1-3. (a) Ngbanga ti nyen la kota temple nga na ada so ayeke na terê ni so Ézéchiel abâ na yâ ti vision alingbi ti dë bê ti lo? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti chapitre so.) (b) Nyen la e yeke bâ na yâ ti chapitre so?

TARA ti bâ so Ézéchiel ayeke na ngu 50. Lo sara ngu 25 awe na kodro-wande. Temple ti Jérusalem abuba aninga awe. Tongana Ézéchiel apensé lani so lo yeke kiri ti sara kua ti prêtre na Jérusalem, lo bâ fadeso awe so lege ayeke dä ape. A lingbi ngu 56 tongaso ahon si a zi aJuif, tongaso Ézéchiel ahinga lani so a yeke ngangu ti tene lo ngbâ na fini aninga tongaso ti bâ azo ti Jéhovah akiri na kodro ti ala. Ye so asara si lo hinga so lo lingbi pëpe ti bâ temple so ayeke kiri ti leke ni (Jér. 25:11). Eskê mara ti apensé so asara si lo yeke na vundu?

² Jéhovah asara ye na nzoni bê mingi so lo soro ngoi so ti fa na Ézéchiel mbeni vision so lo bâ aye mingi na yâ ni, so asara biani si koli so ayeke be-ta-zo so awara kota dengo bê nga na beku. Na lege ti vision so, a gue na prophète ni na kodro ti lo, na a zia lo na ndö ti mbeni yongoro hoto. Na ndö ti hoto ni, lo wara terê na “mbeni koli so terê ti lo akpa cuivre.” Koli so, so ayeke mbeni ange, ague na lo ti bâ mbeni kota temple nga na ada kue so ayeke na terê ni. (Diko Ézéchiel 40:1-4.) Aye ni kue akpa tâ ye. Ye so Ézéchiel abâ  adoit ti kpengba mabe ti lo, adoit ti hon ngangu ti gbungo li ti lo nga peut-être lo doit ti gi li ti lo na ni gbä. Atâa so aye mingi so lo bâ na temple so akpa aye so lo hinga ni kozo, temple ni ayeke nga nde mingi na temple so lo hinga na Jérusalem.

³ Vision so apika bê ti zo mingi so ayeke na yâ ti andangba chapitre gumbaya ti mbeti ti Ézéchiel. Zia e bâ fadeso bango ndo so e bezoin ti duti na ni na ngoi so e yeke sara tënë na ndö ti vision so nga e yeke gi ti mä yâ ni. Na pekoni, e yeke bâ wala ye so Ézéchiel abâ ayeke kota temple ti yingo so bazengele Paul asara tënë mingi na ndö ni angu mingi na pekoni. Na nda ni, e yeke bâ ye so vision so aye ti tene ndali ti Ézéchiel na amba ti lo so a gue na ala na kodro-wande.

4. Na ndö ti vision ti temple, nyen la e tene ândö? Nyen la e bezoin ti kiri ti bâ ni fadeso?

⁴ Ândö, na yâ ti ambeti ti e, e tene so temple so Ézéchiel abâ ayeke kota temple ti Jéhovah ti yingo, so yingo vulu apusu bazengele Paul ti sara tënë na ndö ni na yâ ti mbeti ti lo na aHébreu. * So e bâ so Ézéchiel na Paul abâ oko temple ni, a yeke lani na lege ni ti tene so aye mingi ti temple so Ézéchiel abâ na yâ ti vision ayeke afä, wala asara tënë ti ambeni ye so ayeke si ande. E tene lani tongaso ndali ti aye so Paul atene na ndö ti tabernacle. Ye oko, na peko ti so e sambela, e kiri e manda ye na ndö ti vision so nga e gbu li ti e asara si e bâ so e bezoin ti fa nda ti temple so Ézéchiel abâ na yâ ti vision na mbeni lege so akpengba ape.

5, 6. (a) Tongana nyen la bazengele Paul afa so lo sara terê ti lo kete na ngoi so lo yeke sara tënë na ndö ti tabernacle? (b) Nyen la Paul atene na ndö ti ambeni nzene nzene ye ti tabernacle? Tongana nyen la e lingbi ti sara kua na pensé ni so ti mä yâ ti temple so Ézéchiel abâ na vision?

⁵ E bâ so a yeke na lege ti ndara ti gi pëpe ti fa so anzene nzene ye kue so ayeke na yâ ti temple so Ézéchiel abâ na vision ayeke fä ti ambeni ye nde. Ngbanga ti nyen? Gbu li na ndö ti mbeni pendere tapande. Na ngoi so Paul ayeke sara tënë na ndö ti tabernacle nga na temple ti yingo, lo fa anzene nzene ye ti tabernacle ni, na tapande lo sara tënë ti kete ta ti lor, ti ye ti kangango na yanga ti sanduku nga na ti kete ta ti lor so manne ayeke na yâ ni. Eskê lo tene so aye so aye ti sara tënë ti ambeni ye nde? Na bango ni, yingo vulu afa na lo ti sara tongaso ape. Me Paul atene: “Ngoi ti sarango tënë na ndö ti aye so oko na oko la pëpe.” (aHéb. 9:4, 5). Paul ayeke lani nduru ti mû peko ti fango lege ti yingo vulu na ti sara terê ti lo kete ti ku Jéhovah.​—aHéb. 9:8.

⁶ E lingbi ti sara nga tongaso na vision ti temple so Ézéchiel abâ. Anzene nzene tënë mingi ayeke nga na yâ ni. Na a yeke nzoni ti ku Jéhovah ti fa na e ye polele na ndö ni tongana a bezoin ti kiri ti fa ambeni ye na ndö ni. (Diko Michée 7:7.) Ye oko, ye so aye ti tene so yingo ti Jéhovah afa na e mbeni ye na ndö ti vision so ape? Oko pëpe.

7, 8. (a) Nyen la achangé fadeso na yâ ti lege so e mä yâ ti tënë ti temple so Ézéchiel abâ na vision? (b) Tongana nyen la temple so Ézéchiel abâ na vision ayeke nde na temple ti yingo so Paul afa ni?

⁷ Tongana ti so e tene fade, a sara angu mingi awe na yâ ti ambeti ti e, e tene so Ézéchiel abâ kota temple ti Jéhovah ti yingo, temple so yingo vulu apusu Paul ti sara tënë na ndö ni na yâ ti mbeti ti lo na aHébreu. Ye oko, so e kiri e manda ye na ndö ni asara si e tene so Ézéchiel alingbi lani pëpe ti bâ kota temple ti yingo. Ngbanga ti nyen?

⁸ Kozoni, temple so Ézéchiel abâ ague oko pëpe na ye so yingo vulu apusu Paul ti fa ndani. Gbu li na ndö ti ye so: Bazengele Paul afa polele so tabernacle ti ngoi ti Moïse ayeke gbe ti dê nga ayeke tapande ti mbeni ye so ayeke kota mingi. Tabernacle ni, legeoko tongana temple ti Salomon na ti Zorobabel, so fason so a leke na ni ayeke oko, a yeke wara dä mbeni “Ndo so ayeke nzoni kue kue kue”. Paul atene so a yeke “ndo so ayeke nzoni-kue so maboko ti zo la si asara”, lo tene so ‘a kpa gï tâ ye ni kpango,’ me a yeke tâ ye ni ape. Tâ ye ni ayeke so wa? Lo fa ni, lo tene: “Yayu.” (aHéb. 9:3, 24). Ézéchiel abâ lani yayu? Ên-ën. Mbeni ye oko na yâ ti vision ti Ézéchiel afa ape so lo bâ aye so ayeke na yayu.​—Bâ Daniel 7:9, 10, 13, 14.

9, 10. Na ndö ti tënë ti mungo asandaga, tongana nyen la temple so Ézéchiel abâ na vision ayeke nde na kota temple ti yingo so Paul asara tënë ni?

⁹ Mbeni ye so asara si e hinga biani so kangbi ayeke na popo ti vision ti Ézéchiel na fango nda ti ye ti Paul andu asandaga. Ézéchiel amä gbâ ti aye so a fa na azo, amokonzi nga na bungbi ti aprêtre na ndö ti mungo asandaga. A lingbi ala mû asandaga ndali ti siokpari ti ala wani. A lingbi ala mû nga asandaga ti beoko, so âmanke ala yeke te part ti ala na ada ti tengo kobe na temple (Ézéch. 43:18, 19; 44:11, 15, 27; 45:15-20, 22-25). Eskê a yeke mû lakue amara ti asandaga so na yâ ti kota temple ti yingo?

¹⁰ Kiringo tënë ni ayeke polele nga akpengba ape. Paul atene: “Na ngoi so Christ aga lani tongana mbeni kota prêtre ti anzoni ye so asi na ndembe so awe, lo lï na yâ ti tente so ayeke kota mingi nga so ayeke mbilimbili-kue ahon ti kozoni so, tente so maboko ti zo la asara ni pëpe, so ti tene a yeke ti ndö ti sese ge pëpe. Lo lï na ndo so ayeke nzoni-kue, lo lï na mênë ti akoli-ngasa wala ti akete koli-bagara pëpe, me lo lï na mênë ti lo wani gï fani oko biani biani awe na lo wara lege ti zi e teti lakue lakue.” (aHéb. 9:11, 12). Tongaso, na yâ ti kota temple ti yingo, gï sandaga oko la a mû awe. A yeke ye so a futa ti zi azo, nga Jésus Christ, Kota prêtre so ahon atanga ni kue, la amû ni. A yeke polele so temple so Ézéchiel abâ na vision, so a yeke mû asandaga ti angasa nga na ti akoli-bagara dä mingi, ayeke pëpe kota temple ti yingo.

11. Na ngoi ti Ézéchiel, ngbanga ti nyen la a yeke ngoi ti tene Nzapa azi nda ti atâ tënë na ndö ti kota temple ti yingo la ape?

¹¹ Tënë so ague na e na mbeni use raison so afa so Ézéchiel alingbi lani pëpe ti bâ kota temple ti yingo: A yeke lani ngoi ti tene Nzapa azi nda ti mara ti atâ tënë so la ape. Girisa ape so vision ti Ézéchiel abâ kozoni aJuif so a gue na ala na Babylone. Ala yeke lani  na gbe ti Ndia ti Moïse. Na ngoi so a zi ala, ala yeke kiri na Jérusalem nga ala yeke sara ye alingbi na aye so ayeke na yâ ti Ndia so andu tâ vorongo Nzapa na lege so ala yeke kiri ti leke temple nga na gbalaka ni. Na pekoni, ala yeke ngbâ ti mû asandaga kâ nduru na ngu ngbangbo omene. Tara ti bâ ye so ayeke sara na ndö ti aJuif lani tongana fade vision ti Ézéchiel afa na ala temple ti yingo, mbeni temple so na yâ ni kota prêtre amû fini ti lo wani na sandaga, na pekoni a hunda ti mû asandaga kue encore ape biani biani. Pensé wa la ala yeke wara na lege ti mara ti vision so? Vision so alingbi lani ti sara si ala leke na bê ti ala ape ti sara ye alingbi na Ndia ti Moïse? Tongana ti so Jéhovah ayeke sara lakue, lo zi nda ti atâ tënë gï na tâ ngoi ni nga na ngoi so azo ti lo alingbi ti mä yâ ni.

12-14. Kamba wa la ayeke na popo ti vision ti temple so Ézéchiel abâ nga na fango nda ti temple ti yingo so Paul afa? (Bâ encadré “Aye ti manda nde nde na ndö ti atemple nde nde.”)

¹² Tongaso, kamba wa la ayeke na popo ti temple so Ézéchiel abâ na vision nga na fango nda ti temple ti yingo so Paul afa? Girisa ape so Paul asara tënë pëpe na ndö ti temple so Ézéchiel abâ na vision na yâ ti tënë ti lo, me lo sara tënë mingi na ndö ti tabernacle ti ngoi ti Moïse. A yeke tâ tënë so Paul afa aye mingi so ayeke nga na yâ ti temple ti Salomon na ti Zorobabel nga so ayeke na yâ ti temple so Ézéchiel abâ na vision. Ye oko, mingi ni Ézéchiel na Paul agboto lê na ndö ti aye nde nde na yâ ti atënë so ala sû ni. * Ahon ti tene Paul  na Ézéchiel atene gï a-oko tënë, atënë ti ala acompleté terê. Na lege wa?

¹³ E lingbi ti gbu li ti e na ndö ti kamba so ayeke na popo ti atënë ti Paul na ti Ézéchiel tongaso: Na lege ti atënë ti Paul, e manda ye na ndö ti ye so Jéhovah aleke ndali ti tâ vorongo Nzapa, me na lege ti atënë ti Ézéchiel, e manda ye na ndö ti andia ti Jéhovah so andu vorongo Nzapa. Ti fa na e ye na ndö ti ye so Jéhovah aleke ndali ti tâ vorongo Nzapa, Paul azi nda ti aye so ayeke na yâ ti temple ti yingo, aye tongana kota prêtre, asandaga, gbalaka nga na Ndo so ayeke nzoni kue kue kue. Me ti gboto lê na ndö ti andia ti Jéhovah so ayeke na nduzu mingi ndali ti tâ vorongo Nzapa, vision ti temple so Ézéchiel abâ afa anzene nzene ye so asara si e manda aye mingi na ndö ti andia ti Jéhovah, so e bata ni na yâ ti li ti e nga na yâ ti bê ti e.

¹⁴ So lege so e mä yâ ti tënë ti vision ti temple so Ézéchiel abâ achangé, a ye ti tene nyen ndali ti e? Biani a ye ti tene ape so vision ti Ézéchiel so ayeke kota ye pëpe na e laso. Ti mû maboko na e ti bâ tongana nyen la vision so aga na e aye ti nzoni, zia e kiri e bâ nzoni tongana nyen la a doit lani ti ga na aye ti nzoni na aJuif so ayeke be-ta-zo lani na ngoi ti Ézéchiel nga na pekoni.

15. (a) Kota tënë ti prophétie so a tene ni na lege ti vision so Ézéchiel abâ ayeke nyen? (b) Nyen la ague nde na yâ ti tënë so ayeke na Ézéchiel chapitre 8 na Ézéchiel chapitre 40 ti si na 48?

¹⁵ Ti mû lege na e ti wara kiringo tënë ti Bible na hundango ndo so, zia e gbu li ti e na ndö ti ambeni hundango ndo so ague oko na ni so ayeke mû maboko na e ti bâ ye ni kue nzoni. Kozoni, kota tënë ti prophétie so a tene ni na lege ti vision so ayeke nyen? Na nduru tënë, kota tënë ni ayeke so a yeke kiri na tâ vorongo Nzapa na place ni. Kite ayeke dä ape so Ézéchiel ahinga ni polele tongaso. Lo sû lani chapitre 8 ti Ézéchiel awe; na yâ ni Jéhovah afa polele na lege ti tapande asioni ye so a yeke sara lani na temple na Jérusalem. Nga terê ti Ézéchiel adoit ti nzere lani mingi ti sû anzene nzene tënë so ayeke pendere mingi so ague nde na ti kozoni, so ayeke fadeso na chapitre 40 ti si na 48. Ge so e bâ pëpe so a buba tâ vorongo Nzapa, me e bâ so a kiri na tâ vorongo Nzapa tongana ti kozo: a kiri a voro Jéhovah tâ na lege ni ti gue oko na Ndia ti Moïse.

16. Tongana nyen la vision so Ézéchiel abâ akiri afa biani so tënë so Ésaïe atene ngu ngbangbo oko kozo ayeke tâ tënë?

¹⁶ Ti tene a kiri a voro Jéhovah tongana ti kozo, a lingbi a yâa ni na nduzu mingi. Ahon ngu ngbangbo oko kozo, yingo vulu apusu prophète Ésaïe ti tene: “Na andangba lango ni, hoto so da ti Jéhovah ayeke na ndö ni ayeke luti nganganga na ayo ahon tanga ti ahoto, a yeke yo na nduzu ahon li ti akete hoto.” (És. 2:2). Ésaïe abâ polele kozo awe so a yeke kiri na tâ vorongo Jéhovah na place ni nga a yeke yâa ni na nduzu mingi, mo bâ mo tene a yeke na ndö ti hoto so ayo ahon atanga ni kue. Fadeso, Ézéchiel ayeke na ndo wa la lo bâ lani vision so alondo na Nzapa so? Lo yeke lani “na ndö ti mbeni yongoro hoto”, na lo yeke bâ da ti Jéhovah (Ézéch. 40:2). Vision so Ézéchiel abâ akiri afa biani so a yeke kiri na tâ vorongo Nzapa na place ni.

17. Fa kota tënë so ayeke na Ézéchiel chapitre 40 ti si na 48.

¹⁷ Bâ na nduru tënë ye so Ézéchiel abâ nga lo mä, so ayeke na Ézéchiel chapitre 40 ti si na 48. Lo bâ mbeni ange so ayeke mû mesure ti ayanga ti gbagba, ti mur, ti alacour nga na ti kubu so ayeke nzoni-kue ti temple ni (Ézéch. 40–42). Na pekoni, mbeni ye so ayeke pendere mingi asi: Gloire ti Jéhovah asi na temple. Jéhovah amû wango na azo ti lo so ayeke kirikiri, na aprêtre nga na amokonzi (Ézéch. 43:1-12; 44:10-31; 45:9-12). Ézéchiel abâ mbeni ngu so alondo na kubu so ayeke nzoni-kue so asua atuku na yâ ti Mer Morte, na amû fini nga aga na aye ti nzoni na aye so ayeke na yâ ni (Ézéch. 47:1-12). Nga lo bâ yâ ti kodro ni akangbi kete kete, na a yeke voro Jéhovah na lege ni nduru na milieu ti kodro ni (Ézéch. 45:1-8; 47:13–48:35). Kota tënë ni ayeke nyen? A sigi polele: Jéhovah ayeke dë lani bê ti azo ti lo so a yeke kiri na tâ vorongo Nzapa na place ni na a yeke yâa ni na nduzu mingi. Lo yeke duti na yâ ti da so a yeke voro lo dä, lo yeke iri tënë nzoni na ndö ti azo ti kodro ni  na lege ti temple, lo yeke sava ala, lo yeke mû fini na ala nga lo yeke lu ndia na yâ ti kodro so a kiri a leke ni.

18. Eskê vision ti temple aye lani ti sara tënë ti vrai ye? Mo tene tongaso ngbanga ti nyen?

¹⁸ Use ni, a lingbi a bâ vision ni tongana vrai ye? Ên-ën. Peut-être Ézéchiel na amba ti lo so a gue na ala na kodro-wande so lo fa tënë ti vision ti lo na ala abâ hio so vision ni aye pëpe ti sara tënë ti vrai ye. Ngbanga ti nyen? Girisa ape so Ézéchiel abâ temple so na ndö ti “mbeni yongoro hoto”. Atâa so a gue tâ oko na prophétie ti Ésaïe, a sara pëpe tënë ti tâ ndo so temple ni ayeke dä. Temple ti Salomon ayeke lani na ndö ti Hoto ti Moriah na Jérusalem nga a yeke na ndo so la mbeni lâ a yeke kiri ti leke ni dä. Me eskê a yeke lani “mbeni yongoro hoto”? Ên-ën. Ambeni hoto so ayeke na terê ti Hoto ti Moriah ayo alingbi na Hoto ti Moriah wala ayo ahon ni mingi. Nga temple ni nga na ada so ayeke na terê ni so Ézéchiel abâ akono mingi. Ndo ni so ayeke na yâ ti gbagba ti mur so akono mingi, a peut ti lingbi ndö ti Hoto ti Moriah ape. A peut même ti lingbi gbata ti Jérusalem na ngoi ti Salomon ape. Nga azo so a gue na ala na kodro-wande aku lani biani ape ti tene mbeni vrai ngu alondo na kubu ti temple so ayeke nzoni-kue asua atuku na Mer Morte ti sava angu so akui so. Na nda ni, so ahoto ayeke lani mingi na Sese ti Zendo ayeke lani ngangu ti zia akatikati so ayeke droit na popo ti amara, tongana ti so a fa na yâ ti vision ni so. Tongaso, vision ni aye pëpe ti sara tënë ti mbeni ye so ayeke vrai ye.

19-21. Jéhovah aye ti tene vision so Ézéchiel abâ asara nyen na ndö ti azo? Ngbanga ti nyen la a lingbi a sara ala tongaso?

 ¹⁹ Ota ni, Jéhovah aye lani ti tene vision ni asara azo ti Ézéchiel tongana nyen? Na ngoi so azo ti lo agbu li ti ala na ndö ti andia ti Jéhovah so ayeke na nduzu mingi so ayeke ndali ti tâ vorongo Nzapa, kamene adoit ti gbu ala. Jéhovah atene na Ézéchiel ti “fa na azo ti Israël temple ni so [lo] bâ”. So Ézéchiel afa nda ti temple so nzoni mingi asara si azo ti Israël ‘agbu li ti ala na ndö ti plan ti temple ni nzoni.’ Ngbanga ti nyen la a lingbi azo ni agbu li na ndö ti temple so? Tongana ti so e bâ, a yeke pëpe ti kiri ti leke temple ni. Me tongana ti so Jéhovah atene, a yeke ti tene “kamene asara ala ndali ti asioni so ala sara”.​—Diko Ézéchiel 43:10-12.

²⁰ Ngbanga ti nyen la vision so alingbi ti ndu conscience ti azo so aye sarango ye ti mbilimbili nga asara ala kamene? Bâ ye so a tene na Ézéchiel: “Molenge ti zo, mä mbi nzoni, bâ ndo nzoni na mo dengi mê ti mo na aye kue so mbi yeke fa na mo na ndö ti atënë nga na andia so andu temple ti Jéhovah.” (Ézéch. 44:5). Fani mingi, Ézéchiel amä atënë na ndö ti ambela nga na andia (Ézéch. 43:11, 12; 44:24; 46:14). A dabe ti Ézéchiel fani mingi na ndö ti andia ti Jéhovah, même na ndö ti ndia ti yongo ti acoudée nga na ndö ti ndia ti akilo so ayeke na lege ni. (Ézéch. 40:5; 45:10-12; bâ aProverbe 16:11.) A hon 50 na yâ ti oko vision so, Ézéchiel asara kua na atënë ti Hébreu so asara tënë ti “ye ti hakango na ye” nga na ti “ye ti mungo na mesure”.

²¹ Jéhovah aye ti tene nyen na azo ti lo na lege ti ye ti hakango na ye, akilo, andia nga na ambela? Na bango ni, lo yeke dabe ti ala lani, na lege ti ambela so ayeke ngangu, na ndö ti kpengba tâ tënë so: Gï Jéhovah oko la alu andia ndali ti tâ vorongo Nzapa. Azo so ague nde na ndia so a lingbi kamene asara ala. Na alege wa la vision ni afa aye ti manda tongaso na aJuif? Na yâ ti chapitre ti peko, e yeke bâ ambeni mbilimbili tapande. Ye so ayeke mû maboko na e ti bâ polele ye so vision so apika bê mingi so aye ti tene ndali ti e laso.