Nakoni kanoana

Kiiba nakoni kanoana

MWAKORO 14

“Bon Aei Tuan te Tembora”

“Bon Aei Tuan te Tembora”

ETEKIERA 43:12

TE BOTO N IANGO: Te miitara ibukin te tembora​—reirei aika manena n ana bong Etekiera ao nanona nakoira ngkai

1, 2. (a) Tera ae ti reiakinna n te mwakoro are mai mwaina ibukin te tembora ae n ana miitara Etekiera? (b) Baikara titiraki aika uoua aika ti na rinanoi n te mwakoro aei?

E AKI nora te tembora n taamnei ae kakannato Etekiera n te miitara, are e maroroakinna te abotoro Bauro n tienture ake imwina. Ti reiakina aei n te mwakoro are mai mwaina. Ti reiakinna naba bwa e katauraoaki te miitara ibukin reiakinaia ana aomata te Atua kakawakin ana kaetieti ibukin te taromauri ae itiaki. Tii man irani kaetieti akanne ae a kona iai aomata ni kabooua aia iraorao ma Iehova. Ti kona n nora bukina ngkai e katerea te boto n iango aei Iehova uatai n te kibu aei: “Bon aei tuan te tembora.”​—Wareka Etekiera 43:12.

2 Ti riai ngkai n rinanon titiraki riki aika uoua. Te moan: Baikara reirei aika okoro ibukin ana kaetieti Iehova, ake a kona n reke irouia I-Iutaia n ana bong Etekiera man te miitara ibukin te tembora aei? E na buokira kaekaan te titiraki aei ni kaekaa ara kauoua n titiraki ae kangai: Tera nanon te miitara ibukira ni kabaneani boong aika karawawata aikai?

Baikara Reireiara Man te Miitara n Taai Ake Rimoa?

3. Tao n te aro raa ae a na maamaa iai aomata n te miitara ae te maunga ae rietata?

3 Ibukini kaekaan te moan titiraki, ti na iangoi moa baika kamimi aika irekereke ma te tembora ae n te miitara aei. Te maunga ae rietata. A bae aomata ni kairekerekea ana miitara Etekiera ma ana taetae ni burabeti Itaia ae kaunganano are kaokan te taromauri ae itiaki. (Ita. 2:2) Ma tera reireiaia n noran ana auti Iehova i aon te maunga ae rangi n rietata aei? E reireinia bwa e na karietataaki te taromauri ae itiaki, e na tabekakirake i etani bwaai ni kabane. E a bon tia ni karietataaki te taromauri ae itiaki, ibukina bwa bon ana babaire Teuare e “karietataaki riki i aoia atua ni kabane.” (TaiAre. 97:9) Ma a aki karaoa tabeia aomata. I nanon irabubua te ririki ao a okioki ni kariaia kamwaraean te taromauri ae itiaki, a kitanna, ao a kabarekaa. Noran ana auti ae tabu te Atua ni karietataaki ao n tabekakirake nakoni nnena raoi ae mimitong ma ni kakannato, a kairaki iai naake a raoiroi nanoia bwa a na maamaa.

4, 5. Tera reireiaia taan ongora iroun Etekiera mani mataroan oon te tembora aika rangi n rietata?

4 Mataroan te oo aika rangi n rietata. Ni moan te miitara ao e mataku Etekiera iroun te anera are kaneweabaa ngke e anai abwakini mataroan te oo. Abwakini mataroa aikai tao kaka 30 te mita rietaia! (Etek. 40:14) Iai taian ruu n tantani ni kawai n rin. Tera ae a kona n iangoia naake a kamatebwaia taamnein te tabo aei? E kangai Iehova nakon Etekiera: “Tarataraa raoi te kawai n rin are n te tembora.” Bukin tera? Ibukina bwa aomata a kakairiia te koraki aika “aki korotobibiaki nanoia ao irikoia” nakon ana auti n taromauri Iehova ae tabu. Tera mwina? E taku Iehova: “A kamwaraea au tembora.”​—Etek. 44:​5, 7.

5 A a tia naake a “aki korotobibiaki . . . irikoia” n aki ongeaba n ana kaetieti te Atua ae mataata are moa man ana bong Aberaam. (KBwaai 17:​9, 10; NakIbo. 12:​1-3) Ma e kakaiaki riki aia kangaanga naake a “aki korotobibiaki nanoia.” A boni kani karitei, a aki butimwaea ana kaetieti ao ana kairiri Iehova. A aki riai ni kariaiakaki aeka n aomata aikai bwa a na rin n ana auti n taromauri Iehova ae tabu! E ribaa te mwamwanaa te aba Iehova, ma a a tia ana aomata ni kariaia rikiraken te mwamwanaa te aba n ana auti. E reke te reirei ae mataata mani mataroan te oo ao ruu n tantani aika n te tembora ae n te miitara aei ae kangai: E nang aki manga kabonganaaki buaka! A na kateimatoaaki kaetieti aika rangi n rietata ibukin te rin n ana auti te Atua. Tii anne te anga ae e na kakabwaiaa iai aia taromauri aomata Iehova.

6, 7. (a) E kangaa Iehova ni kabongana te oo are otabwaninia aonon te tembora n taekina iai te rongorongo nakoia ana aomata? (b) Tera aroia ana aomata Iehova rimoa nakon ana auti? (Nora te kabwarabwara mai nano.)

6 Te oo ae tobibi. Teuana naba te bae kamimi ae irekereke ma te tembora ae n te miitara aei bon te oo ae otabwaninia aonon te tembora. E taku Etekiera bwa 500 te kaibwabwaa abwakin taian oo ni kauaitera, ke 1,555 te mita, ae kaania 1.6 te kiromita abwakina! (Etek. 42:​15-20) Ma te abwaki ae bane n autin nako te tembora ma katawanangina nako, bon titeboo abwakina ao raababana ae tii 500 te mwanokunibai, ke 259 te mita. Ngaia are iai te maranga ae bubura i marenan te tembora ni kabutaa ma te oo are mai tinaniku. * Bwa ibukin tera?

7 E taku Iehova: “Mangaia ae ke a kararoai ngkai mairou aroia n ririmwia aia bouannanti aika kamwara ni wene ni bure ma ngaiia, ao rabwataia aia uea ake a mate, ao N na maeka i buakoia n aki toki.” (Etek. 43:9) E taraa n ae “rabwataia aia uea” e nanonaki iai taromauriani bouannanti. Ngaia are e kabongana Iehova te maranga ae raababa aei ae i rarikin te tembora are n ana miitara Etekiera bwa kaanga e kangai iai: “Kararoai baika kammaira aikai. Tai kaania naba teutana.” Ngaia are ngkana a kawakina itiakin aia taromauri, e na kakabwaiaia Iehova n arona ni memena i buakoia.

8, 9. Tao tera reireiaia aomata man ana reirei ni kairiri ae matoa Iehova nakoia mwaane ake iai mwiokoaia?

8 Te reirei ni kairiri ae matoa nakoia mwaane ake iai mwiokoaia. E anga naba te reirei ni kairiri ae matoa Iehova ma e tatangira, nakoia mwaane ake iai mwiokoaia ae kakawaki i buakoia ana aomata. E matoatoa arona ni kaetiia tibun Rewi ake a a manga tionako mairouna ngke a a manga taromaurii bouannanti aomata, ao e kamoamoaia natin Tatoka ake a “tararuai mwioko n [ana] tabo ae tabu ngke a tiotionako tibun Iteraera.” E kaeta taekaia koraki nako ma te akoi ni kaineti ma aia mwakuri. (Etek. 44:​10, 12-16) N aron anne, a kaetaki naba aia mataniwi I-Iteraera n te aro ae matoatoa.​—Etek. 45:9.

9 Ngaia are e katerea Iehova bwa a riai mwaane ake taani kairiri ao mataniwi, ni kaekai bukinaia nakoina n aroia ni karaoi mwiokoaia. Tiaki nanona bwa a aki kainnanoa te reirei ni kairiri, kaetakia, ke te reirei ni kaetieti. Ma a bon riai n riki bwa banna ni katoto aika irii ana kaetieti Iehova!

10, 11. Tera te bwai ni kakoaua ae oti iai bwa a reke reireiaia n ana miitara Etekiera, taenikai tabeman ake a okira abaia?

10 A maiuakin reireiaia man ana miitara Etekiera taenikai ake a okira abaia? Ti bon aki ataia raoi bwa tera aroia mwaane ao aine ake a kakaonimaki n taai akekei n iangoa te miitara ae rianako aei. Ma a bati baika ti atai man Ana Taeka te Atua ibukini baike a karaoi taan okira abaia ao aroia n iangoa te taromauri ae itiaki ibukin Iehova. A maiuakini booto n reirei aika reke man ana miitara Etekiera? A maiuakini teutana, tiaki n aroia aia bakatibu ake taani karitei imwain te taenikai i Baburon.

11 A kakorakoraia mwaane aika kakaonimaki n aroia burabeti aika Akai ao Tekaria, te ibonga ao te tia kaewewe ae Etira, ao te kowana ae Neemia, n reireinia aomata booto n reirei n aron ake n ana miitara Etekiera are taekan te tembora. (Etira 5:​1, 2) A reireinia aomata bwa e riai ni karietataaki te taromauri ae itiaki ao e na moanibwaiaki nakoni bwaai nako ao baike a tangiri. (Akai 1:​3, 4) A kamatoaa n taekinna bwa a na iraki kaetieti ibukin te taromauri ae itiaki. N te katoto, a anga te reirei ni kairiri ae matoa Etira ao Neemia nakoia aomata bwa a na kanakoia buuia aika ianena, ake a kamamaarai aia onimaki aomata. (Wareka Etira 10:​10, 11; Neem. 13:​23-27, 30) Tera aron taromauriani bouannanti? E taraa n ae imwin te taenikai ao e a rikirake ribaan te bure anne irouia te natannaomata, ae te bure are a mwaamwane iai mangkoa. Ao tera aroia ibonga ao mataniwi, ke tooka? N aron ae oti n ana miitara Etekiera, a reke naba i buakoia naake a anganaki te reirei ni kairiri ao kaetakia iroun Iehova. (Neem. 13:​22, 28) A bati ake a kananorinanoia n ongeaba nakon te reirei ni kairiri anne.​—Etira 10:​7-9, 12-14; Neem. 9:​1-3, 38.

E reireinia aomata Neemia taekan te taromauri ae itiaki ngke e mwakuri i rarikia (Nora barakirabe 11)

12. Aanga raa ake e kakabwaiaia iai taenikai Iehova imwin okiran abaia?

12 Ibukin anne, e kakabwaiaia ana aomata Iehova. A karekea aomata te iraorao ae kaan ma Iehova, te marurung raoi, ao te kaetieti ae e a maan n aki rereke. (Etira 6:​19-22; Neem. 8:​9-12; 12:​27-30, 43) Bukin tera? Ibukina bwa a a tibwa moanna aomata n irii ana kaetieti aika raraoi Iehova ibukin te taromauri ae itiaki. E reke reireiaia naake a raoiroi nanoia aika bati n te miitara ae taekan te tembora. Ao ni kakimototoana, ti kona n taekinna bwa ana miitara Etekiera ae taekan te tembora, a kakabwaiaaki iai taenikai n aanga aika uoua aika kakawaki. (1) E angania reirei aika manena ni kaineti ma kaetieti ibukin te taromauri ae itiaki ao aroia n irii kaetieti akanne. (2) E anga te taetae ni burabeti ae karaunano te miitara aei ao e a kaman taekina ae e na kaokaki te taromauri ae itiaki, ao e a manga taekina riki aron Iehova ni kakabwaiaia ana aomata, ma tii ngkana a kakaraoa te taromauri ae itiaki. Ma ngaira aika ni boong aikai, ti kan ataa aei: Iai naba kakororaoan te miitara aei ngkai?

Reireiara ni Boong Aikai n Ana Miitara Etekiera

13, 14. (a) Ti kangaa n ataia bwa iai kakororaoan te tembora ae n ana miitara Etekiera n ara tai aikai? (b) Baikara aanga aika uoua aika ti kakabwaiaaki iai ngkai n te miitara aei? (Nora naba te bwaoki 13A, “Tembora Aika Kakaokoro ao Reireiara Aika Kakaokoro.”)

13 Ti kona ni koaua raoi bwa e kaineti ana miitara Etekiera nakoira ni boong aikai? Eng! Kauringa te bae titeboo iai ana miitara Etekiera ibukin ana auti ae tabu te Atua are i aon “te maunga ae rangi n rietata,” ao ana taetae ni burabeti Itaia ae “maungan ana auti Iehova” ae e na “kateaki ni kamatoaaki i aon taubukini maunga.” E katerea Itaia nakoira bwa e na kakororaoaki ana taetae ni burabeti i nanoni “kabaneani boong,” ke “ni boong aika kaitira.” (Etek. 40:2; Ita. 2:​2-4; kbn.; nora naba Mika 4:​1-4.) A kaineti taetae ni burabeti aikai nakon te tai ae ni kabaneani boong man 1919 ngke e a karietataaki te taromauri ae itiaki, ao ni kaokaki, n aron ae kaanga e a katokaaki i aon te maunga ae rangi n rietata. *

14 Nanona ngkanne bwa e kaineti ana miitara Etekiera nakon te taromauri ae itiaki ni boong aikai. N aron ae a rangi ni kakabwaia I-Iutaia rimoa ake taenikai n te miitara aei, ao ai arora naba bwa ti rangi ni kakabwaia n aanga aika uoua aikai. (1) E katauraoi reirei aika manena ni kaineti ma arora ni kona n irii ana kaetieti Iehova ibukin te taromauri ae itiaki. (2) E anga te taetae ni burabeti ae karaunano ibukini kaokan te taromauri ae itiaki ao ana kakabwaia Iehova.

Kaetieti Ibukin te Taromauri ae Itiaki ni Boong Aikai

15. Tera ae ti riai n ururingnga ngkai ti karekei reireiara man taekan te tembora ae n ana miitara Etekiera?

15 Ti na iangoi ngkai tabeua kanoan ana miitara Etekiera aika okoro. Iangoia bwa aongkoa ti ira Etekiera n neweabaa te tembora ae kamimi ae n te miitara. Ururinga ae ti aki nora te tembora n taamnei ae kakannato, ma ti tii karekei reireiara aika kaineti ma ara taromauri ni boong aikai. Baikara reireiara tabeua iai?

16. Tera reireiara man anaakin abwakini bwaai ake n ana miitara Etekiera? (Nora te taamnei ni moan te mwakoro aei.)

16 E aera ngkai a anaaki abwakini bwaai? Ngke e mataku Etekiera ao e tabe te anera are taraan te buraati n anaa abwakin te tembora, ma taian oo, mataroan te oo, ruu n tantani, katawanang, ao te baonikarea. E na bae ni miroaroa te tia wareware n abwakini baikai. (Etek. 40:1–42:20; 43:​13, 14) Ma iangoi baika kakawaki aika ti kona ni karekei mani warebwai aikai. E katuruturua kakawakin ana kaetieti Iehova. Boni ngaia ae e katei ao tiaki aomata. A kairua naake a taku bwa e aki akaka taromaurian te Atua. Irarikin anne, anaakin raoi abwakin te tembora, e a karaui iai nanora Iehova bwa e na boni kaokaki te taromauri ae itiaki. Kakororaoan raoi ana berita te Atua kaanga ai aron etin raoi anaakin taian abwaki aikai. Ngaia are e kamatoaa Etekiera bwa e na boni kaokaki te taromauri ae itiaki ni kabaneani boong!

Tera reireiam man anaakin abwakin te tembora ae eti raoi? (Nora barakirabe 16)

17. Tera ae ti kona ni kauringaki iai ibukini boong aikai n oon te tembora ae tobibi?

17 Te oo ae tobibi. N aron are ti maroroakinna, e nora te oo Etekiera ae katobibia aonon te tembora ae n te miitara. Anne bon te kauring ae kakawaki bwa a riai ana aomata te Atua ni kararoai waaki nako n taromauri aika aki itiaki man te taromauri ae itiaki, a na bon aki naba kabarekaa ana auti te Atua. (Wareka Etekiera 43:​7-9.) Ai kakawakira naba te reirei ni kairiri anne ibukira ni boong aikai! Imwini kainaomataaia ana aomata te Atua mani kataenikaiaia ni kaineti ma te onimaki irouni Baburon ae Kakannato i nanon tienture aika bati, e a rinea ana toro ae kakaonimaki ma ni wanawana Kristo n 1919. Man te tai anne are a a kakorakoraia iai ana aomata te Atua ni kanakoi reirei aika kewe ao mwakuri aika irekereke ma taromauriani bouannanti ao waaki ni beekan. Ti taratara raoi bwa ti na kararoai waaki n taromauri aika aki itiaki man te taromauri ae itiaki. Irarikina, ti aki naba karaoi waaki ni bitineti n ara Tabo n Taromauri, ti aki bota waakin te maiu aei ma ara taromauri.​—Mareko 11:​15, 16.

18, 19. (a) Tera reireiara mani mataroan oon te tembora aika rietata ake n te miitara? (b) Tera arora nakoia naake a kani kamangori ana kaetieti Iehova aika rietata? Aanga te katoto.

18 Mataroan te oo aika rangi n rietata. Baikara reireiara man iaiangoani mataroan te oo aika rangi n rietata ake e nori Etekiera? A boni bae n reireinaki I-Iutaia ni baike a irekereke ma te tembora are n te miitara, bwa a bon rangi n rietata ana kaetieti Iehova ibukin te aroaro ni maiu. Ngkana anne ae riki rimoa, ma tera aroni boong aikai? Ti taromauri n ana tembora n taamnei ae kakannato Iehova. Tiaki e a rangi ni kakawaki riki ngkai bwa ti na aki irekereke ma aroia taani mwamwanaa te aba? (IRom 12:9; 1Bet. 1:​14, 15) Ni kabaneani boong ao e a tia Iehova ni kairiia ana aomata teutana imwin teutana bwa a na irii raoi ana kaetieti ibukin te aroaro ni maiu. * N te katoto, a kamwawaaki man te ekaretia naake a aki rairi nanoia man aia kairua. (1Kor. 5:​11-13) Ti kauringaki naba n taian ruu n tantani ake ni kawai n rin, bwa a na tii taromauria Iehova naake a karekei akoaia iroun te Atua. N te katoto, e kona n rin n te Tabo n Taromauri te aomata ae kiriuoua maiuna, ma e aki kona n reke akoana iroun Iehova n uaa ae e karaoi baika e tangiri te Atua. (Iak. 4:8) Ai tamaroara aroni kamanoan te taromauri ae itiaki n taai aika taabangaki iai aroaro aika bubuaka!

19 E a kaman taekinna te Baibara bwa e na buakaka te aonnaba aei imwain te toki. Ti wareka ae kangai: “A na ririkirake riki ni buakaka aomata aika buakaka ma taani mwamwanaa te aba, ni bureburea te aba ao ni burebureaki.” (2Tim. 3:13) E a ririkirake mwaitiia aomata ngkai aika burebureaki n iangoan ae ana kaetieti Iehova aika rietata a tuamatoa, a a bane taia, ke a bon aki eti. Ko na burebureaki naba? N te katoto, ngkana e kataia temanna ni kairiko bwa ko na kakoauaa ae a kairua ana kaetieti te Atua ni kaineti ma te iein ma raom ni mwaane ke n aine, ko na kakoauaa? Ke ko na kakoauaa Iehova ae te Atua are katereaki n ana Taeka bwa naake a karaoi mwakuri akanne a “karaoa ae kammaira”? E anga te kauring te Atua bwa ti na buakan aroaro aika kammaira. (IRom 1:​24-27, 32) Ngkana ti kaaitara ma aekaki aikai, ti wanawana ngkana ti iaiangoa te tembora are n ana miitara Etekiera ma mataroan oona aika rangi n rietata ao n uringa aei: E aki kamangori Iehova ana kaetieti aika raraoi, n aki ongei karawawata n te aonnaba ae buakaka aei. Ti kakoauaa Tamara are i karawa ao n tei ibukin te bae eti?

Ti anga “te karea ni karaoiroi” ngkana ti boutokaa te taromauri ae itiaki

20. Baikara kauring aika kaungaunga ake a karekei “te koraki ae uanao” n ana miitara Etekiera?

20 Taiani katawanang. Ngke e nora katawanangin te tembora Etekiera are mai tinaniku are abwabwaki, ao e bae n iangoia ma te ingainga bwa a na mwaitira taan taromauria Iehova aika kukukurei aika kona n ikotaki iai. Ni boong aikai ao e a rangi n tabu riki te tabo ae a taromauri iai Kristian. A karekei kauring aika kaungaunga n ana miitara Etekiera te “koraki ae uanao” ake taan taromauri ni katawanangin ana tembora n taamnei Iehova are mai tinaniku. (TeKao. 7:​9, 10, 14, 15) E noria Etekiera bwa iai taabo n amwarake ni katawanang akanne, ake a kona iai taan taromauri ni kang karea n raoi ake a uotii. (Etek. 40:17) A boni kona ni kaai ni kimwareirei n amwarake ma Iehova ae te Atua, ae kaota te iraorao ae rau! Ni boong aikai ao ti a aki anga taiani karea n aroia I-Iutaia ake a mena i aan te Tua Rinanoni Mote. Ma ti a anga “te karea ni karaoiroi” ngkana ti boutokaa te taromauri ae itiaki, n arora n anga ara kaeka ao ni kaotiota ara onimaki n ara botaki n taromauri ke n te mwakuri ni minita. (Ebera 13:15) Ti wantongaaki naba n te amwarake n taamnei are e katauraoia Iehova. Maroaka ae ti namakina naba are a namakinna natini Koora ake a anene nakon Iehova ni kangai: “E raoiroi riki tebongina i nanon am katawanang nakon te nga n te tabo teuana!”​—TaiAre. 84:10.

21. Tera reireiaia Kristian aika taani kabiraki man te nakoa n ibonga ae n ana miitara Etekiera?

21 Te nakoa n ibonga. E noria Etekiera bwa mataroan te oo ake a riirin mai iai ibonga ao tibun Rewi nako nanon te katawanang are mai nanona, titeboo teia ma mataroan te oo ake a riirin mai iai kaain te baronga ake tiaki ibonga nako nanon te katawanang are mai tinaniku. Anne bon te anga ae manena ae a kauringaki iai mwaane ake ibonga ae a riai naba ngaiia n irii ana kaetieti Iehova ibukin te taromauri ae itiaki. Ao tera aroni boong aikai? Ai akea ngkai te utu n ibonga i buakoia ana toro te Atua ni boong aikai, ma a tuangaki ae kangai Kristian aika taani kabiraki: “Ngkami bon ‘te reeti n aomata aika kam rineaki, te koraki n ibonga aika ueea.’ ” (1Bet. 2:9) A taromauri ibonga ake i Iteraera rimoa n te katawanang teuana. Ni boong aikai ao a a kaai n taromauri Kristian aika kabiraki ma raoia n taromauri, ma a karekea te iraorao ae okoro ma Iehova ngkai a natinaki irouna. (Kar. 4:​4-6) N te tai naba aei ao a kona taani kabiraki ni karekei kauring aika manena man ana miitara Etekiera. N te katoto, a reireinaki bwa a riai ibonga n anganaki te reirei ni kairiri ao te reirei ni kaetieti. E kakawaki bwa a na uringnga Kristian ni kabane ae “tii tenanaina” ngaiia ao a beku iroun “tii temanna te tia kawakintiibu.”​—Wareka Ioane 10:16.

22, 23. (a) Tera reireiaia unimwaanen te ekaretia ngkai mani kabwarabwaraan te mataniwi n ana miitara Etekiera? (b) Tera ae e kona n riki n taai aika imwaira?

22 Te mataniwi. E kakawaki te mataniwi n ana miitara Etekiera. Tiaki kaain te baronga n ibonga ao e riai n aantaeka nakon aia kairiri ibonga ni kaineti ma kaetietin te tembora. Ma e teretere bwa e riki bwa kaanga te mataniwi i buakoia aomata ao e buokiia ni katauraoi aia karea. (Etek. 44:​2, 3; 45:​16, 17; 46:2) Ngaia are e a riki ngkai bwa te katoto ibukia mwaane aika Kristian ake iai mwiokoaia ae kakawaki n te ekaretia. Nanona bwa unimwaanen te ekaretia ao mataniwi aika mwamwananga, a riai n teimatoa n aantaeka nakon te toro ae kakaonimaki ae kabiraki. (Ebera 13:17) A mwakuri korakora unimwaane ni buokiia ana aomata te Atua n anga aia karea ni karaoiroi ni botaki n taromauri ao n te mwakuri ni minita. (IEbe. 4:​11, 12) A kona naba unimwaane n iaiangoa aron Iehova ni boaia aia mataniwi I-Iteraera ake a kabongana buaka mwaakaia. (Etek. 45:9) A aki naba iangoia unimwaane bwa a aki kainnanoa te reirei ni kairiri ke kaetakia. Ma a kaotia bwa a kakawaki irouia taai ake a reireinaki iai iroun Iehova bwa a aonga n riki bwa taani kawakintiibu ao mataniwi aika mwaatai riki.​—Wareka 1 Betero 5:​1-3.

23 E na teimatoa Iehova ni karekeia mataniwi aika tatangira ma ni konabwai n te aonnaba ae te Bwaretaiti ae nangi roko. Ai aron ae a kataneiai ngkai unimwaane aika bati bwa a aonga n riki bwa taani kawakintiibu n te Bwaretaiti, aika ibuobuoki ma ni konabwai. (TaiAre. 45:16) E aki kakukurei ngkanne iaiangoan ae a kona mwaane aikai n riki bwa te kakabwaia n te aonnaba ae boou? N ana tai Iehova are e a tia n namatia ao ti nang ota raoi n ana miitara Etekiera, ao n taetae ni burabeti riki ake tabeua ibukini kaokan te taromauri ae itiaki. Tao iai tabeua iteran te miitara aika kakukurei ake a na riki n taai aika imwaira, ae baika ti aki ota raoi iai ngkai. Ti na ataia n te tai ae e na roko.

Tera reireiara mani mataroan te oo aika rietata ao taiani katawanang, ibukin ara taromauri? (Nori barakirabe 18-21)

Ana Kakabwaia Iehova i Aon te Taromauri ae Itiaki

24, 25. E kangaa ana miitara Etekiera ni kaota bannan ana kakabwaia Iehova i aoia ana aomata, ngkai a ongeaba n ana kaetieti ibukin te taromauri ae itiaki?

24 Ni kabaneana, ti na kauringa te bae kakawaki are riki n ana miitara Etekiera. E roko Iehova n te tembora ae n te miitara aei, ao e berita nakoia ana aomata bwa e na titiku iai tii ngkana a kakaonimaki n ongeaba n ana kaetieti ibukin te taromauri ae itiaki. (Etek. 43:​4-9) Tera aron rotakia ana aomata Iehova ao abaia ni menan Iehova n te tembora?

25 A kabwarabwaraaki ana kakabwaia te Atua n te miitara ni kabonganaani banna aika uoua aika karaunano aika kanoan te taetae ni burabeti: (1) Te karaanga ae raanga man te tembora ae uota te maiu ao te maiureirei nakon te aba, ao (2) te aba ae tibwaaki nakoni mwakoro aika titeboo buburaia ao iai te tembora i nuka. Ti na kangaa n ota n rongorongo aikai ni boong aikai? Ti a maeka ngkai n te tai ae e a tia iai Iehova n rin, ni kaitiaka, ao ni butimwaea te waaki n taromauri ae tabu riki, ae taekan te tembora n taamnei ae kakannato. (Maraki 3:​1-4) Ti na maroroakini banna aika uoua aika kanoan te taetae ni burabeti, ni Mwakoro 19 nakon 21 n te boki aei.

^ bar. 6 E taekina Iehova kaokoron aroia ngkoa ana aomata nakon ana auti ae tabu ni kangai: “Ngke a kaaki naba kawaia n rin i rarikini kawaiu n rin, ao bouan aia mataroa i rarikini bouan au mataroa, ao ai tii te oo i marenau ma ngaiia. A kamatauningaa arau ae tabu ni baika riribaaki ake a karaoi.” (Etek. 43:8) I Ierutarem rimoa ao iai te oo ae kaokoroa ana tembora Iehova ma auti nako. Ngkai a tabe n raroanako aomata ma ana kaetieti aika raraoi Iehova, a a uotii aroaroia aika aki itiaki ae taekan aia waaki n taromaurii bouannanti, nakon ana auti Iehova. E a bon rangi n riao te waaki anne!

^ bar. 13 E irekereke te tembora ae n ana miitara Etekiera ma taetae ni burabeti ake tabeua ibukini kaokan te taromauri ae itiaki ake a kakororaoaki ni kabaneani boong. N te katoto, nori baika irekereke n Etekiera 43:​1-9 ao ni Maraki 3:​1-5; n Etekiera 47:​1-12 ao n Ioera 3:18.

^ bar. 18 E moan tei te tembora n taamnei n 29 C.E. ngke e bwabetitoaki Iesu ao e moana ana mwakuri bwa te Ibonga ae Rietata. Ma e taabangaki kaakan taekan te taromauri ae itiaki n te aonnaba i nanoni bubua ma bubua te ririki imwini mateia ana abotoro Iesu. E moa man 1919 karietataan te taromauri ae itiaki.