1-3. ¿Kʼu yuʼun chat tajek yoʼonton li Esekiele? ¿Kʼusi akʼbat stsʼiba yuʼun li Diose?

 OY XA ta vakib jabil ti chukbil bat li j-alkʼop Esekiele. * Ta sienal xa noʼox kilometro xil li slumale. Chopol tajek chaʼi sba kʼalal chvul ta sjol ti chopol tajek tspasik mantal li ajvaliletik ta Judae. Jech xtok, yiloj ti epal krixchanoetik echʼemik ta ajvalile.

² Li Esekiele jaʼo vokʼ kʼalal ochem ta ajvalil li tukʼil Josiase. Muyubaj van tajek li j-alkʼop kʼalal laj yaʼi ti laj yakʼ mantal Josias sventa xichʼ lajesel li santoetike xchiʼuk ti chchaʼta yav li melel yichʼel ta mukʼ Dios ta Judae (2 Kron. 34:1-8). Pe mu jaluk laj yichʼ tabel sbalil li kʼusi la spas Josiase, yuʼun li buchʼutik ochik ta ajvalil ta tsʼakale laj yichʼik ta mukʼ jecheʼ diosetik. Ta skoj ti chopol tajek li ajvaliletik ochik ta tsʼakale, mu labaluk ta aʼiel ti mas to sokik ta mantal xchiʼuk ta stalelalik li jteklume. Pe ¿mi chʼabal xa van spatobil yoʼontonik? Oy to.

³ Li Jeovae laj yakʼbe snaʼ jun albil kʼop li Esekiel ti chalbe skʼoplal Mesias ti ch-ajvalilaj ta tsʼakale xchiʼuk ti jaʼ chkʼot kʼuchaʼal Jchabichije. Jech xtok, jaʼ chchaʼta yav yuʼun ta sbatel osil li melel yichʼel ta mukʼ Diose xchiʼuk jaʼ chchabi ta slekil yoʼonton li xchijtak Jeovae. Taje jaʼ li baʼyel albil kʼop laj yal Esekiel ta sventa li Mesiase xchiʼuk  oy to yantik. Tsots skʼoplal ti xkaʼibetik lek smelolale, yuʼun te tsakal skʼoplal li spatobil koʼontontik ta sventa li kuxlejal sbatel osile. Jkʼeltik batel chanib albil kʼopetik ta sventa Mesias ti te chvinaj ta slivroal Esekiele.

4. 1) ¿Kʼusi albil kʼop laj yal li Esekiele? 2) ¿Kʼusi skʼan spas baʼyuk Esekiel yoʼ to mu xal batel li albil kʼope?

⁴ Li Esekiele kʼoponat yuʼun Jeova tetik van ta sjabilal 612 kʼalal muʼyuk toʼox talem Jesuse xchiʼuk albat jun albil kʼop ti chakʼ ta ilel ti kʼu to yutsil tspas mantal li Mesiase xchiʼuk ti skʼan jpat koʼontontik li ta Ajvalilal tspase. Li Jeovae laj yalbe Esekiel ti oy kʼusi baʼyel skʼan spas yoʼ to mu xal batel li albil kʼope, yuʼun skʼan xalbe jun loʼil li buchʼutik chukbil batike xchiʼuk ti chakʼ ta ilel ti muʼyuk tukʼ kʼusi la spasik li ajvaliletik ta Judae xchiʼuk ti skʼan oyuk jun ajvalil ti tukʼ kʼusi tspase, jaʼ xkaltik, li Mesiase (Esek. 17:1, 2).

5. ¿Kʼuxi xuʼ xkaltik ta jpʼelchaʼpʼel noʼox li loʼil ti chukul ta aʼiele?

⁵ (Kʼelo Esekiel 17:3-10). Kaltik ta jpʼelchaʼpʼel noʼox li loʼil ti chukul ta aʼiele. ‹Li mukʼta aguilae› la skʼokbe batel sniʼ li sedro teʼ ti bu mas toyol oye xchiʼuk jaʼ te ay «stsʼun li ta slumal jpʼolmajeletike». Ta tsʼakale, li aguilae ‹la stam ta lumtik jpʼej sbekʼ tsʼunobil xchiʼuk te la stsʼun ta jsep osil ti lek yoxe›, jaʼ li «ta stiʼ ukʼume». Kʼalal lik chʼiuke, pas ta jpets uva ti lek pim yanale. Kʼalal tal li xchibal ‹mukʼta aguilae›, «li jpets uva taje ta anil noʼox laj yakʼ batel yibel ti bu oy li aguilae», taje jaʼ sventa xichʼ tsʼunel ta yan osil ti lek yoxe. Li Jeovae laj yal ti toj chopol kʼusi la spas li jpets uvae, jaʼ yuʼun laj yal ti persa chichʼ bulel lokʼel li yibeltake xchiʼuk ti chtakij-oe.

6. Albo skʼoplal kʼusi smelolal li loʼil ti chukul ta aʼibel smelolale.

⁶ ¿Kʼusi skʼan xal li loʼil ti chukul ta aʼiele? (Kʼelo Esekiel 17:11-15). Li ta sjabilal 617 kʼalal muʼyuk toʼox talem Jesuse, li Jerusalene laj yichʼ setuel yuʼun Nabukodonosor ti jaʼ ajvalil ta Babiloniae (taje jaʼ skʼoplal li baʼyel mukʼta aguilae). Li Nabukodonosore la slokʼes ta ajvalil li juda vinik ti Joakin sbie (taje jaʼ skʼoplal li sniʼ teʼ ti bu mas toyol oye) xchiʼuk laj yikʼ batel ta Babilonia («li ta slumal jpʼolmajeletike»). Vaʼun, li Nabukodonosore jaʼ la stikʼ ta ajvalil ta Jerusalen li Sedekiase (taje jaʼ skʼoplal li «jpʼej sbekʼ tsʼunobil» ti laj yichʼ tamel ta lumtike, jaʼ xkaltik, jun krixchano ta snitilulal David ti chkʼotik ta ajvalile). Li achʼ ajvalile persa laj yal ta jamal ti chchʼunbe smantal li Nabukodonosore (2 Kron. 36:13). Pe mu jechuk la spas, yuʼun la stoy sba ta stojolal Babilonia li Sedekiase xchiʼuk la spas ta jmoj skʼopik xchiʼuk li faraon ta Ejipto sventa jmojuk spasik kʼope (taje jaʼ skʼoplal li xchibal mukʼta aguilae). Pe muʼyuk la stabe sbalil ti jech la spase, yuʼun li Jeovae laj yal ti tsta svokol ta skoj ti muʼyuk la spas li kʼusi laj yale (Esek. 17:16-21). Ta skoj taje, laj yichʼ lokʼesel ta ajvalil li Sedekiase xchiʼuk tikʼat ta chukel ta Babilonia jaʼ to ti kʼuxi chame (Jer. 52:6-11).

7. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li loʼil laj yal Esekiele?

⁷ ¿Kʼusi chakʼ jchantik li loʼil laj yal Esekiele? Baʼyel, jaʼ ti persa skʼan spas li kʼusi chakʼ ye spasel li yajtuneltak melel Diose. Xi laj  yal li Jesuse: «‹Jech› mi xachiike, yuʼun jech; ‹moʼoj› mi xachiike, yuʼun moʼoj» (Mat. 5:37). Mi chkakʼtik venta ti skʼan xkakʼ ketik ta stojolal Dios ti melel kʼusi chkaltike jech kʼuchaʼal ta snail chapanobbaile, baʼyel skʼan jnoptik lek mi chkakʼ ketik. Xchibal, skʼan jkʼeltik lek buchʼu ta jpat koʼontontik ta stojolal. Xi tspʼijubtasutik li Vivliae: «Mu xapat avoʼontonik ta stojolal li bankilaletike mi jaʼuk ta stojolal li xnichʼon krixchano ti mu xuʼ yuʼun xkoltavane» (Sal. 146:3).

8-10. ¿Kʼusi yaloj xa onoʼox Jeova ta sventa li Ajvalil Mesiase? ¿Kʼuxi chkʼot ta pasel li albil kʼope? (Kʼelo li rekuadro «Albil kʼop sventa Mesias: li mukʼta sedro teʼe»).

⁸ Pe oy buchʼu ti xuʼ jpat koʼontontik ta stojolale. Li Jeovae la stunes li loʼil ti chukul ta aʼiel sventa xalbe skʼoplal li Ajvalilal Mesiase, jaʼ xkaltik, li jun sniʼ teʼ ti chichʼ chaʼtsʼunele.

⁹ ¿Kʼusi chal li albil kʼope? (Kʼelo Esekiel 17:22-24). Maʼuk chichʼ albel skʼoplal mukʼta aguilaetik, yuʼun jaʼ xa chichʼ albel skʼoplal li Jeovae. Ta xtuchʼbe lokʼel li jun yuninal sniʼ ti bu mas toj toyol oy li ta natil sedro teʼe, laje chbat stsʼun stuk ta jpʼej vits ti toyol tajeke. Tspas ta «jpets mukʼta sedro teʼ» ti bu «chnakiik jeltos mutetik li ta yolone». «Skotol li teʼetik ta osiltike chakʼik venta» ti jaʼ Jeova li buchʼu laj yakʼ chʼiuk li mukʼta teʼe.

¹⁰ ¿Kʼuxi kʼot ta pasel li albil kʼope? Li Jeovae jaʼ la stʼuj Xnichʼon ti te lik talel ta snitilulal David ti chkʼotik ta ajvalile (li natil sedroe) xchiʼuk te ay stsʼun ta vits Sion te ta vinajel (jaʼ skʼoplal li jpʼej vits ti toyol tajeke) (Sal. 2:6; Jer. 23:5; Apok. 14:1). Li Jeovae jaʼ la stʼuj Jesus ti jaʼ li buchʼu mas bikʼit skʼoplal ch-ilat yuʼun yajkontratak xchiʼuk la stoybe skʼoplal kʼalal laj yakʼ kʼotuk ta Ajvalil «li ta xchotleb ajvalil Davide, ti jaʼ stote» (Dan. 4:17; Luk. 1:32, 33). Li Jesuse jaʼ jech chkʼot kʼuchaʼal li mukʼta sedroe, yuʼun toyol skʼoplal chkʼot ta spʼejel balumil. Chakʼbe epal bendision li buchʼutik chakʼ sbaik ta ventainel ta stojolale. Skʼan jpat koʼontontik ta stojolal li Ajvalil taje. Kʼalal mi lik spas mantale, spʼejel balumil chchʼunbeik smantal xchiʼuk jun noʼox yoʼonton chkuxiik, muʼyuk tsvul-o yoʼontonik mi vul ta stojolalik jtosuk vokolil ti xibal sbae (Prov. 1:33).

11. ¿Kʼusi toj lek chakʼ jchantik li albil kʼop ta sventa li jun yuninal sniʼ sedro teʼ ti «chpas ta jpets mukʼta» sedroe?

¹¹ ¿Kʼusi chakʼ jchantik li albil kʼop taje? Li albil kʼop ti chalbe skʼoplal li jun yuninal sniʼ sedro teʼ ti «chpas ta jpets mukʼta» sedroe tskoltautik sventa jtakʼtik li sjakʼobil ti toj tsots skʼoplale, ¿buchʼu noʼox xuʼ jpat koʼontontik ta stojolal? Muʼyuk sbalil mi ta jpat koʼontontik ta stojolal li ajvaliletik ta balumil xchiʼuk ti lek chapalik ta paskʼope. Sventa jkʼupintik jun oʼontonal ta melele, skʼan jaʼuk jpat koʼontontik ta stojolal li Ajvalilal Mesias ti jaʼ li Jesukristoe. Jaʼ noʼox xuʼ chakʼ spatobil koʼontontik li Ajvalil ta vinajel ti jaʼ li buchʼu lek chveintainvane (Apok. 11:15).

12. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti te-o ta sjol Jeova li trato la spas xchiʼuk Davide?

¹² Koliyal ti la sjambe smelolal Jeova li albil kʼop ta sventa li chaʼkot mukʼta aguilaetike. Li Esekiele laj yaʼibe smelolal ti chlokʼesat ta ajvalil li jtoyba Sedekias ti jaʼ te lik talel ta snitilulal David ti chkʼotik  ta ajvalile xchiʼuk ti chukbil chbat li ta Babiloniae. Xuʼ van xi la sjakʼbe sba li j-alkʼope: «¿Mi chkʼot ta pasel li trato la spas Jeova xchiʼuk Davide? ¿Mi maʼuk onoʼox ta snitilulal David chlik tal li buchʼu tspas mantal sbatel osile?» (2 Sam. 7:12, 16). Pe mu jaluk la smala sventa stabe stakʼobil mi jech la sjakʼbe sbae, yuʼun oy kʼusi albat yuʼun Jeova li Esekiel te van ta sjabilal 611 kʼalal muʼyuk toʼox talem Jesuse xchiʼuk ti jaʼo yakal ch-ajvalilaj ta Juda li Sedekiase, taje oy xa ox ta vukub jabil ti chukbilik batele (Esek. 20:2). Li Jeovae laj yalbe Esekiel ti akʼo yal batel yan albil kʼop ta sventa li Ajvalil Mesiase. Jaʼ jech laj yakʼ ta ilel Jeova ti te-o ta sjol li trato la spas xchiʼuk Davide. Yuʼun li albil kʼope chakʼ ta ilel ti oy sderecho sventa tspas mantal li Ajvalil Mesias ta skoj ti te likem talel ta snitilulal David ti chkʼotik ta ajvalile.

13, 14. Ta jpʼelchaʼpʼel noʼoxe, ¿kʼusi chal li albil kʼop ta Esekiel 21:25 kʼalal ta 27? ¿Kʼuxi kʼot ta pasel li albil kʼope?

¹³ ¿Kʼusi chal li albil kʼope? (Kʼelo Esekiel 21:25-27). Li Jeovae la stunes Esekiel sventa jamal xalbe li chopol bankilal ta Israel ti laj xa sta yorail ti tstoj smule. Jech xtok, laj yalbe li chopol ajvalil ti chichʼ pojbel li stsʼotobil sjol xchiʼuk li skoronae (li kʼusitik taje jaʼ senyail ti jaʼ jun ajvalile). Vaʼun, jaʼ chichʼ toybel skʼoplal li buchʼutik tspasik mantal ti ta «pekʼel oye» xchiʼuk ti chichʼik jipel yalel li buchʼu  ta toyol oyike. Li buchʼutik chlik spasik mantale jech-o tspas mantal jaʼ to mi kʼot «li buchʼu oy sderecho chichʼe», vaʼun jaʼ chvaʼanat ta Ajvalil yuʼun li Jeovae.

¹⁴ ¿Kʼuxi kʼot ta pasel li albil kʼope? Li ta sjabilal 607 kʼalal muʼyuk toʼox talem Jesuse, li jbabiloniaetike la sjinesik li Jerusalene xchiʼuk la slokʼesik ta ajvalil li Sedekiase, vaʼun la xchukik batel, jaʼ jech laj yichʼ ‹jipel yalel li buchʼu toyol oye›, jaʼ xkaltik, li ajvalilal ta Juda ti te oy ta Jerusalene. Ta skoj ti chʼabal xa ox junuk ajvalil ta snitilulal David ti jaʼ chkʼot ta ajvalile, jaʼ toybat skʼoplal li ajvaliletik ta yantik lumetik ti jaʼ skʼoplalik li buchʼutik ta ‹pekʼel oyike›. Jaʼ lik spasik mantal kʼuk sjalil li ta balumile. Li «yorail ti akʼbil li jteklumetike» jaʼo tsʼaki kʼalal vaʼanat ta Ajvalil yuʼun Jeova li Jesukristo ta sjabilal 1914 (Luk. 21:24). Ta skoj ti te likem ta snitilulal David li Jesuse, jaʼ noʼox stuk oy sderecho sventa tspas mantal li ta Ajvalilal yuʼun Mesiase (Jen. 49:10). * Li Jeovae jaʼ la stunes Jesus sventa xkʼot ta pasel li kʼusi laj yalbe Davide, yuʼun laj yalbe ti oy jun snitilulal ch-ajvalilaj ta sbatel osile (Luk. 1:32, 33).

15. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jpat koʼontontik ta stojolal li Ajvalil Jesukristoe?

¹⁵ ¿Kʼusi chakʼ jchantik li albil kʼop liʼe? Jaʼ ti xuʼ jpat koʼontontik ta stojolal li Ajvalil Jesukristoe, ¿kʼu yuʼun? Yuʼun mu xkoʼolaj xchiʼuk  li ajvaliletik ti jaʼ tstʼuj krixchanoetik o ti ta persa ch-ochik ta ajvalile. Yan li Jesukristoe jaʼ laj yichʼ tʼujel yuʼun Jeova xchiʼuk «vaʼanat ta ajvalil» ti oy onoʼox sderecho tstae (Dan. 7:13, 14). Jech oxal, skʼan jpat koʼontontik ta stojolal li Ajvalil ti jaʼ la stʼuj stuk li Jeovae.

16. 1) ¿Kʼu yelan chil Jeova li xchijtake? 2) ¿Kʼu yelan la xchabiik jteklum li jchabichijetik ta Israel ta skʼakʼalil Esekiele?

¹⁶ Li Jeova ti jaʼ Bankilal Jchabichije tsvul yoʼonton ta stojolal li xchijtak ti jaʼik li yajtuneltak ta balumile (Sal. 100:3). Kʼalal chakʼbe sbain krixchanoetik sventa xchabibat li xchijtake, te skʼeloj kʼu yelan chchabiik. Laj yat tajek yoʼonton Jeova ta skoj li kʼusitik la spasik «li jchabichijetik ta Israele». Li jnitvanejetik ta skʼakʼalil Esekiele solel mu sventaik kʼu yelan tspasik ta mantal li jteklume, yuʼun ‹toj tsots la spasik ta mantal xchiʼuk muʼyuk xkʼuxul yoʼontonik›. Tsots laj yil svokolik li jnaklejetike xchiʼuk ep buchʼutik laj yiktaik li yichʼel ta mukʼ melel Diose (Esek. 34:1-6).

17. ¿Kʼusi la spas Jeova sventa spoj li xchijtake?

¹⁷ ¿Kʼusi van la spasbe Jeova li chopol ajvaliletik ta Israele? Xi laj yale: «Ta jkʼanbeik sutel li jchijtake». Xi to jamal laj yale: «Ta jpojbeik lokʼel [...] li jchijtake» (Esek. 34:10). Persa tspas li kʼusi chlokʼ ta ye li Jeovae (Jos. 21:45). Li ta sjabilal 607 kʼalal muʼyuk toʼox talem Jesuse, li Jeovae la stunes jbabiloniaetik sventa x-och ta skʼobik li jteklume xchiʼuk sventa xlokʼ ta yabtelik li chopol jchabichijetike. Jaʼ jech la spoj lokʼel li xchijtake. Kʼalal echʼ xa ox 70 jabile, la xchaʼpoj li xchijtake, yuʼun la spoj lokʼel ta Babilonia li yajtuneltake xchiʼuk laj yikʼ sutel ta slumalik sventa te xichʼik ta mukʼ yan velta li melel Diose. Pe xibal sba kʼusi to tsnuptan li xchijtake, yuʼun ta to spasatik ta mantal yuʼun li yan ajvaliletike. Ta sienal to jabil skʼan sventa stsʼaki «yorail ti akʼbil li jteklumetike» (Luk 21:24).

18, 19. ¿Kʼusi albil kʼop laj yal Esekiel ta sjabilal 606? (Kʼelo li lokʼol ta slikebal kapituloe).

¹⁸ Li Jeova ti jaʼ Bankilal Jchabichije tsvul tajek yoʼonton ta stojolal li xchijtake, yuʼun oy ta yoʼonton ti xmuyubajikuk ta sbatel osile. Jkʼelbetik skʼoplal jun albil kʼop ti laj yalbe Esekiel ta sjabilal 606 kʼalal muʼyuk toʼox talem Jesuse xchiʼuk ti chakʼ ta ilel ti tsvul yoʼonton ta stojolal xchijtake. Oy xa ox van ta jun jabil ti laj yichʼ jinesel li Jerusalene xchiʼuk epal jabil skʼan toʼox sventa xkolik lokʼel li ta Babiloniae. Li albil kʼop taje chakʼ ta ilel kʼu yelan ta xchabibe xchijtak Jeova li Ajvalil Mesiase.

¹⁹ ¿Kʼusi chal li albil kʼope? (Kʼelo Esekiel 34:22-24). Xi laj yal li Diose: «Ta jvaʼan jun jchabichij ta stojolalik, jaʼ li kajtunel Davide». Kʼalal chal «jun jchabichij» xchiʼuk «kajtunel» xie, jun noʼox buchʼu chalbe skʼoplal, jaʼ xkaltik, muʼyuk yakal chal ti chchaʼlik li ajvaliletik ta snitilulal Davide. Jaʼ yakal chalbe skʼoplal jun noʼox Ajvalil li ta snitilulal David ti tspas mantal sbatel osile. Li Ajvalil xchiʼuk Jchabichije tsmakʼlinbe li xchijtak Diose xchiʼuk chkʼot ta «bankilal yuʼunik». Xi laj yal Jeova ta sventa li xchijtake: «Ta jpas jun trato xchiʼukik ti chakʼ jun oʼontonale». Xi to laj yal ta jamale: «Li bendisione  ta xmal talel jech kʼuchaʼal chakʼ voʼe». Muʼyuk kʼusi chiʼik-o yuʼun xchiʼuk oy-o li kʼusi chtun yuʼunike. Jaʼ to jech tskʼupinik jun oʼontonal li krixchanoetike, ¡jun noʼox yoʼonton li krixchanoetik xchiʼuk li jtiʼvanej chonbolometike! (Esek. 34:25-28).

20, 21. 1) ¿Kʼuxi kʼot ta pasel li albil kʼop ta sventa li Ajvalil ti ‹kajtunel David› laj yalbe li Jeovae? 2) ¿Kʼuxi chkʼot ta pasel li albil kʼop laj yal Esekiel ta sventa li ‹trato ti chakʼ jun oʼontonale›?

²⁰ ¿Kʼuxi kʼot ta pasel li albil kʼope? Kʼalal xi laj yal Diose: «Li kajtunel Davide», laj yakʼ ta naʼel ti jaʼ skʼoplal Jesus li Ajvalil taje, ti ta snitilulal David chlik tale xchiʼuk ti jaʼ noʼox oy sderecho sventa tspas mantale (Sal. 89:35, 36). Kʼalal ay ta balumil li Jesuse xchiʼuk ti cham ta stojolal li xchijtake, laj yakʼ ta ilel ti jaʼ ‹lekil jchabichije› (Juan 10:14, 15). Pe avie, jaʼ te tspas talel yabtel ta vinajel kʼuchaʼal jchabichij (Ebr. 13:20). Li ta sjabilal 1914, li Jeovae la svaʼan ta Ajvalil li Jesuse xchiʼuk laj yakʼbe ta sba xchabiel xchiʼuk smakʼlinel xchijtak Dios ta balumil. Ta tsʼakal jutuke, li ta sjabilal 1919, li achʼ Ajvalile la stʼuj «li tukʼil xchiʼuk pʼijil mosoil» sventa smakʼlin li «yan mosoiletik», jaʼ xkaltik, li tukʼil yajtuneltak Dios ti chkuxiik sbatel osil ta balumil o ta vinajele (Mat. 24:45-47). Li Jesukristoe skoltaoj li tukʼil xchiʼuk pʼijil mosoil sventa xakʼbe lekil veʼlil ta mantal li xchijtak Diose. Li veʼlil taje skoltaoj xchijtak Dios sventa oyuk jun oʼontonal ti xkoʼolaj ta jun paraisoe xchiʼuk ti jech-o chkʼataj batel ta jun paraisoe.

²¹ Li Esekiele laj yal li albil kʼop ta sventa ‹jun trato ti chakʼ jun oʼontonale› xchiʼuk ti tsmal talel bendisionetik Dios jech kʼuchaʼal chakʼ voʼe, ¿kʼuxi chkʼot ta pasel taje? Kʼalal mi achʼub li balumile, li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Jeova ta balumil jech kʼuchaʼal oy ta yoʼontone tskʼupinik li ‹trato ti chakʼ jun oʼontonale›. Tspas ta Paraiso spʼejel li balumile. Li tukʼil yajtuneltak Jeovae muʼyuk xa chil svokolik ta skoj paskʼop, milbail, viʼnal, chameletik xchiʼuk li jtiʼvanej chonbolometike (Is. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23). Li xchijtak Jeovae tskʼupinik kuxlejal sbatel osil ta jun paraiso xchiʼuk «jun yoʼonton chnakiik, muʼyuk kʼusi tsibtasatik». ¡Toj kʼupil sba li kʼusi jmalaojtik chtale! (Esek. 34:28).

22. 1) ¿Kʼu yelan chil Jesus li xchijtak Stote? 2) ¿Kʼu yelan chchanbeik Jesus li buchʼutik chchabibeik xchijtak Dios li avie?

²² ¿Kʼusi chakʼ jchantik li albil kʼop taje? Li Jesuse jaʼ jech tspas kʼuchaʼal li Stote, yuʼun oy tajek ta yoʼonton li xchijtake. Li Jchabichij xchiʼuk Ajvalil Jesuse skʼeloj lek ti oyuk sveʼel li xchijtak Stote xchiʼuk ti junuk yoʼontonik ti xkoʼolaj ta jun paraisoe. ¡Tspat koʼontontik ti jnaʼojtik kʼu yelan chchabiutik li Ajvalil kuʼuntike! Li buchʼutik oy ta sbaik xchabiel li chijetik avi kʼakʼale skʼan oyuk ta yoʼontonik li chijetik jech kʼuchaʼal li Jesuse. Kʼalal chchabiik chijetik li moletik ta tsobobbaile, skʼan mu ‹sujbiluk tspasik›, ‹ta sjunuluk yoʼonton tspasik› xchiʼuk ti ‹lekuk ta chanel stalelalike› (1 Ped. 5:2, 3). ¡Mu onoʼox xlokʼ ta yoʼontonik yakʼbel svokol xchijtak Jeova li moletik ta tsobobbaile! ¿Mi xvul ta ajol kʼusi albatik yuʼun Jeova li chopol jchabichijetik ta Israel li ta skʼakʼalil Esekiele? Xi albatike: «Ta jkʼanbeik sutel li jchijtake» (Esek. 34:10). Li Jeova ti jaʼ Bankilal  Jchabichije te skʼeloj kʼu yelan chichʼ kʼelel li xchijtake xchiʼuk te skʼeloj ek li Jesuse.

23. ¿Kʼusi laj yal tspas Jeova kʼalal mi la xchaʼtsob li Israele? ¿Kʼuxi kʼot ta pasel li kʼusi laj yale?

²³ Li Jeovae oy ta yoʼonton ti moj ch-ichʼat ta mukʼ yuʼun li yajtuneltake. Kʼalal laj yalbe skʼoplal li albil kʼop ti chchaʼta yav li Israele, li Jeovae la skoʼoltas ta chaʼtel teʼ ti jmoj chichʼ tsakel sventa jtel xa noʼox chkome. Jaʼ jech laj yakʼ ta aʼiel ti chchaʼtsob li steklumale, te skʼoplal li ajvalilal ta Juda ti jaʼ li chaʼchop nitilulale xchiʼuk li ajvalilal ta Israel ti jaʼ li lajunchop nitilulale, vaʼun chichʼik pasel ta jun noʼox jteklum (Esek. 37:15-23). Jtos ti bu kʼot ta pasel li albil kʼop taje jaʼ ta sjabilal 537 kʼalal muʼyuk toʼox talem Jesuse, yuʼun li vaʼ orae laj yichʼik tsobel yan velta li jteklum Israel li ta Albil Balumile. * Kʼalal laj yichʼik tsobele, jaʼ noʼox yuni kʼelobil ti chichʼik tsobel ta mas jelavel xchiʼuk ti sbatel osil jmoj tsobolike. Kʼalal laj xa ox yal ti tstsob li Israele, li Esekiele albat jun albil kʼop yuʼun Jeova ti chal kʼu yelan ta stsob ta sbatel osil li melel yajtuneltak Dios li achʼ Ajvalile.

24. ¿Kʼusi jpʼelantik kʼop la stunes Jeova sventa xalbe skʼoplal li Ajvalil Mesiase? ¿Kʼu yelan tspas mantal li Ajvalil taje?

²⁴ ¿Kʼusi chal li albil kʼope? (Kʼelo Esekiel 37:24-28). Li Jeovae xi laj yalbe skʼoplal yan velta li Mesias ti albil skʼoplale: «Li kajtunel Davide», «jun jchabichij» xchiʼuk «bankilal». Pe xi xa laj yalbe skʼoplal xtoke: «Ajvalil» (Esek. 37:22). ¿Kʼu yelan tspas mantal li Ajvalil taje?  Sbatel osil tspas mantal. Li ta albil kʼop liʼe tstunes jpʼelantik kʼop ti chakʼ ta ilel ti sbatel osil chakʼbutik bendision li Ajvalil taje. * Li ajvalilal tspas Jesuse chichʼ ojtikinel ta skoj ti lek tsobol yuʼun skotolik li krixchanoetike, jech xtok li buchʼutik chventainatike jmoj chchʼunik ‹li kʼusitik chapanbil yuʼune› xchiʼuk jmoj chnakiik li ta balumile. Koliyal li ajvalilal taje, skotol li buchʼutik chventainatike mas nopol chaʼi sbaik ta stojolal li Jeovae. Vaʼun, li Jeovae tspas jun «trato xchiʼukik ti chakʼ jun oʼontonale». Jaʼ chkʼot ta Sdiosik xchiʼuk chkʼotik ta steklumal, jech xtok ‹te chakʼ ta stojolalik ta sbatel osil li stemploe›.

25. ¿Kʼuxi kʼotem ta pasel li albil kʼop ta sventa li Ajvalil Mesiase?

²⁵ ¿Kʼuxi kʼotem ta pasel li albil kʼope? Li ta 1919, li buchʼutik tukʼ yakʼoj sbaik ti tʼujbil chbatik ta vinajele laj yichʼik tsobel yuʼun Jesukristo ti jaʼ li Ajvalil Mesiase, li jun noʼox jchabichij yuʼunike. Ta mas tsʼakale, li «epal krixchanoetik» ta «skotol lumetik, nitilulaletik, jteklumetik xchiʼuk yantik ti jeltos skʼopike» jmoj la stsob sbaik xchiʼuk li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele (Apok. 7:9). Jtsop noʼox chij kʼot skotolik xchiʼuk «jun jchabichij» yuʼunik (Juan 10:16). Mu ventauk mi ta vinajel o ta balumil chkuxiik, jmoj chchʼunik li kʼusitik chapanbil yuʼun Jeovae xchiʼuk li smantaltake, jaʼ yuʼun xuʼ xkaltik ti kuxulik ta jun balumil ti xkoʼolaj ta jun paraisoe xchiʼuk jaʼik jun utsʼ alalil ta spʼejel balumil. Li Jeovae yakʼojbe jun oʼontonal xchiʼuk te oy ta stojolalik li stemploe ti jaʼ skʼoplal li melel yichʼel ta mukʼ  Diose. Jaʼ chkʼot ta Sdiosik li Jeovae xchiʼuk xmuyubajik ti xuʼ xichʼik ta mukʼ avi xchiʼuk ta sbatel osile.

26. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa jmoj tsobolutik li ta jun balumil ti xkoʼolaj ta jun paraisoe?

²⁶ ¿Kʼusi chal li albil kʼope? Jaʼ jun matanal ti te jkʼoplaltik ta jun utsʼ alalil ta spʼejel balumil ti chichʼik ta mukʼ Jeova jech kʼuchaʼal oy ta yoʼontone. Pe oy kʼusi skʼan pasel sventa jmoj tsobolutike, yuʼun jkotoltik skʼan xkakʼ kipaltik sventa koʼoluk kʼusi jchʼunojtik xchiʼuk koʼoluk jtalelaltik (1 Kor. 1:10). Sventa spas kuʼuntike, koʼol li lekil veʼlil ta mantal chkichʼtike, koʼol li mantaletik ta jchʼuntik sventa talelalile xchiʼuk koʼol ta jkolta jbatik ta xcholbel skʼoplal li Ajvalil svaʼanoj Diose xchiʼuk ti ta jpastik ta yajchankʼop li krixchanoetike. Pe ti kʼusi mas tsots skʼoplal sventa jmoj tsobolutike, jaʼ li kʼanelale. Kʼalal jeltos kʼu yelan chkakʼtik ta ilel kʼanelal jech kʼuchaʼal chkakʼtik persa yaʼibel xkʼuxul svokol li yantike, ti oyuk slekil koʼontontik xchiʼuk chij-akʼvan ta pertone, jaʼ chkoltavan sventa jmoj oyutik. Xi chal li Vivliae: ‹Li kʼanelale, jaʼ batsʼi jpasvanej ta jun› (Kol. 3:12-14; 1 Kor. 13:4-7).

27. 1) ¿Kʼu yelan chavaʼi aba kʼalal chavil li albil kʼopetik ta sventa li Mesiase? 2) ¿Kʼusi ta jkʼelbetik skʼoplal li ta yan kapituloetike?

²⁷ Ta jtojtik tajek ta vokol li albil kʼopetik ta sventa Mesias ti te chvinaj li ta slivroal Esekiele. Kʼalal ta jchantik xchiʼuk ta jnopbetik skʼoplale, chkiltik ti skʼan jpat koʼontontik ta stojolal li Ajvalil Jesukristoe, chkiltik ti jaʼ noʼox stuk oy sderecho sventa ch-ajvalilaj, ti ta slekil yoʼonton chchabiutike xchiʼuk tstsobutik ta sbatel osil. ¡Jaʼ matanal chkaʼitik ti jaʼ tspasvan ta mantal li Ajvalil Mesiase! Skʼan teuk ta joltik ti skotol li albil kʼopetik chvinaj ta slivroal Esekiel ti chalbe skʼoplal li Mesiase te tsakal skʼoplal xchiʼuk ti chchaʼta yav li yichʼel ta mukʼ Jeovae, taje jaʼ onoʼox mas chalbe skʼoplal li slivroal Esekiele. Jech xtok, li Jeovae jaʼ la stʼuj Jesus sventa tstsob li steklumal yoʼ xlik ichʼatuk ta mukʼ yan velta jech kʼuchaʼal oy ta yoʼontone (Esek. 20:41). Li ta yan kapituloetike jaʼ ta jkʼelbetik skʼoplal kʼu yelan chchaʼta yav li melel yichʼel ta mukʼ Diose xchiʼuk ti kʼu yelan chchol ta alel li slivroal Esekiele.