Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 8

“Uj michejllata churasaj”

“Uj michejllata churasaj”

EZEQUIEL 34:23

KAYTA YACHAKUSUN: Mesiasmanta tawa profeciasta, Cristopi juntʼakusqantapis.

1-3. 1) ¿Imajtintaj Ezequiel llakisqa kasharqa? 2) ¿Ima profeciatataj qhelqarqa?

 EZEQUIEL preso apasqa kasqanmanta 6 watasña karqa. a Llajtanmanta may karupi kasharqa. Judamanta reyes mana allintachu kamachisqankupi piensarispa mayta llakikorqa. Chantapis rikorqa ashkha reyesta urmapojta.

2 Ezequiel nacekushajtenqa rey Josías kamachisharqa. Ezequielqa maytachá kusikorqa Josías santosta yupaychayta chinkachisqanta yachaspa, Diosllata yupaychaytapis Judapi watejmanta sayarichisqanta yachaspa (2 Cró. 34:1-8). Rey Josías chayta ruwasqanqa mana unaypajchu karqa, qhepanta kamachej reyesqa santosta mayta yupaychaj kanku. Chayrayku Judá nacionqa mana allinman tukorqa, millayta kausakorqanku, Diosta yupaychaymantapis astawan karunchakorqanku. Jinapis atikorqaraj Diosllata yupaychananku.

3 Jehovaqa Ezequielman Mesiasmanta uj profeciata qhelqananpaj yuyaycharqa. Chay profeciaqa nerqa aswan qhepaman uj Rey, uj Michejtaj rikhurinanta, paytaj Diosllata yupaychayta watejmanta wiñaypaj sayarichinanta, Jehovaj ovejitasninta munakuywan cuidananta. Chaytaj Ezequiel Mesiasmanta ashkha profeciasta qhelqasqanmanta ujnin karqa. Chay profeciasta sumajta estudiananchej tiyan, wiñay kausayta japʼinanchejqa chay profecías juntʼakunanmanta kashan. Kunantaj Ezequiel libropi Mesiasmanta parlaj tawa profeciasta ukhuncharisun.

‘Aswan wawa’ ramita “sumaj cedro sachʼaman” tukun

4. 1) ¿Ima profeciatataj Ezequiel willarqa? 2) Niraj chay profeciata Ezequiel willashaspa, ¿imatarajtaj willanan karqa?

4 Jehovaqa 612 watapi Jesús niraj jamushajtin, Ezequielman nerqa imatachus ruwananta, chay profeciataj rikuchin imaynachus Mesiaspa gobiernon kananta, chay Gobiernopi atienekunata ima. Jehovaqa Ezequielman nerqa, niraj chay profeciata willashaspa llajta masisninman uj imasmarita willananta. Chaywantaj rikuchinan karqa Judamanta reyesqa Diosta wasanchasqankuta, uj cheqan kamachejtaj necesitakusqanta, chaytaj Mesías (Eze. 17:1, 2).

5. Chay imasmari, ¿imaynataj karqa?

5 (Ezequiel 17:3-10 leey). Chay imasmareqa kay jina karqa: Uj “jatun águila” jamuspa cedro sachʼamanta “aswan patapi kaj ramitanta” orqhospa “comerciantespa uj llajtankupi” plantamorqa. “Chantá jallpʼamanta mujuta oqharispa sumaj jallpʼaman tarpuykorqa”, “ashkha yakuyoj mayu kantupi”. Chay mujutaj pʼutumuspa ashkha ramasniyoj uva sachʼaman tukorqa. “Chantá waj jatun águila” rikhurimorqa, uva sachʼataj “saphisninta aysarerqa chay águila ladoman” aswan sumaj qarpasqa jallpʼapi plantasqa kananpaj. Jehovaqa chay uva sachʼaj ruwasqanta mana allinpajchu qhawarqa, nerqataj sikʼisqa kananta, ‘chʼakisqata chʼakipunanta’.

Ñaupaj kaj jatun aguilaqa Babiloniamanta rey Nabucodonosorwan ninakorqa (6 parrafota qhawariy).

6. Chay imasmari, ¿ima niytá munarqa?

6 Chay imasmari, ¿ima niytá munarqa? (Ezequiel 17:11-15 leey). Babiloniamanta rey Nabucodonosorqa 617 watapi Jesús niraj jamushajtin Jerusalén llajtata cercaykorqa, pay karqa ñaupaj kaj “jatun águila”. Payqa judiospa reyninku Joaquinta gobiernonmanta orqhorqa, nisunman ‘aswan patapi kaj ramitata’. Chantá Babiloniaman apakaporqa, ‘comerciantespa uj llajtankuman’. Nabucodonosorqa Sedequiasta, nisunman “jallpʼamanta mujuta” churarqa Jerusalenpi kamachinanpaj, Sedequiasqa Davidpa mirayninmanta karqa. Payqa Jehovaj sutinpi jurarqa Nabucodonosorta kasukunanta (2 Cró. 36:13). Nitaj juntʼarqachu. Astawanpis Babiloniaj contranta oqharikuspa Egiptomanta faraonpa, nisunman iskay kaj ‘jatun aguilaj’ yanapayninta maskʼarqa, soldadosninwan yanapachikunanpaj. Jinapis qhasilla karqa. Jehovaqa Sedequiasta juchacharqa payta mana kasukusqanrayku, jurasqantataj mana juntʼasqanrayku (Eze. 17:16-21). Sedequiastaqa rey kasqanmanta orqhorqanku, Babiloniapitaj wañunankama preso karqa (Jer. 52:6-11).

7. ¿Imatá yachakusunman chay imasmarimanta?

7 ¿Imatá yachakusunman kay imasmarimanta? Uj kaj: Nisqanchejta juntʼana kasqanta. Jesús nerqa: “‘Arí’ nisqaykichejqa, arí kachun, ‘mana’ nisqaykichejpis, mana kachun”, nispa (Mat. 5:37). Jehovaj ñaupaqenpi cabalta parlanapaj jurajtinchejqa, ruwananchejpuni tiyan. Chay ichapis kanman juzgadopi declaranapaj jurana kajtin. Iskay kaj: Sumajta qhawarikuna tiyan pipichus confiasqanchejta. Biblia kayta yuyaychawanchej: “Ama kamachejkunapi atienekuychejchu nillataj waj runaspipis, paykunaqa mana salvayta atinkuchu”, nispa (Sal. 146:3).

8-10. 1) ¿Imatataj Jehová Dios Mesiasmanta nerqa? 2) ¿Imaynatá chay profecía juntʼakun? (“Mesiasmanta uj profecía: Sumaj cedro sachʼa” nisqa recuadrota qhawariy).

8 Jinapis uj kamachej tiyan atienekunapaj jina, Jehovaqa nerqaña Mesías Rey kananta, paytataj kikincharqa waj ladoman plantasqa ramitawan.

9 ¿Imatá profecía nin? (Ezequiel 17:22-24 leey). Pay nerqa jatun “cedroj pata puntanmanta” “aswan wawita” ramitata orqhonanta, chaytataj “may jatun orqopi” plantaykunanta. Chaytaqa paypuni ruwanan karqa, mana jatuchaj aguilaschu. Chay ramitaqa “sumaj cedro sachʼaman” tukunan karqa, chay sachʼapitaj “tukuy laya pʼisqos” thapachakunanku karqa. Jinapi “tukuy campo sachʼas” yachananku karqa Jehová chay sachʼata wiñachisqanta.

10 ¿Imaynatá profecía juntʼakorqa? Jehovaqa Davidpa mirayninmanta wawan Jesucristota ajllarqa, nisunman “jatun cedro” sachʼamanta orqhorqa, plantaykorqataj cielopi kaj Sion orqopi, nisunman “may jatun orqopi” (Sal. 2:6; Jer. 23:5; Apo. 14:1). Jehovaqa Jesusta ajllarqa enemigosnin “aswan pisipaj” qhawajtinkupis, ni imapaj valejta jina qhawajtinkupis. Chantá aswan pataman churarqa “tatan Davidpa kamachina tiyananta” qospa (Dan. 4:17; Luc. 1:32, 33). Jesucristoqa chay sumaj cedro sachʼa jina jallpʼantinmanta aswan patapi kanqa. Gobernamojtenqa ashkha bendicionesta tukuyman qonqa. Chayrayku payllapi atienekuna tiyan. Kamachimojtenqa tukuypis ni imata manchachikuspa kausakonqanku, nitaj pipis “llakikonqachu ima desgracia qhatirinanmantapis” (Pro. 1:33).

11. ¿Imatá yachakunchej ‘aswan wawa’ ramita “sumaj cedro sachʼaman” tukusqanmanta?

11 ¿Imatá yachakunchej? Chay ‘aswan wawa’ ramita “sumaj cedro sachʼaman” tukusqanmanta pipichus atienekuna kasqanta yachakunchej. Runaspa gobiernonkupi, soldadosninkupi ima atienekoyqa qhasilla. Ni imamanta manchachikuspa kausakunapajqa Rey Mesiaspi, nisunman Jesucristopi tukuy sonqo atienekuna. Diospa Gobiernollan tukuy runaspaj allin kausayta apamonqa (Apo. 11:15).

“Japʼinanpaj derechoyoj”

12. ¿Jehová qonqaporqachu Davidwan trato ruwasqanta?

12 Ezequielqa Jehová iskay aguilasmanta imasmarita sutʼinchajtin entienderqa Sedequiasqa manaña rey kananta, Babiloniamantaj preso apasqa kananta. Chayrayku Ezequielqa ichapis nerqa: “¿Imataj kanqa Davidwan tratota Dios ruwasqanwan? ¿Nichu Davidpa mirayninmanta uj rey wiñaypaj kamachinan karqa?”, nispa (2 Sam. 7:12, 16). Chayta piensarqa chayqa, pisi tiemponman yacharqa imachus kananta. Judíos qanchis watastaña presos kashajtinku, 611 watapi Jesús niraj jamushajtin, Jehovaqa Ezequielwan parlarqa Sedequías Judapi kamachishajtillanraj (Eze. 20:2). Jehovaqa Ezequielta waj profeciatañataj Mesiasmanta willananta nerqa. Chaywan sutʼita rikucherqa Davidwan trato ruwasqanta mana qonqapusqanta. Profeciaqa sutʼincharqa Mesías Rey kananpaj derechoyoj kasqanta Davidpa mirayninmanta kasqanrayku.

13, 14. ¿Imamantá parlashan Ezequiel 21:25-27 versículos? Chanta, ¿imaynatá juntʼakorqa?

13 ¿Imatá profecía nin? (Ezequiel 21:25-27 leey). Jehovaqa Ezequielnejta ‘Israelpa sajra kamachejninman’ sutʼita nerqa, castigasqa kananpaj horan chayamusqanta. Jehovaqa nerqa chay sajra kamachejmanta “uma maytʼunata”, “coronatapis” qhechunankuta, nisunman rey kasqanta rikuchej imasta. Chantá patapi kaj autoridadesta uraman churakunan karqa, “urapi” kajkunataj “pataman” churasqa kananku karqa. Patapi kaj autoridadesqa autoridadllapuni kanqanku, gobiernota “japʼinanpaj derechoyoj” jamunankamalla. Chantá Jehovaqa payman gobiernota qonqa.

14 ¿Imaynatá profecía juntʼakorqa? Babiloniosqa 607 watapi Jesús niraj jamushajtin, Jerusalenta thuñiykorqanku, rey Sedequiastataj kamachina tiyananmanta orqhorqanku, presotataj apakaporqanku. Ajinamanta ‘uraman’ wijchʼusqa karqa “patapi” kajqa, nisunman Judapi kaj gobierno, chay gobiernoqa Jerusalenpi kasharqa. Chaypacha Jerusalenpeqa, Davidpa mirayninmanta ni pipis kamachisharqachu. Ajinapitaj “urapi” kajkunaqa, nisunman waj nacionesmanta gobiernosqa “patapi” kasharqanku. Chayrayku jallpʼaqa makinkupi kasharqa, jinapis uj tiempollapaj. ‘Nacionespa señalasqa tiemponkoqa’ 1914 watapi tukukorqa, Jehová Jesucristota reyta jina churasqanwan (Luc. 21:24). Jesusqa Davidpa mirayninmanta kasqanrayku “derechoyoj karqa” Diospa Gobiernonmanta Rey kananpaj (Gén. 49:10). b Jehovaqa Jesusnejta juntʼarqa Davidwan tratota ruwasqanta, Diosqa Davidman nerqa mirayninmanta uj rey wiñaypaj kamachinanta (Luc. 1:32, 33).

Jesusqa derechoyoj Diospa Gobiernonpi Rey kananpaj (15 parrafota qhawariy).

15. ¿Imajtintaj Rey Jesucristopi tukuy sonqo atienekuyta atinchej?

15 ¿Imatá yachakunchej? Rey Jesucristopeqa tukuy sonqo atienekuyta atinchej. Payqa mana kay mundo gobiernos jinachu, paytaqa mana runaschu ajllarqanku, nitaj a la fuerzachu gobiernoman yaykorqa. Jesucristotaqa Jehovapuni ajllarqa, paymantaj uj “gobiernota” qorqa chayta japʼinanpaj derechoyoj kasqanrayku (Dan. 7:13, 14). Jehovaj churasqan Reypeqa tukuy sonqo atienekuyta atinchej.

‘Kamachiy David michejninku’ kanqa

16. 1) ¿Jehová ovejitasninmanta llakikunchu? 2) Ezequielpa tiemponmanta ‘michejkuna’, ¿imaynataj karqanku?

16 Jehovaqa Aswan Patapi kaj Michej. Payqa mayta llakikun kamachisninmanta, nisunman ovejitasninmanta (Sal. 100:3). Ovejitasninta qhawanankupaj runasta churaspaqa sumajta qhawan imaynatachus ovejitasninta qhawasqankuta. Jehovaqa maytachá llakikorqa ‘Israelpa michejkunasnin’ mana allinta ruwasqankumanta. Ezequielpa tiemponmanta kamachejkunaqa sajras karqanku, Diospa llajtanta “mana khuyarispa, ñakʼarichispataj” kamacherqanku. Ovejitasnenqa mayta ñakʼarerqanku, ashkhastaj Jehovallata yupaychayta saqeporqanku (Eze. 34:1-6).

17. ¿Imatá ruwarqa Jehová ovejitasninta salvananpaj?

17 ¿Imata ruwanantataj nerqa Jehová Israelmanta sajra kamachejkunawan? Pay nerqa: “Paykunamanta cuentata mañasaj”, “ovejitasniyta michejkunamanta qhechusaj”, nispa (Eze. 34:10). Jehovaqa nisqanta juntʼanpuni (Jos. 21:45). Payqa 607 watapi Jesús niraj jamushajtin, babiloniosta kachaykorqa manaña chay sajra gobiernos kamachinankupaj, ajinamanta ovejitasninta salvarqa. Chantá 70 watasninman ovejitasninta watejmanta salvallarqataj Babiloniamanta orqhomuspa, llajtankumantaj kutichispa, chaypi payllata yupaychanankupaj. Jinapis ovejitasnenqa manaraj allin cuidasqachu karqanku, kay mundomanta autoridadespa makinkupiraj kankuman karqa. May chhika watasraj faltarqa “nacionespa señalasqa tiemponku” juntʼakunanpaj (Luc. 21:24).

18, 19. ¿Ima profeciatataj Ezequiel willarqa 606 watapi? (Qallariypi kaj dibujota qhawariy).

18 Aswan Patapi kaj Michejqa mayta ovejitasninmanta llakikun, wiñaypaj kusisqa kausakunankuta munan. Chayta sutʼita reparanchej Ezequielman 606 watapi Jesús niraj jamushajtin uj profeciata willasqanpi. Chay karqa Jerusalén thuñisqa kasqanmanta uj watanman, Babiloniamanta kacharichisqa kanankupaj ashkha watas faltashajtin. Chay profeciaqa sutʼinchan Mesías Rey kashajtin imaynatachus ovejitasninta michinanta.

19 ¿Imatá profecía nin? (Ezequiel 34:22-24 leey). Diosqa nerqa: “Paykunata qhawananpajqa uj michejllata churasaj, kamachiy Davidta”, nispa. Kay versiculopi “uj michejllata” chantá “kamachiy” nispaqa, uj reyllamanta parlashan, manataj ashkha reyes kamachinankumantachu. Chay reytaj Davidpa mirayninmanta kanan karqa, wiñaypajtaj kamachinan karqa. Pay Reyninku, Michejninkutaj kanqa, Jehovaj ovejitasnintataj mikhuchenqa, “kamachejninku kanqa”. Jehovaqa ovejitasninmanta kayta nerqa: “Paykunawan allinyakuy tratota ruwasaj”, nispa. Chantá nillarqataj “bendicionesqa para jina” paramunanta, ni imata manchachikunankuta, tukuy imankupis kapunanta. Chaypacha runasqa tukuywan allinpi kausakonqanku, animaleswanpis (Eze. 34:25-28).

20, 21. 1) ¿Imaynatá juntʼakorqa ‘kamachiy David’ nisqa profecía? 2) ¿Imaynatá juntʼakorqa ‘allinyakuy trato’?

20 ¿Imaynatá profecía juntʼakorqa? Diosqa ‘kamachiy David’ nispa Jesús chay Rey kananta nisharqa. Jesusqa Davidpa mirayninmanta kasqanrayku kamachinanpaj derechoyoj (Sal. 89:35, 36). Jesús jallpʼapi kashaspaqa uj “sumaj michej” karqa, kausaynintapis ovejasninrayku qorqa (Juan 10:14, 15). Kunantaj cielomantapacha cuidamushawanchej (Heb. 13:20). Diosqa 1914 watapi Jesusta Reyta churarqa, kamacherqataj kay jallpʼapi ovejitasninta michinanta, mikhuchinanta ima. Chaymanta pisi tiemponman, 1919 watapi Rey Jesusqa ‘allin kamachi yuyayniyojta’ churarqa ‘kamachisninta’ mikhuchinanpaj, cielopi kausakuyta chayri kay jallpʼapi kausakuyta suyakojtinkupis (Mat. 24:45-47). Chay allin kamacheqa Cristoj yanapayninwan Diospa ovejitasninman allin mikhunata qon. Chaytaj ovejitasta yanapan allinta kausakunankupaj uj paraisopi jina, mayqenchus astawan sumajyashallanpuni.

21 ¿Imaynatá juntʼakonqa “allinyakuy trato” chanta “bendiciones para jina” paramunan? Jehovallata yupaychajkunaqa mosoj kausaypi “allinyakuy trato” imaynatachus yanapasqanta rikonqanku. Jallpʼa entero uj paraíso kanqa. Diosta kasukojkunaqa niña rikonqankuchu guerrasta, suwasta, yarqhayta, onqoykunata, ni phiña animalespis runasta imananqankuñachu (Isa. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23). Jehovaj ovejitasnenqa wiñaypaj kay jallpʼapi tiyakonqanku, uj paraisopi “allinta tiyakonqanku, ni pejpa manchachisqallan”. ¡Sumajpuni kausay kanqa! (Eze. 34:28).

Michejninchej Jesusqa imaynatachus Diospa ovejitasninta michishasqankuta qhawamushan (22 parrafota qhawariy).

22. 1) ¿Jesús ovejitasninmanta llakikunchu? 2) Diospa ovejitasninta michejkuna, ¿imaynatá Jesús jina ruwanku?

22 ¿Imatá yachakunchej? Jesusqa Tatan jina ovejitasninmanta mayta llakikun. Jesusqa Michejtaj Reytaj, payqa Tatanpa ovejitasninta sumajta mikhuchin, allinta kausakunankutataj munan, uj paraisopi jina. ¡Mayta kusikunchej ajina Reyniyoj kasqanchejmanta! Kay jallpʼapi michejkunapis Jesús jinallataj ovejitasta qhawananku tiyan. Ancianosqa ovejitasta “tukuy sonqowan” qhawananku tiyan, ovejitas ‘yachakunankupaj jinataj’ kausakunanku tiyan (1 Ped. 5:2, 3). Ancianosqa ni imarayku Diospa ovejitasninta ñakʼarichinkumanchu. Jehovaqa Ezequielpa tiemponpi sajra michejkunamanta ‘cuentata mañananta’ nerqa (Eze. 34:10). Aswan Patapi kaj Michejqa imaynatachus ovejitasninta michishasqankuta qhawamushan, wawan Jesuspis qhawamushallantaj.

“Kamachiy Davidtaj wiñaypaj kamachejninku kanqa”

23. 1) ¿Imatataj nerqa Jehová Israel nacionta watejmanta ujchaykunanmanta? 2) ¿Imaynatá chay nisqanta juntʼarqa?

23 Jehovaqa munan tukuy kamachisnin ujchasqas yupaychanankuta. Diosqa Israelpi watejmanta payllata yupaychanankumanta profeciapi iskay “kʼaspis” “ujllaman” tukusqankumanta parlarqa. Chaywanqa nisharqa llajtanta ujchaykunanta “uj nacionllaman” tukuchinanta, nisunman Judá nacionta, Israel naciontawan ujchaykunanta (Eze. 37:15-23). Chaytaj ñaupajta juntʼakorqa 537 watapi Jesús niraj jamushajtin, chaypacha Diosqa Israel nacionta ujchaykorqa Sumaj Jallpʼapi. Jaqay tiempopeqa iskay nacioneslla ujchaykukorqanku. Aswan qhepamantaj tukuy jallpʼantinpi ujchasqa kasunchej wiñaypaj. c Jehovaqa Israelta ujchaykunanmanta parlaytawan, Ezequielman uj profeciata willarqa imaynatachus aswan qhepaman uj Rey payta yupaychajkunata wiñaypaj ujchaykunanta.

24. 1) Jehová Mesías kamachinanmanta parlaspa, ¿ima palabrastataj oqharin? 2) Chanta, ¿imaynataj chay gobierno kanqa?

24 ¿Imatá profecía nin? (Ezequiel 37:24-28 leey). Jehovaqa Mesiasmanta watejmanta parlaspa nin “kamachiy David”, “uj michejniyojlla”, chantá “kamachejninku” nispa. Chantá nillantaj ‘rey’ kasqanta (Eze. 37:22). ¿Mashkha tiempopajtaj chay Reypa gobiernon kanqa? Chay gobiernoqa unaypaj kanqa. Chay profeciapi “wiñaypaj” palabra rikhurisqanrayku reparanchej chay gobiernoj apamusqan bendicionesqa ni jaykʼaj tukukunanta. d Chay gobierno kamachejtenqa ujchasqas kausakusun. “Uj reylla” kasqanrayku Diosta kasukoj runasqa nisqasninta kasukusun, tukuytaj ujchasqas kay jallpʼapi kausakusun. Chay gobiernoqa kamachiyninpi kaj runasta Jehová Diosman astawan qayllaykuchenqa, Diostaj paykunawan uj “allinyakuy tratota” ruwanqa. Jehovaqa Diosninku kanqa, paykunataj llajtan kanqanku, templontaj ‘wiñaypaj chaupinkupi’ kanqa.

25. Mesías Rey kananta Dios nisqan, ¿imaynatá juntʼakorqa?

25 ¿Imaynatá profecía juntʼakorqa? Ajllasqa cristianosqa 1919 watapi tantasqa karqanku ‘michejninku’ Mesiaspa kamachiyninpi, nisunman Jesucristoj kamachiyninpi. Aswan qhepamantaj, “may chhika runas” “tukuy nacionesmanta, tukuy ayllusmanta, tukuy laya runasmanta, tukuy parlaykunamantawan” ajllasqa cristianosman ujchaykukorqanku (Apo. 7:9). Ajinapi paykunaqa “uj tropalla” karqanku, “uj michejniyojllataj” (Juan 10:16). Cielopi chayri kay jallpʼapi kausakuyta suyakuspapis, tukuyninku Jehová Diospa nisqasninta, kamachiykunasninta kasukunku. Chayrayku uj paraisopi jina kausakunku, mundontinpitaj uj familia jinalla kanku ujchasqas, Jehovaqa paykunaman allin kausayta qospa bendecin. Templontaj paykunaj chaupinkupi kashan, temploqa Jehovallata yupaychaywan ninakun. Diosninkoqa Jehová, may kusisqataj kashanku payta yupaychaspa kunanpis wiñaypajpis.

26. ¿Imaynatá yanapakuwaj Diospa llajtan ujchasqa kananpaj?

26 ¿Imatá yachakunchej? Mundontinpi Jehovallata yupaychajkunaqa ujchasqa kanchej, uj familia jina, chaytaj mayta kusichiwanchej. Ajinata kausakunapajqa, sapa uj yanapakunanchej tiyan ujchasqas kanapaj. Chayrayku tukuyninchej kallpachakunanchej tiyan kikin imaspi creenapaj, Jehová nisqanman jinataj kausakunapaj (1 Cor. 1:10). Chaypajqa tukuypis kikin yachachiykunata mikhunata jina mikhunchej, tukuyninchej Biblia nisqanman jina kausakunchej, Diospa Gobiernonmanta willamunchej, runasmantaj yachachimunchej. Jinapis ujchasqa kanapajqa, munakuy yanapawanchej. Tukuy imaymanasmanta munakuyta rikuchejtinchejqa ujchasqas kanchej, nisunman wajkunamanta llakikojtinchej, khuyakojtinchej, wajkunata perdonajtinchej ima. Chayrayku Bibliaqa nin: “Munakoyqa runasta sumajta ujchan”, nispa (Col. 3:12-14; 1 Cor. 13:4-7).

Jehovaqa jallpʼantinpi payta yupaychajkunata bendecin (26 parrafota qhawariy).

27. 1) ¿Mesiasmanta profeciasta yachaspa imatá ruwayta munanchej? 2) ¿Imatá qhepan capitulospi yachakusun?

27 Ezequiel Mesiasmanta qhelqasqanqa, mayta yanapawanchej Jehovaman agradecekunapaj. Chay qhelqasqanta leespa, chaypi tʼukurispaqa yachakunchej munasqa Reyninchej Jesucristoqa atienekunapaj jina kasqanta, paylla kamachinanpaj derechoyoj kasqanta, munakuywan michiwasqanchejta, wiñaypajtaj ujchasqata japʼinawanchejta. ¡May sumajpuni Rey Mesías kamachiwasqanchejqa! Mesiasmanta parlaj profeciasqa Jehovallata yupaychay watejmanta sayarichisqa kananmanta parlashan, chaymantataj ashkhata Ezequiel libropi parlakun. Jehovaqa Jesusnejta kamachisninta ujchashan, paynejllatataj Diosllata yupaychayta watejmanta sayarichishan paykunaj chaupinkupi (Eze. 20:41). Qhepan capitulospi yachakusun imaynatachus Jehovallata yupaychay watejmanta sayarichisqa kasqanta, Ezequiel libro chaymanta imatachus nisqanta ima.

a Babilonios ñaupaj kutipi judiosta presosta apakapushajtinku 617 wata karqa J.n.j. Chayrayku nisunman 6 watastaña judíos preso kasqankoqa 612 watapi qallarisqanta J.n.j.

b Mateo, Marcos, Lucas, Juan ima Diospa espiritunnejta sutʼita rikucherqanku Jesusqa Davidpa mirayninmantapuni kasqanta (Mat. 1:1-16; Luc. 3:23-31).

c Kay libromanta capítulo 12 sutʼinchashan iskay kʼaspismanta profeciata.

d Uj diccionario nisqanman jina hebreo parlaypi “wiñaypaj” palabraqa niyta munallanmantaj unaypaj, mana chinkaj, mana tukukoj. Chantá niyta munallanmantaj mana cambiayta atikusqanta, pachallanpuni kananta ima.