Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

16 YATICHÄWI

‘Paranakapar mä marca ucham’

‘Paranakapar mä marca ucham’

EZEQUIEL 9:4

KUNSA YATEQAÑÄNI: Diosar taqe chuyma serviri judionakan jan jiwapjjañapatakejj ¿kunjamsa paranakapar marcasïna? Ukham marcasitapajj ¿kunsa jichhürunakan yatichistu? Ukwa yatjjataskañäni

1-3. 1) ¿Kunanak uñjasas Ezequielajj wal sustjaspachäna? ¿Jerusalenajj kunjam tʼunjatänisa uka toqet kunsa yateqäna? 2) ¿Kuna jisktʼanakarus aka yatichäwin qhanañchaskañäni?

 JERUSALENANKIR templon kuna jan walinaksa apóstata judionakajj lurasipkäna ukwa Ezequielajj mä visionan uñjäna, uk uñjasajj walpun sustjaspachäna. Uka jan istʼasir judionakajja, Israel markan kawkjantï Jehová Dios saparuk adorasiñapäkäna uka lugarwa qʼañuchapjjäna. * Janiw ukakïkänti, Judá markan oraqepajj jan walinakamp phoqantatarakïnwa, uka jan walinakajj janiw askichasirjamäkänti. Markapan ukham jan walinak lurapjjatapat Diosajj wali chuyma ustʼatänwa, ukatwa Ezequielar akham säna: ‘Wali colerasiñampiw nayajj jupanakar uñjäjja’ sasa (Ezeq. 8:17, 18).

2 Jerusalenasa templosa nayrajj wali sagradönwa. Ukampis markapan jan walinak luratapat Jehová Diosajj wali coleratänwa, niyarakiw tʼunjat uñjasipjjañapäna. Uk yatisajj Ezequielajj walpun llaktʼaspachäna, ukatwa akham sasin jisktʼaspachäna: “¿Diosar taqe chuyma servir judionakajj tukjatäpjjarakpachäniti, jan ukajj salvatäpjjpachänicha?” sasa. Ezequielan uka jisktʼaparojja jankʼakiw qhanañchasïna, ¿kunatsa ukham sistanjja? Jerusalén contra juchañchir arunak arsusjjäna ukhajja, ‘markar castigapkani ukanakar tantachtʼam’ sasin artʼanir mä aru istʼarakïna (Ezeq. 9:1). Ezequielajj uka visión uñjkasajj akwa yateqäna: Diosar taqe chuyma serviri jaqenakajj janiw jan wali jaqenakamp chikajj tukjatäpkaniti. Uk yatisajj Ezequielajj wal kusispachäna.

3 Aka jan wali pachajj niyaw tukjat uñjasini, ukatwa khitinakas salvasipjjpachäni sasin jisktʼasiraksna. Aka yatichäwinjja aka kimsa jisktʼanakaruw qhanañchasiskani: 1) ¿Ezequielajj kunsa visionan uñjaskakïna? 2) ¿Kunjamsa uka visionajj Ezequielajj jakkäna uka tiempon phoqasïna? 3) ¿Uka visionajj kunjamsa jichha tiempon phoqasi, kunjamsa jutïrin phoqasirakini?

‘Markar castigapkani ukanakar tantachtʼam’

4. ¿Kunsa Ezequielajj qhepat visionan uñjarakïna?

4 ¿Kunsa Ezequielajj visionan uñjarakïna? (Ezequiel 9:1-11 liytʼañataki). Ezequielasti ‘alay toqenkki uka alto punkup toqet jutir paqallqo chachanakaruw uñjäna’, inas jupanakajj Diosar colerayki uka idolojj kawkjankkäntï uka cheqnama, jan ukajj kawkjantï Tamuz diosatjam warminakajj jachasipkäna uka cheqnam jutapjjchïna (Ezeq. 8:3, 14). Uka paqallqo chachanakajja templon manqha patioparuw mantapjjäna, ukatsti cobret lurat altar ladonwa saytʼasipjjarakïna. Ukampis janiw jupanakajj sacrificionak loqtañatak ukankapkänti. Uka tiempotakejja, templon loqtaskäna uka sacrificionak Jehová Diosajj janiw katoqjjänti. Uka chachanakat sojjtanejja, ‘jiwayañatak armas aptʼasitäpjjänwa’. Maynïr chachasti ‘lino isimp isthapitänwa’, cinturapanjja ‘secretarion tinta apnaqañ cajitapaw’ utjarakïna.

5, 6. ¿Marca katoqapkäna ukanakajj kunatsa salvasipjjäna? (Aka yatichäwi qalltan utjki uka dibujo uñjjattʼäta).

5 ¿Tinta apnaqañ cajitanïkäna uka chachajj kunsa lurañapäna? Jehová Diosajj uka chachar akham sänwa: ‘Jerusalén marka taypi pasam, markan ajjtaskañ lurasitapat llakisipki ayqopki taqe ukanakan paranakapar mä marca ucham’ sasa. Uka arunak istʼasajja, Ezequielajj inas Egipto markan jakapkäna uka israelitanakat amtaschïna. Jupanakajj jilïr yoqanakapan jan jiwapjjañapatakejja, uta punkun marconakap wilampiw chʼallsupjjäna (Éx. 12:7, 22, 23). Ezequielajj uñjkäna uka visionanjja, tinta apnaqañ cajitanïkäna uka chachajj paranakaparuw jaqenakar marcañapäna, ukham luratapajj ¿Jehová Diosat jan jitheqtiri jaqenakan salvasipjjañapatakïnti?

6 Uk yatiñatakejja, kuna amtampis jaqenakar marcasïna uk amuytʼañäni. Khitinakatï Jerusalén markan ajjtaskañ luratanakapat llakitäsipkäna, ayqosipkarakïna taqe ukanakan paranakaparuw mä marcajj uchasiñapäna. ¿Kunsa ukajj amuytʼayistu? Maya, paranakapar marcatäpkäna ukanakajja, templon idolonakar adorasitapatwa wal llakisipjjäna. Ukhamarus Jerusalén markan jan walinaka, nuwasiñanaka utjatapatsa, qʼañu juchanak lurapjjatapatsa, jupanakajj wal llakisipjjarakïna (Ezeq. 22:9-12). Paya, paranakapar marcatäpkäna ukanakajja janiw kunsa imtʼapkänti, arsutapansa luratanakapansa Jehová Diosar adorapjjatapwa uñachtʼayapjjäna, kuna jan walinaktï markankirinakajj lurapkäna ukanak conträpjjatapwa uñachtʼayapjjarakïna. Ukatwa Jehová Diosajj jupanakat khuyaptʼayasisajj salvañ amtäna.

7, 8. ¿Tukjañatak arma aptʼatäpkäna uka chachanakajj kunsa lurapjjañapäna? ¿Kunampis Ezequielan visionapajj tukuyäna?

7 ¿Tukjañatak arma aptʼatäpkäna uka sojjta chachanakajj kunsa lurapjjañapäna? Tinta apnaqañ cajitanïkäna uka chachan qhepap sarasajja, parapan jan marcanïpkäna taqe ukanakaruw jiwarayapjjañapäna, Jehová Diosajj uk lurapjjañapwa uka sojjta chachanakar mayïna, Ezequielajj ukwa visionan istʼäna. Ukatjja, ‘templojat qalltapjjam’ sasaw Diosajj sarakïna (Ezeq. 9:6). Uka sojjta chachanakajja, Jerusalenan templopatwa qalltapjjañapäna. Uka tiempotakejja, Jehová Diosatakejj templojj janiw sagradöjjänti, ‘templo nayräjjankasipkäna uka ancianonakaw’ nayraqat jiwayat uñjasipjjäna. Israelan uka 70 ancianonakapajja, falso diosanakaruw templon incienso nakhayasipkäna (Ezeq. 8:11, 12; 9:6).

8 ¿Kunampis Ezequielan visionapajj tukuyäna? Ezequielajj wali atencionampiw visión uñjaskakïna, tinta apnaqañ cajitanïkäna uka chachajj akham sasaw Jehová Diosar säna: ‘Kuntï siskista ukhampun nayajj lurta’ sasa (Ezeq. 9:11). Ukampis akham sasaw jisktʼassna: ¿Jerusalén markan jakirinakampejj kunas pasäna? Jerusalenajj tukjatäkäna ukhajja, ¿Jehová Diosar taqe chuyma servirinakat maynis salvasïnti?

¿Ezequielan tiempopan kunjamsa visionapajj phoqasïna?

9, 10. Jerusalenajj tukjatäkäna ukhajja, ¿khitinakas salvasipjjäna? ¿Kunsa jupanakajj lurapjjäna?

9 2 Crónicas 36:17-20 liytʼañataki. Ezequielan profeciapajja, 607 antes de Cristo (a.C.) maranwa phoqasïna. Uka maranwa babilonionakajj Jerusalén marksa templsa qʼal tukjapjjäna. Babilonionakajja, ‘Diosan amparapankir mä qori copampiʼ sasïnwa. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Diosajja babilonionak toqew jupat jitheqtiri Jerusalén markarojj castigäna (Jer. 51:7). Ukampis suma jaqenakajja, janiw jan wali jaqenakamp chikajj jiwayatäpkänti. Visionapanjja, kunjamsa yaqhep judionakajj babilonionakamp tukjatäñat salvasipjjäna ukwa Ezequielajj uñjäna (Gén. 18:22-33; 2 Ped. 2:9).

10 Babilonionakamp tukjatäñat salvasipkäna ukanakat yaqhepajj akanakäpjjänwa: recabitanaka, Ébed-Mélec sat etíope, Jeremías profeta, Jeremiasan Baruc secretariopa. Jupanakajj taqe chuymaw Diosar servipjjäna (Jer. 35:1-19; 39:15-18; 45:1-5). Ezequielan visionaparjamajja, kuna ‘ajjtaskañanakatï’ Jerusalenan utjkäna ukanakat wal llakisipjjarakïna (Ezeq. 9:4). Jerusalenajj janïr tukjatäkäna ukhaw jupanakajj jan walinakar uñisipjjatapsa Jehová Diosaruk adorapjjatapsa uñachtʼayapjjäna. Ukham lurapjjatapatwa jupanakajj salvasipjjäna.

11. Tinta apnaqañ cajitanïkäna uka chachasa tukjañatak armanïpkäna uka sojjta chachanakas ¿khitinakamp sasïnsa?

11 Jehová Diosan taqe chuyma servirinakapan jan jiwapjjañapatakejja, ¿cheqpachapunit paranakapar marcasïna? Bibliarjamajja, janiw Ezequielasa ni yaqha profetas Jerusalén taypnam paskänti, ukhamat Jehová Diosar taqe chuyma servirinakapan paranakapar marcañataki. Amuyatajja kuntï angelanakajj lurapkäna ukwa Ezequielan visionapajj uñachtʼayi, cheqas jaqenakajj janiw kuntï angelanakajj lurapki uk uñjktanti. Secretarion tinta apnaqañ cajitapanïkäna uka chachasa tukjañatak armanïpkäna uka sojjta chachanakasa, alajjpachankir angelanakampi sasïnwa, jupanakajj Diosan amtap phoqañatakejj listokïpjjewa (Sal. 103:20, 21). Yaqha diosanakar adoriri Jerusalén markarojja, Diosajj angelanakap toqew juchañchäna, mä arunjja khitinakatï Jerusalenamp chika jan tukjatäpjjañapäkäna ukanakan paranakaparojj angelanakajj mä marcsa uchapkaspa ukhamänwa. Ukhamatwa jan taqenirojj jiwarayaskänti.

¿Ezequielan visionapajj kunjamsa jichha tiempon phoqasi?

12, 13. 1) ¿Kunatsa Jehová Diosajj wal colerasisin Jerusalenar castigäna? ¿Jichhürunakan ukhamarakiw lurani sasajj kunatsa sissna? 2) ¿Jerusalenajj cristianöpjjtwa sapki uka religionanakampi sasiti? ¿Kunatsa ukham amuyasi? (“¿Jerusalenajj cristianöpjjtwa sapki uka religionanakamp sasiti?” sat recuadro uñjjattʼäta).

12 Niyaw Jehová Diosajj taqe markanakar juchañchani. Bibliajj akham siwa: ‘Jachʼa tʼaqesiñ tiempow jutani, aka mundon qalltapat jichhakamajj janipuniw ukham tʼaqesiñajj utjkänti, janirakiw mayampis utjkaniti’ sasa (Mat. 24:21). Niyakejjay uka urunakan puriniñap suyaskstanjja, akham sasaw jisktʼassna: ¿Taqpach jaqenakat jiwarapjjpachäni, jan ukajj salvasirinakajj utjarakpachänicha? ¿Jehová Diosan servirinakapan salvasipjjañapatakejj mä marcajj uchasirakpachäniti? Mä arunjja, ¿Ezequielajj marcanak uchir mä jaqer uñjkäna uka visionajj jichhürunakan phoqasirakpachäniti? Jïsa, uka jisktʼanakajj phoqasiniwa. Kunatsa ukham sistan uk yatiñatakejja, Ezequielan visionapat yatjjataskakiñäni.

13 Kunatsa Jehová Diosajj wal colerasisin Jerusalén markar castigäna uk amtañäni. Ukatakejj Ezequiel 9:8, 9 (liytʼañataki) textonak mayamp liytʼañäni. Ezequielajj Israel markankirinakan tukjatäpjjañap yatisajj wal llakisïna, ukatwa Jehová Diosajj kuna pusi razonanakatsa tukjani uk säna: 1) Jerusalenan ‘pantjasitapajj sinti jachʼapunïnwa’; * 2) Judá oraqejj ‘wila wartañampi phoqantatänwa’; 3) Jerusalén ‘markajj jan cheqaparjam lurir jaqenakampi phoqantatänwa’; 4) Jehová Diosajj janiw kunsa uñjkiti sasaw jaqenakajj jan walinak lurasipkakïna. ¿Janit taqe ukanakajj jichhürunakan uñjaskaraki? Aka mundojj jan walinakampi, nuwasiñanakampi, corrupto jaqenakampi, Diosar jan confiyiri jaqenakampi phoqantatawa. Niyakejjay Jehová Diosajj jan cambyir Diosächejja, kunjamtï Ezequiel tiempon wal coleraskänjja ukhamarakiw jichha tiempon jan walinak uñjasin wal colerasini (Mal. 3:6; Sant. 1:17). Ukhamajja, paranakar marca uchkäna uka chachasa tukjañatak arma aptʼatäpkäna uka chachanakasa, kuntï nayrajj lurapkäna uka pachpwa jichha tiempon lurapjjani sasaw amuyaraksna.

Niyaw tukjañatak armanïpki uka sojjta chachanakajj jan wali jaqenakar tukjapjjani. (Párrafos 12, 13 uñjjattʼäta).

14, 15. Jehová Diosajj janïr castigkasajj yatiyapuniwa ¿kunanakas ukhamätap uñachtʼayi?

14 Ukhamasti ¿kunjamsa Ezequielan visionapajj jichhürunakan phoqasi? Ezequielan visionapajj kunjamsa nayrajj phoqasïna uk amuytʼañajja, kunjamsa jichhasa jutïrinsa phoqasini uk amuytʼañatakiw yanaptʼistu. Jichhajja Ezequielan visionapajj kunjamsa phoqasiwayi, kunjamsa jutïrin phoqasirakini ukanak yatjjatañäni.

15 Jehová Diosajja janïr castigkasajj yatiyapuniwa. Kunjamtï 11 yatichäwin yatjjataniwayktanjja, Diosaw ‘Israel markatakejj’ Ezequielar ‘guardiat’ (centinelat) uttʼayäna (Ezeq. 3:17-19). 613 a.C. marat qalltasajja, Ezequielajj aka markajj tukjatäniwa sasaw israelitanakar qhan yatiyäna. Jerusalenajj kuna jan walinakansa uñjasiñapäna uka toqetjja Isaías, Jeremías profetanakasa, yaqha profetanakasa qhanañchapjjarakïnwa (Is. 39:6, 7; Jer. 25:8, 9, 11). Jehová Diosajja, Jesucriston pʼeqtʼata suma phoqeri amuyasir esclavop toqew markaparojj Jupar servisipkakiñasatak yanaptʼistu, ukatsti jupanak toqerakiw jachʼa tʼaqesiñ tiempon jakʼachasinitap jaqenakar yatiyaraki (Mat. 24:45).

16. ¿Kunatsa jiwasajj khitinakas salvasipjjani ukanakarojj jan mä marca uchktanjja?

16 Jehová Diosan markapajj khitinakas salvasipjjani ukanakarojj janiw mä marca uchkiti. Ak amtañäni, Jerusalén markan khitinakas salvasipjjañapäna ukanakar mä marca uchasiñapatakejja, Diosajj janiw Ezequielarojj uka markar khitkänti. Jichhürunakanjja ukhamarakiw Diosan markapajj khitinakas salvasipjjani ukanakarojj mä marca jan uchkiti, ukajj janiw jiwasar waktʼkistuti. Antisas Diosajj predicañaswa servirinakapar mayistu, ukatwa Diosan Reinopat suma yatiyäwinak taqe chuyma yatiytanjja. Ukatjja ‘aka jan wali pachajj niyaw tukjatäni’ sasaw jan ajjsaras yatiyaraktanjja (Mat. 24:14; 28:18-20). Ukhamasti, suma chuyman jaqenakar Diosar servipjjañapatak yanaptʼañaw waktʼistu (1 Tim. 4:16).

17. ¿Salvasiñatak mä marca katoqañatakejj kunsa jichjatpach lurañasa?

17 Jutïrin salvasiñatakejja, sapa mayniw Jehová Diosar confiyatas jichhürunakan uñachtʼayañasa. Kunjamtï yatjjataniwayktanjja Jerusalenajj 607 a.C. maranwa qʼala tukjat uñjasïna, ukampis khitinakatï salvasipkäna ukanakajj janïr uka marka tukjatäkipanwa jan walinakar uñisipjjatapsa, Jehová Diosaruk adorapjjatapsa uñachtʼayapjjäna. Jichhürunakan ukhamarakiwa, akapachan janïr tukjatäkipanwa jan walinak uñisiñasa, arunakasansa luratanakasansa Jehová Diosaruk adorataswa uñachtʼayañasaraki. ¿Kunjamsa uk lursna? Diosan Reinopat yatiyaski ukanakar istʼañasawa; Cristot yateqasisajj machaq jaqëñampi isthapisiñasawa; Jehová Diosaruw jakäwis katuyasiñasa, bautisasiñasaraki; Criston jilanakaparus taqe chuymaw yanaptʼañasa (Ezeq. 9:4; Mat. 25:34-40; Efes. 4:22-24; 1 Ped. 3:21). Khitinakatejj taqe ukanak lurapkani, jachʼa tʼaqesiñ tiempojj qalltkani ukhas Jehová Diosar adorasipkakini ukanakakiw salvatäñatakejj marcatäpjjani.

18. 1) ¿Kunapachasa ukat kunjamsa Jesusajj jaqenakan salvasipjjañapatakejj mä marca uchani? 2) ¿Kunatsa alajjpachar sarañatak ajllitäpki ukanakan jan uka marca katoqapjjañapajj wakiski?

18 Khitinakas salvasipjjani ukanakarojj Jesusaw mä marca uchani. Ezequielajj jakkäna uka urunakanjja, Diosar taqe chuyma serviri judionakan salvasipjjañapatakejj angelanakaw mä marca uchapjjäna. Ezequielan visionapajj jichhürunakan phoqasiski ukarjamajja, secretarion tinta apnaqañ cajitapanïkäna uka chachajj Jesucristompi sasiwa, jupajj taqe jaqenakar juzgañatakiw ‘wali kʼajkir jutani’ (Mat. 25:31-33). Jesusajj jachʼa tʼaqesiñ tiemponwa jutani, mä arunjja kunapachatï falso religionanakajj tʼunjatäjjapjjani uka qhepatwa jutani. * Armagedonajj niya qalltañampïkani ukhaw Jesusajj jaqenakar juzgani, ukhaw khitinakas ovejanakäpjje, khitinakas cabranakäpjjaraki uk sani. Ukajj wali wakiskir tiempöniwa, ‘walja jaqenakjam’ uñtʼatäpki ukanakarojj ovejanakäpkaspas ukhamaw marcasini, ukhamatwa “wiñay jakañ katoqapjjarakini” (Apoc. 7:9-14; Mat. 25:34-40, 46). ¿Alajjpachar sarañatak ajllitanakajj marcatäpjjarakiniti? Armagedonan jan jiwapjjañapatakejj janiw jupanakan marcatäpjjañapajj wakiskaniti. Jupanakajj janïr jiwapkipana jan ukajj janïr jachʼa tʼaqesiñ tiempo qalltkipanwa Diosan qhepïr sellop katoqapjjani. Ukatjja janïr Armagedonajj qalltkipanwa aka oraqenkasipkani uka ajllit cristianonakajj alajjpachar aptatäpjjani (Apoc. 7:1-3).

19. ¿Jesusajj aka oraqer juchañchkani ukhajj khitinakas jupamp chikäpjjarakini? (“Llakisiña, ayqoña, marca uchaña, tukjaña: ¿kunapachasa ukat kunjamas ukanakajj pasani?” sat recuadro uñjjattʼäta).

19 Jesucristo reyejj alajjpachankir ejercitonakapampiw jan wali jaqenakar tukjapjjani. Ezequielan visionapanjja, lino isimpi isthapit chachajj jaqenakar marcañ tukuyjjäna ukhaw tukjañatak armanïpkäna uka sojjta chachanakajj markankir jaqenakar jiwarayañ qalltapjjäna (Ezeq. 9:4-7). Jutïrin ukhamarakïniwa, Jesusajj taqe markankir jaqenakar juzgkani, ovejanakjämäpki ukanakar salvasipjjañapatak mä marca uchkarakini uka qhepatwa jan wali jaqenakar tukjasini. Armagedón guerranjja Jesusajj alajjpachankir ejercitonakaparuw pʼeqtʼani, mä arunjja angelanakampi 144.000 ajllit cristianonakampi jutasaw aka jan wali pachar qʼal tukjapjjani. Ukampis Diosan servirinakaparojj salvapjjaniwa, machaq mundor mantapjjañapatakiw yanaptʼapjjarakini (Apoc. 16:14-16; 19:11-21).

20. Ezequielajj tinta apnaqañ cajitani mä chacharu visionan uñjkäna ukatjja, ¿kunanaksa yateqsna?

20 Ezequielajj tinta apnaqañ cajitani mä chacharu visionan uñjkäna ukatjja, walja sumanakwa yateqsna. Jehová Diosajj janiw jan wali jaqenakamp chikajj suma jaqenakar tukjkaniti, janiw uka toqet pächasktanti (Sal. 97:10). Jutïrin mä marca katoqañatakisa jan tukjatäñatakis kunsa lurañasa ukwa uka visionajj yaticharakistu. Jehová Diosan servirinakapajja, Diosan suma yatiyäwinakap yatiyañatakejj chʼamachasiskakiñasawa. Ukatsti khitinakatï akapachan jan walinak utjatapat wali llakitäsipki ayqosipkaraki, ukanakaruw aka jan wali pachajj tukjatäniwa sasin yatiyañatak chʼamachasiñasaraki. Ukham lurañäni ukhakiw ‘wiñay jakañatak suma chuymanïpki’ ukanakarojj jiwasamp chika Jehová Diosar adorapjjañapatak yanaptʼañäni, ukhamatwa salvasiñatak marcatäpjjani machaq mundorus mantapjjarakini (Hech. 13:48).

^ Ezequielajj kuna ajjtaskañanaksa Diosan templopan uñjäna ukajja, aka libron 5 yatichäwipanwa qhanañchasi.

^ Mä qellqatarjamajja, hebreo arun “pantjasiña” siski uka arojj sinti “jan walinak lurañanakampi” sasispawa. Yaqha qellqatarjamasti, Diosat jitheqtasajj yatkasin jan walinak luratapat “juchanïtapwa” uñachtʼayarakispa.

^ Amuyatajja, Jachʼa Babiloniajj tʼunjatäkani ukhajj falso religionanakar saririnakajj janiw taqpachanejj jiwayatäpkaniti. Uka urunakanjja falso religionanak pʼeqtʼirinakat yaqhepajj inas religionapat mistjjapjjchini, ukatjja ‘janipuniw uka religionarojj sarirïkti’ sasin sapjjarakchini (Zac. 13:3-6).