĩrĩria ũhoro ũrĩkũ?

⁵ Thoma Ezekieli 17:3-10. Ndaĩ ĩyo yaragĩrĩria ũhoro ũyũ: “Nderi ĩrĩa nene” yoinire thuuna ya igũrũ biũ ya gacũmbĩrĩ ka mũtarakwa na ĩgĩthiĩ ĩkĩmĩiga “itũũra-inĩ rĩa onjorithia.” Nderi ĩyo yacokire ĩkĩoya “mbegũ ĩmwe ya bũrũri” ĩkĩmĩhanda mũgũnda-inĩ mũnoru “hakuhĩ na maĩ maingĩ.” Mbegũ ĩyo ĩkĩmera, na ĩgĩkũra ĩgĩtuĩka ‘mũthabibũ ũtheremete.’ Thutha ũcio gũkiumĩra “nderi ĩngĩ nene.” Naguo mũthabibũ ũcio ũkĩerekeria mĩri yaguo harĩ nderi ĩyo ya kerĩ “ũrĩ na wendi mũnene,” nĩguo ũthamĩrio handũ hangĩ harĩ na maĩ maingĩ. Jehova nĩ aamenereirie ciĩko cia mũthabibũ ũcio, akiuga atĩ mĩri yaguo nĩ ĩngĩkombororio, na atĩ nĩ ‘ũngĩkooma biũ.’

6. Taarĩria ũndũ ũrĩa ũrũgamĩrĩirũo nĩ ndaĩ ĩyo.

⁶ Ndaĩ ĩyo yarũgamagĩrĩra ũndũ ũrĩkũ? (Thoma Ezekieli 17:11-15.) Mwaka wa 617 M.M.M., Mũthamaki Nebukadineza wa Babuloni (“nderi ĩrĩa nene” ya mbere) nĩ aarigicĩirie Jerusalemu. Eeheririe Mũthamaki Jehoiakini wa Juda (“thuuna ya igũrũ biũ ya gacũmbĩrĩ”) kuuma gĩtĩ-inĩ gĩake kĩa ũnene na akĩmũtwara Babuloni (“itũũra-inĩ rĩa onjorithia”). Nebukadineza aaigire Zedekia (“mbegũ ĩmwe ya bũrũri” kuuma famĩlĩ-inĩ ya ũthamaki) gĩtĩ-inĩ kĩa ũnene thĩinĩ wa Jerusalemu. Mũthamaki ũcio mwerũ wa Juda nĩ eehĩtithirio na rĩĩtwa rĩa Ngai atĩ egũkorũo arĩ mũthamaki mwĩhokeku rungu rwa Nebukadineza. (2 Maũ. 36:13) No Zedekia nĩ aanyararire mwĩhĩtwa ũcio wake; aaremeire Babuloni na akĩhũgũkĩra Firauni wa Misiri (“nderi ĩngĩ nene”) nĩguo amũhe ũteithio wa mbũtũ, no ndaatooririe. Jehova nĩ aamenereirie ciĩko cia kwaga wĩhokeku cia Zedekia ũcio waagĩte kũhingia mwĩhĩtwa wake. (Ezek. 17:16-21) Macũngĩrĩro-inĩ, Zedekia nĩ eeheririo gĩtĩ-inĩ kĩa ũnene, na agĩkuĩra njera Babuloni.—Jer. 52:6-11.

7. Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuumana na ndaĩ ĩyo ya ũrathi?

⁷ Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuumana na ndaĩ ĩyo ya ũrathi? Wa mbere, tondũ tũrĩ athathaiya a ma, nĩ twagĩrĩirũo kũhingagia ũndũ ũrĩa twoiga. Jesu ooigire ũũ: “Rekei ‘Ĩĩ’ yanyu ĩtuĩke ĩĩ, nayo ‘Aca’ yanyu ĩtuĩke aca.” (Mat. 5:37) Tũngĩbatara kwĩhĩta mbere ya  Ngai atĩ nĩ tũkwaria ma—ta rĩrĩa tũraruta ũira igooti-inĩ—twagĩrĩirũo kuona mwĩhĩtwa ũcio ũrĩ ũndũ mũritũ. Wa kerĩ, no mũhaka twĩmenyerere tũtikaige mwĩhoko witũ harĩa ũtagĩrĩire. Bibilia ĩtũheaga mũkaana ũyũ: “Mũtikaigage mwĩhoko wanyu harĩ anene kana harĩ mũrũ wa mũndũ, o ũcio ũtangĩhota kũrehe ũhonokio.”—Thab. 146:3.

8-10. Jehova aataarĩirie atĩa Mũtongoria wa Kĩĩmesia ũrĩa ũngĩgooka, na ũrathi ũcio ũhingĩte atĩa? (Ningĩ rora gathandũkũ, “Ũrathi Wĩgiĩ Mesia—Mũtĩ Ũrĩa Mũnene wa Mũtarakwa.”)

⁸ No nĩ harĩ mũtongoria ũmwe twagĩrĩirũo kwĩhoka biũ. Thutha wa ndaĩ ĩyo ya ũrathi ĩgiĩ thuuna ĩrĩa yathamĩirio handũ hangĩ, Jehova aahũthĩrire ngerekano ĩyo gũtaarĩria Mũtongoria wa Kĩĩmesia ũrĩa ũngĩgooka.

⁹ Ũrĩa ũrathi uugĩte. (Thoma Ezekieli 17:22-24.) Thĩinĩ wa ũrathi ũcio, Jehova we mwene nĩwe ũkooya ikinya, no ti nderi iria nene. Nĩ agaatua gathuuna kororo ‘kuuma gacũmbĩrĩ ka mũtarakwa mũtũũgĩru na akahande igũrũ rĩa kĩrĩma kĩraihu na gĩtũũgĩru.’ Gathuuna kau nĩ gagaakũra, gatuĩke “mũtarakwa mũnene” na “nyoni cia mĩthemba yothe” nĩ igaaka rungu rwaguo. Nayo “mĩtĩ yothe ya gĩthaka” nĩ ĩkaamenya atĩ Jehova we mwene nĩwe ũtũmĩte mũtĩ ũcio ũnenehe.

¹⁰ Kũhinga kwa ũrathi ũcio. Jehova aarutire Mũrũ wake Jesu Kristo kuuma famĩlĩ-inĩ ya ũthamaki ya Daudi (“mũtarakwa mũnene”) akĩmũhanda Kĩrĩma-inĩ gĩa Zayuni kũrĩa igũrũ (“kĩrĩma kĩraihu na gĩtũũgĩru”). (Thab. 2:6; Jer. 23:5; Kũg. 14:1) Kwoguo Jehova ooire Mũrũ wake, ũrĩa woonagwo nĩ thũ ciake atarĩ “igweta o na hanini gatagatĩ-inĩ ka andũ,” akĩmũtũũgĩria na njĩra ya kũmũhe “gĩtĩ kĩa ũnene gĩa ithe Daudi.” (Dan. 4:17; Luk. 1:32, 33) O ta mũtarakwa mũnene, Mũthamaki ũcio wa Kĩĩmesia, Jesu Kristo, nĩ agaatha thĩ yothe na atuĩke kĩhumo kĩa irathimo nyingĩ harĩ raia ake othe. Hatarĩ nganja, ũcio nĩwe Mũtongoria ũrĩa twagĩrĩirũo kwĩhoka biũ. Kĩĩruru-inĩ kĩa wathani wa Ũthamaki wa Jesu, mũndũ o wothe mwathĩki thĩinĩ wa thĩ yothe “arĩikaraga arĩ na ũgitĩri na ahooreire ategwĩtigĩra ũndũ mũũru.”—Thim. 1:33.

11. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata tũngĩĩruta kuumana na ũrathi wĩgiĩ “gathuuna kororo” karĩa gaatuĩkire “mũtarakwa mũnene”?

¹¹ Ũndũ ũrĩa tũngĩĩruta kuumana na ũrathi ũcio. Ũrathi ũcio wa gũcanjamũra wĩgiĩ “gathuuna kororo” karĩa gaatuĩkire “mũtarakwa mũnene” nĩ ũtũteithagia gũcokia kĩũria kĩa bata mũno: Twagĩrĩirũo kũiga mwĩhoko witũ harĩ ũ? Nĩ ũndũ ũtarĩ wa ũũgĩ kũiga mwĩhoko witũ harĩ thirikari cia andũ na hinya wacio wa mbũtũ. Nĩguo tũgĩe na ũgitĩri wa ma, nĩ ũndũ wa ũũgĩ kũiga mwĩhoko witũ wothe harĩ Mũthamaki wa Kĩĩmesia, Jesu Kristo. Thirikari ya igũrũ ĩgĩtongorio nĩwe noyo tu mwĩhoko wa andũ.—Kũg. 11:15.

12. Jehova oonanirie atĩa atĩ ndaatiganĩte na kĩrĩkanĩro gĩake hamwe na Daudi?

¹² Kuumana na ũrĩa Ngai aataarĩirie ndaĩ ĩyo ya ũrathi ĩgiĩ nderi igĩrĩ, Ezekieli nĩ aataũkĩirũo atĩ Zedekia, mũthamaki ũcio ũtaarĩ  mwĩhokeku kuuma famĩlĩ-inĩ ya ũthamaki ya Daudi, nĩ angĩeheririo gĩtĩ-inĩ kĩa ũnene na atwarũo ithamĩrio Babuloni. No gũkorũo mũnabii ũcio nĩ eeyũragia atĩrĩ, ‘Gũgũthiĩ atĩa harĩ kĩrĩkanĩro kĩrĩa Ngai aarĩkanĩire na Daudi, kĩrĩa kĩeranĩire atĩ mũthamaki kuuma famĩlĩ-inĩ ya Daudi nĩ angĩgaathana tene na tene?’ (2 Sam. 7:12, 16) Angĩkorũo Ezekieli nĩ eeyũragia kĩũria ta kĩu, ndaaikarire mũno atagĩte na macokio. Mwaka-inĩ wa 611 M.M.M., mwaka wa mũgwanja marĩ ithamĩrio, Zedekia arĩ o mũthamaki thĩinĩ wa Juda, ‘kiugo kĩa Jehova nĩ gĩakinyĩire’ Ezekieli. (Ezek. 20:2) Jehova aamwĩrire arathe ũrathi ũngĩ wĩgiĩ Mesia, ũrĩa woonanirie wega atĩ Ngai ndaatiganĩte na kĩrĩkanĩro gĩake hamwe na Daudi. Ngũrani na ũguo, ũrathi ũcio woonanirie atĩ Mũtongoria wa Kĩĩmesia ũrĩa ũngĩgooka angĩgaakorũo na kĩhooto gĩa kĩĩwatho gĩa kũgaya gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Daudi.

13, 14. Ũrathi ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Ezekieli 21:25-27 waragĩrĩria ũhoro ũrĩkũ, na ũhingĩte atĩa?

¹³ Ũrĩa ũrathi uugĩte. (Thoma Ezekieli 21:25-27.) Kũgerera Ezekieli, Jehova aaririe cara-rũkũ na “mũtongoria mwaganu wa Isiraeli,” ũrĩa ihinda rĩake rĩa kũherithio rĩakinyĩte. Jehova eerire mũtongoria ũcio mwaganu atĩ nĩ angĩatunyirũo “kĩremba” na “thũmbĩ” yake (indo cia kuonania hinya wa ũthamaki). Thutha ũcio, hinya “ũrĩa mũnini” wa gwathana nĩ ũngĩatũũgĩririo, naguo “ũrĩa mũtũũgĩru”  ũnyihio. Hinya wa gwathana ũrĩa watũũgĩririo nĩ ũngĩgathiĩ na mbere gwathana, no nĩ nginya rĩrĩa “ũrĩa ũrĩ na kĩhooto gĩa kĩĩwatho agooka” na thutha ũcio Jehova amũnengere Ũthamaki.

¹⁴ Kũhinga kwa ũrathi ũcio. Mwaka wa 607 M.M.M., ũthamaki “ũrĩa mũtũũgĩru” wa Juda, ũrĩa warĩ Jerusalemu nĩ wanyihirio rĩrĩa Ababuloni maanangire itũũra rĩu na Mũthamaki Zedekia ũrĩa weheretio ũthamaki-inĩ agĩtwarũo ithamĩrio. Thutha ũcio, tondũ gũtiarĩ na mũthamaki kuuma famĩlĩ-inĩ ya Daudi wathanaga thĩinĩ wa Jerusalemu, hinya “ũrĩa mũnini” wa gwathana wa andũ a ndũrĩrĩ nĩ watũũgĩririo, ũkĩambĩrĩria gwathana thĩinĩ wa thĩ yothe—no wekire ũguo o kahinda kanini. “Mahinda marĩa matuĩtwo ma ndũrĩrĩ” maathirire mwaka wa 1914 rĩrĩa Jehova aaheire Jesu Kristo ũthamaki. (Luk. 21:24) Tondũ Jesu ooimanĩte na rũciaro rwa Mũthamaki Daudi, aarĩ na “kĩhooto gĩa kĩĩwatho” gĩa kũheo Ũthamaki wa Kĩĩmesia. b (Kĩam. 49:10) Kwoguo, kũgerera harĩ Jesu, Jehova nĩ aahingirie kĩĩranĩro gĩake gĩa kũhe Daudi mũgai wa gũtũũra wa Ũthamaki wa tene na tene.—Luk. 1:32, 33.

15. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma twĩhoke Jesu Kristo biũ arĩ Mũthamaki?

¹⁵ Ũndũ ũrĩa tũngĩĩruta kuumana na ũrathi ũcio. No twĩhoke biũ Mũthamaki ũcio, Jesu Kristo. Nĩkĩ? Tondũ ngũrani na athani a  gũkũ thĩ arĩa mathuuragwo nĩ andũ kana makoya wathani kĩa hinya, Jesu aathuurirũo nĩ Jehova na “akĩheo . . . ũthamaki” ũrĩa arĩ na kĩhooto kĩaguo gĩa kĩĩwatho. (Dan. 7:13, 14) Hatarĩ nganja, nĩ twagĩrĩirũo kwĩhoka Mũthamaki ũrĩa Jehova we mwene amũrĩte!

16. Jehova aiguaga atĩa igũrũ rĩgiĩ ngʼondu ciake, na “arĩithi a Isiraeli” maahiũranagia atĩa na rũũru matukũ-inĩ ma Ezekieli?

¹⁶ Jehova, Mũrĩithi Ũrĩa Mũnene, nĩ arũmbũyagia mũno ngʼondu ciake—athathaiya ake gũkũ thĩ. (Thab. 100:3) Rĩrĩa ehokera andũ marĩithie ngʼondu ciake, nĩ aroraga mũno ũrĩa mahiũranagia na ngʼondu icio. Ta wĩcirie ũrĩa Jehova aaiguaga ũhoro-inĩ wĩgiĩ “arĩithi a Isiraeli” matukũ-inĩ ma Ezekieli. Atongoria acio mataarĩ thoni maathanaga ‘matarĩ na tha na makahinyanĩrĩria.’ Nĩ ũndũ ũcio, rũũru nĩ rwanyarirĩkire, na andũ aingĩ magĩtiganĩria ũthathaiya mũtheru.—Ezek. 34:1-6.

17. Jehova aahonokirie ngʼondu ciake atĩa?

¹⁷ Jehova angĩekire atĩa? Ooigire ũũ igũrũ rĩgiĩ atongoria acio mataarĩ tha: ‘Nĩ ngaamoria ngʼondu ciakwa.’ Agĩcoka akĩĩranĩra ũndũ ũyũ: “Nĩ ngaahonokia ngʼondu ciakwa.” (Ezek. 34:10) Hingo ciothe Jehova nĩ ahingagia uuge wake. (Josh. 21:45) Mwaka wa 607 M.M.M., nĩ aahonokirie ngʼondu ciake rĩrĩa aahũthĩrire Ababuloni gũtharĩkĩra na gũtunya arĩithi acio maarĩ na mwĩyendo wathani. Mĩaka 70 thutha ũcio, nĩ aahonokirie athathaiya ake arĩa maatariĩ ta ngʼondu akĩmaruta Babuloni na akĩmacokia bũrũri wao nĩguo magacokie ũthathaiya mũtheru kuo. No ngʼondu cia Jehova itiarĩ na ũgitĩri, tondũ ingĩathiire na mbere gũkorũo irĩ rungu rwa wathani wa gũkũ thĩ. “Mahinda marĩa matuĩtwo ma ndũrĩrĩ” nĩ mangĩathiire na mbere ihinda rĩa mĩaka ĩngĩ magana maingĩ.—Luk. 21:24.

18, 19. Nĩ ũrathi ũrĩkũ Ezekieli aarathire mwaka-inĩ wa 606 M.M.M.? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

¹⁸ Mwaka-inĩ wa 606 M.M.M., ta mwaka ũmwe thutha wa Jerusalemu kwanangwo na mĩaka mĩingĩ mbere ya Aisiraeli kũhonokio kuuma ithamĩrio Babuloni, Jehova nĩ aatongoririe Ezekieli kũratha ũrathi woonanagia ũrĩa Mũrĩithi ũcio Mũnene arũmbũyagia mũno ũhoro wĩgiĩ mahinda mokĩte ma ngʼondu ciake. Ũrathi ũcio ũtaaragĩria ũrĩa Mũtongoria wa Kĩĩmesia akaarĩithagia ngʼondu cia Jehova.

¹⁹ Ũrĩa ũrathi uugĩte. (Thoma Ezekieli 34:22-24.) Ngai ‘nĩ akaarahũra mũrĩithi ũmwe,’ ũrĩa etĩte “Daudi ndungata yakwa.” Ciugo “mũrĩithi ũmwe” o hamwe na kiugo “ndungata” kĩrĩa kĩronania mũndũ ũmwe, ironania atĩ Mũthamaki ũcio ndangĩgaacokia ũthamaki wa gũtiganĩrũo rũciaro-inĩ rwa Daudi no angĩgaakorũo arĩ mũgai wa gũtũũra wa gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Daudi. Mũrĩithi ũcio, o we Mũthamaki nĩ akaarĩithagia ngʼondu cia Ngai na atuĩke “mũtongoria gatagatĩ-inĩ gacio.” Jehova nĩ akaarĩkanĩra “kĩrĩkanĩro gĩa thayũ” hamwe na ngʼondu ciake. ‘Irathimo ikaamaikũrũkĩra o ta mbura,’ na nĩ magaakenera gũkorũo na ũgitĩri na magaacĩre mũno. To  andũ tu magaakorũo na thayũ gatagatĩ-inĩ kao, no nĩ gũgaakorũo na thayũ nginya gatagatĩ-inĩ ka andũ na nyamũ!—Ezek. 34:25-28.

20, 21. (a) Ũrathi wĩgiĩ “Daudi ndungata yakwa” ũhingĩte atĩa? (b) Ciugo cia Ezekieli ciĩgiĩ “kĩrĩkanĩro gĩa thayũ” cionanagia ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ ihinda rĩũkĩte?

²⁰ Kũhinga kwa ũrathi ũcio. Na njĩra ya gwĩta Mũtongoria ũcio “Daudi ndungata yakwa,” Ngai oonanirie kũgerera ũrathi atĩ mũtongoria ũcio nĩ Jesu, ũrĩa woimanire na rũciaro rwa Daudi na ũrĩ na kĩhooto gĩa kĩĩwatho gĩa gwathana. (Thab. 89:35, 36) Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, nĩ oonanirie atĩ nĩwe “mũrĩithi ũrĩa mwega,” na njĩra ya kũruta muoyo wake “nĩ ũndũ wa ngʼondu.” (Joh. 10:14, 15) No rĩu we nĩ Mũrĩithi ũrĩ kũrĩa igũrũ. (Ahib. 13:20) Mwaka wa 1914, Ngai nĩ aatuire Jesu Mũthamaki na akĩmwĩhokera wĩra wa kũrĩithia na kũhe ngʼondu cia Ngai irio gũkũ thĩ. Kahinda kanini thutha ũcio, mwaka-inĩ wa 1919, Mũthamaki ũcio nĩ aamũrire “ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ” ĩheage “andũ a nyũmba yake” irio—athathaiya ehokeku a Ngai arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ kana gĩa gũtũũra gũkũ thĩ. (Mat. 24:45-47) Rungu rwa ũtongoria wa Kristo, ngombo ĩyo njĩhokeku nĩ ĩkoretwo ĩkĩrĩithia ngʼondu cia Ngai wega kĩĩroho. Irio icio nĩ imateithĩtie gũkorũo na thayũ na ũgitĩri thĩinĩ wa paradiso ya kĩĩroho ĩrĩa ĩrĩ kuo rĩu.

²¹ Ciugo cia Ezekieli ciĩgiĩ “kĩrĩkanĩro gĩa thayũ” na mbura ya irathimo cionanagia ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ ihinda rĩũkĩte? Thĩinĩ wa thĩ njerũ ĩrĩa ĩroka, athathaiya a ma a Jehova gũkũ thĩ nĩ magaakenera na gĩkĩro kĩnene makĩria irathimo cia “kĩrĩkanĩro gĩa thayũ.” Thĩ yothe ĩgaakorũo ĩrĩ paradiso, na andũ arĩa ehokeku matigaathĩnio rĩngĩ nĩ mbaara, wĩki-naĩ, ngʼaragu, mĩrimũ, kana nyamũ cia gĩthaka. (Isa. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23) Na githĩ ndũkenagio mũno nĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩa muoyo wa tene na tene thĩinĩ wa thĩ ĩrĩ paradiso kũrĩa ngʼondu cia Ngai “igaaikaraga na thayũ gũtarĩ mũndũ ũgũtũma cigue guoya”?—Ezek. 34:28.

22. Jesu aiguaga atĩa igũrũ rĩgiĩ ngʼondu, na arĩa mehokeirũo wĩra wa ũrĩithi mangĩĩgerekania nake atĩa?

²² Ũndũ ũrĩa tũngĩĩruta kuumana na ũrathi ũcio. O ta Ithe, Jesu nĩ arũmbũyagia ngʼondu mũno. Mũrĩithi ũcio, o we Mũthamaki nĩ atigagĩrĩra atĩ ngʼondu cia Ithe nĩ irarĩithio wega kĩĩroho na atĩ nĩ irakenera thayũ na ũgitĩri thĩinĩ wa paradiso ya kĩĩroho. Na githĩ ti ũndũ wa gũcanjamũra mũno gũkorũo rungu rwa Mũtongoria ta ũcio! Arĩa mehokeirũo wĩra wa ũrĩithi nĩ magĩrĩirũo kwĩgerekania na Jesu harĩ kũrũmbũiya ngʼondu. Athuri a kĩũngano magĩrĩirũo kũrĩithia rũũru na “kwĩyendera” na ‘marĩ na wendi’ na makorũo marĩ cionereria njega harĩ ngʼondu. (1 Pet. 5:2, 3) Mũthuri wa kĩũngano ndagĩrĩirũo gwĩka ngʼondu ya Jehova ũndũ mũũru. Ririkana ciugo ici Jehova ooigire igũrũ rĩgiĩ arĩithi a Isiraeli arĩa mataarĩ tha matukũ-inĩ ma Ezekieli: ‘Nĩ ngaamoria ngʼondu ciakwa.’ (Ezek. 34:10) Mũrĩithi ũrĩa Mũnene, o hamwe na Mũrũ wake nĩ maroraga mũno ũrĩa ngʼondu cia Ngai irekwo.

23. Nĩ kĩĩranĩro kĩrĩkũ Jehova eeranĩire kĩgiĩ gũcokanĩrĩria rũrĩrĩ rwa Isiraeli rũrĩ na ũrũmwe, na aahingirie kĩĩranĩro kĩu atĩa?

²³ Jehova endaga athathaiya ake mamũtungatĩre marĩ hamwe na ũrũmwe. Ũrathi-inĩ ũmwe wĩgiĩ gũcokio kwa ũthathaiya mũtheru, Ngai nĩ eeranĩire atĩ nĩ angĩgaacokanĩrĩria andũ ake hamwe—arĩa maarũgamĩrĩire ũthamaki wa mĩhĩrĩga ĩĩrĩ wa Juda na ũthamaki wa mĩhĩrĩga ikũmi wa Isiraeli—amanyitithanie matuĩke “rũrĩrĩ rũmwe,” ta arĩ kũnyitithania “tũmĩtĩ” twĩrĩ tũgatuĩka “kamũtĩ kamwe” marĩ guoko-inĩ gwake. (Ezek. 37:15-23) Mwaka-inĩ wa 537 M.M.M., Ngai nĩ aahingirie ũrathi ũcio na njĩra ya gũcokia rũrĩrĩ rwa Isiraeli Bũrũri-inĩ wa Kĩĩranĩro rũrĩ na ũrũmwe. c No ũrũmwe ũcio warĩ o kĩonereria kĩnini kĩa ũrũmwe wa gĩkĩro kĩnene makĩria na wa gũtũũra ũrĩa ũgooka. Thutha wa kwĩranĩra atĩ nĩ angĩgaatũma Isiraeli ĩkorũo na ũrũmwe, Jehova nĩ aaheire Ezekieli ũrathi wĩgiĩ ũrĩa Mũtongoria ũrĩa ũngĩgooka angĩgaacokanĩrĩria athathaiya a ma hamwe thĩinĩ wa thĩ yothe marĩ na ũrũmwe ũrĩa ũngĩgaatũũra tene na tene.

24. Jehova aataarĩirie Mũtongoria wa Kĩĩmesia na njĩra ĩrĩkũ, na wathani wa Mũthamaki ũcio ũgaakorũo ũhaana atĩa?

²⁴ Ũrĩa ũrathi uugĩte. (Thoma Ezekieli 37:24-28.) O rĩngĩ Jehova eetire Mũtongoria ũcio wa Kĩĩmesia “Daudi ndungata yakwa,” “mũrĩithi ũmwe,” na “mũtongoria,” no ũrathi-inĩ ũcio Jehova ningĩ nĩ eetire Ũcio Weranĩirũo “mũthamaki.” (Ezek. 37:22) Hihi wathani wa Mũthamaki ũcio ũgaakorũo ũhaana atĩa? Wathani wake  ũgaakorũo ũrĩ wa gũtũũra. Ciugo “tene na tene” na “gũtũũra” ironania atĩ irathimo cia wathani wa Mũthamaki ũcio itigaakorũo na mũthia. d Hĩndĩ ya wathani wake nĩ gũgaakorũo na ũrũmwe. Marĩ rungu rwa “mũthamaki ũmwe,” raia ehokeku makaarũmagĩrĩra ‘matuĩro o mamwe ma ciira,’ na “magaatũũra bũrũri-inĩ” marĩ hamwe. Wathani wake ũgaatũma raia a Mũthamaki makuhĩrĩrie Jehova Ngai makĩria. Jehova nĩ akaagĩa na “kĩrĩkanĩro gĩa thayũ” hamwe na raia acio. Jehova agaatuĩka Ngai wao, nao matuĩke andũ ake. Na handũ hake harĩa hatheru hagaatũũra “gatagatĩ-inĩ kao tene na tene.”

25. Ũrathi wĩgiĩ Mũthamaki wa Kĩĩmesia ũhingĩte atĩa?

²⁵ Kũhinga kwa ũrathi ũcio. Mwaka wa 1919, Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa ehokeku nĩ maanyitithanirio hamwe rungu rwa “mũrĩithi ũmwe,” Mũthamaki wa Kĩĩmesia, Jesu Kristo. Thutha-inĩ, “kĩrĩndĩ kĩnene” kuuma “ndũrĩrĩ-inĩ ciothe, na mĩhĩrĩga, na ikundi cia andũ, na thiomi” nĩ maanyitithanirio hamwe na Akristiano aitĩrĩrie maguta. (Kũg. 7:9) Marĩ hamwe matuĩkĩte “rũũru rũmwe” rungu rwa “mũrĩithi ũmwe.” (Joh. 10:16) Arĩa makoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ na arĩa makoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra gũkũ thĩ, othe marũmagĩrĩra matuĩro ma ciira ma Jehova. Nĩ ũndũ ũcio, matũũraga hamwe thĩinĩ wa paradiso ya kĩĩroho marĩ famĩlĩ ĩmwe ĩrĩ na ũrũmwe thĩinĩ wa thĩ yothe. Jehova nĩ amarathimĩte na njĩra ya kũmahe thayũ, naho handũ hake harĩa hatheru, harĩa  harũgamagĩrĩra ũthathaiya mũtheru, hakoragwo gatagatĩ-inĩ kao. Jehova nĩwe Ngai wao, nao nĩ makenagĩra gũkorũo marĩ athathaiya ake, mahinda-inĩ maya nginya tene na tene!

26. Ũngĩhingia itemi rĩaku atĩa harĩ gũtũũria ũrũmwe thĩinĩ wa paradiso ya kĩĩroho?

²⁶ Ũndũ ũrĩa tũngĩĩruta kuumana na ũrathi ũcio. Tũrĩ na mweke wa mwanya wa gũkorũo tũrĩ famĩlĩ ĩmwe ya thĩ yothe ĩrĩa ĩheaga Jehova ũthathaiya mũtheru. Nĩ ũndũ wa mweke ũcio, nĩ harĩ ũndũ twagĩrĩirũo gwĩka—no mũhaka tũnyite itemi harĩ gũtũũria ũrũmwe ũcio. Kwoguo, ithuothe nĩ twagĩrĩirũo kũhingia itemi ritũ nĩguo tũtũũrie ũiguano harĩ wĩtĩkio na mwĩkĩre wa maũndũ. (1 Kor. 1:10) Nĩkĩo tũrĩaga irio o imwe cia kĩĩroho, tũkarũmĩrĩra ithimi ihaanaine cia Kĩĩmaandĩko ciĩgiĩ mĩtugo, na tũkanyitanĩra wĩra-inĩ o ũmwe wa bata wa kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki na gũtua andũ arutwo. No ũndũ ũrĩa mũnene ũtũmaga tũkorũo na ũrũmwe nĩ wendo. Rĩrĩa twerutanĩria gũkũria na kuonania wendo na njĩra nyingĩ itiganĩte—ta kuonania tha, ũcayanĩri, na wohanĩri—tũkoragwo tũkĩnyita itemi harĩ gũtũũria ũrũmwe witũ. Bibilia yugaga atĩ “wendo . . . wohithanagia andũ na njĩra nginyanĩru.”—Kol. 3:12-14; 1 Kor. 13:4-7.

27. (a) Ũiguaga atĩa igũrũ rĩgiĩ morathi megiĩ Mesia marĩa makoragwo ibuku-inĩ rĩa Ezekieli? (b) Nĩ ũhoro ũrĩkũ tũgũthuthuria thĩinĩ wa icunjĩ iria irũmĩrĩire?

²⁷ Nĩ tũkenaga mũno nĩ ũndũ wa morathi megiĩ Mesia marĩa makoragwo thĩinĩ wa ibuku rĩa Ezekieli! Gũthoma na gwĩcũrania ũhoro wa morathi macio nĩ gũtũrutaga atĩ Jesu Kristo, Mũthamaki witũ twendete nĩwe twagĩrĩirũo kwĩhoka, nĩwe ũkoragwo na kĩhooto gĩa kĩĩwatho gĩa gwathana, nĩ atũrĩithagia na njĩra ya wendo, na nĩ egũtũgitĩra thĩinĩ wa ũrũmwe ũrĩa ũgũtũũra tene na tene. Na githĩ ti gĩtĩo kĩnene gũkorũo tũrĩ raia a Mũthamaki ũcio wa Kĩĩmesia! Reke tũririkane atĩ Morathi macio megiĩ Mesia nĩ gĩcunjĩ kĩa ũhoro wĩgiĩ gũcokio kwa ũthathaiya mũtheru ũrĩa warĩrĩirio ibuku-inĩ rĩa Ezekieli thĩinĩ wa Bibilia. Jehova ahũthagĩra Jesu gũcokanĩrĩria andũ Ake hamwe na gũcokia ũthathaiya mũtheru gatagatĩ-inĩ kao. (Ezek. 20:41) Thĩinĩ wa icunjĩ iria irũmĩrĩire cia ibuku rĩrĩ, nĩ tũgũthuthuria ũhoro ũcio wa gũcanjamũra wĩgiĩ gũcokio kwa ũthathaiya mũtheru na ũrĩa ũtaarĩirio ibuku-inĩ rĩa Ezekieli.