Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 16

“Frentenkupi marcamuy”

“Frentenkupi marcamuy”

EZEQUIEL 9:4

KAYTA YACHAKUSUN: ¿Imaynatá kasukoj judíos marcasqa karqanku mana wañunankupaj? Kay tiempopirí, ¿imataj chay marca?

1-3. 1) ¿Imatá Ezequiel mosqoypi jina rikorqa? Mosqoypi jina astawan rikuspa, ¿imatá Ezequiel repararqa? 2) ¿Ima tapuykunamantaj kutichisun?

 EZEQUIELQA mosqoypi jina rikorqa ima millay imastachus Diosta wasanchaj judíos Jerusalén templopi ruwashasqankuta. a Chay mana kasukoj judiosqa Israelpi Diosllata yupaychanapaj templota chʼichicharqanku, Judá naciontapis chʼichichaykorqanku maqanakuykunata juntʼaykuchispa, nitaj chay millay ruwaykuna chinkananpaj jinachu karqa. Chayrayku Jehovaqa ajllasqa llajtanpaj mayta phiñakuspa Ezequielta nerqa: “Paykunaman phiñakuyniyta chayachisaj”, nispa (Eze. 8:17, 18).

2 Jehová Diosqa sinchʼi phiñasqa kasqanrayku Jerusalenta, templontawan thuñinanpajña kasharqa. Ezequielqa chayta yachaspa maytachá llakikorqa. Chayrayku tapurikorqachá: “Kasukoj judiosrí, ¿salvakonqankuchu? ¿Imaynatá salvakonqanku?”, nispa. Ezequielqa mosqoypi jina uj sinchʼi qhapariyta uyarerqa Jerusalenman Diospa castigonta apamojkunata wajyashajta. Chay mosqoypi jina astawan rikuspataj, Ezequielqa repararqa cheqan runasqa mana sajra runaswan khuskachu tukuchisqa kanankuta. Maytachá kusikorqa chayta yachaspa (Eze. 9:1).

3 Kay sajra mundoj tukukuynin astawan qayllamushasqanrayku, noqanchejpis ichá yachayta munanchej pikunachus salvakunankuta. Kunanqa kay kinsa tapuykunata kutichina: 1) ¿imatá Ezequiel mosqoypi jina rikullarqapuni?, 2) ¿imaynatá chay mosqoypi jina rikusqan Ezequielpa tiemponpi juntʼakorqa?, 3) ¿imaynatá Ezequielpa rikusqan kay tiempopi juntʼakun?

“Llajtata castigajkunata tantay”

4. ¿Imatawantaj Ezequiel mosqoypi jina rikorqa?

4 ¿Imatawantaj Ezequiel mosqoypi jina rikorqa? (Ezequiel 9:1-11 leey). Ezequielqa qanchis runasta rikorqa “pata punkumanta jamushajta, mayqenchus norte lado qhawarisqa kashan chaymanta”. Ichapis chaynejpi kasharqa Diosta phiñachej santoj rijchʼaynin chayri Tamuz diosmanta chaynejpi warmis waqasharqanku (Eze. 8:3, 14). Chay qanchis runasqa temploj ukhu pationman yaykuspa cobre altarpa ladonpi sayaykorqanku. Chay tiempopi Jehová Diosqa templopi ofrendasta jaywasqankuta manaña japʼikojchu. Chayrayku paykunaqa mana ofrendasta jaywajchu yaykorqanku. Sojta runasqa “wañuchinapaj arma japʼirisqa kasharqanku”. Qanchis kaj runataj lino ropawan vistisqa kasharqa, manataj arma japʼirisqachu. “Paypa cinturanpeqa secretarioj tinta churanan kasharqa”. Sutʼinchaynintaj nin “qhelqerijpa imasninta jallchʼanan” kashasqanta.

56. Mana allin imasta ruwakusqanta, ¿imaynatá chay marcasqa runas qhawaj kanku?

5 Tinta churanayoj runa, ¿imatá ruwanan karqa? Jehová Diosqa payta nerqa: “Tukuy llajtanta purimuy, tukuy Jerusalenta purimuy. Llajtapi tukuy millay imas ruwakushasqanrayku sonqonkuta nanachikojkunata, llakikojkunata ima frentenkupi marcamuy”, nispa. Chayta uyarispa Ezequielqa ichapis yuyarikorqa israelitas Egiptopi punkoj kʼaspisninta yawarwan chʼajchusqankuta, ajinamanta kuraj wawasninku mana wañuchisqa kanankupaj (Éxo. 12:7, 22, 23). Ezequiel mosqoypi rikusqanman jina tinta churanayoj runa, ¿imapajtaj marcarqa? ¿Jerusalenpi marcasqa kaj runas salvasqa kanankupajchu?

6 ¿Pikunamantaj chay marcata churakorqa? Jerusalén llajtapi tukuy millay imas ruwakusqanrayku “sonqonkuta nanachikojkunata, llakikojkunata ima” frentenkupi marcakunan karqa. Chay marcasqa kajkunaqa may llakisqa kasharqanku llajta masisninku templopi waj diosesta yupaychasqankurayku. Llakikullarqankutaj Jerusalén juntʼa kasqanrayku maqanakuykunawan, khuchichakuykunawan, suwakuykunawan. Chay marcasqa runasqa nichá chay imasta qhawakullajchu kanku. Paykunaqa kʼachas karqanku. Chantapis parlasqankuwan ruwasqankuwan rikucherqanku Jehovallata yupaychayta munasqankuta. Chay mana allin imasta ruwakusqantataj mana allinpajchu qhawaj kanku. Chayrayku Jehová Diosqa chay kʼacha runasta khuyakorqa, salvarqataj (Eze. 22:9-12).

7, 8. 1) ¿Imatá chay sojta runas ruwananku karqa? 2) Chay tintayoj runa, ¿Jehovaj kamachisqanta kasorqachu?

7 ¿Imatá chay sojta runas ruwananku karqa? Ezequielqa uyarerqa imatachus Jehová paykunaman kamachisqanta. Chay sojta runasqa tinta churanayoj runaj qhepanta rinanku karqa frentenkupi mana marcayoj kajkunata wañuchispa. Jehovaqa paykunata kamacherqa: “Templomanta qallariychej”, nispa (Eze. 9:6). Chay sojta runasqa Jerusalén chaupipi wañuchiyta qallarinanku karqa nisunman templopi. Jehovaqa manaña llimphupajchu templota qhawarqa. Ajinapi paykunaqa ‘temploj ñaupaqenpi kasharqanku chay kurajkunata’ wañuchiyta qallarerqanku. Israelmanta chay kurajkunaqa 70 karqanku, templopitaj llulla diosesman inciensota qʼoshñichisharqanku (Eze. 8:11, 12; 9:6).

8 Ezequielqa mosqoypi jina rikusqanpi uyarerqa chay tinta churanayoj runaqa Jehovata nisqanta: “Kamachiwasqaykiman jinapuni ruwani”, nispa (Eze. 9:11). ¿Imataj pasarqa Jerusalenpi tiyakojkunawan? ¿Pillapis salvakorqachu?

¿Imaynatá chay mosqoypi jina rikusqan Ezequielpa tiemponpi juntʼakorqa?

9, 10. ¿Pikunataj salvakorqanku? ¿Imajtín salvakorqanku?

9 (2 Crónicas 36:17-20 leey). Ezequielpa rikusqanqa 607 watapi juntʼakorqa Jesús niraj jamushajtin, babilonio soldados Jerusalenta templontawan thuñiykushajtinku. Babiloniosqa “Jehová Diospa makinpi qori copa jina” karqanku, mana kasukoj Jerusalenman castigonta chayachisqankurayku (Jer. 51:7). Kʼacha runasrí, ¿sajra runaswan khuskachu wañorqanku? Mana. Ezequiel mosqoypi jina rikusqanpi rikorqa wakin salvakusqankuta (Gén. 18:22-33; 2 Ped. 2:9).

10 Salvakojkunamanta wakenqa karqanku recabitas, Etiopiamanta Ébed-Mélec, profeta Jeremías, secretarion Barucpis (Jer. 35:1-19; 39:15-18; 45:1-5). Paykunaqa Ezequiel rikusqanman jina, Jerusalenpi “tukuy millay imas” ruwakusqanrayku sonqonkuta nanachikorqanku, llakikorqanku ima (Eze. 9:4). Paykunaqa manaraj Jerusalén thuñisqa kashajtin sajra ruwaykunata chejnikorqankuña, Jehová Diosllatataj yupaycharqanku. Chayrayku salvakuyta aterqanku.

11. ¿Pikunawán ninakunku secretarioj tinta churanayoj runawan chay wañuchinapaj armasniyoj runaswan?

11 Kasukojkunarí, ¿salvakunankupaj frentenkupi marcasqapunichu karqanku? Bibliapeqa mana ninchu ni Ezequielpis ni waj profetapis Jerusalenta purisqanta runaspa frentesninkuta marcaspa. Chayqa reparachiwanchej Ezequielpa rikusqanqa cielopi ruwakusqanta, chaytaqa runas mana rikuyta aterqankuchu. Secretarioj tinta churanayoj runawan chay sojta wañuchina armasniyoj runaswanqa Diospa angelesninwan ninakunku. Paykunaqa Diospa munayninta ruwanankupaj wakichisqas kashanku (Sal. 103:20, 21). Jehová Diosqa angelesninwan castigacherqa mana kasukoj Jerusalenta. Angelesqa mana kantumantachu wañucherqanku. Salvakojkunata mana wañuchisqankoqa frentenkupipis marcankuman jina karqa.

¿Imaynatá Ezequielpa rikusqan kay tiempopi juntʼakun?

12, 13. 1) ¿Imajtintaj Jehová ñaupa Jerusalén llajtaman phiñakuyninta apacherqa? ¿Imajtín ninchej kay tiempopi Jehová kikillantataj ruwananta? 2) ¿Cristiano nichikojkunawanchu Jerusalén ninakun? ¿Imajtín ajinata yuyanki? (“¿Cristiano nichikojkunawanchu Jerusalén ninakun?” nisqa recuadrota leeriy).

12 Tumpamantawan Diosqa tukuy nacionesta juzganqa. Bibliaqa nin: “Manchay ñakʼariy kanqa. Chay jina ñakʼareyqa manaraj karqachu kay mundoj qallariyninmantapacha kunankama, nitaj ujtawanpis kanqañachu”, nispa (Mat. 24:21). Chaytaj qayllaykamushanña. Chayrayku kay imasta yachayta munasunman: ¿Tukuy runaschu wañonqanku chayri wakin salvakonqankuchu? Jehovaj kamachisnin, ¿marcasqa jinachu kanqanku salvakunankupaj? ¿Tinta churanayoj runamanta Ezequiel mosqoypi jina rikusqan kay tiempopi juntʼakullanqatajchu? Chay tapuykunaj kutichiynenqa arí. Imajtinchus arí nisqanchejta yachanapajqa Ezequiel mosqoypi jina rikusqanmanta parlarinallataj.

13 Yuyarikuna imajtinchus Jehová ñaupa Jerusalén llajtaman phiñakuyninta apachisqanta. Watejmanta leerina Ezequiel 9:8, 9 (leey) versiculosta. Ezequiel Israelmanta tukuy runas tukuchisqa kanankuta manchikushajtin, Jehovaqa tawa imasta nerqa imaraykuchus castigasqanmanta: 1) nacionpa ‘juchanqa’ “may, may jatunpuni” karqa, b 2) Judaqa “yawarmanta juntʼa” kasharqa, 3) Judaj capitalnin Jerusalenqa “sajrata ruwaj runasmanta juntʼa” kasharqa, 4) runasqa sajra imasta ruwashallarqankupuni, “Jehová Diosqa mana imatapis rikunchu” nispalla. Kay tiempopipis runasqa sajra imasta ruwashanku, maqanakushanku, suwakushanku, manataj Diospi creenkuchu. Jehová Diosqa “mana uj jinayanchu, nitaj waj jinaman tukunchu”. Chayrayku imaschus Ezequielpa tiemponpi phiñacherqa, chay imasllataj kay tiempopipis phiñachenqa (Sant. 1:17; Mal. 3:6). Chayrayku nisunman chay sojta wañuchinapaj armasniyoj runas, secretarioj tinta churanayoj runawan kay tiempopipis kikin ruwanayoj kanankuta.

Wañuchinapaj armasniyoj sojta runasqa imatachus ruwanankuta ruwayta qallarenqankuña (12, 13 parrafosta qhawariy).

14, 15. ¿Imaynapí yachanchej Jehová Dios niraj sajra runasta tukuchishaspa willachisqantapuni?

14 ¿Imaynatá Ezequiel mosqoypi jina rikusqan kay tiempopi juntʼakun? Imaynatachus ñaupa tiempopi juntʼakusqanta yachayqa, yanapawasun yachanapaj imaynatachus kay tiempopipis aswan qhepamanpis juntʼakunanta. Kunanqa qhawarina chay mosqoypi jina rikusqanmanta imaschus juntʼakusqantaña, imaschus aswan qhepaman juntʼakunantapis.

15 Jehová Diosqa niraj sajra runasta tukuchishaspa willachinpuni. Kay libroj 11 capitulonpi yachakorqanchej jina, Jehovaqa Ezequielta churarqa “Israel nacionpata qhawajnin” kananpaj (Eze. 3:17-19). Ezequielqa 613 watamantapacha Jesús niraj jamushajtin Israelman sutʼita willarqa chinkachisqa kananta. Profeta Isaiaspis profeta Jeremiaspis imaschus Jerusalenta qhatirinanta willarqanku (Isa. 39:6, 7; Jer. 25:8, 9, 11). Kay tiempopipis Jehová Diosqa Jesucristonejta uj qotu ajllasqa cristianosta churan “kamachisninman” mikhunata qonankupaj, manchay ñakʼariy tiempo qayllaykamushasqanta runasman willanankupajpis (Mat. 24:45).

16. ¿Imajtín mana salvakojkunata marcaspachu purinchej?

16 Diospa llajtanqa mana marcankuchu salvakojkunata. Jehová Diosqa mana Ezequielta kamacherqachu, Jerusalenpi salvakojkunata marcaspa purimunanta. Kay tiempopipis Jehová Diospa llajtanmanta kajkunaqa, mana salvakojkunata marcaspachu purinchej. Astawanpis Cristoj kamachisnenqa willaspa purinchej, chay llankʼaytaqa may allinpaj qhawanchej. Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykunata tukuy sonqo willanchej. Mana manchachikuspataj willanchej kay sajra mundo tumpamantawan chinkachisqa kananta (Mat. 24:14; 28:18-20). Noqanchejqa kʼacha sonqoyoj runasta yanapanchej, Jehová Diosllata yupaychanankupaj (1 Tim. 4:16).

17. ¿Imatataj kunanña ruwananchej tiyan marcasqa kanapaj?

17 Salvakunanchejpajqa sapa ujninchej kunanña creesqanchejta rikuchinanchej tiyan. Yachakorqanchej jina, Jerusalenqa 607 watapi Jesús niraj jamushajtin thuñisqa karqa. Chaymanta salvakojkunaqa ñaupajmantaña sajra kajta chejnikorqanku, Jehová Diosllatataj yupaycharqanku. Kay tiempopipis niraj tukukuy chayamushajtin, sapa ujninchej ‘sonqonchejta nanachikunanchej tiyan, llakikunanchejtaj tiyan’. Nisunman kay mundopi sajra imas ruwakusqanmanta mayta llakikunanchej tiyan. Jehovallata yupaychayta munasqanchejqa sutʼi yachakunan tiyan parlasqanchejpi, ruwasqanchejpipis. ¿Imaynatá chayta ruwasunman? Willakushasqan sumaj willaykunata japʼikuna, Cristo jina mosoj runa kaywan pʼachallikuna, kausayninchejta Jehová Diosman qopuna, bautizakuna, Cristoj hermanosnintapis tukuy sonqo yanapana (Eze. 9:4; Mat. 25:34-40; Efe. 4:22-24; 1 Ped. 3:21). Niraj jatun ñakʼariy chayamushajtin, chay imasta ruwaspa Jehovallata yupaychajkunaqa marcasqa kayta atenqanku salvakunankupaj.

18. 1) ¿Imaynatá chanta maykʼajtaj Jesús runasta marcanqa? 2) ¿Imajtín ajllasqa cristianos mana necesitanqankuchu marcasqa kayta?

18 Salvakojkunataqa Jesús marcanqa. Ezequielpa tiemponpeqa, kasukoj judiosta ángeles marcarqanku salvakunankupaj. Kay tiempopitaj tinta churanayoj runaqa Jesucristowan ninakun, “jatun atiyninpi” nacionesta juzgaj jamojtin (Mat. 25:31-33). Jesusqa manchay ñakʼariy tiempopi jamonqa, llulla religión tukuchisqa kasqantawan. c Niraj Armagedón qallarishajtin Jesusqa runasta juzganqa, nenqataj ovejaschus cabraschus kasqankuta. ‘May chhika runasmanta’ kajkunata juzgaspa ovejas kasqankuta nenqa, ajinamanta marcanqa “wiñay kausayta” japʼinankupaj (Apo. 7:9-14; Mat. 25:34-40, 46). ¿Imataj kanqa ajllasqa cristianoswan? Paykunaqa Armagedonpi salvakunankupaj mana marcata necesitankuchu. Paykunaqa niraj wañupushaspa chayri niraj manchay ñakʼariy qallarishajtin wiñaypaj sellasqa kanqanku. Chantá niraj Armagedón qallarishajtin cielopi kausayta japʼenqanku (Apo. 7:1-3).

19. ¿Pikunawan khuskataj Jesús kay sajra mundota tukuchenqa? (“Sonqota nanachikuy, llakikuy, marcay, wañuchiy: ¿Maykʼajtaj kanqa? ¿Imaynataj kanqa?” nisqa recuadrota qhawariy).

19 Rey Jesucristowan cielopi ejercitonwan kay sajra mundota chinkachenqanku. Profeta Ezequiel mosqoypi jina rikusqanman jinaqa chay sojta armasniyoj runasqa, lino ropayoj runa marcayta tukusqantawanraj runasta wañuchiyta qallarerqanku (Eze. 9:4-7). Kikillantaj qhepamanpis kanqa, Jesusqa ñaupajta tukuy nacionesmanta runasta juzganqa, salvakojkunatapis ovejasta jina marcanqa. Chantá Armagedón guerrapi Jesusqa cielopi ejercitosninta tantaykonqa, nisunman angelesta, 144.000 ajllasqastawan kay sajra mundota tukuchinanpaj, chinkasqata chinkachenqa. Kasukoj kamachisnintataj salvanqa, paraisomantaj pusaykonqa (Apo. 16:14-16; 19:11-21).

20. ¿Ima allin imastataj yachakunchej secretarioj tinta churanayoj runamanta?

20 Tinta churanayoj runamanta sumaj imasta yachakusqanchejmanta mayta agradecekunchej. Yachanchej Jehová Diosqa cheqan runasta mana sajra runastawan khuska chinkachinanta (Sal. 97:10). Yachakullanchejtaj imastachus kunanña ruwananchej kasqanta, qhepaman marcasqa kananchejpaj, ajinamanta salvakunanchejpaj. Jehovaj kamachisnenqa tukuy atisqanchejta yanapakunchej sumaj willaykunata willaspa, kay sajra mundo tumpamantawan tukuchisqa kananta willaspa. Chayta willanchej pikunachus kay sajra mundopi millay imasta rikuspa sonqonkuta nanachikunku, llakikunkutaj chaykunaman. Ajinallamanta yanapayta atisun ‘wiñay kausayta japʼinankupaj allin sonqoyoj kajkunata’, noqanchejwan khuska Jehová Diosllata yupaychanankupaj. Ajinamanta paykunapis salvakunankupaj marcasqa kayta atenqanku, Diospa mosoj jallpʼanmantaj yaykuyta atenqanku (Hech. 13:48).

a Ezequielqa templopi millay imasta ruwakusqanta mosqoypi jina rikorqa. Chaytaqa kay libroj 5 capitulonpi ukhunchakun.

b Uj libropi nisqanman jina ‘juchanqa’ nispaqa niyta munan “paykunapuni Diospa cheqan ñanninmanta tʼaqakusqankuta”.

c Jatun Babilonia tukuchisqa kajtin llulla religionespi kajkunaqa nisina tukuyninkuchu wañonqanku. Ichapis wakin religionta kamachejkunaqa llulla religionmanta llojsipuspa nenqanku ni jaykʼaj chay religionmantachu kasqankuta (Zac. 13:3-6).