1-3. (a) Nyen la asara si li ti Ézéchiel akpe kue? Nyen la lo manda na ndö ti futingo Jérusalem? (b) E yeke bâ ande ahundango ndo wa?

LI TI Ézéchiel akpe kue. Lo londo ti bâ mbeni vision so na yâ ni lo bâ aye ti songo bê so aJuif so ayeke a-apostat ayeke sara na yâ ti temple na Jérusalem. * Azo ti kpengbango-li so asara si mbilimbili place so a yeke voro Nzapa na lege ni dä na Israël aga sioni. Me a yeke gï pëpe temple la ala sara si aga sioni. Kodro ti Juda asi singo na sarango ye ti ngangu na zo na a lingbi pëpe ti sara si aga nzoni. Ye so azo ti Jéhovah so lo soro ala ayeke sara so ason bê ti lo mingi, ni la lo tene na Ézéchiel, lo tene: “Mbi yeke sara ande ye na ala na ngonzo.”—Ézéch. 8:17, 18.

² So Ézéchiel ahinga so ngonzo asara Jéhovah na terê ti Jérusalem nga na temple so ayeke lani nzoni-kue nga lo yeke futi ande ni, a sara lo vundu mingi. Kite ayeke dä ape so Ézéchiel ahunda terê ti lo: ‘Ka ti azo so ayeke be-ta-zo so ayeke na yâ ti gbata ni ayeke tongana nyen? A yeke sö ande ala? Tongana a yeke sö ala, a yeke sara ni tongana nyen?’ Ézéchiel adoit lani ti ku ngbii si lo wara akiringo tënë ni ape. Gï na peko ti so lo mä tënë ti ngangu ngbanga so a dë na ndö ti Jérusalem, lo mä mbeni zo adekongo airi ala so ayeke sara ye alingbi na ngbanga so Nzapa adë na ndö ti Jérusalem (Ézéch. 9:1). Na ngoi so  vision ni angbâ ti gue, prophète ni amanda mbeni ye so adë bê ti lo mingi: a yeke futi ande azo kue ape, me a yeke soro yâ ti azo sorongo si a futi ala. Biani, anzoni zo ayeke sö kuâ ande.

³ Ndali ti so e ga nduru na ngoi so a yeke futi sioni dunia so, e nga kue e lingbi ti hunda terê ti e na ndö ti azo so ayeke sö kuâ ande na ngoi ti kota futingo ye so ayeke pusu nduru nduru so. Tongaso, zia e bâ: (1) Nyen la Ézéchiel abâ na pekoni na yâ ti vision ni? (2) Vision ni aga tâ tënë na ngoi ti lo tongana nyen? (3) Vision ni so ayeke mbeni prophétie aye ti tene nyen ndali ti e?

4. Fa ye so Ézéchiel abâ nga lo mä na pekoni na yâ ti vision ni.

⁴ Nyen la Ézéchiel abâ nga lo mä na pekoni na yâ ti vision ni? (Diko Ézéchiel 9:1-11.) Akoli mbasambala “alondo na mbage ti porte so ayeke na mbage ti nduzu so abâ ndo na mbage ti nord” ayeke ga, peut-être ala londo nduru na ndo so statue so ason bê ti Nzapa ayeke dä wala na ndo so awali ayeke toto nzapa Tammuz dä (Ézéch. 8:3, 14). Akoli mbasambala so alï na yâ ti lacour ti temple so ayeke na yâ ni na ala luti nduru na gbalaka ti cuivre so a yeke mû asandaga na ndö ni. Me ala ga ti mû sandaga ape. Ngoi ti mungo asandaga so amû ngia na Nzapa na temple so ahon awe. Akoli omene na popo ti ala aluti, “zo oko oko ayeke na ye ti bira ti lo na maboko ti lo ti futi ye na ni.” Mbasambala koli ni ayeke ti lo nde mingi na atanga ni. Lo yü bongo ti lin lo yeke na mbeni ye ti bira na maboko ti lo ape, me “lo yeke na kete ye ti ziango encre ti wakuasu na yâ ni”.

5, 6. E lingbi ti tene nyen na ndö ti azo so a zia marque na ndö ti lê ti ala? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti chapitre so.)

⁵ Nyen la koli so ayeke na kete ye ti ziango encre na yâ ni adoit ti sara? Jéhovah amû na lo mbeni kota kua, Jéhovah atene na lo: “Mo hon na yâ ti gbata ni, na yâ ti Jérusalem, mo sara marque na ndö ti lê ti azo so ayeke toto nga ayeke dema ndali ti aye ti sioni kue so a yeke sara na yâ ti gbata ni.” Peut-être na ngoi ni so, Ézéchiel apensé na ye so azo ti Israël so ayeke ababâ na amama so ayeke be-ta-zo asara lani so ala fi mênë na terê ti akeke use ti cadre ti porte nga na terê ti li ti cadre ti porte ti ada ti ala tongaso si a bata akozo molenge ti ala si a futi ala ape (Ex. 12:7, 22, 23). Eskê na yâ ti vision ti Ézéchiel, marque so koli so ayeke na kete ye ti ziango encre na yâ ni azia na ndö ti lê ti azo ayeke nga mbeni ye so ayeke bata ala si a futi ala ape na ngoi ti futingo Jérusalem?

⁶ Tongana e gbu li ti e na ndö ti ye so amû lege ti hinga azo so a yeke zia marque ni na ndö ti lê ti ala, kiringo tënë ni ayeke polele. A yeke zia lani marque ni na ndö ti lê ti azo so “ayeke toto nga ayeke dema” ndali ti aye ti sioni kue so “a yeke sara na yâ ti gbata ni.” E lingbi ti tene nyen na ndö ti azo so a zia marque na ndö ti lê ti ala? E lingbi ti tene so ala sara vundu mingi gï pëpe ndali ti ayanda so a yeke voro na yâ ti temple me nga ndali ti asarango ye kue ti ngangu na zo, lango-sioni nga na aye ti kirikiri kue so asi singo na yâ ti Jérusalem  (Ézéch. 22:9-12). Na ndö ni, ala sara vundu ni na hondengo ni ape. Atënë nga na asarango ye ti azo so aye sarango ye ti mbilimbili afa polele so ala ke na bê oko aye so a yeke sara na yâ ti kodro ni nga afa so ala yeke voro Nzapa na lege ni na bê ti ala kue. Na nzoni bê, Jéhovah ayeke sö anzoni zo so.

7, 8. Akoli so ayeke na ye ti bira na maboko ti ala ti futi ye na ni adoit lani ti sara kua so a mû na ala tongana nyen? Nyen la asi na nda ni?

⁷ Akoli omene so ayeke na aye ti bira na maboko ti ala ti futi ye na ni ayeke sara kua so a mû na ala tongana nyen? Ézéchiel amä Jéhovah so ayeke tene na ala: Ala mû peko ti koli so ayeke na kete ye ti ziango encre na yâ ni na ala fâ azo kue me ala fâ pëpe zo kue so ayeke na marque na ndö ti lê ti lo. Jéhovah atene: “Ala komanse na ndo ti mbi so ayeke nzoni-kue.” (Ézéch. 9:6). Azo so a mû yanga na ala ti fâ azo ayeke komanse kua ti ala na mbeni kpengba ndo na Jérusalem, so ti tene na yâ ti temple, so na lê ti Jéhovah ayeke nzoni-kue encore ape. Akozo zo so a doit ti fâ ala ayeke lani “a-ancien so ayeke na  devant ti da ni,” a-ancien 70 ti azo ti Israël so ayeke lani na temple na so ayeke zö lani dukane na anzapa ti wataka.—Ézéch. 8:11, 12; 9:6.

⁸ Nyen la asi na nda ni? Na ngoi so Ézéchiel angbâ ti bâ nga ti mä koli so ayeke na kete ye ti ziango encre na yâ ni, koli ni afa na Jéhovah peko ti kua ti lo, lo tene: “Mbi sara gï tongana ti so mo hunda fade na mbi ti sara.” (Ézéch. 9:11). E lingbi ti hunda terê ti e: ‘Nyen la asi na azo ti Jérusalem? Ambeni be-ta-zo ayeke lani dä so asö kuâ na ngoi ti futingo Jérusalem?’

9, 10. Ambeni zo so ayeke be-ta-zo so asö lani kuâ na ngoi ti futingo Jérusalem ayeke azo wa? E lingbi ti tene nyen na ndö ti ala?

⁹ Diko 2 Chronique 36:17-20. Prophétie ti Ézéchiel aga lani tâ tënë na ngu 607 kozo na ngoi ti e na ngoi so aturugu ti Babylone afuti Jérusalem nga na temple ni. Azo ti Babylone ayeke lani tongana ‘mbeni kopo na yâ ti maboko ti Jéhovah’, lo sara kua na ala ti punir azo ti Jérusalem so ayeke be-ta-zo ape (Jér. 51:7). A fâ lani azo kue? Ên-ën. Na yâ ti vision ti Ézéchiel, a tene lani so ambeni zo ayeke dä so azo ti Babylone ayeke fâ ala ape.—Gen. 18:22-33; 2 Pi. 2:9.

¹⁰ Azo mingi so ayeke be-ta-zo asö lani kuâ, na popo ti ala a yeke wara azo ti mara ti Récab, Ébed-Mélec so ayeke zo ti Éthiopie, prophète Jérémie nga na Baruch so ayeke wakuasu ti lo (Jér. 35:1-19; 39:15-18; 45:1-5). Na lege ti vision ti Ézéchiel, e lingbi ti tene so azo so ayeke be-ta-zo so adoit ti duti azo so ayeke “toto nga ayeke dema ndali ti aye ti sioni kue” so a yeke sara lani na Jérusalem (Ézéch. 9:4). Kite ayeke dä ape so kozo na futingo ni ala fa so na bê ti ala kue ala ke asioni ye nga ala voro Nzapa na lege ni, na sarango tongaso amû lege ti tene a sö ala.

11. Akoli omene so ayeke na ye ti bira na maboko ti ala ti futi ye na ni nga na koli so ayeke na kete ye ti ziango encre ti wakuasu na yâ ni aye ti sara tënë ti azo wa?

¹¹ A sara lani marque vrai na ndö ti lê ti azo so ayeke be-ta-zo ti tene ala sö kuâ? Ye oko afa ape so mbeni zo, so ti tene Ézéchiel wala mbeni prophète, atambela lani na yâ ti Jérusalem na azia vrai marque na ndö ti lê ti azo so ayeke be-ta-zo. Na bango ni, prophétie so Ézéchiel abâ na vision afa ye so apassé na yayu na so azo alingbi ti bâ ni ape. Koli so ayeke na kete ye ti ziango encre ti wakuasu na yâ ni nga na akoli omene so ayeke na aye ti bira na maboko ti ala ti futi ye na ni aye ti sara tënë ti acréature ti yingo ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo so ayeke lakue nduru ti sara ye so bê ti lo aye (Ps. 103:20, 21). Kite ayeke dä ape so Jéhovah asara lani kua na a-ange ti lo ti fa tongana nyen la a yeke sara ye alingbi na ngbanga so lo dë na ndö ti azo ti Jérusalem so ayeke be-ta-zo ape. A-ange asara ye mo bâ mo tene ala zia marque na ndö ti lê ti azo so adoit ti sö kuâ, na sarango tongaso ala sara biani si a soro yâ ti azo sorongo si a fâ ngbanga na ndö ti ala, me a fâ azo kirikiri ape.

12, 13. (a) Ngbanga ti nyen la Jéhovah atuku ngonzo ti lo lani na ndö ti Jérusalem? Ngbanga ti nyen la a lingbi e ku ti tene lo sara nga tongaso na ngoi ti e? (b) Eskê Jérusalem ti ândö so azo ni ayeke be-ta-zo ape aye ti sara tënë ti abungbi ti aChrétien ti wataka? Mo tene tongaso ngbanga ti nyen? (Bâ encadré “Eskê Jérusalem ti ândö aye ti sara tënë ti abungbi ti aChrétien ti wataka?”)

¹² Fafadeso e yeke bâ mbeni fango ngbanga ti Nzapa so ade a bâ mara ni kozo ape, ‘mbeni kota ye ti vundu so mara ni ade ti si lâ oko  pëpe ngbene ye so dunia abâ gigi juska fadeso, na mara ni ayeke kiri ti si ande mbeni pëpe.’ (Mat. 24:21). Na ngoi so e yeke ku kota ye so, ambeni kota hundango ndo alondo: Eskê na ngoi ti kota ye ti vundu so ayeke ga a yeke fâ ande azo kirikiri ape, me a yeke soro yâ ti azo sorongo? Eskê a yeke zia ande marque na mbeni fason na ndö ti lê ti azo so ayeke voro Jéhovah na lege ni ti tene ala sö kuâ? Ti tene ni na mbeni lege nde, eskê prophétie ti koli so ayeke na kete ye ti ziango encre na yâ ni, so Ézéchiel abâ na vision, ayeke ga nga tâ tënë na ngoi ti e? Kiringo tënë na ahundango ndo ota so kue ayeke en. Ngbanga ti nyen la e lingbi ti tene tongaso? Ti hinga ni, zia e kiri na ndö ti vision ti Ézéchiel.

¹³ Mo dabe ti mo na ndani so Jéhovah atuku ngonzo ti lo na ndö ti Jérusalem ti giriri? Kiri mo bâ Ézéchiel 9:8, 9. (Diko ni.) Na ngoi so mbeto asara Ézéchiel ndali ti so lo pensé so futingo so ayeke ga aye peut-être ti tene a yeke hunzi “tanga ti azo ti Israël so angbâ”, Jéhovah afa araison osio so ndali ni lo dë ngbanga ni. Kozo raison ni, “sioni” ti azo ti mara ni ayeke “tâ kota mingi.” * Use ni, “tukungo mênë ahon ndö” ni na yâ ti kodro ti Juda. Ota ni, “sarango ye ti sioni asi singo” na yâ ti Jérusalem, li-kodro ti royaume ti Juda. Osio ni, azo ni agi araison ti sara asioni ye na lege so ala tene na bê ti ala so Jéhovah ‘ayeke bâ pëpe’ asioni sarango ye ti ala. Atënë so afa biani asioni sarango ye ti azo ti dunia so: ala sara aye ti songo bê, ala sara aye ti ngangu na zo, ala sara ye kirikiri nga ala yeke be-ta-zo ape. Biani, so Jéhovah ‘achangé pëpe’, ye so asara lani si lo sara ngonzo na ngoi ti Ézéchiel asara nga si lo sara ngonzo na ngoi ti e, na ngonzo ti lo ni ayeke na lege ni (Jacq. 1:17; Mal. 3:6). Tongaso, a lingbi e ku ti tene ande akoli omene so ayeke na aye ti bira na maboko ti ala ti futi ye na ni nga na koli so ayeke na kete ye ti ziango encre na yâ ni asara mbeni kua na ngoi ti e.

14, 15. Atapande wa la afa so Jéhovah ayeke gboto mê ti azo kozo si ngoi ti futingo ye asi?

¹⁴ Me prophétie ti Ézéchiel aga tâ tënë na ngoi ti e laso tongana nyen? Tongana e bâ tongana nyen la prophétie so aga tâ tënë ândö, e lingbi ti hinga ye so ayeke si laso nga na yâ ti angoi so ayeke ga. Zia e gbu li na ndö ti ambeni ye na yâ ti prophétie ti Ézéchiel so e bâ aga tâ tënë awe wala so ayeke ga tâ tënë ande.

¹⁵ Jéhovah ayeke gboto mê ti azo kozo si ngoi ti futingo ye asi. Tongana ti so e bâ na yâ ti chapitre 11 ti mbeti so, Jéhovah azia Ézéchiel “tongana sinziri ti azo ti Israël.” (Ézéch. 3:17-19). A komanse na ngu 613 kozo na ngoi ti e, Ézéchiel agboto mê ti azo ti Israël polele na ndö ti futingo so aga nduru. Ambeni prophète, so na popo ti ala a yeke wara Ésaïe nga na Jérémie, agboto nga lani mê ti azo na ndö ti ye ti ngangu so ayeke tï na ndö ti Jérusalem (És. 39:6, 7; Jér. 25:8, 9, 11). Na ngoi ti e, Jéhovah, na lege ti Christ, asara kua na kete groupe ti awakua ti lo so a soro ala ti gue na yayu gï pëpe ti mû kobe ti yingo na azo so ayeke voro lo na lege ni, so ti tene azo ti kua ti lo, me  nga ti gboto mê ti amba ti ala na ndö ti kota ye ti vundu so ayeke pusu nduru nduru.—Mat. 24:45.

16. E awakua ti Jéhovah e yeke zia marque na lê ti azo ti tene ala sö kuâ? Mo tene tongaso ngbanga ti nyen?

¹⁶ A yeke pëpe awakua ti Jéhovah la ayeke zia marque na ndö ti lê ti azo so ayeke sö ande kuâ. Dabe ti mo so a tene lani na Ézéchiel pëpe ti hon na yâ ti Jérusalem na ti zia marque na ndö ti lê ti azo ti tene ala sö kuâ. Legeoko nga, laso a mû yanga pëpe na azo ti Jéhovah ti zia marque na ndö ti lê ti azo so alingbi ti so kuâ. Me so, na lege ti yingo, e yeke azo ti kua so ayeke na yâ ti da ti Christ, a mû yanga na e ti fa tënë. E yeke fa so e bâ kua so a mû na e so na nene ni na lege so e yapu ti fa nzoni tënë ti Royaume ti Nzapa nga na bê ti e kue e yeke gboto mê ti azo so a ga nduru awe ti futi sioni dunia so (Mat. 24:14; 28:18-20). Na sarango tongaso, e yeke mû maboko na azo so ayeke tâ na nzara ti voro Nzapa ti ga na yâ ti tâ bungbi ti vorongo Nzapa.—1 Tim. 4:16.

17. Nyen la a lingbi azo asara laso tongaso si a lingbi ti zia marque na ndö ti lê ti ala na yâ ti angoi so ayeke ga?

¹⁷ Ti tene azo asö kua na ngoi ti futingo ye so ayeke ga, a lingbi ala fa laso so ala yeke na mabe. Tongana ti so e bâ fade, azo so asö kuâ lani na ngoi ti futingo Jérusalem na ngu 607 kozo na ngoi ti e afa kozoni so ala ke na bê oko asioni ye nga ala fa so ala voro Nzapa na lege ni na bê ti ala kue. A yeke nga tongaso laso. Kozo si ngoi ti futingo ye aga, a lingbi azo ‘atoto nga ala dema’, so ti tene a lingbi vundu asara ala mingi, ndali ti asioni ye so ayeke na yâ ti dunia. A lingbi ala fa polele na lege ti atënë ti ala nga na sarango ye ti ala so ala  voro Nzapa na lege ni na bê ti ala kue. Ala lingbi ti sara ni tongana nyen? A lingbi ala yeda na fango tënë so a yeke fa ni laso, ala ngbâ ti gi ti sara ye tongana ti Christ, ala wara batême ti fa so ala mû terê ti ala na Jéhovah nga ala ngbâ ti mû maboko na aita ti Christ na bê ti ala kue (Ézéch. 9:4; Mat. 25:34-40; aÉph. 4:22-24; 1 Pi. 3:21). A yeke gï azo so angbâ ti sara tongaso laso, nga so ayeke voro Nzapa na lege ni kozo ti tene kota ye ti vundu akomanse la a yeke zia ande marque ti songo kuâ na ndö ti lê ti ala.

18. (a) Jésus ayeke zia ande marque na ndö ti lê ti anzoni zo tongana nyen? Lo yeke sara ni lawa? (b) Eskê aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke be-ta-zo abezoin ti tene a zia marque na ndö ti lê ti ala? Mo tene tongaso ngbanga ti nyen?

¹⁸ Jésus ayeke zia ande marque na ndö ti lê ti anzoni zo so ayeke sö kuâ. Na ngoi ti Ézéchiel lani, a mû na a-ange kua ti ziango marque na ndö ti lê ti azo so ayeke be-ta-zo ti tene ala sö kuâ. Na ngoi ti e, koli so ayeke na kete ye ti ziango encre ti wakuasu na yâ ni aye ti sara tënë ti Jésus Christ na ngoi so lo yeke “ga na yâ ti gloire ti lo” tongana Juge ti amara kue (Mat. 25:31-33). Gango ti Jésus ti so ni so ayeke duti ande na ngoi ti kota ye ti vundu, na peko ti futingo abungbi ti vorongo nzapa ti wataka. * Na kpengba ngoi so, kete kozo si Harmaguédon akomanse, Jésus ayeke fa ande azo wa la ayeke ataba nga azo wa la ayeke angasa. A yeke fâ ande ngbanga ti “azo mingi mingi”, wala a yeke zia ande marque na ndö ti lê ti ala ti fa so ala yeke ataba, sarango tongaso ayeke fa so ala yeke “gue ti wara fini ti lakue lakue.” (Apoc. 7:9-14; Mat. 25:34-40, 46). Ka ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke be-ta-zo ayeke tongana nyen? Ala yeke pëpe na bezoin ti tene a zia marque na ndö ti lê ti ala ti tene ala  sö kuâ na ngoi ti Harmaguédon. Me ala yeke wara ande ndangba nzoroko ti ala kozo si ala kui wala kozo si kota ye ti vundu akomanse. Na pekoni, na mbeni ngoi kozo si Harmaguédon akomanse, a yeke zingo ala ti gue na yayu.​—Apoc. 7:1-3.

19. Azo wa la ayeke mû ande maboko na Jésus na yâ ti fango ngbanga na ndö ti aye ti ngoi so? (Bâ encadré “Toto na dema, ziango marque nga na futingo ye: A yeke si lawa? A yeke si tongana nyen?”)

¹⁹ Jésus Christ, Gbia so ayeke na yayu, nga na aturugu ti yayu ayeke fâ ande ngbanga na ndö ti aye ti ngoi so. Na yâ ti vision ti Ézéchiel, akoli omene so ayeke na aye ti bira na maboko ti ala ti futi ye na ni aku juska koli so ayü bongo ti lin ahunzi kua ti ziango marque na ndö ti lê ti azo awe si ala komanse ti futi ye (Ézéch. 9:4-7). Legeoko nga, ngoi ti futingo ye so ayeke ga ayeke komanse ande na peko ti so Jésus afâ ngbanga na ndö ti azo ti amara kue nga lo zia marque na ndö ti lê ti ataba ti tene ala sö kuâ. Na pekoni, na ngoi ti bira ti Harmaguédon, Jésus ayeke mû li ni na ndö ti aturugu ti yayu so ayeke dë ngbanga so a fâ na ndö ti sioni dunia so. Na popo ti ala a yeke wara a-ange so ayeke nzoni-kue nga na aChrétien 144 000 kue so lo na ala ayeke komande tongana agbia. Ala yeke futi sioni dunia so kue nga ala yeke zi azo so avoro Nzapa na lege ni ti wara fini na yâ ti fini dunia so mbilimbili ayeke duti dä.​—Apoc. 16:14-16; 19:11-21.

20. Aye wa la adë bê ti e so e manda na lege ti vision ti Ézéchiel na ndö ti koli so ayeke na kete ye ti ziango encre ti wakuasu na yâ ni?

²⁰ E kiri singila mingi ndali ti aye so adë bê ti e so e manda na lege ti vision ti Ézéchiel na ndö ti koli so ayeke na kete ye ti ziango encre ti wakuasu na yâ ni. E lingbi ti duti na confiance kue so Jéhovah ayeke futi ande pëpe azo ti mbilimbili legeoko na azo ti sioni (Ps. 97:10). E hinga ye so a lingbi e sara laso ti tene a zia marque na ndö ti lê ti e na yâ ti ngoi so ayeke ga si e sö kuâ. So e yeke awakua ti Jéhovah, e leke na bê ti e ti ngbâ ti sara ye kue so e lingbi ti sara ti fa nzoni tënë nga ti tene na azo so ayeke toto nga ayeke dema ndali ti asioni ye so ayeke na yâ ti dunia ti Satan so a yeke futi dunia ti Satan ni. Tongana e sara tongaso, e lingbi ti wara pasa ti mû maboko na azo so “ayeke nduru ti yeda na tënë ni ti wara fini ti lakue lakue” ti voro Nzapa na lege ni legeoko na e, tongaso si a lingbi ti zia ande marque na ndö ti lê ti ala ti sö kuâ ti lï na yâ ti fini dunia ti Nzapa so mbilimbili ayeke duti dä.​—Kus. 13:48.