Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

13 YATICHÄWI

‘Templojj kunjamas uk israelitanakar qhanañcham’

‘Templojj kunjamas uk israelitanakar qhanañcham’

EZEQUIEL 43:10

KUNSA YATEQAÑÄNI: Ezequielajj uñjkäna uka musparkañ templojj kunamp sasisa ukwa yatjjataskañäni

1-3. 1) ¿Kunatsa uñjkäna uka wali musparkañ templojj Ezequielar wal chuymachtʼpachäna? (Aka yatichäwi qalltan utjki uka dibujo uñjjattʼäta). 2) ¿Kunsa aka yatichäwin yatjjataskañäni?

 EZEQUIELAJJ 50 maranëjjänwa, 25 maranakarakiw yaqha markan jakjjäna. Jerusalenankir templojj walja maranakaw aleq perqanakakëjjäna. Ezequielatï Jerusalenan sacerdotet serviñ munchïna ukhajja, ‘janipuniw kunapachas sacerdotet serviñ puedkäti’ sasaw amuypachäna. Babiloniat mistjjañatakejj 56 maranakaw faltaskäna, ukhamasti ‘kunjamsa Diosan markapajj Israel oraqer kuttʼani uk uñjañatakisa, Jerusalenankir templo askichat uñjañatakisa janiw nayajj jakjjpachäyäti’ sasaw Ezequielajj amuypachäna (Jer. 25:11). Inas taqe ukanakajj jupar llakisiychïna.

2 Ukampis ukapachaw Jehová Diosajj walja toqenakat parlir visión uñachtʼayäna, ukaw Diosar taqe chuyma serviri Ezequielarojj wal chuymachtʼpachäna, jan llakisiñatakis yanaptʼarakpachäna. Uka visionanjja, Ezequielarojj naskäna uka oraqeruw Diosajj apäna, ukatsti mä jachʼa qollu pataruw aparakïna. Uka qollunsti ‘cobrer uñtasit llijir mä chacharuw’ uñjäna, uka chachajj mä angelänwa. Jupaw wali musparkañ templo uñtʼayañatak irpäna (Ezequiel 40:1-4 liytʼañataki). Ezequielajj uñjkäna ukanakajj cheqäkaspas ukhamänwa. Uk uñjañajj Jehová Diosar jukʼamp confiyañatakis yanaptʼkchïnjja, wal musparayarakpachäna. Uñjkäna uka templojj uñtʼatjamänwa, ukampis janiw Jerusalenan utjkäna uka templor uñtasitäkänti.

3 Uka musparkañ visionatjja, Ezequiel libron 40-48 capitulonakanwa parli. Uka visionat yatjjatañatakisa sum amuytʼañatakis kunanak amtañas wakisi uk jichhajj yatjjatañäni. Ukatsti, Ezequielajj uñjkäna uka templompi walja maranak qhepat Pablojj qhanañchkäna uka Diosan jachʼa templopampejj (templo espiritual) pachpakïnti janicha ukwa yatjjatañäni. Tukuyañatakejja, Ezequielatakisa jupamp chika Babiloniankapkäna uka judionakatakisa uka visionajj kamsañsa munäna ukwa yatjjatarakiñäni.

¿Kunatsa jan nayrjam amuyasjje?

4. ¿Kunjamas Ezequielajj uñjkäna uka templot nayrajj qhanañchasïna? ¿Uka visionat sum amuyañatakejj kunsa jan lurañasäki?

4 Nayrajja, Ezequielajj visionan uñjkäna uka templompi Pablojj Diosan amuytʼayatäsin parlkäna uka templompejj pachpakiwa sasaw qellqatanakasajj qhanañchäna, Pablojj hebreonakar mä carta qellqkäna ukhaw templot parläna. * Ukham amuyasitapatwa kuntï Ezequielajj uñjkäna ukanakajj kunamp sasisa (tipos y antitipos) uk qhanañchañ wakisitap amuyasïna. Ukatwa kuntï Pablojj tabernaculot qhanañchkäna ukarjamajj Ezequielan visionapajj qhanañchasïna. Ukampis uka toqet jukʼamp sum yatjjatasinsa, Diosar yanaptʼa mayisinsa, uka toqet lupʼisinsa, Ezequielajj visionan templo uñjkäna ukanak sinti qhanañchañajj jan wakisjjatapwa jichhajj amuyasjje.

5, 6. 1) ¿Tabernaculot parlkasajj kunjamsa Pablojj humilde chuymanïtap uñachtʼayäna? 2) ¿Kunanakatï tabernaculon utjkäna ukanakat Pablojj kamsänsa? 3) ¿Ezequielajj visionan templo uñjkäna uka toqet yatjjatkasajj kunjam chuymanïñasasa?

5 Ukhamajj sum amuytʼasinjja, Ezequielajj visionan taqe kuntï uñjkäna ukanakajj kamsañsa muni uk qhanañchañajj jan wakisitapwa amuytanjja. ¿Kunatsa ukham sistan? Ak amuytʼañäni: kunapachatï Pablojj tabernaculompit Diosan templopampit parlkäna ukhajja, qorit lurat mä incensariota, arcan tapapata, maná tʼantʼani qorit lurat jarratwa parläna. Ukampis ukanakajj kamsañsa munäna uk janiw qhanañchkänti. Amuyatajja, espíritu santojj janiw uk qhanañchañatakejj yanaptʼkänti. Ukatwa Pablojj akham qellqäna: ‘Jichhajj janiw ukanakat taqpach parlañ tiempökiti’ sasa (Heb. 9:4, 5). Apóstol Pablojj humilde chuymanïnwa, ukatwa kunapachas Jehová Diosajj espíritu santop toqejj uk qhanañchani uk pacienciamp suytʼäna (Heb. 9:8).

6 Jiwasajj Pablot yateqasisaw Ezequielan visionapat yatjjatañasaraki. Uka visionajj walja toqenakatwa parli. Ukhamasti, Diosaw wakisini ukhajj uk qhanañchaskani sasaw humilde chuymamp suytʼañasa (Miqueas 7:7 liytʼañataki). Ukampis ¿‘Jehová Diosan espíritu santopajj janiw uka visión qhanañchañatakejj yanaptʼawaykiti’ sasinti amuyañasäspa? Janiwa.

¿Ezequielajj Diosan templopti uñjäna?

7, 8. 1) ¿Kunjamsa Ezequielajj uñjkäna uka templot qhanañchasjje? 2) Ezequielajj uñjkäna uka templompi Pablojj Diosan jachʼa templopat qhanañchkäna ukampejj ¿kunansa mayj mayjäpjje?

7 Kunjamtï yatjjataniwayktanjja, Ezequielajj uñjkäna uka templojj Diosan jachʼa templopänwa sasaw nayrajj qellqatanakasajj qhanañchäna, mä arunjja kawkïr templottï Pablojj Diosan amuytʼayatäsin hebreonakar mä cartan qhanañchkäna uka templompejj pachpakiwa sasaw amuyayätanjja. Ukampis uka toqet jukʼamp yatjjatasajja, Ezequielajj uñjkäna uka templojj janiw Diosan jachʼa templopäkaspati sasaw amuyjjtanjja. ¿Kunatsa ukham sistanjja?

8 Maya, Ezequielajj uñjkäna uka templojj janiw kuntï Pablojj Diosan amuytʼayatäsin qhanañchkäna uka kikpäkiti. Ak amuytʼañäni. Apóstol Pablojja, Moisesan tiempopan utjkäna uka tabernaculojj mä chʼiwikiwa, ukajj jutïrin utjkani ukwa uñachtʼayaraki sasaw qhanañchäna. Salomonajj lurkäna uka templosa, Zorobabel chachajj lurkäna uka templosa, tabernaculosa niya kikpa luratakïpjjänwa, “Santísimo” sat mä cheqaw ukanakan utjarakïna. Pablojj uka cheqarojj “jaqen amparapampi lurat Santísimo”, ‘alajjpachankki uka Santísimo lugaran copiapawa’ sasaw säna. Ukham sasajj janiw mä cheqpach lugarat parlkänti, jan ukasti ‘pachpa alajjpachatwa’ parlaskäna, mä arunjja Jehová Diosajj jakki uka cheqatwa parlaskäna (Heb. 9:3, 24). ¿Ezequielajj ukti uñjarakïna? Janiwa. Mayni visionanakat sipansa, jupajj janiw kunanakatï alajjpachan utjki ukanak uñjkänti (Daniel 7:9, 10, 13, 14 uñjjattʼarakïta).

9, 10. ¿Ezequielajj uñjkäna uka templon sacrificionak loqtaskäna ukampi Diosan jachʼa templopan loqtaskäna ukampejj kunansa jan pachpäki?

9 Ezequielan visionapampi Pablojj qhanañchkäna ukamp jan pachpätapjja, sacrificionakaw jukʼamp qhanstayi. Kunjamsa sacrificionakajj loqtasiñapäna uka toqetwa Ezequielajj instruccionanak katoqäna, ukanakajj israelitanakataki, pʼeqtʼirinakataki, sacerdotenakatakïnwa. Jupanakajj juchachasipjjatapatwa sacrificionak loqtapjjañapäna. Sumankañ sacrificionaksa loqtapjjañaparakïnwa, amuyatajj taqeniw uka sacrificionak templon patiopan manqʼapjjaspäna (Ezeq. 43:18, 19; 44:11, 15, 27; 45:15-20, 22-25). ¿Uka sacrificionakajj Diosan jachʼa templopan kutin kutinit loqtasiraki?

Ezequielajj visionan uñjkäna uka templojj janiw Diosan jachʼa templopäkiti

10 Janiwa. Jehová Diosan jachʼa templopanjja, mä kutikiw sacrificiojj loqtasïna, mä arun Jachʼa Jilïr Sacerdote Jesucristow sacrificiot loqtasïna. Pablojj akham sänwa: ‘Cristojj jachʼa jilïr sacerdotjam jutkäna ukhajja, kuna suma bendicionanakatï jichhajj utj-jjestu ukanak apaniñatakiw jutäna. Jupajj jukʼamp importantëki jukʼamp perfectökaraki uka carparuw mantäna, uka carpajj janiw jaqen amparapampi luratäkänti, mä arunjja janiw aka oraqenkirïkiti. Jupajj Santísimo lugarar mantkäna ukhajja, janiw cabranakana ni torillonakan wilapampejj mantkänti, jan ukasti pachpa wilapampiw wiñayataki mä kutik mantäna, ukhamatwa jiwasarojj wiñayatak salvistu’ sasa (Heb. 9:11, 12). Ukhamasti Ezequielajj visionan templo uñjkäna (ukanjja cabranakampi toronakampiw sacrificiot loqtasïna) ukajj janiw Diosan jachʼa templopäkiti.

11. Ezequielan tiempopanjja, ¿kunatsa janïraw Diosan jachʼa templopat qhanañchañatakejj horasäkänti sasajj sistanjja?

11 Paya. Diosan jachʼa templopat qhanañchañatakejj janïraw tiempökänti, ukatwa Ezequielajj janiw uka templo uñjkänti sasin sistanjja. Ak amtañäni, Ezequielajj uñjkäna uka visionajj Babiloniar apat judionakatakïnwa. Jupanakajj Moisesan Leyiparjamaw sarnaqapjjañapäna. Jerusalén markar kuttʼapjjañapäkäna ukhajja, kuntï Dios saparuk adorañat Leyejj siskäna ukarjamaw lurapjjañapäna. Ukarjamasti Diosar mayamp sacrificionak loqtañatakejj templompi altarampwa judionakajj askichapjjañapäna. Jupanakajj niya 600 maranakaw Diosar ukham servipjjäna. Ukampis Ezequielatï Diosan jachʼa templopat jupanakar parlaspäna ukhajj ¿kunjamakis judionakajj jikjjatasipjjaspäna? ‘Mayni sacrificionak jan loqtasjjañapatakejj jachʼa jilïr sacerdoten jiwañapaw wakisi’ sasin parlir istʼapjjaspäna ukhajja, ¿kunsa jupanakajj amuyapjjaspäna? Uka visionajj ¿Moisesan Leyipar istʼaskakiñatakejj yanaptʼaspänti? Cheqansa, markapajj wakichtʼatäki ukhaw Jehová Diosajj wakisitarjam Biblian cheqa yatichäwinakap qhanstayi.

12-14. Ezequielajj uñjkäna uka templompi Pablojj Diosan templopat qhanañchkäna ukampejj ¿kunjamsa yanaptʼasipjje? (“Janiw mä pachpa templökiti, ni mä pachpa qhanañchäwinïkisa” sat recuadro uñjjattʼäta).

12 Ukhamajj ¿Ezequielajj mä visionan uñjkäna uka templompi Pablojj Diosan templopat qhanañchkäna ukampejj pachpakiti? Ak amtañäni, Pablojj janiw Ezequielajj uñjkäna uka visionarjam qhanañchkänti, jan ukasti Moisesan urunakapan utjkäna uka tabernaculorjamaw qhanañchäna. Cheqas Salomonajj lurkäna uka templonsa, Zorobabel chachajj lurkäna uka templonsa, Ezequielajj visionan uñjkäna uka templonsa kunanakatï utjkäna ukanakatwa Pablojj mä jukʼa qhanañcharakïna. Ukampis Ezequielasa Pablosa janiw mä pachpatak parlapkänti. * Antisas kuntï jupanakajj qhanañchapkäna ukanakajj purapatwa yanaptʼasipjje. ¿Kunjamsa yanaptʼasipjje?

13 Kuntï jupanakajj qhanañchapkäna ukanakajj aka pä toqetwa yanaptʼasipjje: Pablojja, kunjamsa Diosar adorañasa ukwa qhanañchi; Ezequielasti, Jehová Diosar adorañatakejj kuna leyinakas utji ukwa qhanañcharaki. Kunjamsa Diosar adorañasa uk qhanstayañatakejja, kunanakatï Diosan templopan utjkäna ukanakajj kamsañsa muni ukwa Pablojj qhanañchi. Sañäni, jachʼa jilïr sacerdoteta, sacrificionakata, altarata, Santisimotwa qhanañchi. Ukampis Diosar adorañatakejj kuna leyinakas utji uk qhanstayañatakejja, Diosan walja leyinakapaw Ezequielan visionapan utji, ukanakajj wal lupʼiyistu chuymaruw purtʼarakistu.

14 ¿Ukham qhanañchasitapajj yanaptʼistuti? Jïsa. Cheqas kuntï Ezequielajj uñjkäna ukajj jiwasar janis yanaptʼkistaspa ukham janiw amuyañasäkiti. Kunjamsa uka visionajj yanaptʼistu uk amuyañatakejja, nayraqatajj kunjamsa Diosar taqe chuyma serviri judionakarojj yanaptʼäna uk yatjjatañäni.

¿Ezequielan visionapajj yaqha markar apata judionakar yanaptʼänti?

15. 1) ¿Ezequielan visionapajj kamsañsa munäna? 2) ¿Ezequiel 8 capitulompi 40-48 capitulonakampejj kunansa jan kikpäpki?

15 Kunjamsa Bibliajj uka jisktʼar qhanañchi uk yatiñatakejja, kimsa toqetwa yatjjatañäni, ukanakajj purapatwa yanaptʼasipjje, sum amuytʼañatakiw yanaptʼarakistani. Maya, ¿Ezequielan visionapajj kamsañsa munäna? Kunjamsa Dios saparuk adorasjjani uk sañwa munäna. Ukajj Ezequielatak wali qhanäpachänwa. Uka tiempotakejja, jupajj Ezequiel libron 8 capitulop qellqañ tukuyjjänwa. Ukanjja, kuna ajjtaskañanaksa Jerusalenankir templon lurasipkäna ukwa Jehová Diosajj visionan uñachtʼayäna. Uka visionajj janiw kuntï Ezequiel libron 40-48 capitulonakan qhanañchki uka kikpäkiti. Uka capitulonakanjja, kunjamsa Dios saparukejj adorasjjani, mä arunjja kunjamsa Moisesan Leyiparjamajj Dios saparuk sum adorasjjani uka toqetwa qhanañchi. Ukanak qellqasajj wal Ezequielajj kusispachäna.

16. Isaías profetajj patak maranak nayra arskäna ukan cheqäskapunitapjja, ¿kunjamsa Ezequielan visionapajj uñachtʼayi?

16 Dios saparuki adorasiñapatakejja, Diosar adorañajj jachʼar aptatäñapänwa. Isaías profetajja, patak maranakats jukʼamp nayraw Diosan amuytʼayatäsin akham qellqäna: ‘Tukuya urunakanjja, kawkjantï Jehová Diosan utapajj jikjjataski uka qollojja taqe qollunakat sipansa jukʼamp jachʼäniwa, suma uttʼayatarakïniwa, lomanakat sipansa jukʼamp jachʼäniwa’ sasa (Is. 2:2). Isaiasajja Jehová Diosarukiw adorasjjani, Diosar adorañajj mä jachʼa qollur aptatäkaspas ukham aptatäniwa sasaw arsüna. Ezequielajj visionan uñjkäna ukanjja, ¿Diosan templopajj kawkjankänsa? ‘Wali alto mä qollu’ patjjankänwa (Ezeq. 40:2). Ukhamasti, kunjamsa Dios saparuk adorasjjani ukwa uka visionajj uñachtʼayi.

Ezequielajj visionan uñjkäna uka templojj wali alto lugarankänwa. (Párrafo 16 uñjjattʼäta).

17. ¿Ezequiel 40-48 capitulonakajj kunanaksa qhanañchi?

17 Ezequielajj kunsa uñjäna kunsa istʼarakïna ukajj Ezequiel libron 40-48 capitulonakan qellqatawa, ¿kunanakatsa uka capitulonakajj parli? Nayraqatajj mä angelaruw Ezequielajj uñjäna, jupajj punkunaka, murallanaka, perqanaka, pationaka ukhamarak templon santuariop mediskäna (Ezeq. 40-42). Ukatjja Jehová Diosaruw templor puriri uñjarakïna. Ukjjarusti kunjamsa Diosajj jan istʼasir markaparusa, sacerdotenakarusa, pʼeqtʼirinakarus cheqañchäna ukwa uñjäna (Ezeq. 43:1-12; 44:10-31; 45:9-12). Ukatsti santuariot mistur mä jawir uñjäna, uka jawirasti Mar Muerto qotar puriñkamajj taqe kunaruw jakañ churäna, kunayman sumanakwa utjayarakïna (Ezeq. 47:1-12). Ukjjarusti suma jalanoqat oraqenak uñjäna, niya chikjansti Diosaruw adorasirakïna (Ezeq. 45:1-8; 47:13-48:35). ¿Kunsa Diosajj uka visionamp markapar yatichañ munäna? Kunjamsa Jupa saparuk mayamp adorasjjani kunjamsa ukham lurasitapajj jachʼar aptatäni ukwa yatichañ munäna. Jehová Diosajj templotpachwa bendisiñapäna, sumaptayat oraqerus jakañ churañapäna, sumankañ utjayañapäna, qollañaparakïna.

Ezequielajj uñjkäna uka visionanjja, kunjamsa Jehová Dios saparuk adorasjjañapäna ukaw uñachtʼayasïna. (Párrafo 17 uñjjattʼäta).

18. ¿Ezequielajj visionan uñjkäna ukajj mä uñachtʼäwikïnwa sasajj kunatsa sissna?

18 Paya, Ezequielajj visionan uñjkäna ukajj mä uñachtʼäwikïnwa. Ezequiel profetasa Babiloniankapkäna uka judionakas ukhamwa amuyapjjarakïna, ¿kunatsa ukham sistanjja? Ak amtañäni, Ezequielajj uñjkäna uka templojja, ‘wali alto mä qollu’ patjjankänwa. Cheqas Isaiasan profeciapampi Ezequielan visionapampejj kikpakiwa sasin amuyañajj facilakïspawa, ukampis janiw Moria qollumpejj igualäkänti. Salomón reyejj uka Moria qollunwa templo luräna, uka pachpanwa qhepat askichasirakïna. ¿Moria qollojj ‘wali alto qollünti’? Janiwa. Moria qollojj yaqha ukchʼa qollunakampi muyuntatänwa, uka qollunakat yaqhepajj jukʼamp jachʼanakarakïnwa. Ukhamarusa, Ezequielajj visionan uñjkäna uka templosa oraqepasa wali jachʼänwa. Taqpach templosa murallanakapasa janiw Moria qollurojj mantkaspänti. Salomón reyin urunakapan utjkäna uka Jerusalén markpacharus janiw mantkaspänti. Babiloniankapkäna uka judionakasa janiw templon santuariopat mä cheqpach jawir mistuñapsa, uka jawiran Mar Muerto qotar puriñapsa, ni uka qotan taqe kunar jakañ churañapsa suyapkpachänti. Maysa toqetjja, Suma Oraqen utjkäna uka qollunakankir oraqenakajj janiw mä igualak jaljañjamäkänti, ukhamat kunjamtï visionan qhanañchaski ukarjam tribunakar churañataki. Taqe ukanakaw Ezequielan visionapajj mä uñachtʼäwikïtap amuyayistu. *

19-21. ¿Kunjamsa Jehová Diosajj Ezequielan visionapampejj israelitanakar yanaptʼäna?

19 Kimsa, ¿kunjamsa Ezequielan visionapajj israelitanakar yanaptʼäna? Kunjamsa Diosar adorasiñapa uka leyinak yatisajja, israelitanakajj luratanakapat wal phenqʼasipjjañapäna. Diosajj Ezequielar akham sänwa: ‘Templojj kunjamas uk israelitanakar qhanañcham’ sasa. Ezequielajja templojj kunjamänsa ukwa israelitanakar sum qhanañchañapäna, ukhamatwa ‘planonakapats’ yatjjatapkaspa ukhamäñapäna. ¿Kunatsa israelitanakajj uka templot wal lupʼipjjañapäna? Kunjamtï yatjjataniwayktanjja, janiw uka templo mayamp lurañatakïkänti, jan ukasti Diosajj siskäna ukarjamajj ‘pantjasitanakapat phenqʼasipjjañapatakïnwa’ (Ezequiel 43:10-12 liytʼañataki).

20 ¿Kunatsa suma chuymani jaqenakajj uka visión istʼasin phenqʼasipjjañapäna? Diosajj Ezequielarojj akham sänwa: ‘Jaqen yoqapa, kunanaktï Jehová Diosan templopan leyinakapat siskäma uk amuyump istʼam, uñjam, wali amuyump istʼarakim’ sasa (Ezeq. 44:5). Ezequielajj walja kutiw Diosan uka leyinakapat parlir istʼäna (Ezeq. 43:11, 12; 44:24; 46:14). Walja kutirakiw Diosan leyinakap amtäna, sañäni: mä codon medidapajj qhawqchʼänsa, pesonakajj kunjamänsa ukanakwa amtäna (Ezeq. 40:5; 45:10-12; Proverbios 16:11 uñjjattʼarakïta). Ezequielan uka visionapanjja, ‘mediña’ arusa ukar uñtasit arunakas 50 jila kutiw uñsti.

21 Medidanaka, pesonaka, leyinaka sasinjja, ¿markapar kamsañsa Jehová Diosajj munaskäna? Uka arunak kutin kutin sasinjja, Jupar adorasiñapatakejj Jehová Dios sapakiw leyinak uchaspa, amuyatajj ukwa yatichañ munäna. Khitinakatï Diosan leyinakap jan phoqapkäna ukanakajj phenqʼasipjjañapänwa. Ukampis ¿kunjamatsa Ezequielan visionapajj judionakar uka wakiskir yatichäwinak yatichäna? Jutïr yatichäwinwa uka toqet yatjjataskañäni. Ukhamatwa uka visionajj kunjamsa jichhürunakan yanaptʼistu uk jukʼamp sum yatiñäni.

¿Kunatsa suma chuymani jaqenakajj Ezequielan visionap istʼasajj phenqʼasipjjañapäna? (Párrafos 19-21 uñjjattʼäta).

^ Diosan jachʼa templopajja (templo espiritual) Jupa saparuk adorasiñapatakejj kuntï Jehová Diosajj amtawayki ukamp sasiwa, ukajj Jesucriston jiwatapjjar uttʼayatawa. Diosan templopajj 29 después de Cristo (d.C.) marat aksaruw utj-jje sasaw amuyaraktanjja.

^ Amuytʼañataki, Pablojj jilïr jachʼa sacerdotempita Juchanakat Qʼomachasiñ Urumpitwa jilpachajj parläna, uka urun kunsa jachʼa jilïr sacerdotejj sapa marajj lurirïna uka toqetsa parlarakïnwa (Heb. 2:17; 3:1; 4:14-16; 5:1-10; 7:1-17, 26-28; 8:1-6; 9:6-28). Ezequielajj uñjkäna uka visionanjja, jilïr jachʼa sacerdotetsa Juchanakat Qʼomachasiñ Urutsa janiw parlaskiti.

^ 212 paginankir mapa uñjjattʼäta.