1-3. (a) Dlaczego wizja imponujących budynków świątyni mogła być dla Ezechiela bardzo pokrzepiająca? (Zobacz ilustrację tytułową). (b) Co omówimy w tym rozdziale?

WYOBRAŹ sobie 50-letniego Ezechiela. Na wygnaniu przebywa już ćwierć wieku. Świątynia w Jerozolimie od jakiegoś czasu leży w gruzach. Jeśli Ezechiel pragnął kiedyś usługiwać w niej jako kapłan, to jego marzenie też legło w gruzach. Niewola będzie trwała jeszcze 56 lat, więc Ezechiel zdaje sobie sprawę, że raczej nie dożyje chwili, w której lud Jehowy powróci do swojej ziemi, ani nie zobaczy odbudowanej świątyni (Jer. 25:11). Czy takie myśli go przygnębiały?

² Właśnie w tym okresie Jehowa życzliwie pokazuje wiernemu prorokowi bogatą w szczegóły wizję, która będzie dla niego niezwykłym pokrzepieniem i źródłem nadziei. W tej wizji Ezechiel wraca do swojego kraju i zostaje przeniesiony na bardzo wysoką górę. Spotyka tam ‛człowieka, który lśni niczym miedź’ — anioła, który oprowadza go po imponującym kompleksie budynków świątyni (odczytaj Ezechiela 40:1-4). Wszystko jest takie realne! To przeżycie na pewno wzmocniło wiarę Ezechiela i do głębi go poruszyło, nawet jeśli było  trochę zagadkowe. Chociaż pod wieloma względami świątynia ta była podobna do świątyni, którą widział w Jerozolimie, jednocześnie znacząco się od niej różniła.

³ Ta intrygująca wizja została opisana w ostatnich dziewięciu rozdziałach Księgi Ezechiela. Zastanówmy się najpierw, jakie podejście pomoże nam lepiej zrozumieć tę wizję. Potem rozważymy, czy świątynia, którą widział Ezechiel, to wielka świątynia duchowa, opisana stulecia później przez apostoła Pawła. A na końcu przeanalizujemy, co ta wizja oznaczała dla samego proroka i dla innych wygnańców.

4. W jaki sposób wcześniej analizowaliśmy wizję świątyni, co jednak zrozumieliśmy?

⁴ W przeszłości nasze publikacje podawały, że Ezechiel widział tę samą wielką świątynię duchową, o której apostoł Paweł pod natchnieniem pisał w Liście do Hebrajczyków *. Logiczne więc wydawało się, że różne elementy świątyni z wizji Ezechiela mają symboliczne znaczenie, są pewnymi pierwowzorami, i dlatego podczas ich analizy należy korzystać z wyjaśnień Pawła dotyczących przybytku. Ale dzięki dalszemu studium połączonemu z modlitwą i rozmyślaniem zrozumieliśmy, że wyjaśnienie tej wizji jest prostsze.

5, 6. (a) Co Paweł napisał o pewnych szczegółach przybytku i jak okazał przy tym pokorę? (b) Jak możemy odnieść słowa Pawła do wizji świątyni danej Ezechielowi?

⁵ Wydaje się, że rozsądniej jest nie doszukiwać się proroczego lub symbolicznego znaczenia w każdym szczególe wizji świątyni przekazanej Ezechielowi. Dlaczego? Przeanalizujmy pewien przykład. Kiedy Paweł omawiał elementy przybytku oraz duchowej świątyni, wspomniał między innymi o złotej kadzielnicy, pokrywie Arki i złotym dzbanie z manną. Czy przypisał tym przedmiotom jakieś prorocze znaczenie? Najwyraźniej duch święty go do tego nie pobudził. Paweł napisał nawet: „Nie czas jednak na szczegółowe omawianie tych rzeczy” (Hebr. 9:4, 5). Wolał raczej poddać się kierownictwu ducha świętego i pokornie czekać na Jehowę (Hebr. 9:8).

⁶ Podobne założenie można przyjąć, jeśli chodzi o wizję świątyni daną Ezechielowi. Ona również jest bogata w szczegóły. Dlatego wydaje się, że jeśli dalsze wyjaśnienia są konieczne, najlepiej będzie pokornie czekać na Jehowę (odczytaj Micheasza 7:7). Ale czy to oznacza, że Jehowa za pośrednictwem swojego ducha nie pomógł nam lepiej zrozumieć tej wizji? Nic podobnego!

7, 8. (a) Co zmieniło się w naszym zrozumieniu? (b) Pod jakim względem świątynia z wizji Ezechiela różni się od duchowej świątyni, o której pisał Paweł?

⁷ Jak już wspomnieliśmy, przez wiele lat w naszych publikacjach wyjaśniano, że Ezechiel widział wielką duchową świątynię  Jehowy — tę samą, którą Paweł pod natchnieniem opisał w Liście do Hebrajczyków. Jednak głębsze studium prowadzi do wniosku, że Ezechiel nie mógł widzieć wielkiej świątyni duchowej. Skąd taki wniosek?

⁸ Po pierwsze, świątynia, którą widział Ezechiel, nie pasuje do natchnionych wyjaśnień Pawła. Zastanówmy się: Apostoł Paweł wyraźnie zaznaczył, że przybytek z czasów Mojżesza był jedynie wyobrażeniem czegoś większego. W przybytku — tak samo jak w świątyni Salomona i Zerubbabela, które zostały zaprojektowane według tego samego wzoru — było oddzielone „Miejsce Najświętsze”. Paweł nazwał je „świętym miejscem wykonanym rękami ludzkimi” i wykazał, że było ono jedynie „odbiciem rzeczywistego świętego miejsca”. A co było „rzeczywistym świętym miejscem”? „Samo niebo” (Hebr. 9:3, 24). Czy Ezechiel widział niebo? Nie. Wizja Ezechiela, w przeciwieństwie do innych wizji, w żaden sposób nie sugeruje, że oglądał on dziedzinę niebiańską (porównaj Daniela 7:9, 10, 13, 14).

9, 10. Jaka jest różnica między świątynią z wizji Ezechiela a wielką duchową świątynią, jeśli chodzi o składanie ofiar?

⁹ Jeszcze wyraźniejsza różnica między wizją Ezechiela a opisem Pawła dotyczy składanych ofiar. Ezechiel usłyszał, jak ludowi, naczelnikom oraz kapłanom udzielono w tej kwestii wielu wskazówek. Mieli oni składać ofiary za swoje grzechy oraz ofiary współuczestnictwa, które obejmowały wspólne posiłki w wyznaczonych jadalniach (Ezech. 43:18, 19; 44:11, 15, 27; 45:15-20, 22-25). Czy w wielkiej świątyni duchowej też trzeba regularnie składać ofiary?

¹⁰ Odpowiedź jest jasna i prosta. Paweł wyjaśnił: „Kiedy Chrystus przyszedł jako arcykapłan, aby zapewnić dobra, których już doświadczamy, wszedł do większego i doskonalszego namiotu — takiego, który nie został wykonany rękami ludzkimi, czyli takiego, który nie należy do tego stworzenia. Wszedł on do świętego miejsca raz na zawsze — nie z krwią kozłów i młodych byków, lecz z własną krwią — i uzyskał dla nas wiecznotrwałe wyzwolenie” (Hebr. 9:11, 12). W wielkiej świątyni duchowej złożona została tylko jedna ofiara, raz na zawsze. Jest to ofiara okupu złożona przez samego większego Arcykapłana, Jezusa Chrystusa. Oczywisty jest więc wniosek, że świątynia z wizji Ezechiela, w której wielokrotnie składano w ofierze kozły i byki, nie była wielką świątynią duchową.

11. Dlaczego czasy Ezechiela nie były odpowiednią porą na ujawnianie prawd dotyczących wielkiej duchowej świątyni?

¹¹ Po drugie, Ezechiel nie mógł widzieć wielkiej świątyni duchowej, bo nie był to wyznaczony przez Boga czas na ujawnienie  takich prawd. Pamiętajmy, że korzyść z wizji Ezechiela w pierwszej kolejności mieli odnieść wygnańcy w Babilonie. Podlegali oni Prawu Mojżeszowemu. Po powrocie z niewoli do Jerozolimy mieli odbudować świątynię i ołtarz oraz oddawać Bogu cześć zgodnie z wymogami tego Prawa. Mieli tam nadal składać ofiary przez, jak się później okazało, prawie sześć stuleci. Wyobraź sobie, jak by to na nich wpłynęło, gdyby wizja Ezechiela ukazywała duchową świątynię — świątynię, w której arcykapłan składa swoje życie na ofiarę i w rezultacie nie ma już potrzeby składania żadnych innych ofiar. Jak mogliby to zrozumieć? Czy mieliby motywację, żeby nadal stosować się do Prawa Mojżeszowego? Tak jak zawsze, Jehowa wyjawia duchowe prawdy we właściwym czasie i wtedy, kiedy Jego lud jest na to gotowy.

12-14. Jak wizja świątyni z Księgi Ezechiela oraz opis podany przez Pawła wzajemnie się uzupełniają? (Zobacz ramkę „Różne świątynie, różne znaczenia”).

¹² Jak w takim razie wizja świątyni ukazana Ezechielowi ma się do opisu duchowej świątyni podanego przez Pawła? Pamiętajmy, że Paweł nie oparł swojego wywodu na wizji świątyni z Księgi Ezechiela, ale na opisie przybytku z czasów Mojżesza. To prawda, że wymienia kilka elementów występujących  zarówno w świątyniach zbudowanych przez Salomona oraz Zerubbabela, jak i w tej, którą przedstawia Ezechiel. Ale ogólnie rzecz biorąc, Ezechiel i Paweł skupiają się na różnych sprawach *. Ich opisy nie są takie same, ale wzajemnie się uzupełniają. Jak?

¹³ Na te dwa fragmenty Biblii możemy spojrzeć w następujący sposób: dzięki Pawłowi poznajemy wszystkie środki, które Jehowa nam udostępnił, byśmy mogli praktykować czyste wielbienie, a dzięki Ezechielowi — wymagania, którym musimy odpowiadać jako czciciele Jehowy. Żeby zaznajomić nas ze środkami udostępnionymi przez Boga, Paweł ujawnia znaczenie takich szczegółów duchowej świątyni, jak służba arcykapłana, ofiary, ołtarz czy Miejsce Najświętsze. Z kolei Ezechiel przedstawia obraz świątyni, który wyraźnie nam uzmysławia, jak wysokie są wymagania Jehowy dotyczące czystego wielbienia.

¹⁴ Co oznacza dla nas to skorygowane zrozumienie? Z pewnością nie pomniejsza w naszych oczach znaczenia wizji świątyni z Księgi Ezechiela. Żeby dostrzec praktyczną wartość tej  wizji, przyjrzyjmy się, jak musiała wpłynąć na wiernych Żydów w czasach Ezechiela oraz po powrocie z wygnania.

15. (a) Jakie było główne przesłanie proroczej wizji Ezechiela? (b) Jakie dwa skrajnie różne opisy znajdujemy w 8 rozdziale Księgi Ezechiela i w rozdziałach od 40 do 48?

¹⁵ Żeby zrozumieć, co ta wizja oznaczała dla wygnańców, rozważymy kilka pytań, dzięki którym spojrzymy na to szerzej. Po pierwsze, jakie było główne przesłanie tego proroctwa? Mówiąc krótko — czyste wielbienie zostanie przywrócone. Dla Ezechiela było to jasne. Wcześniej opisał wizję, w której Jehowa pokazał mu opłakany stan świątyni w Jerozolimie, o czym czytamy w 8 rozdziale Księgi Ezechiela. A teraz z pewnością jest zachwycony, że może ze szczegółami przedstawić całkowicie inną świątynię, której opis znajdujemy w rozdziałach od 40 do 48. Możemy tu zobaczyć wielbienie Boga, które nie jest skalane, ale takie, jakie być powinno — zgodne z doskonałym wzorem określonym w Prawie Mojżeszowym.

16. Jak wizja Ezechiela harmonizuje z proroctwem Izajasza?

¹⁶ Doprowadzenie wielbienia Jehowy do właściwego stanu jest nierozerwalnie związane z jego wywyższeniem. Przeszło 100 lat wcześniej prorok Izajasz napisał: „Pod koniec dni góra domu Jehowy zostanie mocno osadzona ponad szczytami gór, wyniesiona ponad wzgórza” (Izaj. 2:2). W ten sposób Izajasz wskazał, że czyste wielbienie Jehowy zostanie przywrócone i wywyższone, niejako umieszczone na najwyższej ze wszystkich gór. A gdzie w wizji Ezechiela znajduje się dom Jehowy? Stoi „na bardzo wysokiej górze”! (Ezech. 40:2). To potwierdza, że czyste wielbienie zostanie przywrócone.

17. Streść wizję opisaną w rozdziałach od 40 do 48.

¹⁷ Streśćmy krótko wizję opisaną w rozdziałach od 40 do 48. Ezechiel przygląda się, jak anioł mierzy bramy, mur, dziedzińce i sanktuarium świątyni (Ezech., rozdz. 40-42). Wtedy dzieje się coś zachwycającego: do świątyni przybywa w wielkiej chwale sam Jehowa, który karci i poucza swój błądzący lud, w tym kapłanów i naczelników (Ezech. 43:1-12; 44:10-31; 45:9-12). Ezechiel widzi rzekę, która płynie z sanktuarium do Morza Martwego i zapewnia życie oraz urodzaj (Ezech. 47:1-12). Widzi też precyzyjnie podzielony na części kraj, w którym centralne miejsce zajmuje obszar związany z wielbieniem Jehowy (Ezech. 45:1-8; 47:13 do 48:35). Jakie jest przesłanie tej wizji? Jehowa upewnia swój lud, że czyste wielbienie zostanie przywrócone i wywyższone. Będzie przebywał w miejscu, w którym się Go wielbi, oraz sprawi, że z tej świątyni popłyną błogosławieństwa — życie, uzdrowienie i porządek.

18. Czy wizja świątyni miała być rozumiana dosłownie? Wyjaśnij to.

 ¹⁸ Po drugie, czy wizja świątyni miała być rozumiana dosłownie? Nie. Ezechiel i inni wygnańcy, którym przekazał wizję, prawdopodobnie od początku wiedzieli, że nie można jej rozumieć dosłownie. Dlaczego? Przypomnijmy, że świątynia znajdowała się „na bardzo wysokiej górze”. Chociaż widzimy tutaj podobieństwo do proroctwa Izajasza, opis ten nie pasuje do lokalizacji świątyni w Jerozolimie. Świątynia Salomona mieściła się na górze Moria i tam miała być pewnego dnia odbudowana. Ale czy była to „bardzo wysoka góra”? Nie. W rzeczywistości wokół niej znajdują się wzniesienia o podobnej wysokości lub wyższe. Poza tym kompleks świątynny oglądany przez Ezechiela był ogromny. Biorąc pod uwagę obwód otaczającego go muru, nie zmieściłby się na górze Moria. Miał powierzchnię większą nawet od powierzchni całej Jerozolimy w czasach Salomona! Co więcej, wygnańcy na pewno nie oczekiwali, że z sanktuarium wypłynie literalna rzeka, która wpadnie do Morza Martwego i napełni życiem jego wody. I wreszcie, górzyste ukształtowanie terenu Ziemi Obiecanej nie umożliwiłoby tak prostego podzielenia ziemi między plemiona, jak opisano to w wizji *. Z tych powodów nie można jej było rozumieć dosłownie.

19-21. W jaki sposób wizja Ezechiela miała wpłynąć na Żydów?

 ¹⁹ Po trzecie, jaki wpływ ta wizja miała wywrzeć na rodaków Ezechiela? Rozmyślając o wzniosłych zasadach Jehowy dotyczących czystego wielbienia, powinni się poczuć zawstydzeni. Jehowa powiedział Ezechielowi: „Opisz Izraelitom tę świątynię”. Podany przez Ezechiela opis miał być tak szczegółowy, że mogli oni ‛przestudiować jej plan’. W jakim celu? Jak już się przekonaliśmy, nie po to, żeby ją zbudować. Jehowa wyjaśnił: „Żeby się zawstydzili z powodu swoich grzechów” (odczytaj Ezechiela 43:10-12).

²⁰ Dlaczego ta wizja mogła poruszyć sumienie szczerych osób i je zawstydzić? Ezechiel otrzymał polecenie: „Synu człowieczy, zwróć uwagę, dobrze się przyjrzyj i uważnie posłuchaj wszystkiego, co ci powiem, o zarządzeniach i prawach dotyczących świątyni Jehowy” (Ezech. 44:5). Ezechiel raz po raz słyszał o zarządzeniach, ustawach i prawach (Ezech. 43:11, 12; 44:24; 46:14). Często też słyszał o normach Jehowy — nawet o normie dotyczącej długości łokcia oraz jednostek wagowych (Ezech. 40:5; 45:10-12; porównaj Przysłów 16:11). W opisie tej jednej wizji Ezechiel ponad 50 razy używa hebrajskich słów nawiązujących do miary i odmierzania.

²¹ Odmierzanie, miary, zarządzenia, ustawy, prawa — co Jehowa chciał powiedzieć swojemu ludowi? W ten dobitny sposób przypominał im ważną prawdę: tylko Jehowa ustala normy dotyczące czystego wielbienia. Osoby, które je lekceważą, powinny się zawstydzić. Ale które elementy wizji miały skłonić Żydów do takich wniosków? W następnym rozdziale omówimy kilka przykładów. Dzięki temu lepiej zrozumiemy, jakie znaczenie ta niezwykła wizja ma dla nas.