Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

CɅNTESɅNTEL 03

¿Muʼ ba mejlel lac ñop muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia?

¿Muʼ ba mejlel lac ñop muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia?

Jiñi Biblia miʼ yʌl chuqui miʼ cajel ti talto bʌ qʼuin yicʼot miʼ yʌcʼ wen tac bʌ ticʼojel. Tajol a womʌch a cʌn muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia. Pero tajol maʼ cʼajtiben a bʌ: ¿Muʼ ba mejlel c ñop pejtelel chuqui miʼ yʌl jumpʼejl libro ñoxix bʌ? ¿Añʌch ba i sujmlel cheʼ jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan tijicña mi lac mejlel ti chumtʌl ili ora yicʼot ti talto bʌ qʼuin? Cabʌl lac piʼʌlob mucʼʌch i ñopob. Mic subeñet lojon chaʼan maʼ qʼuel chucoch miʼ ñaʼtañob bajcheʼ jiñi, i qʼuele mi mucʼʌch i coltañet chaʼan maʼ ñop jaʼel.

1. ¿Tsaʼʌch ba ujti muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia?

Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan miʼ chʼʌm tilel i sujm bʌ tʼan tac (Eclesiastés 12:​10). Pejtelel muʼ bʌ i yʌl tsaʼʌch ujti, i jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) muʼ bʌ i tajtʌlob ti tʼan tsaʼʌch chumleyob (pejcan Lucas 1:3 yicʼot 3:​1, 2). Cabʌlob yujiloʼ bʌ chaʼan historia yicʼot arqueólogojob cʼotemob i qʼuel chaʼan i sujmʌch jiñi fecha tac, jiñi wiñicob xʼixicob muʼ bʌ i yʌjlelob, jiñi tejclum tac yicʼot yan tac bʌ muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia.

2. ¿Chucoch mi lac ñop muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia anquese ñoxix bʌ libro?

Cʼʌlʌl ti wajali, jiñi Biblia cabʌlix chuqui albil i chaʼan maxto bʌ ñaʼtʌbilic ti jimbʌ ora. Jumpʼejl ejemplo, miʼ taj ti tʼan i chaʼan tac bʌ ciencia. Anquese ti wajali maʼañic miʼ ñopob chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia. Ili ora, jiñi ciencia an i pʌsʌ chaʼan i sujmʌch muʼ bʌ i yʌl, «isujm pejtel i cʌntesa [...] tiʼ pejtelel ora» (Salmo 111:​7, 8).

3. ¿Chucoch mucʼʌch lac ñop muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia chaʼan jiñi talto bʌ qʼuin?

Jiñi Biblia miʼ chʼʌm tilel profecía tac a muʼ bʌ i wʌn tsictesan «jini maxto bʌ anic woli ti ujtel» (Isaías 46:​10). Tsiʼ wʌn alʌ chuqui tac mi caj i yujtel cheʼ bʌ anto yom cabʌl jab. Yicʼot jaʼel miʼ wen al bajcheʼ yilal an jiñi pañimil ili ora. Ti ili cʌntesʌntel, mi caj laj qʼuel chaʼpʼej uxpʼejl profecía am bʌ ti Biblia, i mi caj laj qʼuel chaʼan i sujmʌch chuqui miʼ yʌl.

LAʼ LAC ÑUMEN ÑAʼTAN

Mi caj laj qʼuel chaʼan jiñi tajbil bʌ i chaʼan jiñi ciencia miʼ pʌs chaʼan i sujmʌch muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia i mi caj laj qʼuel chaʼpʼej uxpʼejl profecía muʼ bʌ i yʌcʼ ti toj sajtel lac pusicʼal.

4. Jiñi ciencia miʼ pʌs chaʼan i sujmʌch muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia

Ti wajali, cabʌl lac piʼʌlob tsiʼ ñaʼtayob chaʼan jiñi Lum an bajcheʼ chucul. Qʼuelela jiñi VIDEO.

Qʼuele chuqui miʼ yʌl jiñi libro i chaʼan Job añix bʌ cheʼ bʌ 3,500 jab tsaʼ tsʼijbunti. Pejcanla Job 26:7 i tem alʌla iliyi:

  • ¿Chucoch miʼ yʌcʼ ti toj sajtel lac pusicʼal cheʼ jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan maʼañic bajcheʼ chucul ili Lum?

An jaxto cheʼ bʌ 200 jab tsaʼ ñaʼtʌnti baqui miʼ tilel jiñi jaʼal. Pero qʼuelecu chuqui wʌn albil i chaʼan jiñi Biblia añix cabʌl jab. Pejcanla Job 36:​27, 28 i tem alʌla iliyi:

  • Cheʼ bajcheʼ tsaʼ lac pejca, ¿chuqui muʼ bʌ a ñumen mulan ti jiñi muʼ bʌ i tsictesʌntel chaʼan jiñi jaʼ?

  • ¿Muʼ ba i coltañet jiñi texto tac tsaʼ bʌ lac pejca chaʼan maʼ ñumen ñop muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia?

5. Jiñi Biblia tsiʼ wʌn alʌ chuqui mi caj i chaʼlen jumpʼejl tejclum

Pejcanla Isaías 44:27-​45:2 i tem alʌla iliyi:

  • Cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ jiñi Biblia, ¿chuqui mi caj i chaʼlen jiñi tejclum Babilonia cheʼ anto yom 200 jab chaʼan miʼ jisʌntel?

Ili ora la cujil chaʼan cheʼ ti 539 cheʼ bʌ maxto tilemic Cristo, jiñi rey Ciro chʼoyol bʌ ti Persia yicʼot i soldadojob tsiʼ jisayob jiñi tejclum Babilonia. Ñaxan, tsiʼ xoybeyob i bijlel jiñi jaʼ joyol bʌ i chaʼan jiñi tejclum. Ti wiʼil, jamʌl tsiʼ tajbeyob i tiʼ jiñi tejclum, i cheʼ jiñi tsaʼ mejliyob ti ochel chaʼan miʼ jisañob. Iliyi ñumeñix ti 2,500 jab tsaʼ ujti, ili ora xajlel jachix an yaʼ ti Babilonia. Wʌle chaʼ qʼuele chuqui tsiʼ yʌlʌ jiñi Biblia chaʼan ili tejclum.

Pejcanla Isaías 13:​19, 20 i tem alʌla iliyi:

  • ¿Bajcheʼ ti tsʼʌctiyi ili profecía?

Jiñi Babilonia ili ora, ti Irak

6. Jiñi Biblia tsiʼ wʌn alʌ jiñi woli bʌ i yujtel tac ili ora

Jiñi Biblia miʼ yʌl chaʼan ili ora chumulonla ti «jiñi cojix tac bʌ qʼuin» (2 Timoteo 3:1). Qʼuele chuqui tsiʼ yʌlʌ chaʼan chuqui tac miʼ cajel ti ujtel.

Pejcanla Mateo 24:​6, 7 i tem alʌla iliyi:

  • ¿Chuqui tac mi caj i yujtel tsiʼ yʌlʌ jiñi Biblia ti jiñi cojix tac bʌ qʼuin?

Pejcanla 2 Timoteo 3:​1-5 i tem alʌla iliyi:

  • Cheʼ bajcheʼ tsiʼ yʌlʌ jiñi Biblia, ¿bajcheʼ yilalob i melbal miʼ cajel jiñi wiñicob xʼixicob ti jiñi cojix tac bʌ qʼuin?

  • ¿Baqui bʌ jiñi melbalʌl tac muʼ bʌ i yʌjlel yaʼ ti texto woli a qʼuel ili ora?

AN MUʼ BɅ I YɅLOB: «Jiñi Biblia butʼul jachix ti cuento tac».

  • ¿Baqui bʌ miʼ ñumen coltañet a ñop muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia?

TSAʼ BɅ LAJ CɅÑɅ

Jiñi ciencia, jiñi ujtem bʌ wajali yicʼot jiñi profecía tac miʼ pʌs chaʼan mucʼʌch mejlel lac ñop muʼ bʌ i yʌl jiñi Biblia.

¿Chuqui tsaʼ cʌñʌ?

  • ¿I sujmʌch ba chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia o jumpʼejl jach cuento?

  • ¿Bajcheʼ miʼ pʌs jiñi ciencia chaʼan i sujmʌch chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia?

  • ¿Muʼ baʼ ñop chaʼan jiñi Biblia miʼ yʌl chuqui mi caj i yujtel ti talto bʌ qʼuin? ¿Chucoch maʼ ñaʼtan bajcheʼ jiñi?

Mele iliyi

CɅÑɅ YAN TAC BɅ

Cheʼ bajcheʼ qʼuelbil i chaʼan jiñi científicojob, ¿i sujm ba chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia?

«¿Muʼ ba i taj i bʌ chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia yicʼot jiñi ciencia?» (Tema am bʌ ti jw.org)

¿Chuqui miʼ pʌs chaʼan chumulonla ti «jiñi cojix tac bʌ qʼuin»?

«Seis profecía woli bʌ ti tsʼʌctiyel» (Lac Tsictesʌbentel, 1 i chaʼan mayo, 2011)

Qʼuele bajcheʼ ti tsʼʌctiyi jiñi profecía tiʼ tojlel jiñi pʼʌtʌl bʌ tejclum Grecia.

«Jiñi profecía tac» miʼ pʼʌtʼesañonla (5:​22)

Qʼuele bajcheʼ tsiʼ qʼuextʌbe i pensar juntiquil wiñic cheʼ tsiʼ cʌñʌ jiñi profecía tac am bʌ ti Biblia.

«Ti ñaxan maʼañic mic ñop Dios» (Tema am bʌ ti Lac Tsictesʌbentel)

a Jiñi profecía tac tilemʌch ti Dios i miʼ taj ti tʼan chaʼan jiñi talto bʌ qʼuin.